„UNIA EUROPEJSKA - przed i po traktacie Nicejskim”

Krótka historia Wspólnot Europejskich 

Idea europejska długo pozostawała zamknięta w kręgu filozofów i wizjonerów, zanim stała się trwałym celem polityki rządowej państw członkowskich. Perspektywa Stanów Zjednoczonych Europy, pojęcia ukutego przez Victora Hugo, była wyrazem humanistycznych i pokojowych ideałów. Jednak zostały one brutalnie zdeptane w tragicznych konfliktach rozdzierających Europę w pierwszej połowie XX wieku. Dopiero ruchy oporu przeciw totalitaryzmowi z czasów II wojny światowej zaowocowały refleksjami, z których wyłoniła się koncepcja takiej organizacji kontynentu, która mogłaby zatriumfować nad narodowymi antagonizmami. U źródeł dwóch głównych nurtów ideowych, które urzeczywistniły się w procesie integracji europejskiej, stoją włoski federalista Altiero Spinelli i Jean Monnet, z inicjatywy którego zaistniał plan Schumana, pierwsza europejska Wspólnota Węgla i Stali.

W roku 1951 w Paryżu został podpisany traktat, którego sygnatariuszami były Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg. Traktat ten powołał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. EWWiS była pierwszą organizacją europejską mającą realną władzę i ponadrządowe instytucje. Traktat ustanawiający EWWiS był fundamentem, na którym powstała dzisiejsza Unia Europejska. Następną ważną datą w historii integracji europejskiej był 25 marzec 1957roku,w dniu tym podpisano dwa traktaty ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej(EURATOM).Traktaty te zostały podpisane przez tę samą szóstkę państw.

Głównym osiągnięciem Wspólnoty było ustanowienie Rynku Wewnętrznego, opartego na  czterech tzw. swobodach:

• Wolnym przepływie towarów,

• Wolnym przepływie usług,

• Wolnym przepływie osób,

• Wolnym przepływie kapitału między państwami członkowskimi.

Następnym etapem zacieśnienia integracji było podpisanie w roku 1986 Jednolitego Aktu Europejskiego, który zmienił i uzupełnił traktaty o EWWiS , EWG, EURATOM-ie.
W międzyczasie do Wspólnot Europejskich przystąpiły nowe państwa członkowskie: 

• Dania, Irlandia, Wielka Brytania (1973r.)

• Grecja (1981r.)

• Portugalia i Hiszpania (1986r.)

• Austria, Finlandia, Szwecja (1995r.)

Powstanie Unii Europejskiej

W roku 1992r. w Maastricht podpisano traktat powołujący Unię Europejską. Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenia procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.
Kolejnym etapem integracji było podpisanie w lutym 1997r. Traktatu Amsterdamskiego .Określono w nim sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła również rola Trybunału Sprawiedliwości . W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania- wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny. Traktat wszedł w życie 01.05.1999r.
Przełomową datę w pogłębianiu integracji europejskiej jest dzień 1 stycznia 1999r., w którym wprowadzono nową walutę - euro. Do trzeciego etapu Unii Gospodarczo-Walutowej przystępuje jedenaście spośród 15 państw członkowskich:
¨ Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia, Austria.
Poza strefą Euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania, Grecja.
W lutym 2000 roku rozpoczyna się kolejna konferencja międzyrządowa, mająca na celu uzgodnienie reformy unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisanie ich w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski). Obradujący w Nicei szefowie państw Unii Europejskiej zawarli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa , gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 państw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych- zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.

Przed Traktatem (obecnie)

Fundamenty prawne Unii Europejskiej

1. Traktat Paryski-traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska Wspólnota Węgla i Stali) podpisany 18.04.1951r. w Paryżu, wszedł w życie 23 lipca 1952 roku. Sygnatariuszami było sześć państw: Francja, RFN , Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg. Do nadzorowania postanowień traktatu powołano instytucję o charakterze ponadnarodowym- Wysoką Władzę( od 1967r.Komisja Wspólnot Europejskich). 

2. Traktat Rzymski (Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Euratomu) - traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej podpisany został 25 marca 1957roku w Rzymie przez sześć państw EWWiS. Traktat o EWG wszedł w życie 1 stycznia 1958r., po ratyfikacji przez parlamenty państw-sygnatariuszy (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy).1 lipca 1968r. w ramach EWG utworzono unię celną( zniesiono cła we wzajemnym handlu i ustanowiono wspólną taryfę wobec państw trzecich). Wraz z traktatem o EWG w Rzymie został zawarty-przez te same państwa-traktat o utworzeniu trzeciej Wspólnoty Energii Atomowej, zwanej Euratomem. Wszedł w życie 1 stycznia 1958r.

3. Jednolity Akt Europejski-nowelizacja Traktatów Rzymskich, ratyfikowana w 1987r. Sygnatariusze JAE(Belgia, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania i Włochy), zobowiązali się do utworzenia do końca 1992 roku "jednolitego rynku europejskiego". Akt określa rynek wewnętrzny jako " obszar bez granic wewnętrznych, na którym zapewnia się swobodny przepływ towarów, osób, usług, kapitału".

4. Traktat z Maastricht(Traktat o Unii Europejskiej)- Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992 roku; wszedł w życie 1 listopada 1993 roku( po referendum przeprowadzonych w państwach członkowskich). Sygnatariuszami były: Belgia ,Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania i Włochy.

Celem traktatu było:

• Utworzenie obszaru bez granic wewnętrznych,

• Umocnienie spójności gospodarczej i społecznej,

• Utworzenie unii gospodarczo-walutowej (łącznie z wprowadzeniem wspólnej waluty),

• Potwierdzenie tożsamości Unii na arenie międzynarodowej,

• Realizacja wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,

• Wzmocnienie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich (ustanowienie obywatelstwa Unii),

• Rozwój współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Traktat ustanowił Unię Europejską opartą na Wspólnotach Europejskich i uzupełnioną o nowe polityki, tzn. Unię Gospodarczą i Walutową, wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości(trzy filary Unii Europejskiej).
Ustalono też nowe ramy instytucjonalne Unii Europejskiej: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej(dawniej Rada Ministrów), Komisja Europejska(dawniej Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Rewidentów Księgowych, które pozostają trybunałami Wspólnot Europejskich.

5. Traktat Amsterdamski- został podpisany 02.10.1997r. w Amsterdamie przez państwa Unii Europejskiej. Uzupełnia on i wprowadza poprawki do Traktatu z Maastricht, traktatów Rzymskich oraz innych aktów Wspólnoty. Pod traktatem podpisały się : Austria, Belgia, Dania, Francja, Grecja, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy. W traktacie federacyjny charakter Unii Europejskiej. Przewidziano wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego, powołanie przedstawiciela ds. polityki zagranicznej. Wzmocniono kompetencje Brukseli w zakresie polityki wizowej, migracyjnej, azylowej oraz współpracę policji i wymiaru sprawiedliwości. Negocjacje nad kształtem Traktatu zostały podjęte w czerwcu 1995roku, w celu przygotowania Unii do poszerzenia o kolejne kraje (z Europy Srodkowej).

6. Traktat Nicejski-celem zainaugurowanej 14 lutego 2000r. Konferencji Międzyrządowej było uzgodnienie niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE- reform instytucjonalnych, które nie zostały rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997r..Za trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie uznano:

• Podział głosów w Radzie Unii Europejskiej i system podejmowania decyzji kwalifikowaną większością głosów,

• Skład Komisji Europejskiej (liczba komisarzy),

• Zakres decyzji podejmowanych kwalifikowaną większością głosów.

Konferencję Międzyrządową zakończono uzgodnieniem nowego Traktatu podczas spotkania Rady Europejskiej w Nicei, w nocy z 10 na 11 grudnia 2000r. Ustalenia Traktatu Nicejskiego zostały oficjalnie uznane za wystarczające do przystąpienia do rozszerzenia Unii. Traktat Nicejski, zostanie podpisany przez państwa członkowskie , a następnie będzie poddany procedurze ratyfikacyjnej, zarówno w parlamentach narodowych , jak i w Parlamencie Europejskim. Zakłada się, że procedura ta powinna dobiec końca najpóźniej w grudniu 2002r., tak aby z początkiem 2003 roku Unia Europejska uzyskała stan gotowości do przyszłego rozszerzenia.

Instytucje Unii Europejskiej

Komisja Europejska- jest to organ wykonawczy UE, składający się z 20 komisarzy. Komisja została utworzona, by reprezentować w całkowitej niezawisłości interesy europejskie wspólne wszystkim krajom członkowskim Unii. Jest motorem napędowym w dziedzinie prawodawstwa: zgłasza propozycje "ustaw", przechodzące następnie przez Parlament Europejski i Radę, które ostatecznie podejmują decyzję. Komisja Zapewnia realizację wspólnych gałęzi polityki, wykonuje budżet i zarządza programami wspólnotowymi. Komisja opiera się w dużej mierze na administracjach państwowych. Na forum zagranicznym Komisja reprezentuje Wspólnotę i prowadzi negocjacje międzynarodowe(w ramach Swiatowej Organizacji Handlu- WTO). Komisja czuwa wreszcie nad właściwą realizacją rozporządzeń traktatowych i decyzji podejmowanych przez instytucje wspólnotowe, np. w dziedzinie konkurencji.

Co zmienił Traktat Nicejski:

Traktat Nicejski ogranicza liczbę członków komisji począwszy od 2005r. do jednego komisarza z każdego kraju. Kiedy Unia będzie liczyć 27 państw członkowskich, liczba komisarzy osiągnie maksymalną wartość. Rada będzie musiała wówczas podjąć jednomyślną decyzję dotyczącą liczby komisarzy. Na mocy Traktatu zostaną zwiększone uprawnienia przewodniczącego, co jest niezbędne dla zapewnienia spójności kolegium rozszerzonego do ponad 20 członków. I tak, przewodniczący Komisji będzie decydował o przedziale stanowisk i będzie mógł zmieniać ten przydział w trakcie trwania mandatu. Będzie miał również prawo, po uzyskaniu zgody kolegium, aby wystąpić do komisarza z prośbą o podanie się do dymisji.

Rada Europejska - są to spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich UE. Oprócz nich w dyskusjach uczestniczy przewodniczący Komisji Europejskiej. Rada Europejska wytycza kierunki polityki UE, ustala priorytety polityki i rozwiązuje problemy sporne, których nie rozwiązano na forum Rady Unii Europejskiej. Rada zajmuje się też aktualnymi problemami międzynarodowymi poprzez wspólną politykę zagraniczną i politykę bezpieczeństwa, będącą mechanizmem zbliżenia wspólnej dyplomacji Piętnastki.

Rada Unii Europejskiej - jest instytucją Unii, w której reprezentowane są rządy państw członkowskich. Wraz z Parlamentem Europejskim jest wspólnotowym prawodawcą i jednym z dwóch ośrodków władzy budżetowej. Jest główną instytucją podejmującą decyzje w dziedzinie polityki zagranicznej i wspólnego bezpieczeństwa oraz współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych. Każdy kraj członkowski reprezentowany jest w Radzie przez jednego przedstawiciela na szczeblu ministra. Przewodniczy jej minister państwa członkowskiego sprawującego w danym okresie przewodnictwo w Unii. Wszystkie kraje członkowskie Unii obejmują przewodnictwo rotacyjnie na sześć miesięcy według ustalonego porządku( w 2001roku-Szwecja i Belgia, a w 2002r.-Hiszpania i Dania). Rada podejmuje decyzje jednogłośnie, kwalifikowaną większością głosów albo zwykłą większością głosów w kwestiach proceduralnych.
Jednomyślność- stosowana w kilku ważnych dziedzinach Unii; polityka zagraniczna i wspólne bezpieczeństwo, współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych, polityka azylowa i imigracyjna, polityka spójności ekonomiczno- społecznej, podatki, konieczna jest zgoda wszystkich krajów członkowskich.
Kwalifikowana większość głosów- reguła przy podejmowaniu najważniejszych decyzji politycznych Unii, takich jak zakończenie budowy rynku wewnętrznego, każde państwo członkowskie ma pewną liczbę głosów- obecnie ona wynosi 87.

Co zmienił Traktat Nicejski:

Ratyfikacja Traktatu Nicejskiego pozwoli na podejmowanie decyzji kwalifikowaną większością głosów w około 30 dyspozycjach traktatowych, w których obowiązywała jednomyślność. Jeśli chodzi o politykę wspólnotową, to od wejścia w życie Traktatu Nicejskiego dziesięć dyspozycji pozwoli na podejmowanie decyzji kwalifikowaną większością głosów we wszystkich lub w części zagadnień objętych przez dyspozycję. W kwestii podziału głosów nowy traktat przewiduje wprowadzenie modyfikacji z dniem 1 stycznia 2005r. Liczba głosów przyznanych państwu członkowskiemu została zmieniona, ustalono również liczbę głosów, jakie będą przyznane krajom kandydującym wraz z ich wejściem do Unii. 
Tabela podziału głosów między państwa członkowskie i państwa kandydujące:

 

Państwa członkowskie	Państwa kandydujące
Austria- 10	Bułgaria - 10
Belgia - 12	Cypr - 4
Dania - 7	Czechy - 12
Finlandia - 7	Estonia - 4
Francja - 29	Litwa - 7
Grecja - 12	Łotwa - 4
Hiszpania - 27	Malta - 3
Holandia - 13	Polska - 27
Irlandia - 7	Rumunia - 14
Luksemburg - 4	Słowacja - 7
Niemcy - 29	Słowenia - 4
Portugalia - 12	Węgry - 12
Szwecja - 10
Włochy - 29
Wielka Brytania - 29

Od tej pory kwalifikowana większość zostanie osiągnięta, gdy:

• Decyzja uzyska określoną liczbę głosów. Próg ten będzie zmieniany stosownie do kolejnych przystąpień;

• Decyzja uzyska zgodę większości krajów członkowskich.

1. Parlament Europejski-największy wielonarodowy parlament na świecie. Składa się z 626 deputowanych. Podział deputowanych według grup politycznych:

• Europejska Partia Obywatelska i Europejscy Demokraci-232

• Socjaldemokratyczna Partia Europy- 181

• Liberalna i Demokratyczna Partia Europy- 52

• Partia Zielonych i Niezależne Przymierze Europejskie-46

• Konfederacyjna Frakcja zjednoczonej lewicy Europejskiej /Zielona Lewica Nordycka-42

• Unia na rzecz Europy Narodów- 30

• Frakcja Techniczna Posłów Niezależnych-19

• Europa Demokracji i Różnic -16

• Niezrzeszeni- 8 

Co zmienił Traktat Nicejski:

Umocnił współdecyzyjną rolę Parlamentu Europejskiego. W Traktacie Nicejskim stworzono nową podstawę prawną, aby pozwolić Radzie na ustanawianie statutu partii politycznych na szczeblu europejskim, a zwłaszcza na ustalanie zasad ich finansowania. W perspektywie rozszerzenia Unii Traktat Nicejski ograniczył maksymalną liczbę deputowanych do 732. Przewidział także podział mandatów między państwa członkowskie a państwa kandydujące począwszy od najbliższych wyborów (patrz poniższa tabela).

Państwa członkowskie	Państwa kandydujące
Austria- 17	Bułgaria - 17
Belgia - 22	Cypr - 6
Dania - 13	Czechy - 20
Finlandia - 13	Estonia - 6
Francja - 72	Litwa - 12
Grecja - 22	Łotwa - 8
Hiszpania - 50	Malta - 5
Holandia - 25	Polska - 50
Irlandia - 12	Rumunia - 33
Luksemburg - 6	Słowacja - 13
Niemcy - 99	Słowenia - 7
Portugalia - 22	Węgry - 20
Szwecja - 18
Włochy - 22
Wielka Brytania - 22

Trybunał Sprawiedliwości- organ orzekający UE. Dokonuje wykładnia prawa europejskiego i interpretacji traktatów. Jego kompetencje obejmują także spory pomiędzy państwami członkowskimi, między instytucjami, a także między indywidualnymi podmiotami prawnymi Unii. Jest ona upoważniona do udzielania odpowiedzi w kwestiach interpretacji prawa wspólnotowego , stawianych przez jakiegokolwiek sędziego z państwa członkowskiego w ramach sporu przed sądem państwowym. Składa się z 15 sędziów, mianowanych przez państwa członkowskie na sześcioletnią kadencję. W 1989 roku został utworzony przy Unii Sąd Pierwszej Instancji, który spełnia w pierwszej instancji niektóre funkcje Trybunału.

Co zmienił Traktat Nicejski:

Dzisiaj Sąd Pierwszej Instancji jest przeciążony sprawami, których liczba wzrośnie wraz z przystąpieniem do Unii nowych państw. Chcąc ułatwić pracę Trybunału, Traktat Nicejski postarał się już teraz o lepszy podział uprawnień między Trybunałem a Sądem Pierwszej Instancji i przewidział możliwość utworzenia izb sędziowskich wyspecjalizowanych w pewnych dziedzinach, np. w sporach dotyczących funkcjonariuszy europejskich. Trybunał, który w rozszerzonej Unii będzie tak jak obecnie składał się z tylu sędziów, ile jest państw członkowskich, będzie mógł obradować w wielkiej izbie trzynastu sędziów, zamiast zbierać się każdorazowo w pełnym składzie na posiedzeniu plenarnym.

Komitet Regionów-kolejny organ doradczy złożony z 222 przedstawicieli społeczności regionalnych i lokalnych (mianowanych przez Radę UE na podstawie propozycji państw członkowskich. Reprezentuje on interesy regionów na szczeblu europejskim.

Co zmienił Traktat Nicejski:

W perspektywie rozszerzenia Unii liczba członków została ograniczona do 350. Traktat Nicejski wymaga również od członków Komitetu, aby byli związani ze społecznościami, które w wyborach powierzają im mandat polityczny.

 

kraje - członkowie	kraje - członkowie
Niemcy 24	Szwecja 12
Francja 24	Węgry 12
Włochy 24	Dania 9
Wielka Brytania 24	Finlandia 9
Polska 21	Irlandia 9
Hiszpania 21	Litwa 9
Rumunia 15	Słowacja 9
Austria 12	Estonia 7
Belgia 12	Łotwa 7
Bułgaria 12	Słowenia 7
Czechy 12	Cypr 6
Grecja 12	Luksemburg 6
Holandia 12	Malta 5
Portugalia 12
Łącznie: 344

Komitet Ekonomiczno-Społeczny- Jest to organ doradczy. Składa się z przedstawicieli różnych dziedzin ekonomicznych i społecznych, wydaje opinie dla instytucji, zwłaszcza w ramach procedury prawodawczej . Obecnie składa się z 222 członków( od sześciu do dwudziestu czterech z każdego państwa członkowskiego zależnie od jego wielkości).

Co zmienił Traktat Nicejski:

Traktat precyzuje, że komitet musi składać się z przedstawicieli różnych kategorii zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. Maksymalna liczba członków KES została ograniczona do 350, co pozwala na utrzymanie przez obecne państwa członkowskie aktualnej liczby członków.

Trybunał Obrachunkowy- jest organem kontroli finansowej, składa się z 15 członków( po jednym z każdego kraju członkowskiego Unii Europejskiej.)mianowanych jednomyślnie przez Radę na okres sześciu lat , które mogą być ponawiane. Trybunał bada legalność przychodów i rozchodów Wspólnot, bada sposób zarządzania finansami, opracowuje coroczny raport z wykonania budżetu przez Komisję Europejską. Raport jest podstawą do uchwalania przez Parlament Europejski absolutorium dla Komisji Europejskiej. Trybunał zobowiązany jest chronić interesy finansowe Wspólnot Europejskich.

Co zmienił Traktat Nicejski:

Traktat postanowił, że każdy kraj członkowski będzie reprezentowany w Trybunale Obrachunkowym przez jednego przedstawiciela. Mianowania członków będzie dokonywać Rada kwalifikowaną większością głosów, a nie jak do tej pory jednomyślnie, na okres sześciu lat. Trybunał obrachunkowy będzie mógł ponadto tworzyć izby dla uchwalania pewnych kategorii raportów i opinii. Trybunał i instytucje kontroli państwowej zostały zachęcone do pogłębiania współpracy, czemu ma służyć założenie przez przewodniczącego Trybunału Obrachunkowego komitetu kontaktującego się z przewodniczącymi instytucji państwowych.

Co po Nicei? 

Można powiedzieć, że szczyt Unii Europejskiej w Nicei osiągnął porozumienie o reformie unijnych instytucji, umożliwiającej przyjęcie nowych członków. Podział głosów w Radzie był najbardziej kontrowersyjnym elementem porozumienia, ściśle związanym z reformą Komisji Europejskiej. Od 2005 roku, kiedy wejdzie on w życie, każdy kraj będzie miał prawo tylko do jednego komisarza, czyli duże państwa zrezygnują z jednego z dwóch członków Komisji. Właśnie dlatego dostały stosunkowo więcej głosów w Radzie. Po przyjęciu wszystkich 12 państw kandydackich Unia podejmie decyzję w sprawie ograniczenia liczby członków Komisji, tak aby była niższa od 27. Zostanie wprowadzony system rotacji, w którym każde państwo będzie co pewien czas traciło prawo komisarza na jedną kadencję. Po czterech dniach i długiej nocy obrad przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom członka i gdy negocjacje pomyślnie dobiegną końca" - głosi ich oświadczenie. "To porozumienie otwiera drogę do poszerzenia" - podkreślił na końcowej konferencji prasowej premier Francji Lionel Jospin, który przewodniczył obradom razem z prezydentem Jacquesem Chirakiem. "Europa dotrzyma słowa" - powiedział Chirac, pytany, czy państwa członkowskie zdążą z ratyfikacją nowego traktatu w zapowiedzianym przed rokiem na szczycie w Helsinkach terminie do końca 2002 roku. Komentatorzy zgodnie wskazują jednak, że UE nadal pozostaje zbiurokratyzowaną hybrydą z rozmytymi zasadami podejmowania decyzji. 

Na mocy decyzji szczytu Polska uzyska po przystąpieniu do Unii 27 głosów na 345 w przyszłej unijnej Radzie Ministrów, poszerzonej o przedstawicieli 12 państw, negocjujących obecnie członkostwo. Tyle samo co Hiszpania i o dwa głosy mniej niż Niemcy, Francja, Wielka Brytania czy Włochy. Tzw. kwalifikowana większość, potrzebna do podejmowania decyzji, wyniesie 258 głosów (74,6 proc.). Jeśli decyzję zaproponuje Komisja Europejska (organ wnioskodawczy i wykonawczy Unii), jej zatwierdzenie wymagać jeszcze będzie poparcia zwykłej większości państw. W pozostałych wypadkach - dwóch trzecich liczby państw. W zamian za to "zabezpieczenie" dla małych krajów, zgodziły się one na możliwość blokowania decyzji przez trzy wielkie państwa, wśród których muszą być Niemcy. Państwo niezadowolone z decyzji może bowiem zażądać sprawdzenia, czy stoi za nią przynajmniej 62 proc. ludności Unii. Jeśli nie,

decyzja będzie nieważna. 

Niemcy, Francja i Wielka Brytania mają razem ponad 41 proc. ludności (Francję lub Wielką Brytanię mogą w tym układzie zastąpić Włochy, ale już nie Hiszpania czy Polska) Belgia i Portugalia, które blokowały porozumienie przez całą niedzielę, ostatecznie zgodziły się każda na 12 głosów. Tyle samo dostanie Grecja. Wszystkie trzy będą miały po 22 deputowanych do Parlamentu Europejskiego. Czechy i Węgry dostaną również po 12 głosów, ale tylko po 20 deputowanych. 

Polska będzie miała 50 posłów w unijnym parlamencie, podobnie jak Hiszpania. Obecną liczbę eurodeputowanych zachowają Niemcy - 99, a inne wielkie państwa będą ich miały po 72. Łączna liczba posłów w Parlamencie Europejskim, mającym prawo współdecydowania z Radą w wielu dziedzinach, sięgnie 732. O jeden głos więcej w Radzie uzyska Holandia, co zostało w końcu zaakceptowane przez Belgię, obstającą dotychczas przy równości obu krajów. Rumunia dostanie 14 głosów. Po 10 będą miały Austria, Szwecja, a po przystąpieniu również Bułgaria. Po 7 głosów dostaną Dania, Finlandia, Irlandia, a w przyszłości także Litwa i Słowacja. Cypr, Estonia, Luksemburg, Łotwa i Słowenia będą miały po 4 głosy, a Malta - 3. Przywódcy zapowiedzieli odejście od prawa weta pojedynczych państw w dziedzinie polityki imigracyjnej od 2004 roku i funduszy strukturalnych od 2007 roku, ale nie udało się im upowszechnić podejmowania decyzji kwalifikowaną większością w takim stopniu, w jakim życzą sobie tego zwolennicy radykalnego usprawnienia Unii. Choć decyzja odnosi się tylko do części obszarów wspólnej polityki, to stwarza ważny precedens i jest istotną wskazówką dla państw, które zdecydują się na ew. integrację. Szczyt, który zakończył konferencję międzyrządową Piętnastki w sprawie reformy, zapoczątkowaną w połowie lutego 2000 roku, zapowiedział następną taką konferencję na 2004 rok. 

---