Ośrodek Oświatowy Muzeum Narodowego w Warszawie

Klub Przyjaciół Muzeum Narodowego w Warszawie

kurs historii sztuki Od piramid do abstrakcji

27 II 2007 Sztuka polska XIX wieku

1795 - Finis Poloniae - III rozbiór Polski

1807 - powstanie Księstwa Warszawskiego

1815 - Kongres Wiedeński, powstanie Królestwa Polskiego

1816 - car Aleksander I eryguje Uniwersytet Warszawski z Oddziałem Sztuk Pięknych

1818 - powstaje Wydział Sztuk Pięknych przy Uniwersytecie Jagiellońskim

1830-31 Powstanie Listopadowe i Wielka Emigracja

1854 - powstanie Towarzystwa Sztuk Pięknych w Krakowie

1860 - powstanie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie

1863-64 Powstanie Styczniowe

1873 - Jan Matejko zostaje dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych

1897 - powstaje w Krakowie Stowarzyszenie Artystów Polskich „Sztuka”

1900 - przemianowanie krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych na Akademię Sztuk Pięknych; dyrektorem od 1895 jest Julian Fałat

1905 - utworzona zostaje Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

1905-07 rewolucja społeczna w Rosji

KLASYCYZM

Malarstwo:

Antoni Brodowski: Gniew Saula na Dawida (1812-19)

Wojciech Korneli Stattler: Machabeusze (1842)

Rzeźba:

Jakub Tatarkiewicz: Umierająca Psyche (1830)

Architektura:

Antonio Corazzi(czynny w Polsce od 1818): Pałac Staszica, kompleks gmachów na Placu Bankowym, Teatr Wielki

ROMANTYZM

Malarstwo:

Piotr Michałowski - tematyka: epopeja napoleońska, wizerunki wodzów z przeszłości, otoczenie (dom, rodzina, ludzie
z majątku, zwierzęta)

Artur Grottger: cykle Warszawa I (1861), Warszawa II (1862), Polonia (1863), Lituania (1866), Wojna (1867)

Architektura:

Zamek w Kórniku, 1843-60; proj. T. Działyński (właściciel) posługując się wcześniejszymi projektami K.F. Schinkla i A. Corazziego

Złota Kaplica przy katedrze w Poznaniu 1834-37, fundacja E. Raczyńskiego, arch. F.M. Lanci, rzeźby Ch. D.Rauch

MALARSTWO HISTORYCZNE

Jan Matejko: Stańczyk (1862), Kazanie Skargi (1864), Hołd Pruski (1882), Rejtan (1866), Bitwa pod Grunwaldem (1878)

Wojciech Gerson: Łokietek w Ojcowie (1890)

AKADEMIZM

Malarstwo:

Henryk Rodakowski: Portret generał Dembińskiego (1852), Portret Leonii Blüdhorn (1871-72), Wojna kokosza (1872)

Józef Simmler: Śmierć Barbary Radziwiłłówny (1861)

Wojciech Kossak: tematyka wojskowa, myśliwska, portrety

Henryk Siemiradzki: kurtyna Teatru Słowackiego w Krakowie (1894)

Rzeźba:

Pius Weloński: Gladiator (1880)

Antoni Kurzawa: Mickiewicz budzący geniusza Poezji (1889)

Cyprian Godebski: pomnik Adama Mickiewicza w Warszawie (1898)

REALIZM

Wojciech Gerson: pejzaże tatrzańskie

Józef Brandt: tematyka historyczno-obyczajowa nawiązująca do XVII wieku

Stanisław Witkiewicz: pejzaże tatrzańskie

Maksymilian Gierymski: Patrol powstańczy (1873), sceny polowań

Aleksander Gierymski: W altanie (1882), Święto trąbek (1884), Opera paryska w nocy (1891)

Józef Chełmoński: Babie lato (1875), Kuropatwy (1891), Bociany (1900)

EPIZOD IMPRESJONISTYCZNY

Józef Pankiewicz: Targ na kwiaty przed kościołem Marii Magdaleny
w Paryżu (1890)

Władysław Podkowiński: Krajobraz z Wilczyc (1893)

Leon Wyczółkowski: Orka na Ukrainie (1892), Kopanie buraków (1893)

MŁODA POLSKA

Władysław Podkowiński: Szał (1894)

Józef Pankiewicz: Łabędzie w Ogrodzie Saskim (1894)

Jacek Malczewski: cykl sybiracki, Melancholia (1890-94), Błędne koło (1895-97), Hamlet polski - portret Aleksandra Wielopolskiego (1903), Thanatos I (1892), Krajobraz z Tobiaszem (1904), autoportrety

Józef Mehoffer: proj. witraży dla katedry we Fryburgu (1894), Dziwny Ogród (1902-03), Słońce majowe (1911), wnętrze sali posiedzeń
w Izbie Przemysłowo Handlowej w Krakowie (1904-06)

Włodzimierz Tetmajer: Święcone w Bronowicach (1897)

Władysław Jarocki: Pogrzeb huculski (1905)

Julian Fałat: pejzaże, sceny polowań

Jan Stanisławski: pejzaże

Władysław Ślewiński: pejzaże, portrety

Stanisław Wyspiański: proj. witraży dla katedry wawelskiej -
św. Stanisław, Henryk Pobożny, Kazimierz Wielki (1900-1902), witraże i polichromie w kościele Franciszkanów w Krakowie (1897-1904), seria Macierzyństwo, seria Widoków z okna pracowni na kopiec Kościuszki (1904), proj. wnętrza lokalu Towarzystwa Lekarskiego
w Krakowie (1904), portrety

Olga Boznańska: portrety, martwe natury

Wojciech Weiss: Demon (1904), Maki (1902-03), Opętanie (1900), Płomienny zachód słońca (1900)

Ferdynand Ruszczyc: Ziemia (1898), liczne pejzaże

Konrad Krzyżanowski: Portret Pelagii Witosławskiej (1913)

Witold Wojtkiewicz: Krucjata dziecięca (1905), Za murem (1906), Marionetki (1907), Orka (1905), cykl rys. tuszem Rok 1905

Rzeźba:

Konstant Laszczka: Portret Feliksa Jasieńskiego (1902)

Ksawery Dunikowski: Tchnienie (1901-02)

Wacław Szymanowski: Pomnik Chopina w Warszawie (proj. 1903)

Architektura końca XIX i początku XX wieku

Teodor Talowski: Dom pod Pająkiem (1889)

Franciszek Mączyński i Tadeusz Stryjeński: Teatr Stary w Krakowie (1903-06)

Jan Sas Zubrzycki: Kościół w Podgórzu (proj. 1894)

Józef Pius Dziekoński: kościół Zbawiciela w Warszawie (1901)

Stanisław Witkiewicz: Willa pod Jedlami, Zakopane (1896-97)

Stefan Szyller, Most Poniatowskiego w Warszawie (1903-13)

Pojęcia: nokturn, juste-milieu, stimmung, zopfy, szkoła monachijska

---