„Literatura piękna (utwór literacki) jako nośnik i źródło wiedzy o rozwoju i wychowaniu człowieka".
W literaturze od dawna przedstawia się różne sposoby wychowania, które zmieniały się w miarę upływu czasu. Dziś czytając utwór Gombrowicza „Ferdydurke" lub inny zaśmiejecie się z ówczesnych sposobów wychowawczych.
Wcześniej opisywałem różne nośniki informacji o rozwoju edukacji i wiedzy o wychowaniu. Odnosiły się one do czasów obecnych. Na podstawie literatury pięknej chciałbym odnieść się teraz do czasów starożytnych i przedstawić procesy edukacji i wychowania opierając się na powieści fińskiego pisarza Mika Waltari „Egipcjanin Sinuhe". Jest to pisarz znany w całej Europie jako autor powieści historycznych z różnych epok. Największą sławę przyniosła mu właśnie ta powieść nawiązująca do starej egipskiej opowieści - legendy. Bohaterem powieści pisanej w formie pamiętnika jest lekarz egipski Sinuhe, którego całe życie to jedno nieprzerwane pasmo przygód i niezwykłych wydarzeń. Wmieszany jest w najważniejsze wydarzenia i intrygi swoich czasów, związany z najwybitniejszymi osobistościami epoki. Przeżywa wojny, prześladowania, kocha i nienawidzi. Kończy jako wygnaniec nad brzegiem Morza Czerwonego.
Powieść ta jest również źródłem wiedzy o edukacji i wychowaniu młodego człowieka. W księdze drugiej zatytułowanej „Dom Życia" pisarz przedstawia w skrócie drogę rozwoju edukacji. Edukacja prowadzona była przez kapłanów. Aby uzyskać godne wykształcenie przydatne i uznawane w urzędach należało złożyć egzaminy na najniższy stopień kapłaństwa i uzyskać tytuł kapłana.
Nie możliwe było osiągnięcie jakiegoś znaczniejszego urzędu bez otrzymania świadectwa od kapłanów.
Wszyscy ubiegający się o tytuł byli podzieleni na grupy. W skład tych grup wchodzili ludzie z różnych warstw społecznych. Uczyli się oni sztuki pisania, czytania i zapoznawali się z podstawami ich przyszłej pracy. Przed przystąpieniem do święceń przyszły kapłan musiał mieszkać przez tydzień we wnętrzach świątyni i w tym czasie nie mógł jej opuszczać. Miał się oczyścić, pościć i nie dać się skusić na liczne pociechy. Ostatni dzień to dzień egzaminu. Polegał on na czuwaniu przez całą noc przy wizerunku jednego z bogów. Rano wraz z kapłanami ubierano posąg i wychodzono na dziedziniec. Tam kandydat został namaszczony olejkiem i uzyskiwał tytuł kapłana.
Powieść ta ukazuje nam jak dużą rolę odgrywała religia. Związane z nią mity odgrywały wówczas dużą rolę. Kandydaci musieli zmagać się nie tylko z nauką, ale również z różnymi pułapkami zastawionymi przez kapłanów. Zmieniała się również forma egzekwowania dyscypliny. Niebaczne słowo, wątpliwy żart wypowiedziany w kręgu kolegów, gdy dochodził do wiadomości kapłanów winnych wzywano na przesłuchania i karę. Niektórych karano chłostą, innych wyrzucano ze świątyni. Dzisiejsze formy przestrzegania dyscypliny odbiegają od ówczesnych. Świątynie zostały zastąpione szkołami, uczelniami, w których kształci się młodych ludzi stawiając ich przed nowymi problemami edukacyjnymi i wychowawczymi.
1