RENESANS
I. Pisarze polskiego renesansu;
Życie |
Twórca |
Życiorys |
Najważniejsze dzieła |
|
|
|
|
1503-1572 |
Andrzej Frycz Modrzewski |
Żył i tworzył głównie za panowania Zygmunta Augusta, zaoczny do najwybitniejszych polskich publicystów, pisał po łacinie |
1543 - Łaski, czyli o karze za mężobójstwo
1546 - Mowa o wysłaniu posłów na sobór
1551 - O poprawie Rzeczypospolitej |
|
|
|
|
1505-1569 |
Mikołaj Rej |
Kreował się na prostaczka, był protestantem (kalwinem). Posłował na sejmy jako zwolennik ruchu egzekucyjnego. |
1543 - Catehismus
1543 - Krótka rozprawa między ….(na końcu przemawia upersonifikowana Rzeczypospolita)
1567 - 68 - Zwierciadło, a w nim Żywot człowieka poczciwego (podobnie jak „Dworzanin Polski” należy do literatury parenetycznej)
-Postylla (zbiór kazań)
- Psałterz Dawidów
- Kupiec (dramat)
- Figliki (dowcipne epigramaty)
- Zwierzyniec (krótkie epigramaty) |
|
|
|
|
1527-1603 |
Łukasz Górnicki |
Pochodził z niezamożnej rodziny mieszczańskiej, karierę zrobił dzięki swojemu wujowi Stanisławowi Gąsiorkowi, zwanemu Kleryką. Był sekretarzem i bibliotekarzem Zygmunta Augusta |
-Dworzanin Polski (przeróbka utworu B. Castiglionego, dostosowany do realiów polskich, z akcją przeniesioną na rok 1549, tzw. speculum, należy do literatury parenetycznej) - Rzecz o dobrodziejstwach (traktat filozoficzny)
- Rozmowa Polaka z Włochem (dialog)
- Dzieje w Koronie Polskiej ( pamiętnik)
- Demon socratis ( dialog platoński) |
|
|
|
|
1530-1584 |
Jan Kochanowski |
Najwybitniejszy poeta doby przedromantycznej. Jego matka Anna została „uwieczniona” w Dworzanie polskim jako niewiasta wybitnej inteligencji. Twórca wszechstronny, pisywał fraszki, pieśni, epigramaty, epitafia itd. |
1560 - wiersz żałobny na cześć zmarłego przyjaciela Erazma Kretkowskiego
1561 - „O śmierci Jana Tarnowskiego” poemat funeralny, pierwszy druk polski Kochanowskiego.
1562 -„Zuzanna”, poemat wraz z dołączoną pieśnią „Czego chcesz od nas Panie..”
1562 - 1563 - „Zgoda” i „Satyr albo Dziki Mąż” poematy
1578 - wystawiono „Odprawę posłów greckich” (pierwsza tragedia humanistyczna w języku polskim)
1579 - Psałterz Dawidów
1580 - Treny
1584 - Fraszki (epigramaty w ich weszły także łacińskie foricoenia)
1585 - Jan Januszewski opublikował tom zbiorowy
1586 - Pieśni Księgi Dwoje |