bardzo wiem o co chodzi z tym statusem? i jak to jest z osobowością prawną spółki
1 STATUS SPÓŁKI W ORGANIZACJI
Spółka z o.o. w organizacji powstaje z chwilą podpisania aktu notarialnego obejmującego umowę spółki - czyli z chwilą jej zawiązania. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako osoba prawna powstaje dopiero z chwilą rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Okres pomiędzy podpisaniem umowy spółki a rejestracją w KRS jest okresem organizacyjnym, w którym spółka zobowiązana jest m.in. dokonać wybory organów spółki a także zgromadzić przewidziany w umowie spółki kapitał. Jest to podmiot o charakterze tymczasowym, gdyż jej głównym celem jest stworzenie podstaw funkcjonalnych i ekonomicznych pod działanie przyszłej spółki z o.o. Ważne, że spółka w organizacji może własnym działaniem nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Siedzibą spółki jest miejscowość, gdzie wykonywana jest funkcja prowadzenia
spraw spółki przez zarząd. Jest to zgodne z art. 41 k.c., który przewiduje, że jeżeli
ustawa lub oparty na niej statut (w tym przypadku umowa spółki) nie stanowi
inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ
zarządzający. Możliwa jest więc w umowie spółki zmiana wskazania siedziby spółki
(np. na miejscowość, gdzie jest ulokowany zakład główny, zakłady filialne itp.).
Siedzibę spółki należy odróżnić od adresu spółki, który powinien być konkretyzacją
siedziby (ulica, nr budynku, nr lokalu). Siedziba spółki za granicą musi jednak być
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a przeniesienie siedziby spółki za granicę
jest powodem rozwiązania spółki.
Art. 157.
§ 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
§ 2. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
2 ZAWIĄZANIE SPÓŁKI
Art. 163.
Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się:
1) zawarcia umowy spółki,
2) wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki,
3) powołania zarządu,
4) ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,
5) wpisu do rejestru.
Art. 164.
§ 1. Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
§ 2. Do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
§ 3. Sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu spółki oraz interesu publicznego, a nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów.
Art. 166.
§ 1. Zgłoszenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki,
6) nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej,
7) jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,
8) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
9) jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma.
§ 2. Zgłoszenie do sądu rejestrowego spółki jednoosobowej powinno również zawierać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika, a także wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia przez jednego wspólnika wszystkich udziałów po zarejestrowaniu spółki.
Art. 169. Jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu.
3 KAPITAŁ ZAKLADOWY I JEGO FUNKCJE
Pojęcie i wysokość kapitału zakładowego w spółce z o.o.
Kapitał zakładowy jest cyfrowo określoną kwotą pieniężną, stanowiącą sumę
wniesionych do spółki wkładów. Kapitał zakładowy jest tworzony z wkładów
wspólników wnoszonych do spółki. Wkłady są formą współdziałania, do jakiej
wspólnicy muszą się zobowiązać (art. 3 k.s.h.), i powinny być wniesione do
momentu zarejestrowania spółki. Kapitał zakładowy stanowi określoną wartość
pieniężną zapisaną w bilansie spółki po stronie biernej (pasywa). Jest on w sensie
ścisłym traktowany jako wielkość formalna stanowiąca sumę udziałów w kapitale
zakładowym. Jako zapisowi rachunkowemu po stronie pasywnej w bilansie
odpowiada po stronie aktywów suma składników majątkowych, które zostały nabyte
jako wkłady majątkowe wspólników.
Minimalna wartość kapitału zakładowego, rozumianego jako formalna wartość, to
5000 zł. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Udziały
nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli
udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę
przelewa się do kapitału zapasowego.
Art. 152.
Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości
nominalnej.
Art. 153.
Umowa spółki stanowi, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów.
Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w
kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne.
Art. 154.
§ 1. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5 000 złotych.
§ 2. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.
§ 3. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli
udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę
przelewa się do kapitału zapasowego.
4 WŁADZE SPÓŁKI- ZARZĄD,
Skład zarządu spółki z o.o.
Umowa spółki powinna przewidywać liczebność zarządu. Można określić liczbę
członków zarządu "widełkowo" (od... do...) i następnie już uchwałą wspólników
konkretyzować tę liczbę. Ma to ten walor, że nie trzeba zmieniać umowy spółki, gdy
liczba członków "spadnie" poniżej pewnej granicy. Wolą wspólników jest
określenie maksymalnej liczebności zarządu. Nie jest jednak praktyczne, aby w
spółkach z o. o były to organy zbyt liczne (np. dziesięcioosobowe). Zarząd mogą
tworzyć wspólnicy, jak też osoby trzecie. Ustalając skład zarządu można
wprowadzić dodatkowe pozytywne (np. dotyczące wieku, wykształcenia,
doświadczenia) lub negatywne (nie mogą być nimi niektórzy wspólnicy) wymogi
związane z uzyskaniem statusu członka zarządu.
ZARZĄD
Zarząd: Art 201
-prowadzi sprawy sp i reprezentuje ją,
-skład od 1 członka
-skład wspólnicy lub z poza ich grona
- członka zarządu powołuje i odwołuje uchwała wspólników, wyj. um
Art. 202.
- mandat członka zarządu wygasa na zgromadzeniu wspólników podczas zatwierdzania sprawozdania fin za pełny rok obrotowy funkcji członka zarządu, wyj umowa
- mandat członka ponad rok zastosowanie jw
- jeżeli członków zarządu powołuje się na wspólna kadencję, wszystkim wygasa tak samo, wyj umowa
- mandat wygasa : śmierć, rezygnacja, odwołanie ze składu
Art. 203.
-członek zarządu w każdym czasie może być odwołany uchwałą wspólników, ale ma obowiązek wyjaśniać przy przygotowywaniu sprawozdania fin, wyj umowa
Art. 204.
-członek zarządu ma prawo reprezentować sp w sprawach sądowych i innych
Art. 205.
- jeżeli jest wiele osób w zarządzie, umowa reguluje kto co robi, jeśli nie ma w umowie to potrzeba 2 członków zarządu lub 1 członka z prokurentem
Art. 208.
- członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw sp
-uchwały zarządu, członkowie muszą być poinformowani o posiedzeniu zarządu, w głosowaniu ważna bezwzględna liczba głosów
-wszyscy członkowie zarządu muszą się zgodzić na prokurenta
-odwołać prokurę może każdy członek
- gdy jest równa ilość głosów, decyduje głos prezesa
Art. 211.
-członek zarządu musi mieć zgodę sp by zajmować się interesami konkurencyjnymi oraz móc uczestniczyć w innej sp jako wspólnik
- zgodę udziela organ powołujący zarząd, wyj umowa
Art. 212.
- wspólnicy maja prawo kontrolować sp i żądać wyjaśnień od zarządu, ale zarząd może odmówić jeśli obawia się że informacje wyrządzą szkodę sp, spór rozwiązać można uchwała wspólników, lub wniosek do sądu rejestrowego
RADA
Art. 213.
- umowa sp może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną lub oba
- gdy kapitał jest <500 000 zl powinna być rada lub komisja
- przy ustanowieniu rady lub komisji można wyłączyć lub ograniczyć kontrolę wspólników
Art. 214.
-członkiem rady lub komisji nie może być jednocześnie:
-prokurent, likwidator, kierownik oddziału, gł. księgowy, radca prawny, adwokat, osoby podlegające bezpośrednio członkowi zarządu lub likwidatorowi
Art. 215. 217
-skład rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej min3 członków powołanych i odwoływanych uchwała wspólników, wyj umów
Art. 216.
- członków rady, powołuje sie na rok, wyj umów
- odwołać członków rady, może uchwała wspólników w każdym czasie
Art. 218.
-mandaty członków rady, (nawet te podpisane na dłużej niż rok) wygasają na zgromadzeniu wspólników, w sprawie zatwierdzenia spr. fin (pełen rok obrotowy)
Art. 219.
- rada nadzorcza ma stały nadzór we wszystkich dziedzinach działalności sp
-rada nie ma prawa wydawać poleceń zarządowi wobec prowadzenia sp
-obowiązkiem rady jest ocena spr fin z księgami i dokumentami, stanem faktycznym, podział zysku, pokrycia straty, oraz musi złożyć przed zgromadzeniem wspólników coroczne sprawozdanie z tej oceny
-rada może badać wszystkie dokumenty sp, zadąć od zarządu sprawozdań, wyjaśnień oraz dokonywać rewizji staniu majątku sp
-każdy członek rady może samodzielnie nadzorować sp, wyj um
Art. 222.
-rada podejmuje uchwały, gdy jest min połowa członków i wszyscy zostali zaproszeni, wyj. um wobec kworum rady nadzorczej
-po posiedzeniu potrzebny protokół
-podejmowanie uchwał rady pisemnie jest możliwe gdy jest to zapisane w umowie, nie obejmuje gdy wybiera się przewodniczącego, wice, powołuje i odwołuje członka zarządu, lub zawiesza w czynnościach w/w osób
WSPÓLNICY
Art. 227.
-uchwały podejmowane na zgromadzeniu wspólników
-bez zgromadzenia wspólników można podjąć uchwałę, gdy wszyscy wyrażą zgodę
pisemną
-wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce wyj. ust,um
-wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania
finansowego
- zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów wyj. um
Art. 229.
Umowa o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków
trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą
jednak od 50 000 złotych, zawarta przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania
spółki, wymaga uchwały wspólników, wyj. um
Art. 230.
Rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości
dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały
wspólników, wyj. um
Art. 231.Zwyczajne zgromadzenie wspólników
- zwyczajne zgromadzenie wspólników 6 mies po upływie roku obrotowego
-zwyczajne zgromadzenie rozpatruje i i zatwierdza sprawozdanie zarządu z działalności sp oraz zatwierdza sp fin za ubiegły rok obrotowy
-podejmuje uchwałę o podziale zysku, jeśli umowa nie mówi inaczej
-udziela absolutorium(nie mogą na piśmie) członkom organów sp z wykonywania przez nich obowiązków
Art. 232. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników
Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zwołuje się w przypadkach określonych w
niniejszym dziale lub umowie spółki, a także gdy organy lub osoby uprawnione do
zwoływania zgromadzeń uznają to za wskazane.
Art. 233.
-zarząd musi zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, gdy bilans ma stratę wyższa od sumy kapitału zapasowego, rezerwowego oraz polowy kapitału zakładowego, by podjęli uchwałę o istnieniu sp
Art. 234.
-zgromadzenia wspólników odbywają się w siedzibie sp, jeżeli umowa nie mówi inaczej, może być w innym miejscu, gdy wszyscy wyrażą zgodę pisemną, warunek- w kraju
Art. 235.
-zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd
-rada, komisja maja prawo zwołać zwyczajne zgromadzenie wspólników, jeżeli zarząd nie zrobi tego w terminie, ma prawo zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, gdy to konieczne, gdy zarząd nie zrobi tego w ciągu 2tygodniu od zgłoszenia żądania rady
Art. 236.
-wspólnik(cy) posiadający 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wyj. um, oraz umieszczenia porządku obrad. Żądanie trzeba złożyć pisemnie na 1 mies przed zgromadzeniem.
o którym mowa w § 1, należy powołać się na postanowienie sądu rejestrowego.
Art. 238.
-zgromadzenie wspólników zwołuje sie za pomocą listów poleconych lub kurierskich, wysłanych 2 tyg przed terminem spotkania, może być elektronicznie gdy jest zgoda wspólnika
-w liście trzeba podać datę, miejsce, porządek obrad, proponowane zmiany
Art. 242.
- na udział o równej wartości nominalnej przypada jeden głos, wyj. um
Art. 243.
-jeżeli ustawa, umowa sp nie zawierają ograniczeń, wspólnicy mogą
uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników i wykonywać prawo głosu
przez pełnomocników.
-członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu
wspólników.
Art. 245.
-uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, wyj. um, art
Art. 246.
-2/3 głosów potrzeba do zmiany umowy sp, rozwiązania sp, zbycia przedsiębiorstwa
-3/4głosów potrzeba zmiany przedmiotu działalności wyj. um
-wszystkie głosy osób których dotyczy zmiana: umowy o zwiększeniu świadczeń wspólników, zmniejszenia praw udziału
Art. 247.
-glosowanie jawne
-głosowanie tajne przy wyborach o odwołanie członków organu sp lub likwidatorów
Art. 248.
-uchwały powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub przez przewodniczącego, musza zawierać liczby głosów, podjęte uchwały, listę obecności z podpisem obecnego,
Art. 249.
§ 1. Uchwała wspólników sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i
godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może
być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie
uchwały.
Zmiana umowy spółki
Art. 255.
-zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
-obniżenie kapitału zakładowego wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru.
Art. 174.
-jeżeli są szczególne uprawnienia to trzeba je nazwać jako „udziały uprzywilejowane”
-uprzywilejowanie moze dotyczyć prawa do głosu,do dywidendy, podzialu majatku, przy czym prawo głosu dotyczy wartości nominalnej, nie może być wyzsze niż 3 głosy na jeden udział
5. KOMPETENCJE ORGANÓW SPÓŁKI Z O O CZYLI JAKIE MA RADA
Kompetencje rady nadzorczej w sp. z o.o.
Rada nadzorcza jest organem spółki o szczególnych kompetencjach. Generalnie ma
za zadanie pełnić w spółce funkcje nadzoru, ale pośrednio wpływać może na
funkcjonowanie spółki w inny sposób. Dotyczy to w szczególności wpływu na skład
zarządu, może go powoływać i odwoływać, gdy umowa spółki tak stanowi, może
zawieszać członków zarządu w czynnościach. Może w końcu mieć określony wpływ
na dokonywane czynności prawne. Swoje funkcje realizuje poprzez podejmowanie
uchwał, wydawanie opinii, ocen odnoszących się do dwóch sfer działania spółki:
finansowej i niefinansowej, choć ta pierwsza z pewnością może brać górę.
Kompetencje komisji rewizyjnej w sp. z o.o.
Organ ten w rzeczywistości jest bardzo ograniczony w swych kompetencjach, gdyż
może się on wypowiadać raz w roku po upływie roku obrotowego i są to
uprawnienia raczej ocenne, z których nie wynikają żadne kompetencje do
określonych żądań charakterystycznych dla kontrolującego. Kompetencje ocenne
dokonywane przez komisję rewizyjną mogą dotyczyć tylko: oceny sprawozdań
rocznych zarządu, oceny wniosków zarządu dotyczących podziału zysku i pokrycia
straty oraz składanie zgromadzeniu wspólników pisemnego sprawozdania z
wyników tej oceny. W rzeczywistości więc ścisłe prawo kontroli przypisane jest
radzie nadzorczej (z wyłączeniem czynności wydawania poleceń zarządowi) i
zgromadzeniu wspólników. Komisja rewizyjna może stać się organem o
rozszerzonych kompetencjach tylko wówczas, gdy w spółce nie ma rady nadzorczej.
Przyjąć należy, że w takim przypadku można przypisać komisji rewizyjnej te same
kompetencje, jakie posiada rada nadzorcza.
ZARZĄD |
RADA |
WSPÓLNICY |
- prowadzi sprawy sp i reprezentuje ją, - członka zarządu powołuje i odwołuje uchwała wspólników, wyj. um -w skład wchodzą wspólnicy i inni - członek zarządu ma prawo reprezentować sp w sprawach sądowych i innych - członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw sp - uchwały zarządu na podstawie bezwzględnej liczbie głosów -cały zarząd musi zgodzić sie na prokurenta -odwołać prokurę może każdy członek zarządu -zarząd musi zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, gdy bilans ma stratę wyższą od sumy kapitału zapasowego, rezerwowego i ½ zakładowego -zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd -członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników. - obniżenie kapitału zakładowego wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru |
- ma stały nadzór we wszystkich dziedzinach działalności sp -nie ma prawa wydawać poleceń zarządowi wobec prowadzenia sp - ocenia spr fin z księgami i dokumentami, stanem faktycznym, podział zysku, pokrycia straty, oraz musi złożyć przed zgromadzeniem wspólników coroczne sprawozdanie z tej oceny, - może badać wszystkie dokumenty sp, zadąć od zarządu sprawozdań, wyjaśnień oraz dokonywać rewizji staniu majątku sp, - każdy członek rady może samodzielnie nadzorować sp, wyj um, -rada podejmuje uchwały, gdy jest min1/2 członków -rada, komisja może zwołać zgromadzenie wspólników gdy zarząd nie zrobi tego w terminie (2tyg) |
- uchwałą mogą odwołać i powołać członka zarządu oraz rady/komisji, wyj. um - wspólnicy maja prawo kontrolować sp i żądać wyjaśnień od zarządu, ale zarząd może odmówić, - wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce wyj. ust,um -wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego - zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów wyj. um -zwołują zwyczajne zgromadzenie 6 ms po roku obrotowym -rozpatrują i zatwierdzają sprawozdanie zarządu i zatwierdzają spr. fin -udzielają absolutorium - wspólnik(cy) posiadający 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wyj. um -jeżeli ustawa, umowa sp nie zawierają ograniczeń, wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników i wykonywać prawo głosu przez pełnomocników - uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, wyj. um, art -glosowanie jawne -głosowanie tajne przy wyborach o odwołanie członków organu sp lub likwidatorów - zmiana um sp wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru. |
6TRYBY POWOŁYWANIA- KTO POWOŁUJE ZARZĄD,RADĘ..
Zasady powoływania członków zarządu sp. z o.o .
Zarząd może być powołany na czas określony lub nieokreślony. Okres
sprawowania funkcji może być oznaczony kalendarzowo lub w inny sposób. Osoba
powołana do zarządu powinna być poinformowana o zamiarze powołania oraz o
samym fakcie powołania i powinna wybór przyjąć w sposób wyraźny lub
dorozumiany. Powołanie do zarządu może być oparte o analogiczne reguły dla
całego składu zarządu, jak również mogą one odnosić się do każdego członka
zarządu indywidualnie. Część zarządu może być wybierana, część wskazywana
przez określone osoby (np. wspólników, którzy mają takie prawo przyznane
osobiście czy też gdy ich udziały są w takim zakresie uprzywilejowane). Zasadą
jest, że zarząd jest powoływany przez zgromadzenie wspólników. Zasada
ustanowienia zarządu przez uchwałę wspólników może ulec modyfikacji nie tylko
co do zmiany trybu (nie uchwała, ale na przykład wskazanie), ale również co do
organu czy osób podejmujących uchwałę. W szczególności może to uczynić rada nadzorcza, uchwałę może podjąć grupa wspólników, którym przyznano to prawo.
Jeżeli uchwała zapada na zgromadzeniu wspólników, musi być podjęta w
głosowaniu tajnym (art. 247 k.s.h.).
Pierwszy zarząd może być powołany w umowie spółki bądź też w odrębnym trybie,
zgodnym z umową spółki. Przesłanki powoływania organów nadzoru w spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością.
Źródłem obowiązku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (a więc
także obu tych organów łącznie) może być umowa lub przepisy prawa.
W pierwszym przypadku wspólnicy mają swobodę w przyjęciu systemu
nadzorowania spraw spółki. Wprowadzenie organów nadzoru do umowy spółki
powoduje konieczność ich obligatoryjnego powołania. Jeżeli organy nadzoru i
oceny są ustanowione w umowie spółki (jednostronnej czynności prawnej), stają się
one warunkiem utworzenia spółki z o.o.
Przepisy prawa są drugim źródłem obligatoryjnego ustanowienia rady nadzorczej
bądź komisji rewizyjnej. Obowiązek ustanowienia jednego z tych organów wynika
bezpośrednio z art. 213 § 2 k.s.h. Ustanowienie i powołanie rady nadzorczej w
pierwotnej umowie spółki będzie konieczne, gdy już w tym czasie wspólników jest
więcej niż 25 i jednocześnie kapitał zakładowy przekracza kwotę 500.000 zł.
WSPÓLNICY
Członka zarządu, rady, komisji powołuje i odwołuje uchwała wspólników, wyj. um
Wspólnicy zwołują zwyczajne zgromadzenie 6 ms po roku obrotowym, oraz nadzwyczajne gdy jest to konieczne.
ZARZĄD
Cały zarząd musi zgodzić sie na prokurenta
Odwołać prokurę może każdy członek zarządu
Zarząd musi zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, gdy bilans ma stratę wyższą od sumy kapitału zapasowego, rezerwowego i ½ zakładowego.
Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd.
RADA
Rada podejmuje uchwały, gdy jest min1/2 członków
Rada, komisja może zwołać zgromadzenie wspólników gdy zarząd nie zrobi tego w terminie (2tyg)
7 CO TO JEST UDZIAŁ
Art 242
Na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada jeden głos, chyba że
umowa spółki stanowi inaczej.
Pojęcie udziału w spółce z o.o.
Udział jest więc określoną kwotowo i wyrażoną cyfrą określającą nominał częścią
kapitału zakładowego, która musi mieć określoną wartość i nie powinna być
wyrażona w ułamku. Ta ostatnia możliwość wystąpi, gdy wspólnik nabył lub objął
udział na wspólność w częściach ułamkowych albo też wyróżniamy część udziału.
Udział w powyższym znaczeniu nie jest bezpośrednio desygnatem substratu
majątkowego. Skoro na pokrycie udziałów wnosić należy wkłady, to w tym
znaczeniu możemy mówić o udziałach kapitałowych. Od pojęcia przedstawionego
powyżej (udział jako część kapitału zakładowego i udział jako odpowiadająca
wartości wkładu wielkość) możemy mówić o udziale w spółce. Rozumiemy przez to
ogół praw i obowiązków wspólnika, które wynikają z przepisów Kodeksu spółek
handlowych i umowy spółki. Tak rozumiany udział w spółce wiąże się bezpośrednio
z udziałem kapitałowym rozumianym jako określona wartość ekonomiczna będąca
częścią kapitału zakładowego, odpowiadająca zadeklarowanej przez wspólnika w
aktach o zawiązaniu spółki wartości wkładu.
Kapitał zakładowy stanowi określoną wartość pieniężną zapisaną w bilansie spółki po stronie biernej (pasywa). Jest on w sensie ścisłym traktowany jako wielkość formalna stanowiąca sumę udziałów w kapitale zakładowym. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.
Udziały uprzywilejowane w sp. z o.o.
Artykuł 174 k.s.h. wskazuje na cztery przykładowe sposoby uprzywilejowania: co
do głosu, dywidendy aktualnej i dywidendy przeszłej oraz sposobu uczestniczenia w
podziale majątku likwidowanej spółki.
Uprzywilejowanie głosowe polega na tym, że odstępuje się od zasady, że na jeden
udział przypada jeden głos, przyznając więcej głosów na jeden udział. Maksymalne
uprzywilejowanie to trzy głosy na jeden udział. Uprzywilejowanie może więc
dotyczyć udziałów dwu bądź trzygłosowych.
Nie można jednak uprzywilejować udziałów o nierównej wartości nominalnej.
Uprzywilejowanie dywidendowe, o którym mowa w tym przepisie, dotyczy
uprzywilejowania kwotowego polegającego na tym, że wspólnik otrzyma większe
kwoty dywidendy, niż wynikałoby to z prostego wyliczenia proporcji do innych
udziałów. Punktem odniesienia są tu udziały nieuprzywilejowane.
Uprzywilejowanie co do dywidendy jest również ograniczone kwotowo. Nie można
przyznać uprawnienia do dywidendy, która jest większa niż 150% dywidendy
przysługującej udziałom nieuprzywilejowanym.
Z kolei nie zostało doprecyzowane uprzywilejowanie co do sposobu
uczestniczenia w podziale likwidacyjnym, pozostaje to do rozstrzygnięcia przez
wspólników. Może to być prawo dostępu do wydzielonej specjalnie dla określonej
grupy wspólników kwoty likwidacyjnej czy składników w naturze, pierwszeństwo
przed innymi wspólnikami, termin do jakiego uprzywilejowanie obowiązuje.
8 RUCHY TRANSAKCYJNE- PODZIAŁ ZBYCIE I NABYCIE UDZIAŁÓW
Zbycie udziału:
Udział jest częścią kapitału zakładowego i jako prawo obligacyjne może być
przedmiotem obrotu. Udział rozumiany jako kompleks praw i obowiązków może
być przenoszony na inną osobę.
Nabycie udziałów w spółce powoduje wstąpienie w prawa i obowiązki wspólnika
albo też rozszerzenie tych praw, jeżeli udziały nabywa dotychczasowy wspólnik.
Wraz z nabyciem członkostwa w spółce nabywa się prawa, ale również określone
obowiązki w spółce. Do najważniejszych praw należą: prawo uczestniczenia i
głosowania na zgromadzeniu wspólników, prawo zaskarżania uchwał podjętych na
zgromadzeniu wspólników, prawo żądania wyłączenia wspólnika, prawo do udziału
w kwocie likwidacyjnej. Z kolei obowiązki wobec spółki osoby, która nabyła
członkostwo, mogą wynikać przede wszystkim z umowy spółki (ustawowym
obowiązkiem jest wniesienie wkładu do spółki, ale ten wystąpi tylko przy
utworzeniu spółki i podwyższeniu kapitału zakładowego).
Do dokonania czynności zbycia lub zastawu wymaga się formy pisemnej z
podpisami notarialnie poświadczonymi.
Obrót udziałami jest swobodny, o ile umowa spółki nie wprowadza konieczności
uzyskania zgody spółki albo nie określa innych reguł ograniczenia zbywalności.
Nie można jednak zakazać w ogóle obrotu udziałami.
Ograniczenie obrotu udziałami może dotyczyć wszystkich udziałów albo też tylko
niektórych z nich.
9. PRAWO DO DYWIDENDY
Pojęcie dywidendy.
Czysty zysk przeznaczony uchwałą do podziału określamy mianem dywidendy. Nie
będziemy mieli więc do czynienia z dywidendą, ale z czystym zyskiem, gdy nie
zapadnie stosowna uchwała o podziale. Ustalenie wypracowanego zysku możliwe
jest po upływie roku obrotowego.
Prawo wspólnika do dywidendy w sp. z o.o.
Dopiero z chwilą podjęcia uchwały przez wspólników co do podziału zysku mają
oni roszczenie o wypłatę dywidendy, w stosunku do udziałów, jakie wspólnicy
posiadają w kapitale zakładowym. Umowa spółki może zmienić zasadę
stosunkowości.
Wypłacana dywidenda jest co do zasady dywidendą pieniężną, ale może być
również dywidendą rzeczową, gdy wynika to z umowy spółki.
Z punktu widzenia podziału dywidendy między wspólników możliwe jest ustalenie
kręgu podmiotów, którym to prawo przysługuje. KSH wiąże prawo do zysku z
dniem powzięcia uchwały o podziale zysku. Uprawnionymi do dywidendy (a więc
czystego zysku za dany rok obrotowy, przeznaczonego do podziału) są wspólnicy,
którym udziały przysługują w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
Powzięcie uchwały o podziale zysku odbywa się na zwyczajnym zgromadzeniu
wspólników (art. 231 k.s.h.). Osoby, które z punktu widzenia spółki są wspólnikami,
figurują w księdze udziałów i to im przysługuje prawo do zysku. W przypadku
zaniedbania wpisania do księgi udziałów osób uprawnionych, ale w sytuacji gdy
spółka była prawidłowo zawiadomiona, podstawą przyjęcia osób uprawnionych do
dywidendy jest zawiadomienie spółki. Wspólnik, który uzyskał prawo do
dywidendy, ma roszczenie do spółki o jej wypłatę.
Co to jest dzień dywidendy?
Uchwała zgromadzenia wspólników może określać tzw. dzień dywidendy jako inny
dzień niż dzień podjęcia uchwały o podziale zysku przez zwyczajne zgromadzenie
wspólników. Dzień dywidendy to dzień ustalenia listy uprawnionych do dywidendy,
a nie dzień uchwały o podziale czystego zysku. Dywidenda powstanie dopiero
wówczas, gdy podjęta zostanie uchwała o podziale zysku między wspólników. W
takim przypadku gdy zostanie podjęta stosowna uchwała o podziale zysku,
konieczna jest podjęta wcześniej uchwała o przesunięciu dnia dywidendy. Jeżeli
bowiem nastąpi podjęcie uchwały o podziale zysku na zwyczajnym zgromadzeniu
wspólników, to uprawnionymi do dywidendy są wspólnicy uprawnieni do
dywidendy w tym dniu.
10 KSIĘGA UDZIAŁÓW
Art. 188. § 1. Zarząd jest obowiązany prowadzić księgę udziałów, do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów.
§ 2. Każdy wspólnik może przeglądać księgę udziałów.
§ 3. Po każdym wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału.
11 PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW
- uchwałą mogą odwołać i powołać członka zarządu oraz rady/komisji, wyj. um
- wspólnicy maja prawo kontrolować sp i żądać wyjaśnień od zarządu, ale zarząd może odmówić,
- wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce wyj. ust,um
-wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania
finansowego
- zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów wyj. um
-zwołują zwyczajne zgromadzenie 6 ms po roku obrotowym
-rozpatrują i zatwierdzają sprawozdanie zarządu i zatwierdzają spr. fin
-udzielają absolutorium
- wspólnik(cy) posiadający 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wyj. um
-jeżeli ustawa, umowa sp nie zawierają ograniczeń, wspólnicy mogą
uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników i wykonywać prawo głosu
przez pełnomocników
- uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, wyj. um, art
-glosowanie jawne
-głosowanie tajne przy wyborach o odwołanie członków organu sp lub likwidatorów
- zmiana um sp wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
12 PEŁNOMOCNICY KTO POWOŁUJE ODWOŁUJE
Art. 243. § 1. Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie zawierają ograniczeń, wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników oraz wykonywać prawo głosu przez pełnomocników.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do księgi protokołów.
§ 3. Członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników.
§ 4. Przepisy o wykonywaniu prawa głosu przez pełnomocnika stosuje się do wykonywania prawa głosu przez innego przedstawiciela.
13Podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego
Art. 256. § 1. Zmianę umowy spółki zarząd zgłasza do sądu rejestrowego.
§ 2. Równocześnie z wpisem o zmianie umowy należy wpisać do rejestru zmiany danych wymienionych w art. 166, jeżeli dane te podlegają wpisowi.
§ 3. (52) Do zarejestrowania zmiany umowy spółki stosuje się odpowiednio przepisy art. 164 § 3, art. 165, art. 169, art. 171 i art. 172.
Art. 257. § 1. Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki.
§ 2. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.
§ 3. (53) Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, przy zachowaniu wymagań określonych w § 1, oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 260 § 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 258. § 1. Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Wezwania te zarząd przesyła wspólnikom jednocześnie.
§ 2. (54) Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego.
Art. 262. § 1. Podwyższenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego.
§ 2. Do zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego należy dołączyć:
1) uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego,
2) oświadczenia o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym,
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione.
§ 3. Przepisów § 2 pkt 2 i 3 nie stosuje się w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego zgodnie z art. 260.
§ 4. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru.
Art. 263. § 1. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia.
§ 2. Przepisy niniejszego działu dotyczące najniższej wysokości kapitału zakładowego oraz udziału stosuje się do obniżenia kapitału zakładowego.
Art. 264. § 1. O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie. Wierzyciele, którzy w tym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego.
§ 2. Przepisów § 1 nie stosuje się, jeżeli pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości.
Art. 265. § 1. Obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego.
§ 2. Do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy dołączyć:
1) uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego,
2) dowody należytego wezwania wierzycieli,
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w terminie określonym w art. 264 § 1, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.
§ 3. Przepisów § 2 pkt 2 i 3 nie stosuje się w przypadku określonym w art. 264 § 2.
§ 4. W przypadku określonym w art. 199 § 4 i § 5 zamiast uchwały zgromadzenia wspólników należy dołączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu, w formie aktu notarialnego, o spełnieniu wszystkich warunków obniżenia kapitału zakładowego przewidzianych w ustawie i umowie spółki oraz w uchwale o obniżeniu kapitału zakładowego.
14 WYŁĄCZENIE WSPÓLNIKA W SPÓŁCE Z O O :UGODOWE, PRZYMUSOWE W TRYBIE SĄDOWYM
Wyłączenie wspólnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
W przypadku wyłączenia wspólnika muszą wystąpić ważne powody. Nie muszą one
wiązać się zawsze z winą wspólnika. Do przykładowych zaliczyć można: działanie
ma szkodę spółki, nie wykonywanie przez wspólnika uchwał, podejmowanie działań
konkurencyjnych, nadużywanie prawa indywidualnej kontroli, naruszenie zasad
lojalności wobec spółki, brak współdziałania przy podejmowaniu uchwał, choroba,
wyjazd za granicę itp.
Ważna przyczyna musi jednak dotyczyć poszczególnych wspólników, a nie
wszystkich czy też spółki. Z wyłączeniem wspólników nie będziemy mieć więc do
czynienia, gdy przyczyny zachodzą po stronie wszystkich wspólników. Przyczyny
żądania wyłączenia mogą być wskazane w umowie spółki. Nie ma przeszkód, aby
wspólnicy ustalili taki katalog. Może to mieć wpływ na rozstrzygnięcie sądu, który
może wziąć pod uwagę ustalenia przez wspólników ważnego powodu. Jednakże sąd
nie jest związany ustaleniami wspólników.
Z żądaniem skierowanym do sądu muszą wystąpić wszyscy pozostali wspólnicy
poza tym, do którego żądanie jest skierowane. Dodatkowo udziały żądających
muszą reprezentować więcej niż 50% kapitału zakładowego.
Zasadą jest, że z żądaniem muszą wystąpić wszyscy pozostali wspólnicy, byleby
reprezentowali kapitał przekraczający 50% kapitału zakładowego. Ten drugi
warunek nie może zostać zmieniony. Natomiast można ustalić, że z żądaniem
wystąpi mniejsza liczba wspólników, choćby jeden z pozostałych. Uprawnienia do
zgłoszenia żądania, które wynikają z umowy spółki, mogą być wykorzystane o tyle,
o ile wskazane minimum żądających będzie możliwe do zrealizowania. Jeżeli więc
przyjmie się, że z żądaniem może wystąpić 30% wspólników, a żądanie wyłączenia
będzie dotyczyć 75% pozostałych, to kryterium umowne nie zostanie zrealizowane.
Kolejnym warunkiem skuteczności wyłączenia poza warunkami osobowo -
kapitałowymi jest to, aby udziały wspólnika wyłączonego zostały przejęte przez
wspólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej
wartości w chwili doręczenia pozwu. Przejęcie udziałów musi być całkowite, przez
wspólników lub osobę trzecią.
Poza oświadczeniem (może to być umowa) potrzebna jest zapłata ceny. Jak z
powyższego wynika, muszą być spełnione trzy warunki: sąd musi orzec o
wyłączeniu, udziały muszą być przejęte i zapłacona cena.
Cenę nabycia (przejęcia) ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w chwili
doręczenia pozwu. Ustalenie wartości musi być dokonane na ten, a nie inny
moment.
Sąd w orzeczeniu o wyłączeniu wskazuje termin, w ciągu którego wyłączonemu
wspólnikowi ma być zapłacona cena nabycia (przejęcia) i to z odsetkami za okres,
który upłynął od dnia doręczenia pozwu. Możliwe jest również złożenie
odpowiednich kwot do depozytu sądowego. Ta ostatnia sytuacja może wystąpić,
gdy wyłączony wspólnik nie chce przyjąć kwot wpłaconych przez nabywcę. Dlatego
też, aby wypełnić warunki skutecznego wyłączenia, należy doprowadzić do
zapłacenia ceny albo do złożenia do depozytu.
Jeżeli nie nastąpi rozliczenie z wyłączonym wspólnikiem ani też nie zostanie
złożona do depozytu cena (np. gdy przejmujący proponuje składniki majątkowe, ale
te nie są akceptowane przez wyłączonego, a przejmujący nie ma innych
wystarczających środków na przejęcie), wyłączenie staje się bezskuteczne. Dlatego
zapłata ceny (rozliczenie ze wspólnikiem) skutkuje w postaci rzeczywistego
wyłączenia wspólnika.
Należy odróżnić wyłączenie wspólnika orzeczeniem sądu od rzeczywistego
wyłączenia wspólnika. To ostatecznie nastąpi, gdy zostaną przejęte jego udziały w
tym sensie, że rozliczono się z byłym wspólnikiem albo złożono stosowne kwoty do depozytu sądowego. Przez cały okres od wyłączenia przez sąd (uprawomocnienie
się orzeczenia) wspólnik ma prawa udziałowe. Nie traci też innych praw osobistych
i nie jest zwolniony z obowiązków wobec spółki. Przez cały okres od dnia
doręczenia pozwu liczy się odsetki od kwoty, którą sąd ustalił do rozliczenia ze
wspólnikiem. Jeżeli jednak nastąpi rozliczenie w terminie, to wspólnika uważa się
za wyłączonego i to od dnia doręczenia mu pozwu.
Skutkiem ostatecznym wyłączenia rzeczywistego jest utrata członkostwa w spółce.
Dotyczy to wszelkich praw i obowiązków udziałowych, jak i praw i obowiązków
osobistych.
Przesłanki i rodzaje umorzenia udziałów spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością.
Umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do unicestwienia pewnej partii lub
wszystkich udziałów.
Najbardziej ogólnym wymogiem dopuszczalności umorzenia jest, aby umowa
spółki zawierała stosowne postanowienia. Zawarcie określonych sformułowań w
umowie spółki daje podstawę do umorzenia tylko w spółce właściwej (po wpisie
spółki do rejestru). Nie jest możliwe umorzenie w spółce w organizacji, bowiem
jakiekolwiek czynności rozporządzenia udziałem są nieważne. Trzecim warunkiem
ogólnym dla umorzenia jest podjęcie stosownej uchwały przez zgromadzenie
wspólników.
Umorzenie może być umorzeniem dobrowolnym lub przymusowym.
Umorzenie dobrowolne :
Dobrowolność umorzenia oznacza jego każdorazową akceptację, podczas gdy
umorzenie przymusowe odnosić należy do jednej generalnej zgody, jakiej wspólnik
udzielił nabywając udziały lub je obejmując. Brak konkretnej zgody na nabycie w
celu umorzenia powoduje, że czynność prawna jest bezskuteczna. Zgoda może być
udzielona przed dokonaniem czynności, w jej trakcie lub po podjęciu uchwały. W
przypadku gdyby była ona udzielona przed podjęciem uchwały, może on - choćby
głosował za taką uchwałą - ją odwołać. Zgoda powinna być udzielona w takiej
formie, aby można było w razie sporu wykazać, że została ona w rzeczywistości
udzielona. Dowodem udzielenia zgody poza formą pisemną może być protokół
zgromadzenia wspólników, zeznanie świadków, forma ustnego oświadczenia itp.
Umorzenie dobrowolne zostało określone jako dokonywane za zgodą wspólnika w
drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna). W rzeczywistości
więc nie chodzi tu w pierwszym rzędzie o umorzenie, ale o czynność prawną
nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (art. 200 k.s.h.). Chodzi więc o
rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.
W przypadku umorzenia dobrowolnego następuje ono później niż czynność zgody i
czynność prawna będąca podstawą nabycia udziałów przez spółkę. Umorzenie
dobrowolne może być tylko zrealizowane, gdy drugą stroną czynności prawnej jest
spółka.
Umorzenie przymusowe :
Umorzenie przymusowe odbywa się teoretycznie bez zgody wspólnika; gdy takie
przewiduje umowa spółki, podjęta jest uchwała wspólników, która powinna
zawierać elementy, o których mowa w art. 199 § 2 k.s.h., w szczególności
uzasadnienie takiego umorzenia. Wspólnik przystępujący do spółki, nabywając
udziały lub je obejmując, dokonuje aktu akceptacji treści umowy spółki. Jeżeli więc
umowa przewiduje umorzenie przymusowe, to wspólnik niejako na przyszłość
godzi się na to, że po spełnieniu określonych warunków może zostać umorzony
również i jego udział. Uchwała o umorzeniu przymusowym powinna zawierać te
same elementy co uchwała przy umorzeniu dobrowolnym, z tym że musi zawierać
dodatkowo uzasadnienie. W samej umowie spółki powinno się natomiast określić
dodatkowo - w stosunku do umorzenia przymusowego - przesłanki i tryb umorzenia.
Ustalenie warunków umorzenia przymusowego wiązać się powinno z ustaleniem
kryteriów, które będą decydowały o umorzeniu. W szczególności należy określić,
które udziały ulegają umorzeniu, ustalić zasady ich wyboru (np. losowo).
Umorzenie za wynagrodzeniem oznacza, że wspólnik otrzyma wynagrodzenie za
umorzony udział, którego wysokość jest gwarantowana przez ustawodawcę jedynie
w przypadku umorzenia przymusowego.
W pozostałych przypadkach wspólnicy mają obecnie swobodę w ustalaniu kwot
związanych z wypłatami za umorzony udział. Jedynie w odniesieniu do umorzenia
przymusowego ustawodawca zdecydował się na rozwiązanie ustalenia zasad
obliczania, które wiążą spółkę w interesie wspólników, których udziały są
umarzane. Mianowicie wynagrodzenie nie może być niższe od wartości aktywów
netto przypadających na jeden udział (wartość bilansowa). Nie są więc brane pod
uwagę wartości bilansowe uwzględniające również pasywa, ale tylko wartości
aktywów i to obliczone netto. Podjęcie uchwały o umorzeniu, w wypadku gdy z mocy ustawy, umowy spółki lub
stosownej uchwały zgromadzenia wspólników następuje po stronie wspólnika
powstaje roszczenie o wypłatę kwot umorzeniowych, skutkuje powstaniem
zobowiązania po stronie spółki. Wypłacana kwota może być wyższa niż bilansowa,
czy nawet rynkowa wartość udziału, w szczególności gdy zostaje powiększona o
kwoty skumulowane na funduszu przeznaczonym na ten cel (fundusz
umorzeniowy). Może być to również wartość niższa, skoro za zgodą
zainteresowanych możliwe jest umorzenie nawet bez wynagrodzenia.
Umorzenie bez wynagrodzenia jest wyjątkiem od reguły. Można je jednak
przeprowadzić tylko wówczas, gdy wspólnik to akceptuje. W takim przypadku
kwoty z tytułu umorzonych udziałów nie są wypłacane. Ponieważ muszą być one w
związku ze wspólnikiem, powinny zostać przepisane na inne fundusze. Przyczyną
umorzenia bez wynagrodzenia może być sytuacja finansowa spółki, w której
poprzez przepisanie kwot niewypłaconych na środki własne spółki (kapitał
zakładowy bądź inne fundusze) poprawi się sytuację bilansową spółki. Inną
przyczyną umorzenia bez wynagrodzenia może być przyznana wspólnikowi
"rekompensata" w postaci praw przyznanych osobiście lub uprzywilejowanie
pozostałych udziałów.
Wyłączenie wspólnika
Art. 266. § 1. Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
§ 2. Umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z powództwem, o którym mowa w § 1, także mniejszej liczbie wspólników, jeżeli ich udziały stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego. W tym przypadku powinni być pozwani wszyscy pozostali wspólnicy.
§ 3. Udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w dniu doręczenia pozwu.
Art. 267. § 1. Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego wyłączonemu wspólnikowi ma być zapłacona cena przejęcia wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Jeżeli w ciągu tego czasu kwota nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne.
§ 2. W przypadku gdy orzeczenie o wyłączeniu stało się bezskuteczne z przyczyn określonych w § 1, wspólnik bezskutecznie wyłączony ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody.
Art. 268. W celu zabezpieczenia powództwa sąd może, z ważnych powodów, zawiesić wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce.
Art. 269. Wspólnika prawomocnie wyłączonego, za którego przejęte udziały zapłacono w terminie, uważa się za wyłączonego ze spółki już od dnia doręczenia mu pozwu; nie wpływa to jednak na ważność czynności, w których brał on udział w spółce po dniu doręczenia mu pozwu.
15 PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA SPÓŁKI
Art. 270. Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
3) ogłoszenie upadłości spółki,
4) inne przyczyny przewidziane prawem.
Art. 271. Poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
2) na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Art. 272. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
Art. 273. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu, chyba że z żądaniem rozwiązania wystąpił niebędący wspólnikiem członek organu spółki lub organ, o którym mowa w art. 271 pkt 2, albo w przypadkach określonych w art. 21.
16 PROCES LIKWIDACJI SPÓŁKI, KTO JEST LIKWIDATOREM
Art. 274. § 1. Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania.
§ 2. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji".
§ 3. W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną.
Art. 275. § 1. Do spółki w okresie likwidacji stosuje się przepisy dotyczące organów spółki, praw i obowiązków wspólników, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej lub z celu likwidacji nie wynika co innego.
§ 2. W okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.
§ 3. W okresie likwidacji dopłaty mogą być uchwalane tylko za zgodą wszystkich wspólników.
Art. 276. § 1. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej.
§ 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, likwidatorzy mogą być odwołani na mocy uchwały wspólników. Likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko sąd może odwołać.
§ 3. W przypadku gdy o rozwiązaniu spółki orzeka sąd, może on jednocześnie ustanowić likwidatorów.
§ 4. Na wniosek osób mających interes prawny sąd może, z ważnych powodów, odwołać likwidatorów i ustanowić innych.
§ 5. Sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia.
Art. 277. § 1. Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia.
§ 2. Do zgłoszenia, o którym mowa w § 1, należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
§ 3. Wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów przez sąd odwołanych następuje z urzędu.
Art. 278. W przypadku uchylenia likwidacji, likwidatorzy powinni tę okoliczność zgłosić do sądu rejestrowego.
Art. 279. Likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia.
Art. 280. Do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.
Art. 281. § 1. Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji. Bilans ten likwidatorzy składają zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia.
§ 2. Likwidatorzy powinni po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu wspólników sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe.
§ 3. Do bilansu likwidacyjnego należy przyjąć wszystkie składniki aktywów według ich wartości zbywczej.
Art. 282. § 1. Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki - jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.
§ 2. W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników. Likwidatorzy, ustanowieni przez sąd, są obowiązani stosować się do jednomyślnych uchwał, powziętych przez wspólników oraz przez osoby, które spowodowały ich ustanowienie zgodnie z art. 276 § 4.
Art. 283. § 1. W granicach swoich kompetencji, określonych w art. 282 § 1, likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki.
§ 2. Ograniczenia kompetencji likwidatorów nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich.
§ 3. Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne.
Art. 284. § 1. Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury.
§ 2. W okresie likwidacji nie może być ustanowiona prokura.
Art. 285. Sumy potrzebne do zaspokojenia lub zabezpieczenia znanych spółce wierzycieli, którzy się nie zgłosili lub których wierzytelności nie są wymagalne albo są sporne, należy złożyć do depozytu sądowego.
Art. 286. § 1. Podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
§ 2. Majątek, o którym mowa w § 1, dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów.
§ 3. Umowa spółki może określać inne zasady podziału majątku.
Art. 287. § 1. Wierzyciele spółki, którzy nie zgłosili swoich roszczeń we właściwym terminie ani nie byli spółce znani, mogą żądać zaspokojenia swoich należności z majątku spółki jeszcze niepodzielonego.
§ 2. Wspólnicy, którzy po upływie terminu określonego w art. 286 § 1 otrzymali w dobrej wierze przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do jej zwrotu w celu pokrycia należności wierzycieli.
Art. 288. § 1. (55) Po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (sprawozdanie likwidacyjne) i po zakończeniu likwidacji, likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie spółki to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.
§ 2. (56) Jeżeli zgromadzenie wspólników zwołane w celu zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego nie odbyło się z powodu braku kworum, likwidatorzy powinni wykonać czynności, o których mowa w § 1, bez zatwierdzenia sprawozdania przez zgromadzenie wspólników.
§ 3. Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki powinny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w umowie spółki lub w uchwale wspólników. W braku takiego wskazania, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy.
§ 4. Z upoważnienia sądu rejestrowego wspólnicy i osoby mające w tym interes prawny mogą przeglądać księgi i dokumenty.
Art. 289. § 1. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
§ 2. Spółka nie ulega rozwiązaniu w przypadku, gdy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.
Art. 290. O rozwiązaniu spółki likwidator albo syndyk zawiadamia właściwy urząd skarbowy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyjnego.
17 ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNO - PRAWNA CZŁONKÓW ZARZĄDU SPÓŁKI
Odpowiedzialność cywilnoprawna
Art. 291. Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którym mowa w art. 167 § 1 pkt 2 lub art. 262 § 2 pkt 3, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
Art. 292. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki, wbrew przepisom prawa z winy swojej wyrządził spółce szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Art. 293. § 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Art. 294. Jeżeli szkodę, o której mowa w art. 292 i art. 293 § 1, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie.
Art. 295. § 1. Jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce.
§ 2. Na żądanie pozwanego, zgłoszone przy pierwszej czynności procesowej, sąd może nakazać złożenie kaucji na zabezpieczenie pokrycia szkody grożącej pozwanemu. Wysokość i rodzaj kaucji sąd określa według swojego uznania. W przypadku niezłożenia kaucji w wyznaczonym przez sąd terminie pozew zostaje odrzucony.
§ 3. Na kaucji służy pozwanemu pierwszeństwo przed wszystkimi wierzycielami powoda.
§ 4. Jeżeli powództwo okaże się nieuzasadnione, a powód, wnosząc je, działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, obowiązany jest naprawić szkodę wyrządzoną pozwanemu.
Art. 296. W przypadku wytoczenia powództwa przez wspólnika na podstawie art. 295 oraz w razie upadłości spółki, osoby obowiązane do naprawienia szkody nie mogą powoływać się na uchwałę wspólników udzielającą im absolutorium ani na dokonane przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie.
Art. 297. Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
Art. 298. Powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom organów spółki oraz likwidatorom wytacza się według miejsca siedziby spółki.
Art. 299. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
§ 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
§ 3. Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.
Art. 300. Przepisy art. 291-299 nie naruszają praw wspólników oraz osób trzecich do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych.