Format MARC 21- struktura rekordu

2009-10-27

FORMATY DANYCH

-sposób (makieta, schemat, tablica, struktura) przedstawiania danych bibliograficznych (jednostek informacji) na nośniku maszynowym,

-format określa strukturę i zawartość rekordów

-format MARC- Machine Readable Cataloging- międzynarodowy format wymiany danych na nośniku maszynowym.

REKORD

Struktura rekordu- schemat układu elementów tworzących rekord bibliograficzny

Rekord bibliograficzny- zespół pól zawierających informacje o jednej lub więcej jednostkach bibliograficznych, traktowanych jako logiczną całość.

Ogólna Struktura rekordu obejmuje:

-etykietę rekordu

-tablicę adresów

-pola danych

Etykieta rekordu (lider)

-pierwszy element każdego rekordu bibliograficznego, zawierający parametry dotyczące przetwarzania tego rekordu:

-długość rekordu liczona w znakach, status rekordu, rodzaj danych, poziom bibliograficzny, pochodzenie opisu, kod przepisów katalogowania itd.

-Jest polem stałej długości o 24 znakach, jednoznacznie identyfikującym rekord.

TABLICA ADRESÓW

-pole zmiennej długości zawierające informacje o lokalizacji (adresy) pól danych wewnątrz rekordu

-Zawiera:

-etykietę pola, długość pola, lokalizację poszczególnych pól występujących w rekordzie.

POLA DANYCH

-Pole danych -część rekordu przeznaczona do zapisu danych określonej kategorii

-Etykieta pól- określa zawartość pól

-001-009 pola danych kontrolnych (stałej długości);

-010-099 numery i kody (zmiennej długości)

-100-999 pola danych (zmiennej długości)

-Długość Pola- ilość znaków zapisanych w danym polu

STRUKTURA PÓL

-podpole- część pola zmiennej długości, zawierająca najmniejszą, wydzieloną w rekordzie jednostkę informacji

-podpola identyfikowane są za pomocą identyfikatorów (kodów) podpól, np. \d. Identyfikator określa jaka jest zawartość danego podpola w obrębie pola.

-wskaźniki pola (do 2 znaków) pozwalają sprecyzować sposób, w jaki pole powinno być przetwarzane.

-strukturę wewnętrzną pól danych zmiennej długości mogą tworzyć:

-wskaźniki pola, identyfikator podpola i dane.

POLA DANYCH KONTROLOWANYCH (INFORMACYJNIE)- STAŁEJ DŁUGOŚCI

-Z góry ustalona liczba znaków, bez wyodrębnionych podpól i wskaźników

-Przykłady: informacje o języku dokumentu, dacie wydania, formie zapisu dokumentu, dacie opracowania dokumentu i In.

-Są to m.in. informacje służące do zawężania obszaru poszukiwań w bazie (katalogu) do daty wydania, czy języka tekstu dokumentu.

POLA DANYCH -zmiennej długości

-zawierają opis bibliograficzny i dane służące do identyfikacji i wyszukiwania opisów dokumentów (m.in. hasła i inne punkty dostępu do rekordu)

-pola identyfikowane są za pomocą trzyznakowych etykiet (wyróżników pola), zapisanych w tablicy adresów, np. 245- etykieta dla strefy tytułu i oznaczenia odpowiedzialności

-na początku pola znajdują się dwa jednoznakowe wskaźniki (mała literka, cyfra lub spacja)

-pola mogą zawierać jedno lub więcej podpól

- w zależności od rekordu liczba znaków w polu jest różna.

Pole/podpole może być:

-Powtarzalne

-może wielokrotnie wystąpić w rekordzie, np. pole z ISBN- 020 lub pola haseł dodatkowych, np. 700- nazwa osobowa

-Niepowtarzalne

-tylko raz może wstąpić w rekordzie, np. pole z hasłem głównym osobowym- 100 lub z opisem fizycznym - 300.

WYKAZ PÓL STAŁEJ DŁUGOŚCI

-001 Numer kontrolny rekordu

-005 Data ostatniej modyfikacji rekordu

-008 dane kontrolne

-pole o długości 40 znaków ponumerowanych od 00 do 39

-zawiera dane o całym rekordzie lub specjalnych bibliograficznych cechach katalogowanego dokumentu.

008 Dane kontrolne (ksiązki)

-008/00-05 data wypowiedzenia rekordu

-008/06 typ daty publikacji

-008/07-14 data wydania

-008/15-17 kod miejsca publikacji

-008/18-21 kod ilustracji

-008/22 kod przeznaczenia czytelniczego

-008-23 kod fromy zapisu

-008/24-27 kod formy piśmienniczej

-008/28 kod publikacji urzędowej

-008/29 kod materiałów z imprezy

-008/30 kod publikacji jubileuszowej

-008/31 kod indeksu

-008/32 zawartość nieokreślona

-008/33 kod formy literackiej

-008/34 kod bibliografii

-008/35-37 kod języka tekstu

(reszta: http://www.nukat.edu.pl/)

008 Dane kontrolne (ciągłe)

(http://www.nukat.edu.pl/)

POLA ZMIENNEJ DŁUGOŚCI

-0XX pola numerów i kodów

-1XX pola haseł głównych (tylko książki)

-2XX pola stref: tytułu i oznaczenia odpowiedzialności, wydania, adresu wydawniczego oraz pola odmiany tytułu

-3XX pola strefy opisu fizycznego, strefy numeracji (ciągłe); oraz pola częstotliwości (ciągłe)

-4XX pola strefy serii; oraz pola opisu ksiązki wielotomowej

-5XX pola strefy uwag

-6XX pola haseł przedmiotowych (charakterystyki rzeczowej)

-7XX pola haseł dodatkowych oraz pola zawiązków bibliograficznych 760-787 (tylko ciągłe)

-8XX pola haseł dodatkowych serii i książki wielotomowej; oraz pole lokalizacji i sposobu dostępu do dokumentu elektronicznego (856)

POLA STREF OPISU BIBLIOGRAFICZNEGO

-1. strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności- pole 245

-2. strefa wydania- pole 250

-3. strefa specjalna (strefa wydaw. ciągłych)-pole 362

-4. strefa adresu wydawniczego- pole 260

-5. strefa opisu fizycznego- pole 300

-6. strefa serii- pole 440 i 490

-7. strefa uwag- pole 500

-8. Strefa znormalizowanego numeru i sposobu uzyskania dokumentu- pole 020 dla ISBN i pole 022 dla ISSN

POLA HASEŁ (KSIĄŻKI)- KHW

100-130 HASŁA GŁÓWNE

-100 hasło główne- nazwa osobowa

-110 hasło główne- nazwa ciała zbiorowego

-111 hasło główne -nazwa imprezy

-130 hasło główne -tytuł ujednolicony

700-740 HASŁA DODATKOWE

-700 hasło dodatkowe -nazwa osobowa

-710 hasło dodatkowe -nazwa ciała zbiorowego

-711 hasło dodatkowe -nazwa imprezy

-730 hasło dodatkowe -tytuł ujednolicony

-740 hasło dodatkowe -tytuł

POLA HASEŁ (KSIĄŻKI)- KHW

800-830 HASŁA DODATKOWE OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ I SERII

---