Aleksander Gierymski - Altana
Aleksander Gierymski, właściwie Ignacy Aleksander Gierymski (ur. 30 stycznia 1850 w Warszawie, zm. w okresie między 6-8 marca 1901 w Rzymie) - polski malarz, tworzący w XIX wieku. Młodszy brat Maksymiliana Gierymskiego.
Obraz „W altanie” został podobno wykonany w dwóch wariantach. Pierwszy, o większych wymiarach, miał artysta zniszczyć w Warszawie, drugi, długości około półtora metra, wykończył, jak wspomniano, w roku 1882. Obraz ten przedstawia scenę plenerową, złożoną z rokokowych postaci, wykonana za pomocą techniki dywizjonizmu. Istotnym problemem stało się tu bezpośrednie światło słoneczne, warunkujące przede wszystkim pejzażowo-roślinną partię malowidła. Impresjonizm tego płótna, stosowany przez malarza, który jeszcze nie wyjeżdżał do Francji, jest dość szczególnego gatunku. Uwzględnia zmiany barw lokalnych, określanych różnobarwnymi smużkami farby, ale uchwycona w naturze „przelotną chwilę” próbuje artysta zatrzymać w ciągu wielu lat żmudnej, uporczywej pracy. Tę procedurę warsztatową można więc przyrównać nie do szkicowej i pospiesznej faktury Moneta, lecz do neoimpresjonizmu, który przy użyciu drobniutkich plamek barwnych dążył do budowy materialnego i konkretnego obrazu.
Więcej blasku i świeżości zachowały niektóre studia do „Altany” czy warianty jej poszczególnych części, jak „Begonie”, „Ksiądz pijący wino” z roku 1880, ten sam „Ksiądz przy stole” w towarzystwie kawalera w białej peruce, „Studium kraty” spowitej pnączami, przede wszystkim zaś „Studium mężczyzny w czerwonym fraku”, pełne słonecznego blasku. Są to wyjątkowo urocze płótna, wysnute z kontemplowania impresjonizmu w wyniku prawie samodzielnych prób odczytania tajemnicy światła i zmienności kolorów.
Jesienią 1875 Gierymski rozpoczął trwające kilka lat prace przygotowawcze do obrazu "W altanie", przedstawiającego wytworne towarzystwo z epoki rokoka wypoczywające w ogrodzie, w pełnym blasku słońca. Paradoksalnie, w tej właśnie kompozycji, utrzymanej w historycznej stylizacji kostiumowej, artysta ostatecznie wyzwolił się ze sztywnych zasad akademickiej konwencji, dochodząc w swoich indywidualnych eksperymentach do efektów bliskich malarstwu impresjonistycznemu.
Dążąc do stworzenia możliwie obiektywnego obrazu rzeczywistości, starał się każdy najdrobniejszy detal obrazu studiować z natury, zgłębiać układ form w przestrzeni, analizować zjawiska optyczne wzajemnego przenikania plam koloru i refleksów światła. O tych wysiłkach Gierymskiego świadczy zachowany w polskich kolekcjach muzealnych zespół szkiców plenerowych do obrazu, urzekających świeżością wrażenia, bogactwem barw i migotliwych słonecznych refleksów