„Czy zwrot z Łk 23:43 w Przekładzie Nowego Świata, istniał już w Starym Testamencie?”
Autor:
Jan Lewandowski
Do druku przygotował:
SCORP1ON
J 8:44 „Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”
Prz 30:5-6 „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.(6) Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”
Ap 22:18 „Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”
Ap 22:19 „A jeśliby ktoś odjął co ze słów księgi tego proroctwa, to Bóg odejmie jego udział w drzewie życia i w Mieście Świętym - które są opisane w tej księdze.”
2Kor 4:2 „Unikamy postępowania ukrywającego sprawy hańbiące, nie uciekamy się do żadnych podstępów ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga osądowi sumienia każdego człowieka.”
Prz 19:5 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć.”
Prz 19:9 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha.”
Prz 28:13 „Nie zazna szczęścia, kto błędy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten miłosierdzia dostąpi.”
Syr 34:4 „Co można oczyścić rzeczą nieczystą? Z kłamstwa jakaż może wyjść prawda?”
Ap 22:15 „Na zewnątrz są psy, guślarze, rozpustnicy, zabójcy, bałwochwalcy i każdy, kto kłamstwo kocha i nim żyje.”
Syr 36:19 „Jak podniebienie rozróżni pokarm z dziczyzny, tak serce mądre - mowy kłamliwe.”
Ef 5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi próżnymi słowami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Boży na buntowników.(7) Nie miejcie więc z nimi nic wspólnego!(8) Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości!(9) Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda.(10) Badajcie, co jest miłe Panu.(11) I nie miejcie udziału w bezowocnych czynach ciemności, a raczej piętnując, nawracajcie [tamtych]!(12) O tym bowiem, co u nich się dzieje po kryjomu, wstyd nawet mówić.(13) Natomiast wszystkie te rzeczy piętnowane stają się jawne dzięki światłu, bo wszystko, co staje się jawne, jest światłem.(14) Dlatego się mówi: Zbudź się, o śpiący, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus.(15) Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy.(16) Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe.(17) Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana.”
J 8:32 „i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.”
Strona WWW:
Każdy, kto lubi polemizować ze Świadkami Jehowy [dalej ŚJ], wie, że twierdzą oni, iż w Łk 23:43 Jezus miał rzekomo powiedzieć do łotra na krzyżu:
"A on Rzekł do niego: 'Zaprawdę mówię ci dzisiaj: Będziesz ze mną w Raju" (Przekład Nowego Świata - Biblia ŚJ).
Prawie każdy polemizujący od czasu do czasu z ŚJ wie, że taka interpunkcja w Biblii ŚJ w Łk 23:43 sprawia, iż dzięki Towarzystwu Strażnica łotr do raju już nie zawitał. A przynajmniej nie tego samego dnia, kiedy rozmawiał z nim Jezus.
Polemiści jednak nie dają za wygraną i żądają od ŚJ dowodów na potwierdzenie takiej, a nie innej interpunkcji w Łk 23:43. Wiadomo bowiem, że w starożytnych manuskryptach greckich NT nie ma interpunkcji. Zatem polemiści stosują wobec ŚJ żądanie, aby ci wskazali inne miejsce w NT, gdzie Jezus choć raz posłużył się zwrotem z interpunkcją w wersji ŚJ:
„Zaprawdę mówię ci dzisiaj”.
Takiego zwrotu nie spotkamy jednak w żadnym innym miejscu NT. Tym samym ŚJ nie mają żadnego potwierdzenia dla swej interpunkcji użytej w Łk 23:43.
Niektórzy Świadkowie Jehowy do tego stopnia są zdesperowani tym faktem, że zaczęli takiego zwrotu szukać poza NT, czyli w ST. I „znaleźli”, a przynajmniej tak im się wydaje.
Przypatrzmy się temu, co znaleźli ŚJ na „potwierdzenie” swej interpunkcji w Łk 23:43.
Oto dwa przykładowe wersy z ST, które brzmią:
„Mojżesz zwołał całego Izraela i rzekł do niego: Słuchaj, Izraelu, praw i przykazań, które ja dziś mówię do twych uszu, ucz się ich i dbaj o to, aby je wypełniać” (Pwt Pr 5:1, Biblia Tysiąclecia -dalej BT)
„oświadczam wam dzisiaj, że na pewno zginiecie, niedługo zabawicie na ziemi, którą idziecie posiąść, po przejściu Jordanu” (Pwt 30:18, BT)
Takie wersy mają pewnym ŚJ „potwierdzać” prawidłowość interpunkcji zastosowanej w Łk 23:43 przez Biblię ŚJ. W tym miejscu nasi domorośli bibliści triumfują i pieją z radości. Mało tego, owi ŚJ w tym miejscu nawet „wznieśli się na wyżyny naukowości”, bowiem wymyślili swego rodzaju pojęcie mające ich zdaniem trafnie definiować całą ich powyższą argumentację. Owo pojęcie to „retoryka semicka”. Poprzez pojęcie „retoryka semicka” odbiorca ich powyższej argumentacji ma rozumieć, że mówiąc rzekomo „Zaprawdę powiadam ci dziś” Jezus posłużył się „starotestamentalną retoryką semicką Mojżesza”.
Infantylizm i naiwność tej argumentacji są jednak rażące aż do bólu.
Po pierwsze, wspomniane wyżej fragmenty ST pochodzą z Pięcioksięgu, a ten jak wiadomo powstał (wedle ŚJ) prawie 1500 lat przed Chrystusem. Nawet dziecko wie, że każdy język przez ten czas potrafi się zmienić nie do poznania nie tylko w zakresie leksykalnym, ale w zakresie składni przede wszystkim.
Przykładowo, angielszczyzna przez zaledwie 300 lat zmieniła się do tego stopnia, że dziś nie byłaby już zrozumiała dla przeciętnego Anglika.
Polszczyzna sprzed ok. 1000 lat jest dziś zupełnie niezrozumiała dla współczesnego Polaka (wystarczy przywołać klasyczny przykład Bogurodzicy).
Pewne zwroty w danym języku są często charakterystyczne tylko dla jednego pokolenia. W języku polskim na przykład nikt z młodzieży już dziś nie używa zwrotów tak charakterystycznych dla pokolenia swych rodziców, np. „szafa gra”, „morowy chłop”, „mowa trawa”, itd. Owszem, zwroty te mogą być zrozumiałe, czasem gdzieś zasłyszane, jednakże nie stosuje się ich już wśród współczesnej młodzieży na taką skalę jak stosowało się wśród starszych pokoleń. A przecież dzieli nas tylko jedno pokolenie od tych, którzy takimi zwrotami posługiwali się regularnie. Nie trudno domyśleć się w tym momencie, że następne pokolenie wyeliminuje całkowicie takie zwroty z użycia i z czasem drogą naturalną zanikną one zupełnie i pozostaną już tylko w starych słownikach języka polskiego.
W tym kontekście przypisywanie Jezusowi powiedzeń Mojżesza zupełnie mija się z celem.
Na tym jednak nie koniec polemiki z ŚJ w tym temacie. Okazuje się bowiem, że Mojżesz wcale nie musiał powiedzieć „zaprawdę powiadam wam dziś”, jak chcieliby ŚJ. Na grupie dyskusyjnej news:pl.soc.religia jeden z filologów zajmujący się zawodowo językami semickimi podjął się rozbioru gramatycznego powyższych zdań z ST cytowanych przez ŚJ, dokonując profesjonalnej polemiki filologicznej. Poniżej wstawiamy tę polemikę, która z racji wysokiego poziomu zastosowanych argumentów filologicznych jest przez nas uważana za cenną i godną przechowania. Autorem polemiki jest człowiek ukrywający się za pseudonimem 1122. Tradycyjnie przypominam, że wypowiedzi poprzedzone ptaszkami >> lub ptaszkiem >, dla ułatwienia odróżnienia wypowiedzi oznaczają wypowiedzi dyskutanta poprzedzającego poprzednią wypowiedź (w tym momencie jest to wypowiedź ŚJ podpisującego się jako qamil) aktualnego dyskutanta (w tym wypadku jest nim wspomniany 1122).
A teraz prezentujemy już wspomnianą polemikę.
qamil Fri, 5 Jul 2002 23:50:17 +0200 napisal:
>Stwierdzenie "mowie ci dziś" jest wyrażeniem retoryki semickiej, którą jak
>najbardziej Jezus zastosował w swojej wypowiedzi. Znamy ja chyba najlepiej z
>wypowiedzi Mojżesza, który - podobnie jak Jezus - stal na progu swego życia.
>W tej doniosłej dla Izraelitów i Mojżesza chwili, prorok ten mówi:
>- "dzisiaj mówię do waszych uszu" (Powt.Pr.5:1)
Przypatrzmy się dokładniej, czy to rzeczywiście podobna konstrukcja:
Łk 23:43:
soi lego: |
semeron met` emoy ese en to paradeiso |
A |
B |
mamy wiec cześć A = soi lego (tobie mówie) i w części B zawarta jest informacja o czym Jezus mówi.
Szyk zdania jest prosty - najpierw A, potem B.
A jak to jest w podanych przez qamila przykładach?
(Pwt 5:1)
hebr: |
ha-mmiszpatim aszer anochi daver be-aznechem ha-jjom. |
|
|
praw które ja mówie do waszych uszu dziś |
|
|
B |
A |
Tu mamy najpierw B (o czym mówi), potem A (orzeczenie), odwrotnie niż u Łukasza.
W LXX mamy tu: |
'krimata hosa ego lalo' |
praw |
które ja mowie. |
Tu też jest najpierw B, potem A, odwrotnie niż u Łukasza.
Jest to więc zupełnie inna konstrukcja.
Idźmy dalej:
>"słów, które ci dzisiaj nakazuję" (Powt.Pr.28:14)
hebr: |
mikkal hadbarim aszer anochi msauue attehem ha-jjom |
|
wszystkich słów które ja przykazuje wam dzisiaj. |
LXX:
panton ton logon hon ego entellomai |
|
wszystkie słowa które ja przykazuje |
|
B |
A |
Znowu mamy konstrukcje: A= przykazuje, B= to co przykazuje w szyku BA, odwrotnie niż u Łukasza.
Idźmy dalej:
>- "mówię wam dzisiaj" (Powt.Pr.30:18)
hebr: |
higgadti le-chem hajjom ki... |
|
oświadczam wam dzisiaj że... |
hebr: |
anangello soi semeron hoti... |
|
oświadczam wam dzisiaj, że ... |
Mamy więc tu wprawdzie szyk AB, ale jak widać konstrukcja w której miedzy podmiotem, a dopełnieniem stoi okolicznik zdania A (semeron), wymaga użycia spójnika 'że'.
W Biblii aramejskiej używanej od początku chrześcijaństwa w patriarchacie Antiochii i na Bliskim Wschodzie mamy w Pwt 30:18:
hawut - chun jaumono de... |
wskazałem wam dziś, że... |
Natomiast inaczej jest w wersecie Łk 23:43:
Omar le-h jeszu` amin omar ano lo-ch de |
Mówi do-niego Jezus: zaprawdę mówię ja do-ciebie, że |
yaumono `ami tehue ba-pardajso. |
dzisiaj ze mną będziesz w -raju |
Identycznie jak i w Peszitta.
Tłumaczenia aramejskie mówią zgodnie u Łk 23:43.
Mówi do-niego Jezus: zaprawdę mówię do-ciebie, ze dzisiaj ze mną będziesz w -raju.
Podczas gdy w Pw 30:18 mamy:
hebr: |
higgadti le-chem hajjom ki... |
|
oświadczam wam dzisiaj że... |
LXX:
anangello soi semeron hoti... |
oświadczam wam dzisiaj, że... |
aram: |
hawut - chun jaumono de... |
|
wskazałem wam dziś, że... |
Jak widać konstrukcje przytoczone przez qamila są tylko pozornie podobne do Łk 23:43.
A fałszerstwo świadków Jehowy pozostaje fałszerstwem.
Nie da się zaprzeczyć, że świadkowie Jehowy, aby ratować swoje dogmaty wprowadzili nie tylko inny przecinek, ale w ogóle zmienili szyk zdania.
Dodatkowy post z tą polemiką również autorstwa 1122
Słynny werset z Łk 23:43:
Zaprawdę powiadam ci: dziś ze Mną będziesz w raju,
Świadkowie Jehowy dopasowali do swojej doktryny, że po śmierci człowieka nie ma, więc zmienili werset na:
'Zaprawdę mówię ci dzisiaj: Będziesz ze mną w raju'.
I zdaniem tzw. Świadków Jehowy nie ma tym samym problemu egzystencji duszy po śmierci. Prawda jednak nie daje się tak łatwo zadusić.
Przypatrzmy się bliżej Pismu:
Grecki oryginał oznaczę przez (Gr), Biblie Tysiąclecia przez (BT) i tłumaczenia Nowego Świata przez NS.
W Gr mamy:
Amen = zaprawdę, z pewnością, pewne jest, bez wątpienia, itd.
soi = ci, tobie
lego = mowie
semeron = dzisiaj
met` = ze
emoy = mną
ese = będziesz
en = w
to = (nie tłumaczony rodzajnik)
paradeiso = raju.
W szyku linearnym wygląda to tak:
Gr: (1) Amen (2) soi (3) lego (4) semeron (5) met` (6) emoy (7) ese (8) en (9) to paradeiso
Teraz inne tłumaczenia (w nawiasach kolejność w oryginale).
BT: (1) Zaprawdę (3) powiadam (2) ci: (4) Dziś (5) ze (6) Mną (7) będziesz (8) w (9) raju.
NS: (1) Zaprawdę (3) mówię (2) ci (4) dzisiaj: (7) Będziesz (5) ze (6) mną (8) w (9) raju'.
Tak wiec mamy następujące szyki zdań:
A B C D E F G H I
Gr: 1,2,3,4,5,6,7,8,9
BT: 1,3,2,4,5,6,7,8,9
NS: 1,3,2,4,7,5,6,8,9
Widzimy, ze Tłumaczenie Biblii Tysiąclecia stara się wiernie trzymać szyku oryginału, zmiana jest tylko czysto stylistyczna w kolumnach B,C: zamiast 'ci mówię' jest 'mówię ci'.
Inaczej ma się sprawa w przypadku tłumaczenia Strażnicy. Tutaj tłumaczenie zostało zmanipulowane. Mamy niezgodność aż w pięciu kolumnach z oryginałem: B,C,E,F,G.
Nie jest to przypadek, tylko oszustwo świadków Jehowy.
Zmiana B,C jest tylko stylistyczna, wiec nie ma znaczenia, natomiast ogromne znaczenie ma zmiana w pozycji E Gr 5-6 (met emoy=ze mną) na Gr 7-5 (będziesz ze).
Świadkowie Jehowy celowo zmienili szyk tłumaczenia, aby zataić jednoznaczne znaczenie tekstu greckiego.
Przyjrzyjmy się również stylowi wypowiedzi Jezusa.
Jezus jest wręcz cybernetycznie dokładny w swoich wypowiedziach i nie traktuje swoich słuchaczy jak półgłówków. Nigdy nie mówił: 'mowie ci dziś', 'tylko mówię ci, że '. Wiadomo przecież, że dziś, wiec po co mówić o sprawach oczywistych.
Tak więc Jezus mówi:
1) soi lego hoti su ei Petros
tobie mówię, że ty jesteś Piotr (Mt 16:18)
2) soi lego: egeirai
Mówię ci: Wstań
(Mr 2:11, Łk 5:24 - do trędowatego)
3) soi lego egeirai
tobie mówię: wstań! (Łk 5:41 - do dziewczynki)
4) soi lego egertheti
tobie mówię: wstań! (Mr Lk:14 - do dziewczynki)
Wszędzie mamy więc w wypowiedziach Jezusa:
'Tobie mówię' i bezpośrednio po tym jest wymienione o co chodzi.
Jezus nie wstawia zbędnych słów.
Jest to wiec konstrukcja 'mowie ci :', 'mowie ci, że: ', a nie 'mowie ci dzisiaj/wczoraj/jutro'.
Przestawienie przez tłumaczy Nowego Świata szyku wypowiedzi Jezusa i nie trzymanie się charakteru jego wypowiedzi jest w tym świetle fałszerstwem tekstu Pisma.
Tłumaczenie Łk 23:43 w kolejności 1,3,2,4,7,5,6,8,9 jest manipulacją.
Dodatek
Post Anbuso:
Pozwólcie, że wtrącę swoje trzy grosze do waszej dyskusji. Wtrąceniem będzie lekko przerobiony (przede wszystkim skrócony) mój tekst.
Co jest ważne w tej sprawie? Ważne jest, czy w NT jest mowa o raju jako czymś już istniejącym. Tu odpowiedź jest zdecydowanie twierdząca. Mało tego, także świeckie źródła mówią o wierze w tamtych czasach w raj już istniejący jako miejsce przebywania dusz sprawiedliwych. Dlaczego to jest ważne? Dlatego, że jeśli nie wierzono wówczas w raj już istniejący, to autor Ewangelii Łukasza nie mógł napisać "dziś będziesz ze mną w raju". Ponieważ wierzono, mógł.
Łukasz pod kątem występowania zwrotów "amhn legw soi" ("amen mowie ci/wam"):
4:24 - bez "shmeron" ("dziś")
12:37 - bez "dziś"
18:17 - bez "dziś"
18:29 - bez "dziś"
21:32 - bez "dziś"
23:43 - ze spornym "dziś"
Co można powiedzieć na podstawie powyższych danych? Przede wszystkim to, że nigdzie więcej, poza spornym wersem, w tekście Łukasza nie ma "dziś" obok "zaprawdę powiadam ci/wam", ani nawet obok "powiadam ci/wam".
Teraz pozostałe ewangelie
Mateusz:
niemal 30X "amen mówię..." - wszystkie bez dziś
Marek:
12X - wszystko bez "dziś"
Jan:
23X (z podwójnym "amen") - wszystkie bez "dziś"
Wniosek - także pozostali ewangeliści nie stosowali zwrotu "powiadam ci dziś".
Teraz ST
ŚJ zwracają uwagę na:
Zachariasza 9:12 i Powtórzonego Prawa 4:26, 39.
Zach. 9:12
BW:
[...] Nadto dziś ogłaszam: [...]
BT:
[...] Dzisiaj cię o tym zapewniam, że [...]
NS:
[...] Dzisiaj też mówię tobie: [...]
Septuaginta:
kaqhsesqe en ocurwmati desmioi ths sunagwghs kai anti mias hmeras paroikesias
sou dipla antapodwsw soi
Nawet nie znając greki biblijnej widać od razu, że zwrot użyty w ST jest
zupełnie inny niż ten, jakiego użył Łukasz. Nie występuje tu "amen", które jest
u Łukasza podkreśleniem powagi obietnicy, ani nawet "legw" tłumaczone jako
"mówię" bądź "powiadam". Dlatego też tłumacz BW napisał: "ogłaszam", a BT:
"zapewniam". Tylko ŚJ przetłumaczyli jako "mówię". Istotnie, jest zwrot typu
"dzisiaj mówię/ogłaszam/zapewniam", ale porównywać go z Łuk. 23:43 da się tylko
wtedy, gdy nie przypiszemy wyrazowi "amen" specjalnego znaczenia - a takie z
pewnością miał! - a ponadto założymy, że mamy tam do czynienia z "amhn soi legw
shmeron", a nie samym "amhn soi legw". ŚJ na siłę doszukują się tu potwierdzenia
swojej interpretacji, ponadto zapominają, że słowa, na które się powołują padły
w zupełnie innym czasie, innym miejscu i kto inny, w innym języku je zapisał, w
dodatku padły w zupełnie innych okolicznościach. Dla ŚJ najwyraźniej kilkaset
lat historii Izraela, hebrajski, greka, kontekst, autor Ks. Zachariasza i
Ewangelii Łukasza, wyraz "amen" - to wszystko nie ma znaczenia. Warto tu
wspomnieć, że qamil - przynajmniej gdy dyskutował ze mną - porównywał
tłumaczenia z tłumaczeniem tłumaczenia, co woła o pomstę do nieba
niezależnie od tego, czy ono jest, czy nie;))
Powt 4:26
BW:
To biorę dziś niebo i ziemię na świadków przeciwko wam [...]
NS:
to biorę dziś za świadków przeciwko wam [...]
Septuaginta:
diamarturomai umin shmeron ton te [...]
Także i tu użycie słowa "dziś" ma podkreślić powagę złożonej obietnicy, ale
także i tu nie ma słowa "amen". Słowo "dziś" jest tu nawet nieodzowne, bo jeśli
je wyrzucimy, to zdanie przestanie mieć charakter uroczystej przysięgi!
Co innego u Łukasza - tam to zadanie spełnia słowo "amen", "dziś" jest zbędne i
sztuczne!
5 Moj. 4:39
BW:
Dowiedz się tedy dzisiaj i weź to sobie do serca [...]
NS:
Dobrze wiesz dzisiaj i przywołaj sobie do serca [...]
Septuaginta:
kai gnwsh shmeron kai epistrafhsh [...]
To samo. Nawet w dzisiejszych czasach zwrócilibyśmy uwagę na to, że mówimy to
dzisiaj. Jeżeli ŚJ nie widzą tutaj ewidentnej różnicy w stosunku do Łukaszowego
tekstu, to najzwyczajniej w świecie albo nie chcą tego widzieć, albo za grosz
nie maja wyczucia języka!
Wszystkie cytaty, które wskazują ŚJ są tego samego typu, co powyższe, czyli
wyraz "dzisiaj" pełni tam taką samą rolę, co "amen" u Łukasza - podkreśla powagę
słów, które zostaną lub właśnie zostały wypowiedziane. Podobnie ma się sprawa z
cytatami: Jer.42:21, Powt.Pr.30:18 np. - także i tam nie ma słowa "amen", a
dodatkowo nie wszędzie jest słowo "legw", więc w niektórych tłumaczeniach nie
mamy "mówię dzisiaj" lecz "oznajmiam dzisiaj". To wszystko powoduje, że podane
przez ŚJ zwroty ze ST nijak mają się do Łukaszowego tekstu, jest to INNA
retoryka!
Sprawdziłem jeszcze występowanie w Septuagincie (grecki przekład ST) występowanie słowa "amen". Otóż występuje ono, ale w innej roli niż w NT.
Przykład:
1 Kron. 16:36
Błogosławiony Pan, Bóg Izraela, Od wieków aż na wieki! I powiedział cały lud:
Amen, i chwalił Pana.
(BW)
Septuaginta:
euloghmenos kurios o qeos israhl apo tou aiwnos kai ews tou aiwnos kai erei pas
o laos amhn kai hnesan tw kuriw
Są też teksty, w których nie ma literalnie słowa "amen", ale tłumaczy się, z "amen":
4 Moj. 5:22
22. Niech też przeniknie ta woda przekleństwa twoje wnętrzności, aby ci spuchło łono i zwiotczały biodra. A kobieta ta odpowie: Amen, amen.
(BW)
22kai eiseleusetai to udwr to epikatarwmenon touto eis thn koilian sou prhsai
gastera kai diapesein mhron sou kai erei h gunh genoito genoito
Podsumowując:
1. Zwroty wskazywane przez ŚJ literalnie są całkowicie inne niż omawiany
fragment z Łukasza; przede wszystkim brak tam bardzo znaczącego wyrazu "amen",
który w NT podkreśla wagę i uroczysty ton obietnicy. Tę rolę pełni właśnie w ST
wyraz "dzisiaj", który jest tam z tego powodu nieodzowny!
2. W ST wyraz "amen" stosowany jest w inny sposób niż w NT - kończy mowę,
czasami słuchający potwierdzają na koniec wysłuchanie i pełne, uroczyste
zaaprobowanie właśnie przez użycie słowa "amen", tymczasem w NT rozpoczyna
obietnice, która zaraz zostanie wypowiedziana, przez co zbędne staje się dodanie
słowa "dzisiaj" jako podkreślenie jej wagi i uroczystego tonu.
3. Retoryka z ST znacznie rożni się od tej z NT, co wyraźniej widać, gdy ma się
do czynienia nie z przekładem, lecz z tekstem greckim. W inny sposób podkreślano
uroczysty ton i wagę obietnicy (w ST slowo "dzisiaj", w NT "amen") w inny też
sposób używano wyrazu "amen" (w ST na koniec jako solenne potwierdzenie, w NT na
początku jako potwierdzenie, że to, co zaraz zostanie wypowiedziane jest na
pewno prawdą).
4. Nie znalazłem w Septuagincie - w NT także nigdzie poza spornym fragmentem z
Łukasza - ani jednego zwrotu "amhn legw soi shmeron" ("zaprawdę mówię ci
dzisiaj")!!!
Tak więc zwrot "zaprawdę powiadam ci dzisiaj" jest sztuczny, nigdzie nie
występujący, powstał jako zlepek dwóch retoryk - "amen" z NT i "dziś" z ST - w
celu wyeliminowania przez ŚJ z NT fragmentu ewidentnie zaprzeczającego ich nauce
o raju jako czymś, czego jeszcze nie ma.
[06 2003]
10