UBEZPIECZENIA W TURYSTYCE
1. WSTĘP.
Cel i główne zagadnienia.
CELEM WYKŁADÓW JEST ZAPOZNANIE PAŃSTWA Z PROCESAMI I CZYNNIKAMI ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY W TURYSTYCE ORAZ SPOSOBAMI JEJ PRZEJMOWANIA PRZEZ ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ.
Główne zagadnienia, które będą omówione podczas wykładów:
odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku działalności turystycznej;
na czym polega idea ubezpieczeń;
poznacie podstawowe pojęcia związane z ubezpieczeniami;
ustawowym i rodzajowym podziale ubezpieczeń;
poznacie Państwo także podmioty funkcjonujące na rynku ubezpieczeniowym
i wreszcie jak zabezpieczyć firmę turystyczną przed ogromnymi kosztami z tytułu odpowiedzialności odszkodowawczej.
Oraz o sposobie zaliczenia przedmiotu. Będzie to test wyboru (20 pytań z 3-4 możliwościami do wyboru - 70% prawidłowych odpowiedzi zaliczy przedmiot)
1.2. LITERATURA PRZEDMIOTU.
Cudna-Wagner Anna - Odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela, Wyd. Kodeks Sp. z o.o., Warszawa 2002.
Gospodarek Jerzy - Prawo turystyczne, PWN, Warszawa 2001.
Gospodarek Jerzy - Prawo turystyczne w zarysie, Of. Wyd. Branta 2003.
Jaroch Waldemar - Przestępczość na rynku ubezpieczeń, Poltext, W-wa 2002.
Jedynak Piotr - Polityka ubezpieczeń w przedsiębiorstwie, Wyd. UJ, Kraków 1999.
Jęksa Zbigniew - Ubezpieczenie majątku i zysku firmy, Poltext, W-wa 2000.
Kowalewski Eugeniusz - Umowa ubezpieczenia, Of. Wyd. Branta 2002.
Kowalewski Eugeniusz - Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Ofic. Wyd. Branta 2002.
Kukiełka J, Poniewierka D. - Ubezpieczenia finansowe, Of. Wyd. Branta 2003.
Kruczek Zygmunt - Obsługa ruchu turystycznego, WSzH, Kraków 2000.
Monkiewicz Jan - Podstawy ubezpieczeń t. I - III, Poltext, W-wa 2000 - 2003.
Monkiewicz Jan - Ubezpieczenia w Unii Europejskiej, Poltext, W-wa 2002.
Nesterowicz Mirosław - Prawo turystyczne, Ofic. Wyd. Branta 1999.
Ogrodnik Helena - Teoria i praktyka ubezpieczeń gospodarczych, Akad. Ekonom. Katowice 2000.
Romanowski Klemens - Ubezpieczenia turystyczne, WSzk. Ekon. W-wa 1999.
Ronki-Chmielowiec Wanda - Zarządzanie ryzykiem w ubezpieczeniach, Akad. Ekonom. Wrocław 2000.
Ronki-Chmielowiec Wanda - Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE,
W-wa 2002.
Sangowski Tadeusz - Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej, Of. Wyd. Branta 2002.
Sangowski Tadeusz - Ubezpieczenia gospodarcze, Poltext, W-wa 2001.
Śliwiński Adam - Ryzyko ubezpieczeniowe, Poltext, W-wa 2002.
Ustawy: kodeks cywilny, kodeks morski, o usługach turystycznych, o działalności ubezpieczeniowej, prawo przewozowe.
Rozporządzenia wykonawcze, między innymi: do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, o usługach turystycznych.
Ogólne warunki ubezpieczeń (definicje, pojęcia, zasady itp.)
1.3. Rodzaje odpowiedzialności.
Każde z nas w życiu codziennym, prywatnym i zawodowym, w działalności turystycznej podejmuje setki, tysiące decyzji i czynności, które mają wpływ na nas osobiście oraz na osoby trzecie (w tym naszych klientów, a także osoby postronne). Rodzi to oczywiście w wielu przypadkach odpowiedzialność za wszelkie decyzje, czynności wszelkich podmiotów „turystycznych”, w tym także klientów (turystów). Odpowiedzialność ta może występować w różnych postaciach, a w szczególności:
Moralna
Etyczna
Zawodowa
Służbowa
Materialna
Finansowa
2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW TURYSTYCZNYCH I OCHRONA
KLIENTA W ŚWIETLE USTAWY O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH (tekst
jednolity Dz.U. nr 55/2001 poz. 578).
2.1. Ustawa o usługach turystycznych.
Kwestię odpowiedzialności organizatorów i pośredników turystycznych reguluje, oprócz kodeksu cywilnego, kodeksu morskiego, prawa przewozowego i kilku innych ustaw, art. 11 i 11a rozdziału III ustawy o usługach turystycznych. Mówi się tu także w jakich przypadkach podmiot taki może uchylić się od odpowiedzialności.
Są to następujące okoliczności:
a) działanie lub zaniechanie klienta;
działanie lub zaniechanie osób trzecich nieuczestniczących w
wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych
działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć;
c) siła wyższa.
2.1.1. Poziom bezpieczeństwa działalności turystycznej.
Wcześniej jednak, w rozdziale II ustanowiono swego rodzaju poziom bezpieczeństwa usług turystycznych, narzucając normy i wymagania podmiotom ubiegającym się o zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze organizatora oraz pośrednika i agenta turystycznego. Przepisy te wymuszają wysoką jakość świadczonych usług w tej dziedzinie.
Przykładowo, art. 6 par. 1 ustawy mówi, że organizatorem turystyki i pośrednikiem turystycznym może zostać osoba, która posiadając wyższe wykształcenie w dziedzinie turystyki, zarządzania, marketingu, prawa lub ekonomii musi mieć jednocześnie co najmniej 1 rok praktyki w obsłudze klientów turystyki. Takich punktów jest w tym artykule cztery.
Za praktykę uważa się:
1. Samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie
organizowania imprez turystycznych lub pośrednictwa turystycznego.
2. Kierowanie jednostkami organizującymi imprezy turystyczne.
3. Pracę związaną z przygotowywaniem i zawieraniem umów imprez
turystycznych oraz samodzielnym przygotowywaniem ich
programów.
4. Wykonywanie zadań przewodnika i pilota.
PYTANIE DLACZEGO NARZUCONO TAK WYSOKIE WYMAGANIA?
Otóż, obsługa klientów w dziedzinie turystyki jest wykonywaniem zawodu zaufania publicznego. W związku z tym tylko odpowiednie wykształcenie w połączeniu z odpowiednią praktyką daje wysokie gwarancje dobrej jakości samodzielnego prowadzenia działalności w turystyce.
Pomimo takich wymagań, zdarzają się przypadki negatywne dla klientów podmiotów turystycznych. Zdarza się, że klienci narzekają na nie wykonanie umowy lub niepełne, nienależyte jej wykonanie. Zdarzają się przypadki, że klienci nie mają środków finansowych, transportowych na powrót do kraju (przyczyny są różne, czasem nie zawinione przez organizatora).
W celu zapobiegania takim sytuacjom, ustawa narzuca w art. 5 osobom ubiegającym się o zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze organizatora czy pośrednika PRZEDSTAWIENIE DOWODU POSIADANIA ODPOWIEDNIEGO ZABEZPIECZENIA FINANSOWEGO W JEDNEJ Z TRZECH POSTACI:
Gwarancja bankowa (zamrożenie odpowiedniej kwoty na rachunku bankowym).
Gwarancja ubezpieczeniowa (towarzystwa ubezpieczeniowe po upadłości biura Alpina Tour wycofują się z tej formy zabezpieczenia, ponieważ suma
gwarancyjna może nie wystarczyć na wypłaty odszkodowań klientom - Alpina
Tour wykupiła gwarancje tylko na 800 tys. złotych).
Umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (jest tańsza i bardziej
bezpieczna, ponieważ obowiązek spełnienia odszkodowania przejmuje zakład
ubezpieczeń).
Środki z tych zabezpieczeń mogą być przeznaczone w pierwszej kolejności na umożliwienie powrotu do kraju. Jeżeli nie wystarczy na zwrot opłat, to dokonuje się ich zmniejszając proporcjonalnie do sumy gwarancyjnej.
Obecnie, największe powodzenie z powodu mniejszych kosztów i wygody mają ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na rzecz klientów.
Prawo do dysponowania środkami finansowymi na tym zabezpieczeniu musi posiadać wojewoda lub wskazana przez niego jednostka organizacyjna.
Wysokość zabezpieczeń, o których mówi ustawa zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów (Dz.U. nr 98/1999 poz. 1142) to co najmniej 4% przychodów organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego, ale nie mniej niż:
1. 20 00 Euro, gdy organizator lub pośrednik działa poza Europą.
2. 5 000 Euro, gdy organizator lub pośrednik działa w Europie.
3. 3 000 Euro, lub pośrednik lub pośrednik działa w Polsce.
Wysokość sumy gwarancyjnej w przypadku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na rzecz 1 klienta stanowi równowartość ceny za imprezę, ale nie mniej niż:
1. 500 Euro, gdy impreza ma się odbyć poza Europą.
2. 200 Euro, gdy impreza ma się odbyć w Europie.
3. 20 Euro, gdy impreza ma się odbyć w Polsce
Tak więc widać, że ustawodawca wymusza gwarancje powrotu do kraju i zwrot przynajmniej części opłat. W przypadku, gdyby biuro turystyczne nie posiadało wymaganego zabezpieczenia, byłoby w sytuacjach krytycznych zagrożone upadłością.
2.2. Zasady ogólne.
2.2.1. Cztery zasady odpowiedzialności.
Prawo cywilne wyróżnia 4 zasady, na których opiera się odpowiedzialność odszkodowawcza:
Zasada winy - opiera się na założeniu, że za skutki zawinionego działania lub zaniechania sprawca powinien ponieść konsekwencje prawne. Występują tu: wina umyślna lub niedołożenie wymaganej staranności (niedbalstwo).
Zasada ryzyka - opiera się na zwiększonym zagrożeniu w związku z rozwojem techniki. Czasem odstępuje się tu od winy i ponosi odpowiedzialność za sam skutek. Od winy zwalniają tylko: siła wyższa jako zdarzenie niemożliwe do przewidzenia, działanie osób trzecich.
Zasada słuszności - opiera się na zasadach współżycia społecznego. W ustaleniu wysokości odszkodowania bierze się pod uwagę np.. Zmniejszenie środków do życia, inwalidztwo, utratę zdolności do pracy, dużą ilość poszkodowanych itp.
Zasada gwarancyjno-repartycyjna - opiera się na przejęciu przez zakład ubezpieczeń obowiązku spełnienia świadczenia odszkodowawczego.
2.2.2. Rodzaje odpowiedzialności.
Cztery zasady omówione wcześniej są podstawami, na których opierają się dwa rodzaje odpowiedzialności:
1. Odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k.c.)
Opiera się ona na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu
zawartej umowy (kontraktu) o usługę, nawet jeśli było
wykonywane z pomocą innych osób lub też im powierzone.
2. Odpowiedzialność deliktowa (art. 415 i następne k.c.).
Opiera się ona na zasadzie winy, a zatem szkoda powstała
niezależnie od umowy czyli z tytułu czynów niedozwolonych
(brak nadzoru nad dziećmi, zwierzętami, niepoczytalnymi).
Może się też opierać na zasadzie ryzyka (brak nadzoru nad
czynnościami podwładnych, wylanie, zalanie, zrzucenie,
zawalenie się budowli).
2.2.3. Pojęcie szkody.
SZKODA to każdy uszczerbek jakiego doznaje poszkodowany wbrew swej woli we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo.
Szkoda na osobie to utrata zdolności do pracy, inwalidztwo, śmierć, koszty leczenia, rehabilitacji, utracone zarobki itp..
Szkoda na mieniu to ubytek mienia, utrata jego wartości, strata całkowita, utracona korzyść (zysk), jakiej poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby nie wyrządzona szkoda.
2.2.4. Przesłanki powstania obowiązku odszkodowawczego.
Trzeba jednak zaznaczyć, że powstanie obowiązku odszkodowawczego jest związane nie tylko z samą szkodą, ale muszą zaistnieć łącznie aż 3 przesłanki, i tak:
Musi nastąpić zdarzenie, z którym obowiązujące prawo wiąże czyjś obowiązek
odszkodowawczy.
2. Musi powstać szkoda.
3. Musi istnieć związek przyczynowy między szkodą a zdarzeniem.
Nie może zaistnieć obowiązek odszkodowawczy biura podróży, na przykład z tytułu złamania, jakiego narciarz doznał dwa miesiące wcześniej, podczas innej
imprezy turystycznej.
3. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONTRAKTOWA ORGANIZATORA
TURYSTYKI.
Odpowiedzialność za szkody majątkowe.
Ze względu na bardzo szerokie zagadnienie, łatwiej jest dla jego wyjaśnienia posłużyć się okolicznościami zwalniającymi organizatora turystyki i pośrednika turystycznego od odpowiedzialności odszkodowawczej kontraktowej.
Art. 11a ustawy opiera ją na zasadzie ryzyka i wymienia tylko 3 przypadki
zwalniające organizatora turystyki z odpowiedzialności (dotyczy to szkód
na bagażu i na osobach):
a) działanie lub zaniechanie klienta;
b) siłą wyższa;
c) działania lub zaniechania osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu
usług, jeżeli nie można było ich przewidzieć lub uniknąć.
WYKAZANIE JEDNEJ Z TYCH OKOLICZNOŚCI JEDNAK NIE ZWALNIA ORGANIZATORA TURYSTYKI Z OBOWIĄZKU UDZIELENIA POMOCY POSZKODOWANEMU KLIENTOWI.
Przepisy te są w swej istocie korzystne dla klientów, bowiem to na
organizatorze turystyki czy pośredniku spoczywa ciężar udowodnienia
okoliczności zwalniających go z odpowiedzialności odszkodowawczej.
Inne ograniczenie to górna granica odpowiedzialności odszkodowawczej
do 2 krotności ceny danej imprezy (nie dotyczy szkód na osobie).
Odpowiedzialność biura podróży jako organizatora turystyki obejmuje także szkody w bagażu klienta. Należy podkreślić, że wszelkie klauzule ograniczające odpowiedzialność biura podróży zawarte w umowach o świadczeniu usług turystycznych są z mocy prawa nieważne (art. 474 k.c.). We wspomnianym artykule mówi się, że dłużnik (biuro podróży) odpowiada za szkody także wtedy, gdy usługi wykonuje z pomocą innych osób lub osób, którym powierza wykonanie tych usług.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdzie nie odpowiada on za bagaż klienta, gdy jest on pod nadzorem właściciela.
Odpowiedzialność kontraktowa organizatora turystyki za szkody osobowe.
Już wcześniej mówiłem o tym, że biuro podróży jako organizator turystyki powierza podwykonawcom wykonanie poszczególnych usług. Ponosi wówczas odpowiedzialność kontraktową (za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy) jak za własne zaniechanie lub działanie.
Mogą zaistnieć sytuacje, gdy nastąpi zbieg podstaw odpowiedzialności (deliktowa lub kontraktowa). Zdarza się, że klient ma prawo wyboru rodzaju odpowiedzialności - kontraktowej lub deliktowej (np. w sytuacji, gdy gość hotelowy przewrócił się na śliskich, nie odśnieżonych schodach wejściowych). Wybór odpowiedzialności kontraktowej będzie tu dla klienta korzystniejszy, bowiem organizator turystyki (biuro podróży oraz podwykonawcy) ma obowiązek zapewnienia uczestnikom imprezy turystycznej szeroko rozumianego bezpieczeństwa (podczas przewozów, pobytu w hotelu itp.).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONTRAKTOWA POŚREDNIKA
I AGENTA TURYSTYCZEGO.
4.1. Odpowiedzialność pośrednika turystycznego.
Pośrednik turystyczny jako przedsiębiorca działający na zlecenie klienta, nie jest objęty taką odpowiedzialnością jak organizator , ponieważ jego obowiązkiem jest tylko dokładne poinformowanie klienta o warunkach imprezy turystycznej (przy czym ważne jest tu zachowanie formy pisemnej) i ewentualne zawarcie umowy. W związku z tym, nie może on odpowiadać z tytułu samego wykonywania umowy o świadczenie usług turystycznych,
a tylko z tytułu niedostatecznego poinformowania lub wprowadzenia w błąd swego klienta (art. 15 ustawy).
Odpowiedzialność agenta turystycznego.
Agent turystyczny jako przedsiębiorca stale pośredniczący w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych w imieniu i na rzecz organizatorów imprez turystycznych w zasadzie ponosi odpowiedzialność tylko wobec tegoż organizatora z tytułu nie dołożenia należytej staranności. Ważne jest przy tym, aby agent poinformował pisemnie klienta, że działa jako agent turystyczny, nie we własnym imieniu.
W przypadku, gdy tego nie dokona, będzie ponosił odpowiedzialność jak organizator turystyki.
5. ODPOWIEDZIALNOŚC DELIKTOWA PRZEWOŹNIKA ZA SZKODY OSOBOWE.
Zasady ogólne.
Jest to problematyka niezwykle ważna dla biur podróży, ponieważ większość z nich posiada status przewoźnika lub korzystają z usług przewoźników jako podwykonawców. Samo użytkowanie lub korzystanie ze środków transportu (samochodowego, kolejowego, komunikacji miejskiej, żeglugi śródlądowej) stwarza zwiększone niebezpieczeństwo (ryzyko) dla otoczenia i samych użytkowników.
Kwestie te reguluje kodeks cywilny w artykułach 436 - 438 oraz ustawa Prawo Przewozowe (jednolity tekst w Dz.U. nr 50/2000 poz. 601)
Tylko poniżej wymienione okoliczności mogą zwolnić przewoźnika z odpowiedzialności odszkodowawczej:
Siła wyższa.
Wyłączna wina poszkodowanego.
Wyłączne wina osoby trzeciej.
Wykazanie tych okoliczności spoczywa na przewoźniku (biuro podróży jako właściciel lub najemca).
Odpowiedzialność w przypadku uszczerbku na zdrowiu
W razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie koszty tj. zwrot kosztów leczenia, przejazdów do szpitali, na zabiegi, koszty specjalnej diety, protez, aparatów, okularów, i innych niezbędnych urządzeń oraz opiekę, pielęgnację, czy też koszty przygotowania do wykonywania innego zawodu.
Dotyczy to także zwrotu kosztów przejazdu osób bliskich poszkodowanego w celu odwiedzin, a w przypadku powstania inwalidztwa zapewnienia odpowiedniej renty lub jednorazowego odszkodowania.
MOŻNA PRZYJĄĆ, ŻE W RAZIE WYPADKU AUTOKAROWEGO Z WIELOMA OFIARAMI, PRZEWOŹNIK MUSIAŁBY PONIEŚĆ TAK OGROMNE OBCIĄŻENIE FINANSOWE, MORALNE, I EWENTUALNIE, KTÓRE MOGŁOBY DOPROWADZIĆ DO UTRATY ZEZWOLENIA?
5.3. Odpowiedzialność w razie śmierci.
W razie śmierci pasażera, jeżeli przewoźnik ponosi odpowiedzialność
odszkodowawczą, ma on obowiązek zwrotu kosztów pogrzebu, a rodzina będąca na utrzymaniu, która poniosła śmierć ma prawo domagać się renty oraz jednorazowego odszkodowania (jeżeli pogorszyła się ich sytuacja życiowa).
5.4. Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych.
Przedawnienie roszczeń z tytułu szkód na osobie następuje z upływem 3 lat od daty, gdy poszkodowany dowiedział się o zaistnieniu szkody, ale nie dłużej niż 10 lat od zdarzenia, które ją spowodowało.
Odpowiedzialność przewoźnika morskiego.
Przewoźnik morski ponosi odpowiedzialność za szkody osobowe na podstawie przepisów kodeksu morskiego, który nakazuje stosować w kwestii odpowiedzialności za szkody osobowe postanowienia Konwencji ateńskiej z 1974 roku w sprawie przewozu morzem pasażerów i ich bagażu.
Uzależnia ona zaistnienie odpowiedzialności przewoźnika morskiego od tego czy wypadek nastąpił w czasie przewozu i był wynikiem winy lub niedbalstwa przewoźnika, jego pracowników albo agenta.
Konwencja ateńska postanawia, że wina jest domniemana, gdy szkoda nastąpiła wskutek wadliwości statku lub w związku z rozbiciem statku, zderzeniem, wejściem na mieliznę, wybuchem czy pożarem.
5.5.1. Ograniczenie odpowiedzialności przewoźnika morskiego i innych.
Wspomniana konwencja wprowadza także górną granicę odpowiedzialności finansowej przewoźnika morskiego za szkody osobowe, ale też dopuszcza możliwość ustanowienia wyższego odszkodowania w prawie wewnętrznym każdego kraju.
Obecnie, górna granica odpowiedzialności przewoźnika morskiegosięga równowartości ok. 62 000 USD.
Takie granice istnieją również w odniesieniu do przewoźników lotniczych oraz międzynarodowych przewoźników kolejowych i wynoszą odpowiednio:
ok. 135 000 USD;
ok. 94 000 USD.
6. ODPOWIEDZIALNOŚC KONTRAKTOWA PRZEWOŹNIKA.
Odpowiedzialność za bagaż.
Odpowiedzialność za bagaż przewożony przez podróżnego i będący pod jego nadzorem, przewoźnik ponosi tylko wtedy, gdy szkoda wynikła z jego lub jego pracowników winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa (np. w wynik umyślnego gwałtownego hamowania autokaru lub pociągu uległa zniszczeniu walizka wskutek upadku z półki).
Odpowiedzialność za bagaż umieszczony we wskazanym przez przewoźnika miejscu lub miejscu do tego przeznaczonym jest odpowiedzialnością jak za przesyłkę (podróżny nie ma pieczy nad bagażem). Mamy wówczas do czynienia z odpowiedzialnością opartą na zasadzie ryzyka.
W kolejowych pomieszczeniach sypialnych i kuszetkach WARS S.A odpowiada za rzeczy zwykle wnoszone do takich pomieszczeń (chyba, że rzeczy wartościowe będą oddane na przechowanie).
Przyczyny zwalniające przewoźnika z odpowiedzialności za bagaż.
Przyczyny ogólne zwalniające przewoźnika z odpowiedzialności:
1. Siła wyższa.
2. Właściwości przewożonych rzeczy.
3. Okoliczności leżące po stronie podróżnego, nie
wywołane winą przewoźnika.
Przyczyny szczególne zwalniające przewoźnika z odpowiedzialności:
Brak, niedostateczność, wadliwość opakowania.
Oddanie do przewozu rzeczy wymagających specjalnych warunków lub
wyłączonych z przewozu.
W tych przypadkach, gdy przewoźnik wykaże tylko możliwość powstania
szkody na skutek takiej szczególnej przyczyny, to sądy orzekną raczej, że
istnieje takie domniemanie prawne. Wówczas ciężar udowodnienia, że jest
inaczej, spoczywa na poszkodowanym.
6.3. Odpowiedzialność za szkodę wynikłą z tytułu przedwczesnego, opóźnionego
odjazdu
środka transportu lub jego odwołania (chodzi o środek transportu regularnie kursujący).
Prawo Przewozowe uzależnia w takim przypadku roszczenie od szkody wynikłej z winy
umyślnej lub rażącego niedbalstwa.
Postępowanie dowodowe jest w takich sytuacjach trudne (poza ewidentnym
stwierdzeniem nietrzeźwości kierowcy, maszynisty itp.). Trudno bowiem udowodnić,
że np. pęknięcie sworznia w układzie kierowniczym nastąpiło na skutek winy umyślnej
lub rażącego niedbalstwa przewoźnika lub jego służb.
Przewóz drogą morską osób i jego bagażu, jak wiadomo, reguluje kodeks morski.
Pasażer statku morskiego może odstąpić od umowy przewozu i żądać zwrotu:
100% opłaty, jeżeli statek nie wyruszył w drogę w ciągu 3 dni od
ustalonego terminu.
2. Części opłaty, gdy statek nie może w stosownym terminie
kontynuować podróży lub osiągnąć miejsca przeznaczenia. Prócz tego
może żądać przewiezienia go na koszt przewoźnika innym środkiem
transportu lub pierwszym stosownym statkiem do celu podróży.
Górne granice odpowiedzialności przewoźnika morskiego w odniesieniu do:
a) bagażu w przechowaniu - ok. 1 600 USD;
b) bagażu kabinowego - ok. 1 145 USD;
c) pojazdu w charakterze bagażu - ok. 4 475 USD.
Górne granice odpowiedzialności przewoźnika lotniczego w
odniesieniu do:
a) bagażu zarejestrowanego - ok. 250 000 fr. szwajc.
b) bagażu kabinowego - ok. 5 000 fr. szwajc.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA ZAKŁADÓW
HOTELARSKICH.
Odpowiedzialność za rzeczy wniesione.
Rzecz wniesiona do hotelu lub podobnego zakładu to zgodnie z art. 846 k.c. to:
„rzecz powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny
zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu
przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym” (np. bagaż
przekazany hotelowemu bagażowemu, do magazynu hotelowego lub w
luku bagażowym autokaru hotelowego).
Personel hotelowy ma stałą pieczę nad rzeczami wniesionymi przez gościa i mimo zawarcia umowy hotelowej podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej jest odpowiedzialność ustawowa (art. 846 par. 2 k.c.). Ważny jest tu fakt wniesienia rzeczy (również przed załatwieniem formalności w recepcji).
Dotyczy to w szczególności hoteli, moteli, pensjonatów, w których obsługa ma dostęp do wszystkich pomieszczeń.
Okoliczności zwalniające od odpowiedzialności.
Zakład hotelarski może się uchylić od odpowiedzialności, gdy wykaże, że szkoda wynikła z jednej z okoliczności:
a) siły wyższej;
b) właściwości wniesionej rzeczy;
c) wyłącznie z winy poszkodowanego, osoby mu towarzyszącej,
odwiedzającej lub zatrudnionej przez niego.
Górna granica odpowiedzialności zakładu hotelarskiego w odniesieniu do:
do jednego gościa hotelowego - do 100 krotnej ceny za pokój za dobę, a w tym
b) każdą rzecz wniesioną - do 50 krotności ceny.
Granice te nie obowiązują, gdy zakład hotelarski przyjął lub odmówił przyjęcia rzeczy na przechowanie wbrew obowiązkowi w tym zakresie lub gdy szkoda wynikła z winy umyślnej albo rażącego niedbalstwa.
7.3. Przedawnienie roszczeń
Czas PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ jest tu stosunkowo krótki, bo trwa tylko
6 miesięcy (art. 846 par. 5 k.c.) od dnia stwierdzenia szkody, nie dłużej niż 1 rok od dnia zakończenia korzystania z usługi hotelowej.
Odpowiedzialność zakładu hotelarskiego za szkody osobowe.
Zakład hotelarski ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo gościom na całym swoim terenie (w budynku, na pływalni, kortach, restauracji należącej do hotelu).
Jest to tzw. obowiązek starannego działania wynikający z umowy hotelowej i stanowiący o odpowiedzialności.
W celu wykazania odpowiedzialności musi być wskazana wina (umyślna bądź nieumyślna) prowadzącego zakład lub osób wykonujących umowę hotelową, głównie obsługi (zły stan schodów, wind, okien, wykładzin czy wpuszczenia niebezpiecznych zwierząt).
Może tu nastąpić zbieg odpowiedzialności deliktowej i kontraktowej (art. 443 k.c.).
7.5. Odpowiedzialność kontraktowa zakładu hotelarskiego.
Odpowiedzialność dotyczy tu w szczególności jakości usług hotelowych, gdzie klient może żądać obniżenia ceny:
brak zarezerwowanego pokoju, gdy nie można zaproponować pokoju
równorzędnego lub o wyższym standardzie za tę samą cenę.
b) niespełnienia wymagań co do wyposażenia (ciepła woda, c.o)
c) niższych kwalifikacji personelu (trudności w porozumieniu się z osobą w
recepcji w obcym języku).
d) mniejszego zakresu usług (brak obsługi bagażowej, brak przechowalni bagażu).
wad pokoju (długotrwałe hałasy spowodowane remontem, insekty, owady,
myszy).
f) niespełnienia dodatkowych usług (kąpieli w basenie,
korzystania z kortów, kawiarni hotelowej).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ GOŚCIA HOTELOWEGO.
8.1. Odpowiedzialność kontraktowa.
Odpowiedzialność ta występuje, gdy gość hotelowy nie uiszcza należności za usługi hotelowe (pokój, utrzymanie, pranie, najem samochodu itp.).
Zakładowi przysługuje prawo zastawu na rzeczach wniesionych przez gościa hotelowego (art. 306 k.c. i nast.) bez względu na to czy są własnością gościa czy innych osób.
PRZEDAWNIENIE - 2 lata.
Odpowiedzialność deliktowa.
.
Gość hotelowy ponosi odpowiedzialność za czyny własne, niepełnoletnich, niepoczytalnych oraz zwierząt będących pod jego nadzorem).
Gdy są one niewielkie (zabrudzenia, zalanie) i ujawnione po wyjeździe gościa, hotele rezygnują z dochodzenia roszczeń z powodów marketingowych).
W przypadku wyrządzenia szkody przez wyrzucenie czy spadnięcie z okna, balkonu pokoju hotelowego, zalanie odpowiedzialność ponosi z art. 433 k.c. osoba zajmująca pokój lub solidarnie kilka osób (np.uszkodzenie samochodu wyrzuconą butelką).
PRZEDAWNIENIE - 3 lata od dnia , w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, ale nie dłużej niż 10 lat od dnia zdarzenia.
9. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PILOTA I PRZEWODNIKA WYCIECZEK
Pilot działa w imieniu i na rzecz organizatora turystyki.
Pilot i przewodnik wycieczek ponosi odpowiedzialność karną, służbową i cywilną.
Odpowiedzialność cywilna jest odpowiedzialnością majątkową. Jest uzależniona od formy zatrudnienia (w razie umowy o pracę jest ograniczona, a w umowie -zleceniu pełna) i związana z roszczeniem regresowym ze strony organizatora turystyki.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
12