Temat: Wydolność w wysiłkach krótkotrwałych o mocy max. (PCr-fosfokreatyna)(8)
1. Moc max. m. szkieletowych - oznacza max. wielkość mocy wyrażoną w watach, osiągnięta przez daną gr. mięśni w czasie próby wysiłkowej.
Mięśnie szkieletowe pracując z optymalną szybkością skracania (120cykl/min) na ergometrze. Są w stanie uzyskać moc max. w ciągu 1sek. w czasie 10 sek. próby mocy max. wyk. na ergometrze przez sprintera , różnica między mocą max. uzyskaną w 1sek. (1850wat) a wartością z 10sek. (1400wat) czyli ok. 25% mocy max.
2.Fosfokreatyna stanowi najważniejsze źródło energii w początkowych fazach wysiłków o max. intensywności:
a)w biegu na 100m powodem spadku szybkości biegu jest:
-zwolnienie tempa produkcji ATP w wyniku zużycia zasobów PCr , a tempo produkcji ATP w procesie glikolizy jest niewystarczające do utrzymania stałej szybkości biegu na całym dystansie.
-już po 40m stwierdzono wyraźne zwiększenie koncentracji mleczanu w mięśniach ( 5razy)
b)w biegu na 400m w I fazie do 100m głównym źródłem ATP jest rozpad PCr, a znaczenie glikolizy jest mniejsze niż w biegu na 100m.
-między 100-200m zmniejsza się udział PCr a zwiększa się znaczenie glikolizy beztlenowej w produkcji ATP.
-po przebiegnięciu 200m mięśniowe zasoby PCr nie zostały wyczerpane do końca a stężenie mleczanu nie osiąga wartości max. , szybkość biegu zmniejsza się i dochodzi do zmęczenia mięśni
-po przebiegnięciu 400m z max. szybkością PCr ulegają wyczerpaniu a stężenie mleczanu osiąga max.
3. Nadstrzał PCr - ( w ciągu kilku minut po zakończeniu wysiłku stężenie PCr w mięśnaich powraca do wartości przedwysiłkowej)
Stężenie PCr mierzone w mięśniach w kilka minut po zakończeniu wysiłku często przewyższa poziom przed wysiłkowy nazywa się to „ nadstrzałem fosofokreatyny” , wielkość nadstrzału w szczytowym momencie może wynosić 25% i utrzymywać się przez kilka dziesiąt minut po zakończeniu wysiłku.
-spoczynkowe stężenie PCr we włóknach typu IIA jest ok. 5-15% wyższe niż we włóknach typu I
-włókna typu II mają więcej 10-25% glikogenu niż włókna typu I
-tempo utylizacji substratów we włóknach typu II jest wyraźnie szybsze , dlatego sprinterzy mający większą zawartość włókien typu IIA i osiągają znacznie lepsze wyniki mocy max. niż osoby z przewagą włókien typu I długodystansowcy.
-szybkość skracania we włóknach IIX jest kilka razy większa niż we włóknach typu I
-stosunek wielkości osiąganej mocy przez włókna typu I i IIX wynosi 1 do 10.
-warunkiem osiągania wysokich wielkości mocy max. jest możliwie największy udział włókien typu II w pracujących mięśniach.
4.Wpływ treningu na max. siłę izometryczną i max. szybkość skracania mięśni :
a)siła izometryczna- max. szybkość skracania mięśni oraz max. siła mięśniowa są głównymi czynnikami warunkującymi moc max. m. szkieletowych człowieka , po kilku tygodniach Tr. Zauważa się wyraźny przyrost siły mięśniowej w ciągu 3-6tyg. Tr. fiz. wielkość siły zwiększa się od 25-100% z przed rozpoczęcia.
-Przyrost siły mięśniowej w tym czasie jest efektem poprawy zdolności rekrutacjiszybkich jednostek motorycznych.
-w kolejnych etapach Tr. dochodzi do wyraźnego wzrostu masy mięśniowej i przekroju poprzecznego mięśni i w efekcie przyrostu siły siły mięśniowej
-włókna typu II mają lepszą zdolność adaptacji do Tr. siłowego i cechuje je szybsza hipertrofia niż włókna typu I
-najlepsze wyniki w Tr. siłowym daje stosowanie duzych obciążeń zwłaszcza bliskich max.
b)Max. szybkość skracania mięśnia- głównym celem Tr, zmierzającego do poprawy mocy max. jest uzyskanie przyrostu max. szybkości skracania mięśni , na drodze przekształcenia włókien typu IIA we włókna typu IIX .
-szybkość skracania włókien typu IIX jest 10-krotnie wyższa niż włókien typu I
-w następstwie Tr. wytrz. dochodzi do redukcji włókien typu IIX , ulegaja one transformacji w wolniejsze włókna typu IIA , poprawia to wytrzymałość mięśni jednak prowadzi do spadku szybkości skracania mieśni.
-w wyniku kilku dniowego unieruchomienia kończyn pacjęta dochodzi do wzrostu zawartości włókien IIA z jednoczesnym zmniejszeniem procentowej zawartości typu I , korzyści osiągnięte na tej drodze wynikające ze wzrostu max. szybkości skracania mięśnia nie bilansuje negatywnych skutków zmniejszenia masy mięśniowej , efektem jest spadek możliwości generowania mocy.
-możliwe jest zwiększenie sarkomerów w danym punkcie mięśniowym w wyniku rozciągania mięśnia ,
-szybkość skracania mięśni jest suma szybkości skracania pojedyńczych sarkomerów w danym włóknie mięśniowym a więc liczba sarkomerów przyczynia się do zwiększenia długości mięśnia i przyrostu max. możliwości jego skracania.
5. Test 30sek.
-w wys. długotrwałych pracy na cykloergometrze w pierwszych 10sek max. wys. PCr dostarcza 53%, glikoliza beztlenowa 44% a procesy tlenowe 3% zużywanego ATP.
-w czasie całej 30sek próby PCr 22,28% ATP , glikoliza 49,56 procesy tlenowe 16-18%
-w czasie 3min próby mięśni koń.dol. prowadzących do wyczerpania , 45% ATP
-w pierwszych 30sek. procesy beztlenowe 80% tlenowe 20%
- w ost. min. beztlenowe 30% i tlenowe 70%