Temat: Wydolność w wysiłkach długotrwałych

1.Wydolność fizyczna- jest to zdolność org. do wysiłków fiz. obejmuje również tolerancje zaburzeń homeostazy wewnątrzustrojowej wywołanej wys.fiz. oraz zdolność org. do szybkiej ich likwidacji tych zaburzeń po zakończeniu wysiłku.

-Wys. Długotr. -to takie których czas trwania mierzony jest w min. i godz.

-Max. pobór tlenu (V2max.) pułap tlenowy- to największa ilość tlenu jaką zużywa organizm w ciągu 1min.

2. Czynniki warunkujące Vo2max:

a)Czynniki związane z funkcjonowaniem ukł. Oddechowego:

-wentylacja minutowa płuc (6000ml)

-stosunek wentylacji pęcherzykowej do perfuzji

b)Czynniki związane z funkcjonowaniem ukł. Krążenia:

-poj. minutowa płuc

-stężenie hemoglobiny we krwi

-powinowactwo hemoglobiny we krwi

-ciśnienie tętnicze krwi

c)Czynniki związane z przepływem mięśniowym:

-przepływ krwi przez mięśnie

-gęstość kapilar w mięśniach

-dyfuzja tlenu do mitochondriów

d)Czynniki związane z metabolizmem mięśniowym:

-gęstość mitochondriów w mięśniach

-masa mięśni i tych włókien mięśniowych

-aktywność enzymów oksydacyjnych w komórkach mięśniowych

-dostarczanie substratów energatycznych do komórek mięśniowych

( Pierwsze 3 gr. dotyczą transportu tlenu do mitochondriów, 4 gr. to czynniki warunkujące utylizację tlenu w mitochondriach)

-Możliwości funkcjonowania mitochondriów w zakresie utylizacji tlenu znacznie przewyższają zdolności transportu tlenu.

-Dlatego transport tlenu a nie możliwość jego utylizacji w mitochondriach jest głównym czynnikiem wyznaczającym indywidualny poziom VO2max.

-Poziom Vo2max. wyrażany jest w nast. Jednostkach; ( litr tlenu / min , ml tlenu / min)

3. Wartość max. poboru tlenu wykazują dwie zróżnicowania międzyosobnicze , mieszczą się one w przedziale od 15 do 85 ml razy kg/min . Najniższe wartości V2max. spotykamy u pacjętów z : ( niewydolnością krążenia , u osób starszych) . Najniższe wartości umożliwiająca pełną niezależność lokomocyjną wynosi ok. 15 ml razy kg / min.

-V2max. wyrażany w litr/min ok. 6 roku życia u dz i ch kształtuje się na poziomie 1 litra/min w kolejnych latach Vo2max. systematycznie wzrasta u dz w 15 roku życia stabilizuje się na poziomie 2 litr/min, u ch Vo2max. rośnie do 18 roku życia i osiąga 3-4litr/min. ( u studentów 45-55ml razy kg/ min, wartości powyżej 60ml razy kg/min u osób aktywnych fiz. , wartości powyżej 70ml razy kg / min. u zawodników wyczynowych.

-Największe wartości osiągane przez K ( od 70-77 ml razy kg/min) u M ( od 80-86 ml razy kg/ min)

4. Wysiłki długotrwałe

a)Podprogowe- to takie których intensywność nie przekracza progu mleczanowego .

b)Ponadprogowe- to takie których intensywność przekracza próg mleczanowy .

-w wysiłkach tych zwiększa się znaczenie glikogenu jako substratu energetycznego

-zwiększenie stężenia mleczanu w mięśniach a nast. we krwi pojawia się wcześniej przed osiągnięciem pełnej mocy energetyki tlenowej

-u osób nietrenujących przekroczenie progu wyst. gdy ćwiczący wykorzystuje 30-50% Vo2max.

-główne substraty energet. w wys. długotr.: wraz z wydłużeniem czasu wysiłku zwiększa się znaczenie glikogenu i wolnych kwasów tł.

-rezerwy trójglicerydów w org. człowieka są tak duże że ich wyczerpanie nawet w kilkanaście godz. jest niemożliwe

-zasoby glikogenu w czasie intensywnej pracy 70% V2max. mogą zostać zużyte już po 90min.

-w wysiłkach o niskiej intensywności (poniżej 30%V2max. progu mleczanowego) trwających kilka godz. `wolne kwasy tł. są głównym substratem energt.” dla pracujących mięśni.

-wzrost intensywności wysiłku powyżej progu mlecz. powoduje że znaczenie glikogenu jako subst. energt. wzrasta.

-gdy intensywność osiąga 100% V2max. glikogen staje się głównym substr. energt. w pracuj. mięśniach

-Aerobowe procesy energt. to jest fosforylacja oksydacyjna ( utylizacja glukozy i glikogenu) beta-oksydacyjne kw. tł. dostępności substratu i stężenia tlenu w komórkach mięśniowych

-osoby o lepszych możliwościach transportu i utylizacji tlenu uzyskują lepsze wyższe tempo resyntezy ATP i lepiej toleruja wys. długotrwałe

-pobór tlenu w wys. o stałej mocy wraz z rozpoczęciem wys. zwiększa się pobór tlenu

-W wysiłkach Podporowych o stałej mocy pobór tlenu stabilizuje się po ok. 2-3min.

-W wysiłkach Ponadpodporowych powyżej progu po zakoń. szybkiej fazy wzrostu poboru tlenu to jest po ok. 3min wysiłku stan stabilnego poboru tlenu nie występuje lecz pobór tlenu caly czas wzrasta

5. Deficyt Tlenowy- to różnica pomiędzy spodziewanym poborem tlenu a wielkością w pierwszych minutach wysiłku.

-w wys. podprogowych tam gdzie stan równowagi funkcjonalny jest osiągany różnica jest łatwa do wyliczenia

-w wys. ponadprogowych z powodu braku stanu stabilnego poboru tlenu wyliczenie deficytu tlenowego jest nie możliwe

6.Dług Tlenowy- jest to nadwyżka w poborze tlenu ponad wartości spoczynkowej jaka występuje po zakończeniu wysiłku .

-wielkość długu tl. można określić w wysiłkach pod i ponadprogowych

a)W przebiegu długu tlenowego są 3 fazy:

-faza szybka ( kilka minut)

-faza wolna ( do kilkudziesięciu minut)

-faza ultrawolna ( do kilku godz.)

( Po wys. krótkotrwałych o intensywności podprogowej wyst. Jedynie faza szybka,) ( Faza wolna i ultrawolna w wysiłkach ponadprogowych oraz o przedłużonym czasie trwania ).

7.Współczynnik pracy użytecznej:

-mięśnie jako źródło pracy mechanicznej jej zmianą jest wspólczynnik pracy użytecznej

-w mięśniach szkieletowych współczynnik ten wynosi 20-30%

-w czasie pracy z wysokim rytmem pedałowania 120cykl/min wartość współczynnika spada poniżej 15%

8. Próg Mleczanowy- to taka intensywność wysiłku po przekroczeniu której stężenie kwasu mlekowego we krwi przekracza poziom spoczynkowy i systematycznie wzrasta.

9. Typowe wielkości mocy osiągane w czasie próby wysiłkowej na cykloergometrze:

-młodzi zdrowi ludiz 60-150vat -młodzi aktywni fiz. 90-120vat

-kolarze gr.amatorskich 150-170vat - kolarze gr zawodowych 240-330 vat

10. Zmęczenia ośrodkowe

najczęstsze przyczyny w wys. długotr. jest hipoglikemia , hipertermia powodem wystąpienia ośr. zmęczenia może być też działanie toksyczne amoniaku które zwiększenie stężenia we krwi stwierdza się w wys. długotr. w warunkach kryzysu energtycznego.

11. Zmęczenie obwodowe

-przyczyną zmęczenia m. szkieletowych w wys. długotr. jest zużycie zasobów glikogenu najpierw we włóknach wolnokurczących się a nast. szybkokurczących się .

- inną przyczyną zmęczenia m. szkieletowych może być kwasica mleczanowa ponadto w warunkach kryzysu energt. takie czynniki jak wzrost ATP, AMP i amoniaku w mięśniach mogą być odpowiedzialne za zmęczenie obwodowe.

-czynnikiem przyspieszającym zmęczenie jest odwodnienie org. do którego dochodzi w wysokich temp. otoczenia

-czynnikiem nasilającym zmęczenie jest spadek ciś. atmosferycznego

12. Efekty treningu w wysiłkach długotrwałych:

W wyniku Tr. wytrz. Zwiększa się sprawność ukł. oddech. płuca sportowca mogą wentylować 200 L powietrza na min. , wzrasta poj.min.serca, która u wytrenowanych może wynosić 40 L .

-W wyniku Tr. zwiększa się objętość krwi krążącej a po Tr. Wysokogórskim przyrasta ilość hemoglobiny, poprawia się plastyczność erytrocytów oraz stężenie 2,3 Tifosfoliceginianu.

-Zwiększa się odporność na zmęczenie włókien mięśniowych , włókna IIX nabierają cech włókien IIA .

-Zwiększa się liczba włókien i sprawność mitochondriów

-Zwiększa się aktywność enzymów oksydacyjnych

-Na początku Tr. wytrz. zwiększa się jednocześnie poziom progu mleczanowego jak i V2max. po czym dochodzi stabilizacji poziomu V2max.

-dalszy wzrost wytrz. Uzyskuje się na drodze przesuwania progu mleczanowego w prawo w kierunku wyższych mocy i obniżenia kosztu energt.

---