1. Produkt turystyczny-teoria i praktyka.

Produkt turystyczny:

• W wąskim znaczeniu - to co ludzie kupują, czyli zakwaterowanie, transport, wyżywienie. Może być kupowany oddzielnie lub formie pakietu.

• W szerszym znaczeniu - to co turyści robią oraz urządzenia i usługi, z których w tym celu korzystają

Cechy produktu turystycznego :

• Charakter niematerialny

• Sezonowość

• Komplementarność

• Substytucyjność

Produkt turystyczny = dobra + usługi turystyczne

Dobra - to wszystko to co jest dodatnio wartościowane przez turystów

Podział dóbr :

• Naturalne - powietrze, klimat, krajobraz, rzeźba terenu

• Stworzone przez człowieka - zabytki, kolekcje dzieł sztuki, kompleksy uzdrowiskowe

• Komplementarne - komunikacja, drogi, baza noclegowa, gastronomia.

Cechy dóbr :

• Powszechność ich występowania

• Nie ulegają spożyciu w czasie ich konsumpcji

• Mają niematerialny charakter

Usługi - wszelkie czynności, które zaspokajają potrzeby turystów, związane z samą podróżą. Zaspokajają potrzeby przed, w trakcie i po podróży.

Cechy usług :

• Niematerialny charakter

• Zmienność

• Nie można magazynować

2. Majątek turystyczny, rodzaje i przesłanki rozwoju.

Majątek turystyczny kraju - to ogół wszystkich dóbr turystycznych naturalnych i stworzonych przez człowieka, będących atrakcją dla turystów.

W wielu krajach państwo zapewnia ochronę prawną majątku turystycznego stanowiącego atrakcję dla turystów.

Ochrona obejmuje :

• piękno natury

• tradycje ludowe

• obiekty muzealne

W tym celu:

• Organizuje się skanseny z obiektami budownictwa historycznego i ludowego

• zakłada się parki narodowe i rezerwaty

• ustanawia granice parków narodowych

Określone obiekty uznaje się za zabytki i tworzy muzea. Ochrona mienia artystycznego i historycznego jest na ogół rygorystyczna, ale mimo wszystko przemyt dzieł sztuki rozwija się na coraz większą skalę.

Przesłanki rozwoju :

• polityczna stabilizacja w kraju

• kontrola zanieczyszczeń

• świadczenia usług turystycznych.

3. Popyt turystyczny, istota i czynniki określające wielkość.

Popyt turystyczny - suma dóbr turystycznych, usług i towarów, które turyści są skłonni nabyć przy określonym poziomie cen.

Rodzaje popytu :

• Popyt potencjalny - oznacza pragnienie nabycia określonych usług turystycznych, nie poparte możliwościami dochodowymi. Z tej grupy konsumentów zawsze rekrutują się kategorie nowych turystów (t. socjalna, dofinansowanie wyjazdów).

• Popyt realny (efektywny) - to taki popyt, przy którym pragnienie nabycia określonych produktów turystycznych opiera się na posiadaniu odpowiedniego ekwiwalentu.

• Popyt restytucyjny - oznacza ponowny zakup dobra identycznego z użytkowanym poprzednio. W turystyce jest to zjawisko stałe i masowe. W przypadku biura podróży wiąże się ono ze stałą i wierną klientelą. Przykładem są narciarskie wyjazdy zimowe, wyjazdy lecznicze i profilaktyczne do tego samego kurortu czy sanatorium.

Właściwości popytu turystycznego:

• ma charakter indywidualny

• jest bardzo podatny na reklamę i propagandę. Nierzadko reklama potrafi spowodować przesunięcie wyjazdów z jednego regionu do innego

Czynniki wywierające wpływ na popyt turystyczny:

• polityczne

• ekonomiczne

• społeczne

• demograficzne

• psychologiczne

• inne

4. Podaż turystyczna - uwarunkowania intensyfikacji, wpływ na poziom cen.

Podaż - ilość dóbr i usług jaką producenci są gotowi zaoferować nabywcom przy różnym poziomie cen.

Przez podaż turystyczną rozumie się taką ilość dóbr i usług turystycznych, którą przy określonej cenie wew (turystyka krajowa) lub kursie wymiennym waluty danego kraju (turystyka zagraniczna) producenci są skłonni odstąpić nabywcom krajowym lub zagranicznym.

W podaży turystycznej mamy do czynienia z :

• Dobrami naturalnymi

• Z dobrami stworzonymi przez człowieka

• Z dobrami i usługami komplementarnymi

Podział podaży turystycznej:

• Pierwotna - walory turystyczne, stosunki społeczno - kulturalne

• Wtórna - dobra komplementarne, usługi turystyczne

Może być badana na szczeblu::

• Lokalnym

• Krajowym

• Międzynarodowym

Cechy podaży turystycznej:

• Jest nieprzenośna - turysta musi przybyć do miejscowości turystycznej

• Jest nierozdzielna - produkcja i konsumpcja następują jednocześnie

Niektóre elementy podaży kształtują się w zależności od ceny - wraz ze wzrostem ceny następuje wzrost podaży - zależy to od struktury produktu turystycznego.

Na podaż wpływają czynniki:

• Czynniki ekonomiczne

• Otoczenie

• Społeczeństwo

• Konsumenci - nabywcy

• Przedsiębiorstwo

• Państwo

5. Uwarunkowania rynku turystycznego w Polsce.

Rynek - jest to zespół warunków, które doprowadzają do kontaktów między kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług.

Rynek turystyczny określa proces prowadzący do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące produktów turystycznych, decyzje przedsiębiorstw turystycznych o tym, co i jak oraz gdzie i kiedy wytwarzać oraz decyzje pracowników dotyczące tego jak wiele i dla kogo pracować zastaną wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiedniemu dostosowaniu cen.

Wyróżniamy rynki :

• wyjazdów poznawczych

• wyjazdów leczniczych

• wyjazdów urlopowych letnich

• wyjazdów urlopowych zimowych

• turystyki młodzieżowej

• wyjazdów językowych

• wyjazdów biznesowych i handlowych

• i innych

Cechy rynku turystycznego:

• rynek towarów i usług z przewagą usług

• występuje tu popyt łączny na towary i usługi

• konsumpcja następuje w miejscu podaży

Kryteria segmentacji rynku turystycznego:

• cechy demograficzne i społeczno - zawodowe potencjalnych klientów

• rodzaje i formy turystyki oraz kryteria czasowe i przestrzenne (geograficzne)

• rodzaj usług

Segmentacja rynku oparta jest na stylu życia:

• dla emerytów i rencistów (oferta tańsza),

• młodzież szkolna (zielone klasy),

• wiek produkcyjny.

W zależności od sytuacji rynkowej mamy do czynienia z:

• Rynkiem nabywcy - charakteryzuje się nadwyżką podaży nad popytem. Kupujący znajduje się w sytuacji uprzywilejowanej wobec sprzedawcy, co wymusza troszczenie się o klienta i podejmowanie różnych działań konkurencyjnych,

• Rynek sprzedawcy - charakteryzuje się długotrwałą przewagą popytu nad podażą. Sprzedawca znajduje się w korzystnej sytuacji przetargowej nad kupującym.

6. Elastyczność cen w turystyce.

Cena - suma pieniędzy za którą konsument nabywa towary lub usługi od producenta czy sprzedawców.

W turystyce na ogólną sumę sprzedaży składają się:

• ceny wycieczki

• noclegów w hotelu

• biletu lotniczego i kolejowego

• wstęp do muzeum

• wynagrodzenie przewodników oprowadzających po obiektach wycieczki

• prowizje, jaką agent otrzymuje od przewoźników

Rozróżnia się ceny:

• cena postulowana - suma pieniędzy za którą oferujący produkt gotów jest go sprzedać,

• cena transakcyjna - suma pieniędzy za którą dokonano transakcji.

Ceny w gospodarce rynkowej i turystyce kształtują się w wyniku gry popytu i podaży.

Ceny pełnią także funkcje informacyjną umożliwiając optymalny wybór. Ceny kształtują rynek turystyczny.

Przy ustalaniu cen uwzględnia się:

• kształtowanie się popytu i podaży turystycznej

• właściwy dobór dóbr i usług turystycznych

7. Koszty i rentowność w przedsiębiorstwie turystycznym, klasyfikacja kosztów.

Koszty - wyrażona w pieniądzu wartość zużytych składników majątkowych, pracy pracowników i usług obcych przy wytwarzaniu wyrobów i usług na sprzedaż lub na własne inwestycje.

Układ rodzajowy kosztów obejmuje:

• amortyzację

• zużycie materiałów i energii

• usługi obce

• wynagrodzenia

• ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

• podatki i opłaty

Układ funkcjonalny kosztów obejmuje:

• Koszty fazy zakupu

• Koszty fazy produkcji

• Koszty fazy sprzedaży

• Koszty ogólnego zarządu

Podział kosztów:

• Bezpośrednie

• Pośrednie

• Stałe

• Zmienne

Rentowność - osiąganie przychodów przez przedsiębiorstwo

Próg rentowności - jest stosunkowo wysoki i po jego osiągnięciu i przekroczeniu można mieć zysk, a jeśli zejdziemy niżej to poniesiemy stratę.

Obliczamy ją wg dwóch wskaźników:

• Wskaźnik ogólny

• Wskaźnik cząstkowy

Na koniec wskaźniki te trzeba porównać ze sobą w stosunku do okresów poprzednich.

8. Rodzaje zewnętrznego zasilania finansowego firm turystycznych.

Rodzaje finansowania zewnętrznego:

• Finanse własne (obrót akcjami, odsetki z zysków innych firm)

• Finanse obce

• Kredyty bankowe - pożyczki z banku

• Leasing

• Pożyczka

• franchising

Kredyt - forma przekazania przez bank oznaczonej w umowie kwoty pieniężnej kredytobiorcy, który zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie kredytowej. Kredytobiorca zobowiązuje się zapłacić prowizję za przyznanie kredytu oraz odsetki ustalone w umowie za wykorzystanie kredytu. Kredyt jest formą pożyczki zwrotnej.

Leasing - jest to rodzaj dzierżawy lub zakup majątku trwałego

9. Rodzaje podmiotów gospodarki turystycznej - kryteria formalno-prawne.

Obowiązują trzy regulacje ustawowe ważne dla przedsiębiorstw:

• Kodeks spółek handlowych

• Ustawa o krajowym rejestrze sądowym

• Prawo działalności gospodarczej

Spółki dzielimy na:

• Osobowe

• Jawna - przedsiębiorstwo obejmujące prowadzenie działalności przy przychodach min 400 tyś euro

• Partnerska - grupuje przedstawicieli wolnych zawodów (lekarzy)

• Komandytowa - przedsiębiorstwo w większym rozmiarze, zmiany dotyczą pozycji prawnej

• Komandytowo - akcyjna - chroni interesy przedsiębiorców

• Kapitałowe

• Z.o.o. - tworzona w celu gospodarczym

• Akcyjna - uprawnienia osobiste akcjonariuszy

10. Klasyfikacja przedsiębiorstw turystycznych uwzględniająca status właścicielski.

Przedsiębiorstwo turystyczne - podstawowa jednostka organizacyjna gospodarki narodowej, służąca zaspokajaniu potrzeb społecznych, stworzona w celu osiągnięcia efektów ekonomicznych poprze produkcję dóbr i świadczenie usług.

Podział ze względu na kryterium form własności.

• sektor publiczny, np. przedsiębiorstwa państwowe lub komunalne,

• sektor prywatny, np. osoby fizyczne, spółki, spółdzielnie

• Przedsiębiorstwa mieszane, np. spółki z udziałem kapitału mieszanego - publicznego i prywatnego

Podział ze względu na kryterium obszaru działania:

• lokalne

• regionalne

• krajowe

• międzynarodowe

Podział ze względu na kryterium form organizacyjno prawnych.

• przedsiębiorstwa jednoosobowe

• spółki

• przedsiębiorstwa prywatne

• spółdzielnie

Podział ze względu na kryterium przedmiotu działania.

• Transportowe

• Hotelarskie

• Sportowo - rekreacyjne

• uzdrowiskowe

11. Przesłanki prawne podejmowania działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

Ustawa o usługach turystycznych reguluje przepisy prawne i dotyczy ona:

• działalności organizatorów turystyki

• pośredników i agentów turystycznych

• przewodników turystycznych i pilotów wycieczek

• usług hotelarskich

Organizowanie imprez wymaga zezwolenia.

Warunki potrzebne do uzyskania takiego zezwolenia:

• dowód zapewniający pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju

• umowa gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej

• umowa ubezpieczenia na rzecz klienta

Działalnością mogą kierować osoby posiadające:

• rok praktyki w obsłudze turystów + ukończone studia wyższe z zakresu turystyki i rekreacji, ekonomii, zarządzania

• 2 lata praktyki + ukończona szkoła średnia z zakresu obsługi ruchu turystycznego lub przy ukończonych studiach wyższych

• 3 lata praktyki w obsłudze turystów - przy ukończonej innej szkole średniej.

12. Samorząd gospodarczy w branży turystycznej.

Podstawowym organem samorządu gospodarczego w turystyce o zasięgu krajowym, jest Polska Izba Turystyki, posiadająca czternaście oddziałów terenowych.

Jest to organizacja dobrowolna zrzeszająca głównie:

• biura podróży

• agencje turystyczne

• hotele, pensjonaty,

• firmy transportowe

• inne przedsiębiorstwa.

Celem Izby jest :

• rozwój turystyki

• podnosi poziom świadczonych usług

• informacja i promocja turystyki

Oprócz PIT- u działają jeszcze regionalne, branżowe izby turystyki. Mają one na celu ochronę interesów klientów i zapewnienia im wysokiego poziomu obsługi.

13. Rola biur podróży na rynku turystycznym.

Biuro podróży - przedsiębiorstwo, które wykonuje dwie podstawowe funkcje tj. funkcję pośrednika i funkcję organizatora podróży.

Rola biur podróży:

• Rola doradcy - wynika ze specyficznego charakteru produktu turystycznego. O rzeczywistych właściwościach i zaletach tego produktu można się przekonać dopiero w czasie konsumpcji, czyli podczas udziału w wycieczce. Rada powinna być uczciwa i obiektywna, aby klient nie był wprowadzany w błąd, aby nie był poszkodowany czy też „naciągnięty".

• Rola architekta - wyraża się ona w ustalaniu takich elementów podróży jak czas trwania i sezon roku, charakter podróży, cel wycieczki i ogólne warunki przygotowania imprezy. W rezultacie dochodzi do ustalenia ceny wycieczki.

• Rola w krzewieniu turystyki - przejawia się w poszukiwaniu nowych produktów turystycznych i nowych nabywców

Biura podróży mogą oddziaływać na różne grupy ludności w poszukiwaniu nowych klientów, w ten sposób przyczyniają się do zwiększenia intensywności podróżowania społeczeństwa.

Niektóre biura podróży zajmują się też sprzedażą przewodników, rozkładów jazdy, map, pamiątek. Odgrywają więc rolę księgarni i sklepów z pamiątkami.

14. Efektywność przedsiębiorstw turystycznych na przykładzie obiektu hotelowego.

Czynniki wpływające na efektywność eksploatacji hotelu :.

Czynniki zewnętrzne

• Klimat

• Bezpieczeństwo

• stosunki społeczno-gospodarcze

• konkurencja

Czynniki wewnętrzne

• lokalizacja, otoczenie

• komunikacja

• stan techniczny obiektu

• zakres świadczonych usług

Wymienione schematycznie czynniki decydują o atrakcyjności hotelu.

Gościa interesuje: poziom usług, standard wyposażenia, sprawność funkcjonowania, ład, czystość, porządek, kultura obsługi, renoma hotelu i oczywiście cena.

15. Klasyfikacja i kategoryzacja bazy noclegowej.

Ustala się następujące rodzaje obiektów hotelarskich:

• hotele - obiekty posiadające, co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów,

• motele - hotele położone przy drogach, zapewniające możliwość korzystania z usług motoryzacyjnych i dysponujące parkingiem,

• pensjonaty - obiekty posiadające, co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie,

• kempingi - obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach i przyczepach samochodowych, domkach turystycznych lub innych obiektach stałych, oraz przyrządzanie posiłków i parkowanie samochodów,

• domy wycieczkowe - obiekty posiadające, co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów,

• schroniska młodzieżowe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów,

• schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów,

• pola biwakowe - obiekty niestrzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach.

Ustala się dla:

• hoteli, moteli i pensjonatów - pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami,

• kempingów - cztery kategorie oznaczone gwiazdkami,

• domów wycieczkowych i schronisk młodzieżowych - trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi."

16. Turystyka jako czynnik rozwoju regionów i miejscowości, rola samorządu terytorialnego.

Samorząd terytorialny jest powoływany do wykonywania spraw publicznych. W związku z tym samorząd wykonuje zadania, które wynikają z funkcji państwa.

Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.

Organami nadzoru są:

• Prezes rady ministrów

• wojewodowie

Cele samorządów terytorialnych:

• Wzrost wydatków turystów i dochodów z turystyki

• Wzrost zatrudnienia w turystyce

• Promocja regionu

• Wzrost popytu na usługi

17. Ekonomiczne uwarunkowania turystyki kwalifikowanej w Polsce.

Turystyka kwalifikowana jest wydzielonym elementem większej całości, jaką jest turystyka.

Turystyka kwalifikowana spełnia trzy podstawowe funkcje:

• społeczno-wychowawcze

• rekreacyjno-zdrowotne

• społeczno-gospodarcze

Podstawowe formy uprawiania turystyki kwalifikowanej:

• Piesza

• Narciarska

• Kajakowa

• Kolarska

• Żeglarska

• jeździecka itp.

Na rozwój turystyki kwalifikowanej wpływa:

• otwarcie granic

• zniesienie wiz

• promocja walorów turystycznych

Nie wszyscy mogą uprawiać tur. kw., ponieważ potrzebny jest do tego odpowiedni stopień przygotowania.

Uprawia się ją w trosce o ciało i sylwetkę.

18. Systemy informacji turystycznej w Polsce.

Ogniwami tego systemu są:

• Oddziały terenowe

• Regionalne agencje promocji turystyki - informacja i promocja na danym obszarze, np. PAPT

• Wojewódzkie centra - na swoim obszarze

• Lokalne ośrodki informacji turystycznej - w niewielkich miastach i gminach

• Punkty informacji turystycznej - funkcjonują w obiektach turystyki, np. hotelach, gdzie pracownicy recepcji udzielają informacji

19. Rola władz szczebla władzy centralnego w kształtowaniu polityki turystycznej w Polsce, rys historyczny i stan aktualny.

• W roku 1954 pieczę nad turystyką powierzono Głównemu Komitetowi Kultury Fizycznej, który wchłonął Komitet ds. Turystyki;

• Od 1960 turystyka była przedmiotem działalności powołanego do zajmowania się sportem i turystyką Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki,

• W 1978 w celu zarządzania turystyka powołano Główny Komitet Turystyki, który dopiero od 1981 roku przejął turystykę zagraniczną,

• W 1986 roku ponownie połączono turystykę ze sportem i utworzono ponownie Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki,

• W 1987 roku ograniczono zakres działalności turystycznej tego Komitetu tylko do problematyki turystyki kwalifikowanej przekształcając go jednocześnie w Komitet ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej. Zarządzanie działalnością gospodarczą (w tym rozdział limitów dewizowych) przekazano równocześnie do Ministerstwu Rynku Wewnętrznego, a ściślej utworzonemu w nim Departamentowi Turystyki.

• Od l czerwca 2000 roku sprawami turystyki zajmuje się Departament Turystyki w Ministerstwie Gospodarki.

Podstawowe funkcje i zadania Departamentu to:

• Ocenia sektor usług turystycznych

• Prowadzi centralny rejestr zezwoleń

• Stymuluje rozwój turystyki

20. Polska Organizacja Turystyczna- przesłanki powstania i główne zadania.

• Nadzór nad Polską Organizacją Turystyczną powierzono Ministrowi Gospodarki.

• POT została powołana specjalną ustawą w 1999 roku , jednak działalność rozpoczęła dopiero l stycznia 2000 roku.

Organami POT są:

• Prezes (4-letnia kadencja)

• Rada POT(3-letnia kadencja). Radę POT tworzy 18 członków reprezentujących administrację rządową, jednostki samorządu terytorialnego i inne.

Zadania POT - u:

• promocja Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie

• rozwijanie polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie

• modernizacja infrastruktury

Zadanie te są realizowane poprzez:

• publikowanie materiałów

• targi turystyczne

• wystawy

• kongresy

21. Marketing w turystyce.

Marketing w turystyce - to skoordynowane nastawienie polityki przedsiębiorstw na zaspokojenie, w możliwie największy sposób, potrzeb określonych grup konsumenckich, przy uzyskaniu umiarkowanego zysku.

Instrumenty potrzebne w marketingu:

• produkt - dobra i usługi

• cena - cena jaką trzeba zapłacić za te dobra i usługi

• promocja sprzedaży - dostarczanie informacji klientowi

• dystrybucja - dostarczenie produktu do klientów

Funkcje marketingu turystycznego:

• ogólnospołeczne

• regionalne

• mikro społeczne

• indywidualnego konsumenta

Marketing mix jest strategią marketingu w której punktem wyjścia są potrzeby konsumenta i rynku.

22. Środowisko kulturowe jako przesłanka rozwoju turystyki.

• Turystyka chroni, wzbogaca i popularyzuje dobra kulturalne, kultura zaś inspiruje rozwój turystyki.

Podstawowym celem wyjazdów są:

• przedmioty i miejsca historyczne

• sztuka

• kultura ludowa

• przyroda

Są to wyjazdy:

• krajoznawcze

• alternatywne

• pielgrzymkowe

Rozwój turystyki jest szansą dla Polski, ponieważ mamy duży potencjał kulturowy ( Kraków, Warszawa, Wrocław)

Przy tak ogromnym ruchu turystycznym nie należy zapominać o tym by nadmiernie nie eksploatować i nie degradować środowiska.

23. Agroturystyka w Polsce- geneza, szanse i bariery rozwoju.

Agroturystyka - organizowanie przez rodzinę rolniczą na wsi wypoczynku lub krótkiego pobytu turystycznego we własnym gospodarstwie rolnym, przy czym pobyt ten związany jest z wiejskimi atrakcjami.

Agroturystyka w Polsce nie jest zjawiskiem nowym. Od lat na zawsze wpisuje się w pejzaż wsi. Dziś jest dalszą szansą na zmianę sytuacji na wsi.

Korzyści z agroturystyki dla gospodarzy i wsi:

• dodatkowy dochód

• nowe miejsce pracy

• integracja środowiska wiejskiego

Korzyści z agroturystyki dla turystów:

• aktywny wypoczynek na wsi

• korzystanie ze świeżej żywności

• bezpośredni kontakt ze zwierzętami i przyrodą

• poznanie kultury regionu

Cechy agroturystyki:

• ulokowana na obszarach wiejskich

• wykorzystuje otwartą przestrzeń, kontakt z naturą

• podtrzymuje charakter regionu

Bariery:

• turysta staje się coraz bardziej wymagający i chciałby płacić mniej

• trzeba sprostać konkurencji

• przygotować oferty tak, aby turysta chciał wrócić

• brak kapitału

24. Ekologiczne uwarunkowania rozwoju usług turystycznych.

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi ruchu turystycznego w Polsce jest stan środowiska naturalnego, który z roku na rok się poprawia.

Dobry stan środowiska przyciąga turystów, którzy szukają czystego powietrza, wody i nieskazitelnej zieleni.

Uwarunkowania rozwoju:

• ekologiczna edukacja społeczeństwa

• promocja polskich walorów

• uzyskiwanie funduszy na ochronę przyrody

• tworzenie nowych ośrodków turystycznych

Do negatywnych zjawisk występujących w przyrodzie pod wpływem turystyki masowej można zaliczyć:

• zanieczyszczenia wód płynących i stojących

• zanieczyszczenia wzdłuż szlaków turystycznych

• niszczenie atrakcyjnych gatunków roślin i zwierząt;

25. Turystyka zagraniczna jako eksport niewidzialny.

Hotele, a zwłaszcza te o wysokich kategoriach, gdzie udział cudzoziemców jest znaczny, można traktować jako przedsiębiorstwa niewidzialnego eksportu dóbr i usług (noclegi, gastronomia, rozrywki, sprzedaż pamiątek i inne usługi)

Podobnie statki pasażerskie są również przykładem niewidzialnego eksportu w dziedzinie obsługi turystycznej (statek pasażerski jest typowym przykładem: na jego pokładzie są świadczone usługi przewozowe, noclegowe, gastronomiczne, rozrywkowe).

Turysta zagraniczny konsumuje produkt na miejscu lub zakupuje go po cenach detalicznych, aby zabrać ze sobą jako pamiątkę.

Należy zwrócić uwagę na to, że w turystyce wszystkie zakupy odbywają się natychmiast, w trybie bezgotówkowym, podczas gdy w handlu zagranicznym najczęściej mamy do czynienia z rozliczeniami kredytowymi.

26. Udział Polski w międzynarodowym ruchu turystycznym- główne tendencje.

• Wśród uczestników zagranicznych migracji przeważają Niemcy i Amerykanie.

• W 1995r Polska była na 9 miejscu, pod względem odwiedzania w Europie, mimo że jest szczególnym krajem, bo odwiedzanym na podstawie paszportu, wkładki paszportowej, dowodu osobistego oraz przepustki granicznej. Nie zaliczono tu przyjazdów tranzytowych.

• Od lat 50 do 70 przyjazdy do Polski stopniowo rosły. Późniejszy spadek wynikał z przesłanek politycznych. Po stanie wojennym znów rośnie do dziś.

• Polska musi się lepiej zareklamować (naszą tradycję, folklor, kultura, gościnność), aby zachęcić turystów do odwiedzania naszego kraju.

• Podobnie kształtują się wyjazdy Polaków za granicę. Do lat 70 rosły potem załamanie, gdyż były niepokoje polityczne. Ponowne ożywienie ruchu dzięki umowom między Polską a bieżącymi krajami socjalistycznymi.

• Lata 90 - zwiększona dynamika i skala wyjazdów zagranicznych. Motywami wyjazdów Polaków są: wakacje, zwiedzanie i interesy.

27. Turystyka przyjazdowa do Polski w ostatnich latach, źródła i przyczyny regresu.

Do 1999 r. sąsiedzi zza wschodniej granicy gościli u nas coraz krócej. W 2000 r. przedłużyli oni czas pobytu, co znalazło wyraz we wzroście średniej długości pobytu ogółu turystów, mimo krótszych pobytów Niemców i turystów z Europy zachodniej. W kolejnym roku obserwujemy spadek długości pobytu wszystkich grup turystów z wyjątkiem Niemców.

W ciągu ostatnich lat udział przyjazdów w celach turystycznych oscyluje wokół poziomu 25%. Po nieznacznym spadku w 2000 roku, głównie za sprawą Niemiec, którzy osiągnęli wówczas poziom pozostałych krajów Europy Zachodniej, kolejny spadek w 2001 roku nastąpił w większości grup krajów. Wyjątek stanowią goście zza wschodniej granicy. Do tego wyniku należy podchodzić z pewną rezerwą. Sądzimy bowiem, że część spośród podejmujących dorywczą pracę ukrywa rzeczywisty cel pobytu.

Po wyraźnej tendencji malejącej na rynku wschodnim w latach 1997 - 2000, rok 2001 przyniósł nieznaczny wzrost udziału przyjazdów biznesowych. W 2001 r. również turyści z Europy Zachodniej zwiększyli udział przyjazdów biznesowych, kontynuując w miarę równomierny trend wieloletni.

Zakupy tracą dominującą rolę w przyjazdach do Polski. Widzimy to zwłaszcza w przypadku krajów WNP oraz Litwy. Udział przyjazdów na zakupy z Niemiec i pozostałych krajów zachodnioeuropejskich - również maleje.

Do najpoważniejszych niedogodności związanych z podróżą do Polski należą trudności komunikacyjne. Uciążliwy dojazd krytykuje się coraz częściej. Dotyczy to w największym stopniu turystów z zachodniej Europy (choć w 2000 i 2001 r. odnotowano pewną poprawę). Niemcy najbardziej byli krytyczni w tej sprawie w 1997 roku. Ostatnie lata przyniosły mniej uwag krytycznych. Przeciwnie turyści zza wschodniej granicy - dla nich warunki dojazdu stają się coraz uciążliwsze.

28. Pomoc Unii Europejskiej a rozwój turystyki w Polsce.

• Fundusz PHARE jest programem bezzwrotnej pomocy finansowej Unii Europejskiej dla krajów przechodzących z systemu gospodarki zarządzanej centralnie do gospodarki rynkowej.

• Działa w 11 krajach Europy środkowo - wschodniej.

• Polska jest największym odbiorcą tej pomocy, która polega na dostarczaniu usług szkoleniowych, ekspertyz, konsultacji i doradztwa

• Unia Europejska w 1990 r postanowiła wspomóc rozwój turystyki w Polsce w ramach programu PHARE TOURIN.

Program ten został podzielony na kilka faz:

• TOURIN I obejmował: kształcenie i szkolenie kadr turystycznych, promocję turystyki przyjazdowej, rozwój produktu turystycznego

• TOURIN II obejmował: narodowy system informacji, system pomocy dla użytkowników dróg, rozwój turystyki na terenach wiejskich i zalesionych

• TOURIN III obejmował: utworzenie polskiej organizacji turystyki, utworzenie systemu pomocy drogowej w polsce, lokalny rozwój turystyki

29. Polityka turystyczna Unii Europejskiej.

Do głównych instrumentów realizacji polityki turystycznej Unii należy zaliczyć:

• Ogłoszenie roku 1990 Rokiem Turystyki.

• Realizacja planów i programów działania Wspólnoty na rzecz rozwoju turystyki

• Wydawanie aktów prawnych dokonujących harmonizacji prawa.

Decyzją Rady z 21.12.1988 r. ogłoszono rok 1990 Europejskim Rokiem Turystyki.

Jako cele Europejskiego Roku Turystyki przyjęto:

• przygotowanie do utworzenia wielkiego obszaru bez granic, z wykorzystaniem integrującej roli turystyki w tworzeniu Europy wszystkich narodów;

• podkreślenie roli turystyki w takich dziedzinach jak polityka socjalna, polityka regionalna, polityka zatrudnienia.

Dla ich realizacji za niezbędne uznano:

• propagowanie wśród obywateli państw członkowskich, a zwłaszcza ludzi młodych,

• większej wiedzy na temat kultury i obyczajów innych państw członkowskich;

• wspieranie lepszego rozłożenia turystyki w czasie i przestrzeni, uwzględniającego potrzeby środowiska, szczególnie poprzez zachęcanie do planowania wakacji oraz rozwijania nowych form turystyki;

• promowanie turystyki wewnątrz Wspólnoty, szczególnie poprzez ułatwianie ruchu podróżnego i turystyki z krajów pozaeuropejskich.

17

---