Główne wątki w powieści Chłopcy z Placu Broni
W powieści Ferenca Molnára: „Chłopcy z Placu Broni” można wyróżnić kilka wątków:
1. Walka o Plac Broni - Plac Broni był ulubionym miejscem zabaw grupy, której przewodniczył Janosz Boka. Beztroski czas zabaw zostaje zakłócony pojawieniem się Feriego Acza, wodza czerwonych koszul, którzy na miejsce spotkań wybrali wyspę w Ogrodzie Botanicznym. Feri kradnie jedną z chorągiewek, a Boka domyśla się, że może stać się to powodem do wojny. Wraz z Nemeczkiem i Czokanoszem wyrusza do Ogrodu, by w ten sposób pokazać przeciwnikom, że chłopcy z Placu Broni nie boją się ich.
Wyprawa kończy się sukcesem, choć Boka i Nemeczek są świadkami zdrady Gereba, który przyrzeka czerwonym koszulom, że ułatwi im przejęcie Placu. Boka wraz z przyjaciółmi postanawiają bronić swojego Placu. Kolejnego dnia Nemeczek udaje się na wyspę i podsłuchuje naradę czerwonych koszul. Dzięki temu Boka poznaje plan przeciwników i ogłasza mobilizację swojej armii. Feri Acz chce jednak uczciwej walki i wysyła posłów, którzy ustalają warunki bitwy. W ustalonym terminie zaczyna się walka o Plac Broni. Zwycięża armia Janosza, dzięki poświeceniu małego Nemeczka, który pomimo choroby zjawia się na Placu Broni i pokonuje Feriego. Zwycięstwo chłopców z Placu Broni ma jednak smak goryczy. Nemeczek, awansowany na kapitana za odwagę, umiera, a w miejscu ich zabaw rozpoczyna się budowa kamienicy.
2.Dzieje Erna Nemeczka - Ermo Nemeczek jest najmniejszym członkiem grupy z Placu Broni. Najczęściej lekceważony przez kolegów, pełni funkcję jedynego szeregowca i musi wypełniać rozkazy pozostałych chłopców. To on jest świadkiem kradzieży chorągiewki przez Feriego Acza. Zgłasza się na ochotnika, kiedy Boka postanawia udać się na wyspę czerwonych koszul. Wyprawa kończy się dla malca niezbyt przyjemnie. Przemoczony po niefortunnej kąpieli w stawie i w akwarium, w którym ukrył się przed pościgiem, zaczyna chorować. Dzięki temu, że razem z Boką widział zdradę Gereba, zyskuje zaufanie Boki.
Podczas zebrania Związku Kitowców dostrzega Gereba i śledzi go. Dowiaduje się, że Deżo chce przekupić stróża Jano, by ten przepędził chłopców z Placu Broni. Za nieobecność na zaprzysiężeniu Związku Kitowców mały Nemeczek zostaje uznany za zdrajcę i tchórza, a jego imię i nazwisko zostaje zapisane w tajnej księdze małymi literami. Ogromna niesprawiedliwość bardzo boli chłopca. Samotnie podejmuje kolejną wycieczkę do Ogrodu Botanicznego, aby odzyskać skradzioną chorągiewkę i podsłuchać naradę czerwonych koszul.
Zdradza swoją obecność w momencie, kiedy Gereb nazywa jego przyjaciół tchórzami. Odważnie staje przed silniejszymi przeciwnikami i nie chce przyłączyć się do nich, choć Ferie, doceniając odwagę malca, proponuje mu to. Wykąpany w stawie przez braci Pastorów, przyjmuje to z godnością. Otwarcie nazywa Gereba zdrajcą i odchodzi, a czerwone koszule oddają mu hołd. Kolejna kąpiel pogarsza stan zdrowia chłopca, który jednak zjawia się na manewrach i zostaje przez Bokę mianowany adiutantem. Ojcu Gereba, który zjawił się na Placu, aby dowiedzieć się, czy syn dopuścił się zdrady wobec kolegów, odpowiada, że Deżo nie jest zdrajcą, wiedząc, że od tego zależy los chłopaka.
Podczas ćwiczeń dostaje wysokiej gorączki i Janosz musi odprowadzić go do domu. W bitwie o Plac nie uczestniczy, lecz wbrew zakazowi matki ucieka z domu i w momencie krytycznym walki pokonuje Feriego Acza, po czym mdleje. Czyn Nemeczka ostatecznie przeważa szalę zwycięstwa na stronę chłopców z Placu Broni. Malec zostaje mianowany kapitanem. Ciężko chory, przeczuwa śmierć i pragnie umrzeć na Placu Broni. W majakach sądzi, że walczy w kolegami. Umiera w chwili, kiedy w jego domu zjawiają się chłopcy ze Związku Kitowców z oficjalnym listem, w którym przywracają godność jego nazwisku.
3. Zdrada i rehabilitacja Deżo Gereba - Deżo Gereb należy do grupy chłopców, spotykających się na Placu Broni. Uważa, że jako ich przewodniczący byłby lepszy w pełnieniu tej funkcji niż Boka. Cichą rywalizację między nim a Janoszem zaostrza fakt, że podczas wyborów otrzymał trzy głosy. Gereb, świadomy, że dopóki koledzy będą cenili rozważnego Bokę, nie ma szans na zostanie przewodniczącym, dopuszcza się zdrady. Przyłącza się do przeciwnej grupy, a ich dowódcy, Feriemu, obiecuje, że ułatwi im przejęcie Placu Broni. Acz chce jednak uczciwej walki o miejsce zabaw. Deżo postanawia działać na własną rękę i udaje się do stróża Jano, by przekonać go, aby przepędził grupę Boki.
Nieświadomy tego, że koledzy odkryli jego zdradę, jest przekonany, że czerwone koszule z łatwością przejmą Plac. Propozycja przekupienia stróża spotyka się jednak z dezaprobatą Feriego. Lekcja lojalności i odwagi, jakiej udziela Gerebowi mały i niepozorny Nemeczek, który otwarcie nazywa go zdrajcą, powoduje wewnętrzną przemianę Deża. Odrzucony przez czerwone koszule, opuszcza wyspę. Następnego dnia z pokorą zjawia się na Placu Broni i prosi Bokę o przebaczenie. Janosz, pomimo tego, że przebaczył koledze, nie chce, aby powrócił do związku.
Zrozpaczony Gereb wraca do domu, gdzie przyznaje się ojcu, że zdradził przyjaciół. Honor chłopaka ratuje Nemeczk, który zapytany przez ojca Gereba, czy Deżo rzeczywiście dopuścił się zdrady, odpowiada, że nie. Gereb docenia postawę malca i podarowuje mu książkę. Ponownie, tym razem listownie, przeprasza przyjaciół za zdradę i prosi o jeszcze jedną szansę. Chłopcy z Placu Broni godzą się, aby walczył po ich stronie
. Deżo, zdegradowany do szeregowca, wykazuje się męstwem i w uczciwej potyczce odzyskuje skradzioną przez Feriego chorągiewkę. Po zwycięskiej bitwie odzyskuje dawny stopień porucznika.