Tworzenie Rzeczowników od Czasowników w Języku Niemieckim
admin, pt., 01/21/2011 - 14:26
Ten artykuł stanowi rozwinięcie kursu na temat Tworzenia rzeczowników, w poprzednim przedstawiliśmy zasady tworzenia rzeczowników od przymiotników i przysłówków - tym razem skupimy się na tworzeniu rzeczowników od czasowników w języku niemieckim.
TWORZENIE RZECZOWNIKÓW OD CZASOWNIKÓW
Schematów tworzenia rzeczowników od czasowników jest kilka... Przyjrzyjmy się im bliżej.
Pierwszym z nich jest tworzenie rzeczowników od bezokoliczników. Niemal każdy czasownik utworzy w ten sposób rzeczownik. Czasownik pozostaje w formie bezokolicznikowej (z końcówką -en), dodaje się do niego tylko rodzajnik das i pisze się z wielkiej litery. Rzeczowniki utworzone w ten sposób będą oznaczały czynność lub coś z nią bardzo blisko związanego. W języku polskim wyrazy oznaczające czynność najczęściej są zakończone na -nie (np. czytanie), w języku niemieckim przybiorą końcówkę -en (np. das Lesen), tak jak bezokolicznik, od którego zostały utworzone.:
schlafen - spać
essen - jeść
trinken - pić
schreiben - pisać |
-er, -erin
Drugim schematem jest tworzenie rzeczowników od tematów czasowników za pomocą dodania końcówki: -er. Rzeczowniki te będą oznaczały wykonawcę danej czynności. Wykonawca czynności rodzaju męskiego otrzyma rodzajnik der:
lehren - nauczać
übersetzen - tłumaczyć
betreuen - opiekować się
lesen - czytać |
W taki sam sposób możemy utworzymy rzeczowniki rodzaju żeńskiego. Do tematu czasownika dodamy końcówkę -erin oraz rodzajnik die:
die Lehrerin - nauczycielka |
-ung
Kolejną grupę rzeczowników utworzymy poprzez dodanie do tematu czasownika końcówki -ung. Rzeczowniki te otrzymają rodzajnik die:
achten - uważać
bestellen - zamawiać
bedeuten - oznaczać
wiederholen - powtarzać |
-ei
Kiedy do tematu czasownika dodamy końcówkę -ei i rodzajnik -die oraz przegłos, otrzymamy rzeczowniki oznaczające miejsce/pomieszczenie, w którym wykonuje się czynność, którą określa czasownik, np.:
backen - piec
waschen - myć |
-tion
Czasowniki pochodzenia obcego zakończone na -ieren tworzą rzeczowniki z końcówką -tion. Dodaje się przy tym rodzajnik die. W tym przypadku jednak występują niewielkie zmiany w temacie:
demonstrieren - demonstrować
provozieren - prowokować
kalkulieren - eksplodować |
-e
Kolejnym schematem tworzenia rzeczowników jest dodanie to tematu czasownika końcówki -e. Taki rzeczownik otrzymuje najczęściej rodzajnik die, może się jednak zdarzyć, że przyjmie rodzaj męski lub nijaki z rodzajnikiem der lub das:
fragen - pytać
bitten - prosić
reisen - podróżować
glauben - wierzyć
enden - kończyć |
Wiele rzeczowników utworzy się od czasownika poprzez odcięcie od nich końcówki bezokolicznika oraz zmiany w temacie. Rodzaj, jaki przyjmą, może zarówno męski, żeński jak i nijaki (der, die das):
spielen - grać
schreiben - pisać
tanzen - tańczyć |
Na zakończenie dodam, że bardzo często można od jednego czasownika utworzyć 2 lub więcej rzeczowników, np.:
spielen - grać
der Spieler - gracz |
schreiben - pisać
das Schreiben - pisanie |