Tadeusz Różewicz

Z ćw. Dr Szczerbakiewicza

„ Nowy człowiek”

• człowiek to rura kanalizacyjna

- mediacyjny charakter człowieka, jesteśmy konsumentami różnych treści

- człowiek nie przeprowadza żadnej selekcji, tak jak rura

- rura nie ma filtra, nie potrafi odróżnić rzeczy wartościowych np. pierścionka

- człowiek też nie filtruje, brak zasad (aksjologii), wrażliwości, hierarchii

„bez” - „Płaskorzeźba” tomik

• bez- tzn. , że Boga nie ma

• Bóg mimo że go nie ma, jest utrapieniem człowieka

• Życie bez Boga jest życiem, w którym się miotamy

• Bóg przejawia się jako idea

• Nowy język nieodwołujący się do lotosu

• Refren: życie bez Boga jest możliwe

Życie bez Boga jest niemożliwe

• autor zwraca się do Boga, ale kwestionuje Jego istnienie

• paradoks naszego funkcjonowania w świecie

• mówi o nieobecności Boga w swoim życiu

„Lament”

• wojna zburzyła fundament, którym był humanizm

• podmiot zwraca się do przedstawicieli: wiary, nauki, sztuki, pracy i prawa, a także ojca

• figura ojca- figura Pana

• chce uderzyc w sam środek sensów naszego życia

• ma 20 lat i uważa, że nie jest młodym człowiekiem-> jest bogaty w doświadczenie, zabił człowieka, przeżył wojnę- jest człowiekiem dojrzałym

• nie ma człowieka- jest morderca

• nie widział:

nieba-> Bóg, odniesienie metafizyczne

róży-> miłości

ptaka-> wolności

gniazda-> domu, rodziny

drzewa-> tradycji

Św. Franciszka-> chrześcijanina

Achilliesa i Hektora-> honor, ojczyzna, męstwo, odwaga, heroizm, kultura

Śródziemnomorska

• likwidacja rycerskości

• brak rozgraniczenia na dobrych i złych, katów i ofiar

• wszyscy są splamieni krwią

• ostatnia strofa to anty credo - zaprzeczenie wyznania wiary

• zaprzeczenie swojej tożsamości

„Zaraz skoczę szefie”

• groteskowy obraz ironiczny

• środowisko opisane w wierszu to przywódca i jego partyzanci

• pokazuje kalectwo

• wojna jest cierpieniem ciała, bólem fizycznym

• partyzanci nie chcą być odważni, chcą przeżyc wojnę

• wojna to nauka przemocy, agresji

• mordercami są młodzi chłopcy, niedojrzali emocjonalnie

„ Przypowieśc” Berkley 1969

• pouczenie uniwersalne na konkretnym przykładzie- historia niedźwiedzia Grizzly

• bycie w lesie (dla misia Grizzly)- stan naturalny, wychodzi z lasu z przyczyn dramatycznych- ból zęba

• ból zębów- ból egzystencjalny, konkretne cierpienie

• wychodzenie z misiowatości-> z lasu-> w odniesieniu do człowieka-> ból istnienia, który popycha nas do rzeczy, na której skutki będziemy obojętni, gdyż ten ból nas przytłacza

• ząb jak się go usunie przestanie bolec, zaś w człowieku zostanie bolesna pustka; dlatego czekamy na niebiańskiego dentystę, który nas uleczy (wypełni pustkę)

• rekonstrukcja od zaprzeczenia- budowanie pozytywnego myślenia od negacji, pesymizmu

„Economia divina”

• Bóg ukryty

• Bóg pozwala ludziom na wszystko- brutalny element pedagogiczny

• Zabrakło zasad, a to jest największym upokorzeniem człowieka

• Bóg jest najważniejszym odniesieniem, a w takim wypadku brak zasad oznacza brak sensu istnienia

• Znaki bez zasad stają się pustym symbolem

• Jedyną gwarancją realności jest Bóg, bo całą realnośc człowiek zatracił

• Ludzie tęskną za sądem Boga, chcą aby Bóg wskazał im co jest dobre, a co nie

• Wiersz o eschatologii zaprzeczonej

„Prognoza do roku 2000”

• niestworzone rzeczy- czyli to co poecie przyjdzie do głowy

• Różewicz grozi warszawskim poetom, bo sam mieszka we Wrocławiu

• R. Likwiduje możliwośc jasnych kryteriów oceny; mówi, że nie napisał ani najlepszego ani najgorszego wiersza

• Wiersz o tym, że nie najlepszy czas nastał dla poezji

---