WIGILIA

 

Miły nastrój już panuje

wigilijnych potraw sporo.

Mama w kuchni wciąż gotuje,

zapach się roznosi wkoło.

 

Biały obrus już na stole,

są nakrycia, piękne świece.

Usiądziecie i opłatkiem

wspólnie dzielić się będziecie.

 

O jak pachnie w całym domu

ciastem, karpiem i grzybami.

Stół obficie zastawiony

świątecznymi potrawami.

 

Biały obrus już na stole...

 

W jednym garnku zupa z grzybów

nazbieranych latem w lesie.

Tu na kompot suche śliwki,

na patelni karp się piecze.

 

Biały obrus już na stole...

Historia choinki
Zwyczaj ustawiania w domach i przystrajania choinek w okresie Bożego Narodzenia pochodzi z Niemiec. Drzewko bożonarodzeniowe pojawiło się w XVI w., najprawdopodobniej w Alzacji. Tam właśnie zaczęto wstawiać choinki do domów i ubierać je jabłkami oraz papierowymi ozdobami. Zwolennikiem tego zwyczaju był sam Marcin Luter.
Sztych Łukasza Cranacha Starszego z 1509 r. jest najstarszym zachowanym dowodem tej tradycji - przedstawia m.in. przystrojoną gwiazdami i świecami choinkę.

Do Polski choinka dotarła na przełomie XVIII i XIX w. W XX w.

Tradycja opłatka
Wigilijną tradycją spotykaną jedynie w Polsce jest dzielenie się opłatkiem przed rozpoczęciem uroczystej wieczerzy. Zwyczaj łamania się opłatkiem, czyli białym, bardzo cienkim, niekwaszonym (inaczej: przaśnym) chlebem, symbolizuje gotowość do dzielenia się chlebem z innymi, do wybaczenia wszelkich urazów, do pojednania. Dzieląc się opłatkiem, składamy sobie serdeczne życzenia.

Scenariusz “opowieści wigilijnej”.

Nauczyciel:
Co oznacza słowo wigilia ?

Uczeń:
Słowo wigilia oznacza oczekiwanie. W tym szczególnie uroczystym dniu oczekujemy przyjścia na świat Pana Jezusa.

Uczeń:
Jest taka jedna, jedna jedyna, co radosnym mrugnięciem Wigilię rozpoczyna.

Nauczyciel:
Gdy na niebie zabłyśnie pierwsza gwiazdka, zasiadamy w rodzinnym gronie do wieczerzy wigilijnej.

Uczeń:
Choinka zielona, z zielonego lasu przyszła tutaj do nas. Choinka przybrana w słodycze, szczęśliwego Nowego Roku wszystkim dzieciom życzy.
Nauczyciel:
Trudno sobie dzisiaj wyobrazić święta Bożego Narodzenia bez choinki ozdobionej bombkami, oświetlonej kolorowymi lampkami. A czy wiecie, że choinka i bombki przywędrowały do nas dopiero sto lat temu? W dawnej Polsce wieszano u sufitu gałąź jodły przybraną jabłkami, orzechami, ozdobami ze słomy i kolorowych opłatków. Gałąź jodłowa była symbolem życia i zdrowia. Wnosiła do domu pomyślność i szczęście.

Uczeń:
Jak obrządek stary każe, gospodyni siankiem stół zaściela, na pamiątkę żłobu Zbawiciela”.
Nauczyciel:
Pod obrusem, na pamiątkę żłóbka, w którym urodził się Pan Jezus, umieszcza się garść siana. Z jego długości i źdźbeł wróżono dawniej przyszłość. Kto wyciągnął zielone, zdrowe i długie źdźbło, miał być zdrowy i szczęśliwy.

Uczeń:
Gdy opłatkiem się łamiemy, to życzymy bliskim, żeby pokój był na ziemi i niósł radość wszystkim.

Uczeń:
Żeby słońce nam świeciło zawsze naokoło, żeby ludziom tutaj było dobrze i wesoło.

Nauczyciel:
Dzieląc się opłatkiem, wybaczamy sobie nawzajem wszelkie urazy, znika gniew i wrogość, a pojawia się życzliwość i miłość.

Uczeń:
Na talerzu kluski z makiem, karp jak księżyc srebrny. Zasiadają wokół stołu dziadek z babcią, krewni.

Nauczyciel:
Wieczerza składa się z 12 potraw, tzn. tylu, ilu było uczniów Pana Jezusa. Przy stole zasiadano według wieku, od najstarszego do najmłodszego. Zostawiano zawsze jedno wolne miejsce dla niespodziewanego gościa. Każdy, kto zawitał w tym dniu do domu, był sadzany przy stole i częstowany wieczerzą.

Uczeń:
Podobno ta noc jest pokoju nocą, zwierzęta ludzkim przemawiają głosem.

Nauczyciel:
W tym szczególnym dniu ludzie i zwierzęta stanowią jedną, wielką rodzinę. Gospodarze częstują zwierzęta potrawami z wigilijnego stołu. Podobno w noc wigilijną zwierzęta przemawiają ludzkim głosem. Nie należy jednak ich podsłuchiwać, bo to przynosi nieszczęście.

Uczeń:
Miasta, wioski zaśnieżone, wszystko białe dookoła.

Uczeń: Na pasterkę biją dzwony, zapraszają do Kościoła.
Na pasterkę biją dzwony, zapraszają do Kościoła. Nauczyciel: Ten piękny, pełen dziwów i czarów dzień kończy się dla wielu pójściem na pasterkę.

Uczeń:
Taka już jest tradycja, że nucimy ją razem. Płynie z serca i myśli, pełna wspomnień i marzeń.

Uczeń:
Zaśpiewajmy kolędę dla małego Jezusa, niech nas nuta świąteczna mocniej łączy i wzrusza. Wspólne śpiewanie kolęd: “Hej, kolęda, kolęda…”, “Lulajże, Jezuniu”.

Uczeń:
Choinko, Ty jesteś symbolem szczęścia i pomyślności, więc Cię każdy na Gwiazdkę w swoim domu gości. Masz gałązki zielone, jak dawniej wierzono, zimę zdołasz pokonać.

Uczeń:
A pod choinką prezenty nas kuszą…
W Wigilię darowane każdemu być muszą!

Uczeń:
Wigilia - wieczór magiczny. Czas przebaczania, kolęd i życzeń rozlicznych.

Uczeń:
To spotkanie jest rodzinne: cudowne, szczególne, inne…

Uczeń:
Kiedyś wierzono, że jaka Wigilia, taki rok cały…

Uczeń:
W tym dniu osoby nic nie pożyczały, bo by w interesach złe czasy nastały!

Uczeń:
W wodzie z monetami myli ręce i twarz. Wierzyli, że bogactwo przyciągnie monet blask!

Uczeń:
Również łuski karpia moc taką miewają! Więc ludzie je suszą, w portfelach chowają!

Uczeń:
Pomyślność oraz dostatek zapewni z miodem opłatek!

Uczeń:
Będziesz miał zdrowie przez cały rok, kiedy się od stołu nie ruszysz na krok aż do końca wieczerzy! W to też każdy dawniej wierzył!

Uczeń:
Dziś wieczór dziewczyna każda ma pytanie:
Czy wyjdzie wnet za mąż, czy panną zostanie?

Uczeń:
Każdy do tej pory wierzy, że z pierwszą gwiazdką na niebie czas zasiadać do wieczerzy.

Uczeń:
A na bielutkim obrusie jedno nakrycie być musi dla zabłąkanego wędrowca! W ten wieczór nikogo się nie odtrąca!

Uczeń:
Niechaj parzysta liczba gości do wieczerzy dziś zasiada, no, bo liczba nieparzysta nieszczęście nam zapowiada!

Uczeń:
Dwanaście postnych dań na stole zapewnić ma szczęśliwą dolę.

Uczeń:
A każdego dania spróbować należy! Cały rok niczego wtedy nie zabraknie. Niech każde z dzieci w to uwierzy!

Uczeń:
Te polskie zwyczaje są piękne jak z bajek!

Uczeń:
Patrzcie, patrzcie dzieci! Już pierwsza gwiazdeczka na niebie nam świeci!

Uczeń:
Ta pierwsza gwiazdka, zdradzić Wam to mogę, do Betlejem trzem królom wskazywała drogę.

Uczeń:
Teraz się opłatkiem wspólnie połamiemy, a potem do wigilii razem zasiądziemy.

Uczeń:
A gdy się już skończy czas wspólnej biesiady, kolędę przy szopce razem zaśpiewamy!

---