Ćwiczenie nr 1 Temat: Wiedza o technice pływania żabką podstawą jej nauczania.
Czym różnią się od siebie złożona czynność ruchowa i prosta czynność ruchowa?
Każda złożona czynność ruchowa zawiera kombinację wielu prostych ruchów
Dlaczego we wstępnym okresie nauczania techniki pływania żabką na piersiach stosuje się całościową metodę nauczania?
Metoda syntetyczna jest bardziej skuteczna dla uczniów uzdolnionych ruchowo, łatwo i szybko uczących się. Z łatwością wychwytują oni istotę nauczanej techniki pływania, ogólny obraz ruchu, rytm, koordynację, płynność ruchu. Wartość tej metody ujawnia się w nauczaniu - uczeniu się technik mniej złożonych (n. pływania elementarnego <- to chcą w pytaniu, „wstępny okres nauczania techniki”) oraz wówczas, gdy wykorzystuje się w nauczaniu przenoszenie wprawy (np. transfer z umiejętności pływania żabką na holowanie). Zaletą metody całościowej jest preferowanie indywidualizacji w uczeniu się, stawianie uczącym się problemów do rozwiązania.
Które elementy struktury ruchu kończyn górnych i dolnych w żabce na piersiach decydują o napędzie? Uzasadnij swoją odpowiedź.
ruch wiosłujący - czyli faza własciwa rozpoczyna się od wyprostu ramion, lekko odwrócone, z kciukiem skierowanym ku dołowi. dłonie zgięte dłoniowo, co pozwala zawodnikowi „chwycic wode” i max wykorzytsac opor wody na wew. powierzchni dloni. ramiona przesuwaja się w dół i na zew. a nastepnie zginaja w stawach łokciowych. faza wlasciwa polega na „kopnieciu” czyli wyproscie nóg w stawach biodrowych, kolanowych i stopy i laczeniu konczyn na calej długości. zawodnik odpycha się od wody a efekt napedowy uzyskuje się dzieki oporowi powstającemu na wew. powierzchni uda, podudzia, stopy.
W jaki sposób (opisz wszystkie swoje działania) przeprowadzisz diagnozę wyjściowych umiejętności pływackich osób, z którymi przystąpisz do procesu nauczania pływania?
Wejście grupy uczniów pierwszy raz do wody, zwłaszcza podczas ich pierwszego kontaktu z wodą, wymaga olbrzymiej ostrożności nauczyciela. Mówiąc „pierwszy kontakt”, myślimy o pierwszym zetknięciu się uczniów z wodą w warunkach zorganizowanej lekcji nauczania pływania. Zdajemy sobie sprawę z tego, że dzieci wcześniej wielokrotnie mogły przebywać nad wodą, zażywały kąpieli jako niemowlęta, z „pływały” nawet wcześniej, w życiu płodowym. Jednak właśnie fakt, że dzieci miały różne doświadczenia z wodą, przyjemne i przykre, zmusza nauczyciela do wzmożonej czujności i sprawnego zorganizowania zajęć. Pierwszy kontakt uczniów z wodą wymaga, aby jedna osoba przebywała z nim w wodzie. Może to być albo nauczyciel, albo ratownik. Druga osoba asekuruje wtedy grupę z brzegu.
Nauczyciel musi:
- ustalić sposób i kolejność wejścia uczniów do wody
- ustawić grupę do wejścia do wody
- określić obszar w wodzie, a którym uczniowie mogą przebywać
- powiedzieć uczniom, co mają robić, gdy kolejno znajdą się w wodzie
- uzgodnić z uczniami podstawowe sygnały: „stop”, „uwaga, do mnie (do brzegu)”, „z wody”
Diagnoza:
Umiejętność: zanurzanie się
Kontrola: wyciąganie z dna, na głębokości sięgającej po szyję, 2-3 zatopionych przedmiotów
Umiejętność: leżenie na wodzie
Kontrola: wytrzymanie w ułożeniu na plecach 30s, a w ułożeniu na piersiach 10s
Umiejętność: poślizgi
Kontrola: przepłynięcie w poślizgu, po odbiciu od ścianki pływalni, odcinka 5m. Przy odbiciu od dna może to być krótszy odcinek: 2-3m.
Umiejętność: elementarne ruchy lokomocyjne
Kontrola: przepłynięcie w dowolny sposób odcinka 25m
Umiejętność: pływackie oddychanie
Kontrola: wykonanie 20 cykli oddechowych (rytmicznie) w następujący sposób: wdech (1s) - wydech do wody (5s). oddychanie wyłącznie ustami.
Umiejętność: skoki do wody
Kontrola: wykonanie z wysokości 0,7m skoku (wślizgu z siadu lub przyklęku) na głowę i przepłynięcie po skoku bez ruchu około 10m
Jak określić stopień oswojenia dziecka z wodą?
Dziecko powinno wykonać:
- samodzielne wejście do wody
- zanurzenie głowy pod wodę
- leżenie na wodzie
- poślizgi
- proste ruchy lokomocyjne (strzałki na piersiach i na plecach)
Praktycznym sprawdzianem oceniającym całościowo oswojenie z woda jest wykonanie próby na plakietkę „Już pływam”. Obejmuje ona samodzielny skok do głębokiej wody z wysokości ok. 1 m, a następnie przepłynięcie w dowolny sposób odcinka 25 m.
2) Przed przystąpieniem do nauki pływania przeprowadzona zostanie diagnoza umiejętności pływackich uczniów zakwalifikowanych do grupy pływackiej. Ocenie będą podlegały: stopień adaptacji do środowiska wodnego ( występowanie odczuć negatywnych lub pozytywnych ), podstawowe czynności w wodzie (zanurzanie głowy do wody, otwieranie oczu pod wodą, wdechy i wydechy do wody ), poślizgi i leżenie na wodzie; dodatkowo dla uczniów deklarujących posiadanie umiejętności pływania: skoki do wody (na nogi, na główkę ) i przepłynięcie 25 m w sposób dowolny.
Dlaczego nie można nauczyć się pływać bez wody? Uzasadnij swoją odpowiedź, odnosząc się do wcześniej nabytej wiedzy fizjologiczno-biomechanicznej.
Z praktyki wiemy ze cialo człowieka w zależności od roznych czynnikow i okoliczności, może w wodzie : zachowywac równowagę, tonąc lub wypływać. Na cialo człowieka w środowisku wodnym odzialowuja sily, z którymi nie spotkamy się bedac na ladzie. Wypornosc, opor czy pływalność ciala warunkuja nam czas, który spedzimy w wodzie. ucząc dzieci struktury ruchu na ladzie nie spotkamy się z takimi warunkami. Świetnie wykonywana technika na ladzie nie musi się przełożyć na technike w wodzie.
Ćwiczenie nr 2 Temat: Metodyczne aspekty nauczania techniki pływania kraulem na piersiach.
Wyjaśnij pojęcie: sposób pływania, technika pływania, styl pływania, konkurencja pływania.
Podaj algorytm ruchu kończyny górnej i kończyny dolnej w pływaniu kraulem na piersiach.
Kończyna górna:
Faza właściwa zaczyna się włożeniem ręki do wody i krótkim poślizgiem. Ręka przesuwa się w dół i na zewnątrz, a następnie do wewnątrz (ramię zgina się w stawie łokciowym do kąta ok. 95˚) - faza pociągnięcia. W połowie tej fazy ręka przecina oś długą ciała i zaczyna się odepchnięcie, dłoń podąża do bioder. W końcowej fazie odepchnięcia następuje skręt głowy w celu wykonania wdechu. W wyniku ruchów ramion i skrętu głowy występuje rotacja tułowia nadająca ciału „kraulisty” kształt opływowy. Na początku nauczania ramiona w fazie podwodnej są wyprostowane. Zbyt wczesne wprowadzenie ugięcia w stawie łokciowym może spowodować skracanie ruchu (głaskanie wody).
Faza przygotowawcza zaczyna się od wynurzenia ramienia z wody, później przedramienia i ręki. Po wynurzeniu zwiększa się ugięcie w stawie łokciowym (wysoki łokieć). W drugiej części tej fazy następuje wyprost ramienia.
Kończyna dolna:
Kończyny wykonują ruchy naprzemianstronne z góry w dół i z dołu ku górze. Ruch kończyny dolnej rozpoczyna się zgięciem w stawie biodrowym, w wyniku czego udo dąży ku dołowi. Ruch zapoczątkowany w stawie biodrowym przenoszony jest na staw kolanowy, następuje zgięcie w stawie kolanowym, zakończone zginaniem podeszwowym stopy. Ta część ruchu nazywana jest fazą właściwą.
Ruch kończyny dolnej ku górze jest fazą przygotowawczą. Ruch rozpoczyna się prostowanie w stawie biodrowym, udo unosi się do góry. Kolejnym Rychem kończyny jest prostowanie w stawie kolanowym, powodujące przemieszczanie się podudzia w górę. Ruch zakończony jest lekkim zgięciem grzbietowym w stawach stopy.
Wymień oraz podaj przyczyny najczęściej występujących błędów w technice pływania kraulem na piersiach.
Błędy w pracy nóg:
1. Nadmierne uginanie nóg w stawach kolanowych - podciąganie i uginanie podudziami zamiast całą długością w górę i w dół.
2. Wykonywanie ruchów nóg tylko w stawach kolanowych.
3. Usztywnianie nóg w kolanach.
4. Zbyt wysokie unoszenie bioder.
5. Zbyt głębokie lub płytkie zanurzenie nóg (stopy wychodzą nad powierzchnię wody).
6. Zbyt mała rozpiętość między stopami, w ich skrajnym położeniu.
Błędy w pracy ramion:
1. Podciągnięcie prostym ramieniem w wodzie.
2. Podciągnięcie zbyt ugiętym ramieniem.
3. Zbyt wczesne zakończenie ruchu ramion.
4. Wkładanie ramienia do wody zbyt blisko głowy (skośnie), nieprostowanie go w momencie włożenie.
5. Przytrzymywanie ramion w przodzie („dokładanka”)
6. Podnoszenie głowy przy wykonywaniu wdechu.
7. Głowa po skręceniu i wykonaniu wdechu nie wraca do pozycji wyjściowej
8. Brak wydechu do wody.
Podaj 10 ćwiczeń do nauczania w kraulu ruchów kończyn górnych i oddychania zgodnie z metodyczną zasadą „stopniowania trudności”.
Ruchy nóg:
Na lądzie:
Leżenie przodem na ławeczce lub podwyższeniu, naprzemianstronne ruchy nóg (właściwe ułożenie stóp)
To samo na brzegu pływalni, nogi uderzają o wodę.
W wodzie:
Leżenie na piersiach z przytrzymywaniem się prostymi ramionami za brzeg pływalni, Glowa uniesiona nad powierzchnię wody, naprzemianstronne ruchy nóg.
To samo z wydechem do wody
W leżeniu na piersiach, partner podtrzymuje wyprostowane ramiona ćwiczącego, naprzemianstronne ruchy nóg, bez oddechu ( w miejscu, w marszu)
To samo ćwiczenie z oddychaniem (w miejscu, w marszu)
Z odbicia od brzegu pływalni; ruchy nóg w poślizgu na piersiach - bez oddechu
To samo z wydechem do wody
W poślizgu na grzbiecie deska trzymana oburącz w przodzie, głowa zanurzona między wyprostowanymi ramionami, kraulowe ruchy nóg, wydech do wody
To samo, z głową nad powierzchnią wody
W poślizgu na piersiach, deska w przodzie trzymana oburącz prostymi ramionami, kraulowe ruchy nóg, z oddychaniem (wdech przed podniesienie głowy)
Jak wyżej, ruchy nóg bez deski i bez oddychania (wydech do wody)
W poślizgu na piersiach jedno ramię w przodzie - drugie wzdłuż tułowia, naprzemianstronne ruchy nóg, wdech przez skręt głowy, wydech do wody
W poślizgu na piersiach ramiona wyprostowane w przodzie, naprzemianstronne ruchy nóg
Jak wyżej, kraulowe ruchy nóg z ramionami wzdłuż tułowia
Uwaga: przy doskonaleniu ruchów nóg wskazane jest używanie płetw.
Ruchy ramion:
Na lądzie:
W opadzie na przemian stronne krążenia ramion w przód
W odpadzie, ruchy kraulowe ramion
Kraulowe ruchy ramion w opadzie tułowia, ze skrętem głowy
W wodzie:
W opadzie, w rozkroku, głowa nad wodą, ruchy kraulowe (zaznaczyć poszczególne fazy - od chwytu wody do zakończenia odepchnięcia)
Kraulowe ruchy rąk z głową zanurzoną w wodzie - długi wydech do wody ustami i nosem
W opadzie, kraulowe ruchy jednego ramienia z oddychaniem; skręt głowy - wdech (ustami), powrót - wydech
To samo, drugie ramię
W opadzie, kraulowe ruchy ramion z oddychaniem
- w staniu
-w chodzie
9. Ruchy ramion w leżeniu przy ścianie pływalni, nogi oparte o brzeg
- bez oddychania
- z oddychaniem
10. To samo, ze współćwiczącym podtrzymującym stopy
- w staniu, bez oddychania
- w staniu, z oddychaniem
- w marszu, bez oddychania
- w marszu, z oddychaniem
11. W poślizgu na piersiach z deską między nogami, kraulowe ruchy ramion
- bez oddychania
- z oddychaniem
12. W poślizgu na piersiach, z deską w przodzie, trzymaną prostymi ramionami, głowa zanurzona w wodzie; ruchy jednego ramienia z oddychaniem ( nogi wykonują pracę podtrzymującą)
13. To samo ćwiczenie, ruchy drugiego ramienia
14. W poślizgu na piersiach kraulowe ruchy ramion, z oddychaniem
- wdech co drugi ruch ( na jedną stronę)
- wdech co trzeci ruch (na obie strony)
- zmienne oddychanie
- pływanie w zmiennym tempie
Uwaga: przy doskonaleniu ruchów ramion należy stosować łapki pływackie
Nauczanie koordynacji ruchów ramion, nóg i oddychania:
„Dokładanka”, z deską w przodzie, ramiona proste, praca nóg, jednego ramienia z oddechem, następnie drugiego
Ruchy ramion i nóg bez deski, bez oddychania
Ruchy nóg oraz kraulowy ruch jednego ramienia, z oddechem
Ruchy nóg oraz praca drugiego ramienia, z oddechem
Jek wyżej, ramiona pracują na zmianę (występuje moment kiedy są w przodzie razem)
Pływanie kraulem krótki odcinków z oddechem na jedną stronę ( co drugi ruch ramion)
Pływanie kraulem krótkich odcinków z oddechem na obie strony ( co trzeci ruch)
Pływanie kraulem na piersiach ze zmiennym rytmem oddychania (co drugi, tarci, czwarty, piąty ruch)
Pływanie kraulem z narastająca prędkością
Pływanie kraulem ze zmienną prędkością.
Jakie pomoce dydaktyczne niezbędne są do nauczania techniki pływania kraulem na piersiach?
Deski wypornościowe, płetwy, makarony, piłeczki, łapki pływackie
Ćwiczenie nr 3 Temat: Metodyczne aspekty nauczania techniki pływania kraulem na grzbiecie.
Wyjaśnij pojęcie hierarchiczności strukturalnej i funkcjonalnej techniki pływania w aspekcie dydaktycznym.
a) hierarchiczność strukturalna : o hierarchii techniki sportowej można mowic w procesie jej nauczania, wyróżniając etapowe cele uczenia się techniki:
- uczen opanowuje „ z grubsza” technike
- uczen opanowuje technike standardowa
- dostosowac technike standardowa do konkretnej osoby
- łamanie przyjetych standardów „ poziom twórczości ruchowej”
- poziom abstrakcji - matematyczne modele techniki sportowej
na pierwszym poziome słuzyc będą właściwemu nastawieniu i motywacji ucznia do uczenia się, na drugim - dostarczeniu mu informacji, na trzecim - wnikliwej analizie psychologicznej i morfo funkcjonalnej uczącego się oraz indywidualizacji nauczania i wreszcie na czwartym poziomie - rozwojowi samodzielności myslenia i dzialania ucznia , a także umiejętności rozwiązywania problemów.
Wymień sekwencje węzłowe w technice pływania kraulem na grzbiecie. - Uzasadnij odpowiedź.
Wymień i wyjaśnij różnicę w strukturze ruchów napędowych wykonywanych podczas „elementarnego pływania kraulem na grzbiecie” i podczas pływania kraulem na grzbiecie na poziomie techniki standardowej.
Wymień najistotniejsze błędy w technice pływania kraulem na grzbiecie, uszereguj je pod względem wpływu na jakość procesu uczenia się i nauczania pływania tą techniką. - Uzasadnij odpowiedź.
Błędy w pracy nóg:
1. Zbyt duże ugięcie w biodrach.
2. Nadmierne uginanie i wynurzanie kolan.
3. Zbyt głębokie ruchy stopami i podudziami.
4. Zgięcie grzbietowe stóp, usztywnienie w stawie skokowym.
5. Ruchy nóg z usztywnionymi kolanami.
6. Zbyt mała rozpiętość między stopami w ich skrajnym położeniu.
Błędy w pracy ramion:
1. Odchylenie głowy do tyłu lub zbyt wysokie wyniesienie jej nad wodę.
2. Wkładanie do wody ugiętych ramion, zbyt blisko głowy.
3. Wykonywanie ruchów właściwych (pod woda) wyprostowanymi ramionami.
4. Brak zakończenia fazy pociągnięcia.
5. Brak ciągłości pracy ramion, tzw. „dokładanka” (przytrzymywanie rąk przy biodrach).
6. Wkładanie ramienia poza podłużną osią ciała (pływanie zygzakiem).
Błędy w koordynacji:
1. Nierytmiczne oddychanie.
2. Przestoje w ruchach nóg, w trakcie ruchów ramion
Ćwiczenie nr 4 Temat: Wybrane elementy nauczania techniki pływania delfinem.
Opisz algorytm (strukturę ruchów) kończyn górnych i dolnych delfina.
W pływaniu delfinem przyjęta jest koordynacja dwuuderzeniowa, co oznacza, że na jeden cykl pracy ramion przypadają dwa uderzenia nóg. Pierwsze uderzenie nóg, słabsze, przypada na moment włożenia ramion do wody i rozpoczęcia ruchu wiosłującego, natomiast drugie, mocniejsze uderzenie pokrywa się z zakończeniem ruchu wiosłującego ramion i wyjęciem ich z wody. Ciało pływaka posiada wówczas dużą prędkość i jest to najkorzystniejszy moment, aby wykonać wdech. W tym czasie ramiona i głowa znajdują się w najwyższym położeniu, a broda pływaka powinna utrzymywać kontakt z wodą. Zawodnicy zazwyczaj wykonują wdech powietrza, w co drugim cyklu pracy ramion. W następnym cyklu ruchu ma miejsce długi bezdech i krótki - ustami i nosem - wydech.
Jakie mogą wystąpić odchylenia od standardowych ruchów w delfinie? Dlaczego należy je korygować? Uzasadnij odpowiedź.
1. Niepełny wydech do wody powodujący zaburzenia w rytmie pływania
2. Zbyt wczesna praca ramion (w trakcie jednego ruchu nogami)
Jak nauczać efektywnego pływania delfinem? Podaj kilka ćwiczeń zgodnie z metodyczną zasadą „stopniowania trudności”.
Ruchy nóg:
Na lądzie:
Podpór leżąc przodem - ruchy tułowia w górę i w dół
Siad prosty podparty - wyprost tułowia do podporu leżąc tyłem, powrót do siadu
Podpór postawny przodem przy ścianie (drabince) ruchy tułowia w górę i w dół
W wodzie:
Z odbicia od dna basenu ramiona w przodzie, przeskoki przez linę (drążek)
Z odbicia od dna basenu przepływanie przez koło (delfinowy ruch tułowia) - różne ułożenie ramion.
W staniu przy ścianie basenu, faliste ruchy tułowia w przód i w tył
W leżeniu na piersiach, na grzbiecie, chwyt za ścianę basenu, delfinowy ruch bioder u nóg
Poślizg pod wodą - „delfinowe” ruchy tułowia
Falowe ruchy bioder i nóg w poślizgu na grzbiecie
Poślizg bokiem, „delfinowe” ruchy tułowia i nóg
W poślizgu na grzbiecie, z deską trzymaną oburącz nad biodrami, falowy ruch tułowia i nóg
W poślizgu na piersiach, z deską trzymaną oburącz w przodzie, falowy ruch tułowia i nóg, głowa nad powierzchnią wody
J. w. przedłużony wydech do wody
J. w. wdech co czwarty ruch nogami
J. w. wdech co trzeci ruch nogami
Poślizg bokiem, jedno ramię wzdłuż tułowia, drugie (wyprostowane) oparte na desce, „delfinowe” ruchy tułowia i nóg
W poślizgu na piersiach falowy ruch tułowia i nóg, ramiona w przodzie
Pływanie z deską i bez deski w zmiennym tempie, z oddychaniem
Uwaga: przy nauczaniu i doskonaleniu ruchów nóg należy stosować płetwy
Ruchy ramion:
Na lądzie:
W opadzie tułowia w przód, jednoczesne krążenia ramion, w przód, do tyłu
W opadzie tułowia w przód, symetryczne ruchy ramion (bez oddechu)
W opadzie tułowia w przód, delfinowe ruchy ramion z oddychaniem
W wodzie:
Stojąc w wodzie do pasa, ramiona w przodzie, na szerokość barków, głowa nad wodą, jednoczesne krążenia ramion
J. w. z oddychaniem
J. w. w marszu
Opad tułowia, głowa między ramionami, ruch ramion z oddychaniem, wdech rozpoczyna się pod koniec fazy odepchnięcia (przed wyjęciem ramion)
To samo w marszu
W leżeniu na piersiach, partner trzyma za stopy, delfinowa praca ramion po wdechu głowa zanurza się w wodzie
To samo ćwiczenie w marszu
W poślizgu na piersiach, z deską między nogami, symetryczne ruchy ramion, bez oddychania
W poślizgu na piersiach, z deską między nogami, praca ramion z oddychaniem (każdy ruch - jeden oddech)
Ruchy ramion bez deski, bez oddychania (krótkie odcinki)
W poślizgu na piersiach, praca ramion z oddychaniem (krótkie odcinki)
Pływanie przy pomocy delfinowych ruchów ramion, z deską między nogami, co drugi ich ruch - wdech i wydech
To samo ćwiczenie ze zmiennym oddychanie - na każdy ruch, co drugi, co trzeci ich cykl.
Nauczanie koordynacji ruchów ramion, nóg i oddychania:
W poślizgu na piersiach, delfinowe ruchy tułowia i nóg, ruch jednego ramienia („dokładanka”) co 3, 2 ruch nogami ( z oddechem)
Jak wyżej ruch drugiego ramienia
To samo ćwiczenie, praca jednego ramienia, a następnie drugiego ( z oddechem)
W poślizgu na piersiach, delfinowi praca nóg, co 4 ich ruch - jeden cykl ruchowy ramion (z oddechem)
W poślizgu na piesiach, delfinowi praca nóg, co 4 ich ruch - jeden cykl ruchowy ramion ( z oddychaniem)
J. w. ruchy ramion co trzeci cykl ruchowy nóg ( z oddychaniem)
J. w. co drugi cykl ruchowy
Pływanie delfinem „dwuuderzeniowym” ze zmienną prędkością, oddech na każdy cykl ruchów ramion
Pływanie deflinem dwuuderzeniowym ze zmiennym rytmem oddychania.
Wymień pomoce dydaktyczne potrzebne do nauczania techniki pływania delfinem.
Płetwy, deska wypornościowa,
Ćwiczenie nr 5 Temat: Elementy metodyki nauczania skoku do wody na głowę.
Dlaczego wiedza nauczyciela pływania o metodyce nauczania skoków do wody na głowę ma szczególne znaczenie? Uzasadnij odpowiedź.
- odchylenie głowy do tyłu w czasie lotu, ćwiczący uderza o wode klatka piersiowa
- ugiecie nóg w stawach kolanowych w fazie lotu
Opisz organizacyjne działania nauczyciela niezbędne do bezpiecznego nauczania skoków do wody na głowę.
- pierwsze skoki do wody głębokiej - głębszej niż do pasa ćwiczących - powinno się asekurowac w sposób latwo zapewniajacy ćwiczącemu utrzymanie równowagi
- zapewninie odpowiedniej głębokości wody, basenu
- skoki z krawędzi basenu, należy zwrocic uwage na możliwość poślizgu ( najbezpieczniejsze z siadu z krawędzi basenu )
- skoki dzieci powinny być w odpowiednich odstępach czasowych lub zachowana przestrzen.
Jakie powinno być, z uwagi na bezpieczeństwo, optymalne ułożenie głowy i kończyn górnych podczas wykonywania skoków do wody na głowę? Uzasadnij odpowiedź.
w pozycji wyjściowej ramiona są wyprostowane w gore, reka przy rece, tułów pochylony jest w przód, również Glowa jest opuszczona w dół. Przy wykonywaniu wślizgu należy pochylic się do przodu, po czym prostując cialo przy silnym odepchnieciu się stopami skoczyc do wody pod odpowiednim katem.
Głowa powinna się znajdować między wyprostowanymi ramionami w górę. Optymalny kąt wejścia do wody zapewni poślizg ciala pod wodą. Gdy głębokość nie jest wystarczajaca lub budzaca wątpliwości, w sytuacji zagrozenia pierwszy kontakt z dnem będą mialy rece a nie głowa. Może to nas uchronic od uszkodzenia kręgosłupa i trwałym kalectwem.
Opisz i zademonstruj strukturę ruchów podczas skoku do wody na głowę.
a) pozycja wyjsciowa
Na sygnal startera „ na miejsca” pływak staje w sklonie na przedniej powierzchni słupka ( w lekkim rozkroku lub wykroku) chwytając dłońmi jego przednia krawędź. Przyjmując powyzsza pozycje ugina nogi w kolanach - dlonie chwytając slupek na zewnatrz stop lub miedzy stopami.
b) odbicie
Na sygnal startowy pływak wykonuje bardzo szybki ruch ramion bezpośrednio w przód lub zamach do tyłu, a nastepnie dolem do przodu. W trakcie odbicia nogi prostuja się, a dlonie zmierzaja do przodu i lekko w dół.
c) faza lotu
W najwyższym położeniu ciala biodra znajdują się w górze co pozwala na prawidłowe wejscie tułowia do wody - po wczesniejszym zanurzeniu ramion i barkow. Pozwala to na zmniejszenie oporów wejścia ciala do wody. Kąt wejścia zawodnika do wody wynosi ok. 30 - 35*. Inne jego wartości wpływają niekorzystnie zarówno na szybkość wykonywania skoku startowego oraz utrate energii przy zbyt malm kacie wejścia do wody.
d) wejscie do wody i poślizgiem.
Podczas tej fazy pływak przyjmuje jak najbardziej opływowy kształt co wpływa na zmniejszenie gwałtownego spadku prędkości po wejściu do wody. W pierwszej czesci poślizgu zawodnik nie wykonuje ruchów napędowych. Rozpoczyna je w momencie spadku prędkości od ruchów nóg - w przypadku delfina i kraula oraz pracą ramion przy pływaniu żabka. Bardzo często krauliście jak również grzbieciści rozpoczynają ruch napedowy przy pomocy delfinowej techniki co pozwala na zmniejszenie współczynnika oporu wody.
Ćwiczenie nr 6 Temat: Teoretyczne podstawy uczenia się i nauczania czynności ruchowych w wodzie.
Przedstaw argumenty zaprzeczające tezie, że nauczanie pływania obejmuje tylko kształcenie umiejętności ruchowych.
Na przykładzie pływania wyjaśnij kolejne etapy uczenia się i nauczania złożonych czynności ruchowych.
Uczenie się człowieka, a zwłaszcza uczenie się złożonych czynności motoryczno- złożonych, dokonuje się w czasie. Jest to proces, w którym można wyróżnić określone tematy. J.G. Galperin, badając doskonalenie się czynności umysłowych dostrzegał, że w procesie uczenia się występują jednostki funkcjonalne. Pierwszą z nich, związaną z rozpoczynaniem uczenia się, określił jako etap pierwszy, tworzenia schematu orientacyjnego podstawy czynności. Etap ten tworzą wyjaśnienia dotyczące zarówno przedmiotu, jak i „algorytmu pomocniczego” operacji, które mogą w głębszym rozpoznaniu przedmiotu uczenia się, a także w analizie i sposobie rozwiązywania zadania stojącego przed uczniem. Etap ten mniej lub bardziej wyraźnie dzieli się na dwa stadia: 1) wyjaśnienia orientacyjnych podstaw czynności oraz 2)nadawania tej czynności formy materialnej. Etap drugi to materializowanie się czynności bądź tworzenie czynności materializującej się postaci. W nich także można wyodrębnić dwa stadia: 1)czynności z rzeczywistymi przedmiotami i 2)czynności z realnymi oznaczeniami tych przedmiotów. Etap trzeci to tworzenie się czynności, lecz w mowie głośnej, bez pośredniego nawiązywania do określonych zapisów i schematów. Dwa stadia tego etapu to : 1)całkowite i prawidłowe nazwanie czynności własnymi słowami, 2) wykonanie czynności zgodnie z własnym opisem i z ustaloną instrukcją. Etap czwarty to tworzenie się czynności w mowie zewnętrznej dla siebie oraz piąty - tworzenie się czynności w mowie wewnętrznej.
W pierwszym etapie uczeń zaznajamia się z sytuacją, rozpoznaje zadanie, zapoznaje się ogólną strukturą czynności lecz jeszcze nie przystępuje do praktycznych prób jej wykonania. Dopiero w drugim stadium tego etapu próbuje wstępnie wykonać daną czynność. Etap ten to bardzo istotny moment uczenia się, a w metodyce wychowania fizycznego często nie dostrzegany.
W drugim etapie uczeń poznaje czynność za pomocą zmysłów. Oznacza to, że podstawy orientacji, z którymi jedynie zaznajomił się pierwszym etapie, teraz stają się bardziej konkretne, czyli materializują się. Czynność pojawia się jako zestaw konkretnych operacji. Uczeń przez praktyczne ćwiczenia poznaje pewne ogólne prawidłowości, które dotyczą działań podobnych klas zadań, niezależnie od specyfiki czy szczególnych charakterystycznych cech danej czynności. Następuje to w wyniku prób wykonania czynności sportowych „z grubsza”, w jej ogólnych zarysach. W drugim stadium tego etapu uczeń zapoznaje się z czynnością pośrednio. Może wówczas korzystać z filmów, wykonywać rysunki czynności, itp.
W etapie trzecim to, z czym uczeń zaznajomił się czy to przez ćwiczenia (działania praktyczne), czy też przez operacje na konkretnym materiale, zostaje ujęte w słowa, a w dokładniej formie w terminologię sportową. Uczeń poznaje już nie tylko całą czynność „ z grubsza”, ale dokładnie zapoznaje się z poszczególnymi operacjami ruchowymi ojj wchodzącymi w jej skład. Ujęcie poszczególnych operacji i całej czynności w słowa pozwala na dokonywanie wielu prób działania w myśli lub na modelach, zwiększając zakres świadomego działania. Uczeń nie tylko nazywa swoimi słowami poszczególne operacje wchodzące w skład nauczanej czynności, ale - w drugim stadium ego etapu - posługuje się sprawnie instrukcją słowną daną mu z zewnątrz.
Eta czwarty charakteryzuje dalsza interioryzacja czynności. Uczeń potrafi własnymi słowami określić czynność i jej elementy. Coraz mniej jednak kontroluje działania czy poszczególne operacje, a uwaga jego zwrócona jest na ogólna jej efektywność. Czynności stają się bardziej ukierunkowane na cel. Jest to etap pewnej już automatyzacji czynności.
W piątym etapie interioryzacja działania jest pełna. Uczeń doskonaląc czynność posługuje się sprawnie mową wewnętrzną (bezgłośną). Wraz z przejściem na wysoki stopień interioryzacji działania zwiększa się strasznie szybkość kolejnych operacji i orientacji w środowisku, a także kontroli i korekcji czynności sportowej.
Etap I - wyjaśnienie orientacyjnej podstawy czynności
Etap II - czynność sportowa jako zmaterializowane działanie na poziomie wyobrażenia ruchów i czynności
Etap III - czynność sportowa na poziomie materialnej czynności i wykonania
Etap IV - czynność sportowa na poziomie umiejętności
Etap V - czynność sportowa na poziomie planowanej strategii
Przedstaw założenia interpretacji procesu uczenia się i nauczania pływania w aspekcie teorii informacji.
Dlaczego „wzmocnienia” stanowią nieodzowny element podczas uczenia się-nauczania pływania?
Ćwiczenie nr 7 Temat: Błędy w technice pływania i ich korygowanie.
Wyjaśnij następujące pojęcia: błąd, niedostatek, uchybienie, w aspekcie nauczania techniki pływania.
a)błąd- czynność ruchowa odbiegającą od zamierzonych ruchów. jest to czynność, w ktorej pojawiły się elementy zaupelnie niezgodne z antycypowanym programem dzialania.
b) niedostatek- zachowanie się wzglednie zgodne z zamierzeniem, jednak nieco lub niekiedy znacznie uproszczone. Charakteryzuje się ono brakiem pewnych ruchów elementarnych czy nawet aktów ruchowych w całości algorytmu techniki.
c) odchylenie- od techniki wynikają z indywidualnych, międzosobniczych różnić w budowie i funkcjonalnych możliwościach ćwiczących. Najczęściej dotyczą one różnicy w zakresie ruchów w stosunku do techniki wzorcowej. Technika ta jest na ogół techniką bezosobową.
Wymień i opisz obiektywne i subiektywne metody oceny techniki pływania.
a)subiektywne
zaliczamy wszystkie dzialania związane z ocena bardzo ogolna , w której duze znaczenie odgrywa czynnik subiektywny, jakim jest ocena techniki za pomocą obserwacji wzrokowej.
- ocena punktowa
- taśma filmowa lub magnetowidowa - analiza ( jej dokładność w duzej mierze zalezy od poziomu wiedzy i znajomości techniki osoby oceniającej.
b) obiektywne
zaliczamy metody filmowe, fotograficzne, pomiary spidograficzne, czasowe,pomiar długości kroku pływackiego, rytmu, tempa oraz zwięzłości ruchów.
Na czym polegają błędy w strukturze czasowej i w strukturze przestrzennej ruchów pływackich i w jaki sposób je korygować?
a) błedy w strukturze czasowej
- brak rytmizacji ruchu ( koordynacja ruchów w czasie )
np. ruch nog przy plywaniu zabka może być poprawny strukturalnie, wystarczy jednak, ze pływak szybciej wykona zginanie nog w kolanach niż prostowanie, aby zamiast do przodu, poruszal się w Tył.
b) błedy w strukturze przestrzennej
- ruchy niezgodne z techniką
Ćwiczenie nr 8 Temat: Negatywne konsekwencje metody uczenia się pływania przez próby i błędy.
Jak należy rozumieć pojęcie prewencyjnego nauczania pływania?
Jakie argumenty przemawiają na niekorzyść uczenia się techniki pływania poprzez próby i błędy?
Wymień założenia nauczania (uczenia się) prewencyjnego.
W jaki sposób skutecznie antycypować i eliminować błędy występujące podczas uczenia się i doskonalenia techniki pływania?
Prewencja - zapobieganie. Prewencyjny - zapobiegawczy, nie dopuszczający do powstawania zjawiska uważanego za niepożądane. Nauczanie prewencyjne będzie zatem dotyczyło zapobiegania powstawania błędów. Należy rozumieć tę metodę jako przeciwstawienie metodzie prób i błędów. O ile bowiem w metodzie prób i błędów zakłada się działanie oparte na próbach i popełnianiu błędów, a następnie ich eliminacji, o tyle w nauczaniu prewencyjnym usiłuje się zapobiegać sytuacjom sprzyjającym powstawaniu błędów i postępować w taki sposób, aby błędy się nie pojawiły.
W praktyce wf i sportu nauczanie prewencyjne oznacza przewidywanie wszelkich błędów, które mogą się pojawić w czynności ruchowej podczas jej nauczanie i usuwanie ich prawdopodobnych przyczyn. Na przykład osoby dorosłe ucząc się pływania kraulem nie potrafią zginać podeszwowo stopy. Można jednak przewidywać ten błąd, wiedząc, że w czasie chodu (a pływanie kraulem przypomina chód) człowiek stale dość znacznie zgina stopę grzbietowo i że ten nawyk może być przyczyną błędów przy nauczaniu kraula. Zatem jeszcze przed rozpoczęciem nauczania należy usunąć przyczynę. Wprowadzamy ćwiczenia zwiększające zakres swobodnych podeszwowych zgięć stopy. W czasie nauczania stosujemy płetwy po to, aby uczeń był zmuszony do zgięć podeszwowych stopy. Niekiedy zwiększenie gibkości stopy trwa zbyt długo. Wówczas modyfikujemy ruchy kończynami dolnymi w taki sposób, aby nawet niewielkie zgięcie podeszwowe dawało efekt. Dzieje się tak wówczas, gdy pozwolimy uczniowi bardziej zginać nogi w kolanach w czasie pływania oraz gry wykonuje ruchy bardzo blisko powierzchni wody lub nawet częściowo ponad wodą.
Przed próbami ruchów pływania uczymy właściwego ułożenia ciała na wodze wiedząc, że złe jego ułożenie może być przyczyną błędów w technice ruchów; przed wprowadzeniem skoków do wody - uczymy chowania głowy między rękoma, przewidując, że uniesienie jej podczas pierwszych skoków spowoduje niewłaściwe ułożenie ciała w końcowej fazie lotu.
Nauczanie prewencyjne znajduje swoje uzasadnienie w założeniach, że uczenie się jest przede wszystkim procesem zmniejszenia się i eliminacji błędów, które utrudniają wykonanie zadania. Dlatego też metoda prewencji w nauczaniu czynności ruchowych służy przede wszystkim zadaniu zmniejszenia - już na wstępie nauczania - wielkości popełnianych błędów.
Uwagi, wnioski i rady praktyczne:
- jednym z podstawowych zadań w uczeniu się sportowo - metodycznym jest unikanie błędów lub zmniejszanie ich rozmiarów. Służyć temu może metoda prewencyjna.
- stosowanie tej metody wymaga od nauczyciela znacznej wiedzy o czynnościach motoryczno - sportowych oraz doświadczenia pedagogicznego. Trzeba bowiem wiedzieć gdzie, kiedy i jaki błąd może uczeń popełnić, aby stworzyć sytuację, która nie pozwoliłaby na jego wystąpienie lub zmniejszyła jego znaczenie.
- najlepszym sposobem korygowania błędów w procesie nauczania jest niedopuszczenie do ich powstawania, czyli zapobieganie i usuwanie przyczyn, jeszcze zanim uczeń przystąpi do działania praktycznego.
Ćwiczenie nr 9 (czas trwania 45 min)
Temat: Znaczenie bieżącej informacji zwrotnej podczas uczenia się i nauczania pływania.
Dlaczego uczenie się i nauczanie pływania należy rozumieć jako proces wymiany informacji?
W jaki sposób uczeń może przekazywać nauczycielowi informacje na temat nauczanej czynności pływackiej?
Dlaczego prawidłowy odbiór informacji od ucznia i natychmiastowa informacja zwrotna od nauczyciela ma tak ważne znaczenie w procesie uczenia się i nauczania pływania?
Jaki wpływ na modyfikację działań nauczyciela ma informacja zwrotna odebrana na podstawie zachowań ruchowych ucznia w wodzie?
Jakie znamy rodzaje informacji zwrotnej?
Z definicji i schematu przedstawiającego proces nauczania - uczenia się czynności ruchowych jednoznacznie wynika, że nauczyciel na podstawie informacji o czynności ruchowej przekazywanych przez ucznia powinien korygować swoje informacje, aby w rezultacie uzyskać pożądany efekt końcowy. Przekazywane przez ucznia informacje o czynności ruchowej są informacjami zwrotnymi. Uczeń może przekazywać nauczycielowi informację zwrotną, pokazem, ruchem czy rysunkiem. Natomiast nauczyciel po wykonaniu przez ucznia ćwiczenia może podać mu informację zwrotną słowem, filmem, własnym pokazem, rysunkiem lub przy użyciu tak zwanych wskaźników, które mogą mieć decydujące znaczenie dla szybkości uczenia się pływackich czynności ruchowych.
Przekazywanie zwrotnej informacji o pływackich czynnościach ruchowych jest utrudnione przez odmienne środowisko, jakim jest woda. Specyficzną cechą pracy nauczyciela pływania jest działanie w warunkach intensywnego hałasu, wywołanego pluskiem wody, ruchami kończyn, wydechem wody, itp. Uczniowie słabo słyszą nauczyciela (czepki na uszach, głowy zanurzone w wodzie). W tych warunkach nauczyciel musiałby często zatrzymywać ucznia i wzywać go do siebie na ląd w celu udzielenia wskazówek i uwag o wykonywanych błędach. Miałby to istotny wpływ na zaburzenie procesu zapamiętywania, a ściślej mówiąc zatrzymywania w pamięci określonych czynności ruchowych.
Jak wiadomo, w procesie nauczania - uczenia się czynności pływackich świadome rejestrowanie informacji związane głównie jest z procesami zapamiętywania. W wyniku obserwacji prowadzonych na szybkością uczenia się i trwałością pamięci wyróżniono głównie dwa rodzaje pamięci: długotrwałą i krótkotrwałą. Dla omawianego przez nas problemu istotna będzie pamięć krótkotrwała. Przyjmuje się, że podlega ona wyćwiczeniu, cechuje ją wytrwałość, tzn. że określona czynność może być zapamiętana jedynie przez krótki moment, nie możne wywołać jej z pamięci, nie dostrzega się też jej śladu przy ponownym uczeniu się. Zwraca się uwagę, iż wszelkie rodziaje wzmocnienia w zakresie pamięci krótkotrwałej mogłyby istotnie wpłynąć na skuteczność nauczania, bowiem nauczona czynność zapamiętywania, byłby wtedy w pamięci krótkotrwałej. Wzmocnienia takie byłyby trudne do uzyskania w sytuacji, kiedy ucznia wzywa się na ląd w celu udzielenia wskazówek i uwag o popełnionych błędach. Czabański wyróżnia trzy rodzaje inf zwrotnej:
Synchroniczną - podawaną jednocześnie z wykonywanej określonej czynności
Natychmiastową - podawaną w odstępstwie ułamków sekund
Niezwłoczną - taką która dzieli od ucz kończenia czynności krótki okres czasu, ale już liczona w minutach
Spośród trzech wymienionych rodzajów informacji w praktyce wychowania fizycznego stosuje się najczęściej natychmiastową i niezwłoczną , z zastosowaniem metod subiektywnych i obiektywnych. Do metod subiektywnych możemy zaliczyć krótkie informacje przekazywane uczniowi po zakończonym ćwiczeniu („dobrze” czy „źle”) lub podanie ćwiczącemu krótkich uwag o wykonanej czynności. W obiektywnym sposobie przekazywania informacji zwrotnej (szybkiej, błyskawicznej) można w nauczaniu czynności pływackich posłużyć się urządzeniami technicznymi, działającymi sprawnie w zakresie pamięci krótkotrwałej. Do takich urządzeń można zaliczyć m.in. spirograf - jako urządzenie do rejestracji ilościowych i jakościowych zmian w technice pływania. Urządzenie to służy jednak radej do prac badawczych niż do celów dydaktycznych. Nauczyciele pływania, zdają sobie sprawę z ważności wzmocnień działających w zakresie pamięci krótkotrwałej, wypracowali własne subiektywne metody przekazywania informacji zwrotnej, funkcjonujące w normalnych warunkach nauczania pływania.
Nauczyciele pływania stosują wiele różnych środków natychmiastowej lub niezwłocznej informacji. Ogólnie można je podzielić wzrokowe, dźwiękowe i dotykowe. Stosując wzrokowe środki inf zwrotnej, posługują się najczęściej tzw. językiem gestów. Jeśli np. płynący stylem grzbietowym jest w fazie wkładania kończyny górnej do wody i ugina ją w stawie łokciowym, wystarczy, że nauczyciel uniesie w górę wyprostowaną kończynę, a drugą wskaże staw łokciowy.
Jako dźwiękowymi środkami informacji szybkiej nauczyciele pływania posługują się głosem, gwizdkiem czy też klaszczą w dłonie, wyznaczając rytm pływania. Głosem informują lakonicznie „dobrze”, „źle” bądź też podają ćwiczącemu krótkie uwagi charakteryzujące przebieg wykonywanej czynności. Przy dodatkowych środkach szybkiej informacji w nauczaniu pływackich czynności ruchowych stosuje się najczęściej twz. Wskaźniki. Wskaźnikiem takim może być laseczka. Nauczyciel, dotykając laseczką ciała płynącego, informuje go o położeniu różnych części ciała w stosunku do wody, np. dotykając go laseczką stawu kolanowego, zwraca uwagę na wyprostowanie kończyny dolnej w fazie odepchnięcia podczas pływania stylem grzbietowym. Innym rodzajem wskaźnika może być ściana pływalni. W nauczaniu pływania delfinem uczeń na polecenie nauczyciela staje na palcach i dotyka ściany brzuchem, następnie cofa się szybko wykonując półprzysiad, dotyka ściany kolanami i wraca do postawy wyjściowej. Wskaźnikiem może być też także wzdłuż pływalni, lina oddzielająca tory.