Na Kapse .
1. Zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny transformacji ustrojowej w Europie Wsch.
Zewnętrzne:
-Do połowy lat 80-tych wyznacznikiem polityki ZSRR była doktryna Breżniewa ->za zasadę zagranicznej polityki Rosja przyjęła interwencję w każdym z krajów, gdzie jej interesy były zagrożone
-Dojście Gorbaczowa do władzy spowodowało odrzucenie doktryny Breżniewa. Gorbaczow chciał zdemokratyzować komunizm, nadać mu ludzką twarz.
Marrese i Vanous dowodzili, że jeśli kraje Europy Środkowo-Wschodniej uwolnią się spod opieki Moskwy to powinny przejąć rolę subsydiatora. Marrese i Vanous wyliczyli subsydia udzielane krajom Europy Środkowo-Wschodniej. Moskwa dopłaciła (poprzez te różnice cen) do Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Węgier, Polski i Rumunii ogółem 120 mld. $.
Ta doktryna była u nas nieznana, ale zdobyła ogromną popularność u ekipy Gorbaczowa-> po co na siłę utrzymywać, niech zażyją trochę wolności, a później same do nas wrócą. Stąd rząd moskiewski chciał zmienić radykalnie handel wzajemny. Nikt nie zakładał że ZSRR był naiwny sądząc, że będzie mógł demokratyzować ustrój komunistyczny.
Wewnętrzne:
- Narastała nierównowaga gospodarcza zewnętrzna i wewnętrzna we wszystkich krajach, szczególnie w Polsce.
- pogłębiająca się luka technologiczna
- niedostosowania popytu i podaży, narastająca presja inflacyjna
- inflację tłumiono administracyjnie (sztywne ceny). To doprowadziło do wykształcenia się systemu kartkowego.
- Pewexy w Polsce
* poprzez powyższe czynniki było załamanie polityki gospodarczej na przełomie lat 79-80. Obroty z krajami zachodnimi spadły o połowę, inflacja w ciągu tych 3 lat wyniosła ponad 100%. Przez utratę oparcia społecznego władz komunistycznych system obronił się siłą (stan wojenny ). W czasie stanu wojennego opracowano reformę, która miała za zadanie uelastycznienie systemu komunistycznego. W 1988 roku fala protestów spowodowała dymisję rządu Messnera, powołano rząd Rakowskiego. Na początku 1989 roku wprowadzono słynną ustawę działalności gospodarczej, która podważała fundamenty komunizmu. Przede wszystkim zrównywała sektor państwowy i prywatny.
2 .Jesień Ludów( Jesień Narodów) to określenie politycznego przełomu, jaki dokonał się w 1989 roku w Europie środkowo-wschodniej, którego skutkiem było obalenie trwającego przez prawie 50 lat komunizmu, a następnie rozpad Związku Radzieckiego. Termin ten został wprowadzony jako analogia do Wiosny Ludów 1848 roku dla podkreślenia wyjątkowości owego wydarzenia w historii starego kontynentu.
Geneza wielkiego zrywu narodów wiąże się ściśle z powstaniem w Polsce w sierpniu 1980 roku Związku Zawodowego „Solidarność” pod wodzą Lecha Wałęsy. Związek ten niespodziewanie stał się opozycją demokratyczną i ruchem ogólnonarodowym, a w dalszej perspektywie doprowadził do odsunięcia komunistów od władzy. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku opozycja antykomunistyczna została jednak stłumiona i wydawało się, że już się nie odrodzi. Sygnał do zmian przyszedł ze Związku Radzieckiego, gdzie w 1985 roku doszedł do władzy Michaił Gorbaczow i zaczął wprowadzać stopniowy program pierestrojki. Jednocześnie wielki kryzys ekonomiczny lat 80. postawił Polskę na skraju bankructwa, dlatego komuniści zaczęli pertraktować z Solidarnością, co skończyło się obradami Okrągłego Stołu.
1989 roku odbyły się historyczne obrady Okrągłego Stołu, dzięki którym w Polsce mogły odbyć się pierwsze częściowo wolne wybory. Miały one zapewniać opozycji 35 % miejsc w parlamencie, jednak w obliczu druzgocącego zwycięstwa Solidarności stanowiły ostateczną klęskę komunistów. We wrześniu powstał koalicyjny rząd Tadeusza Mazowieckiego.
Wydarzenia te stały się sygnałem dla pozostałej części krajów uzależnionych od ZSRR do podobnych działań. W maju na Węgrzech doszło do otworzenia granicy z Austrią, a w październiku w wyniku obrad Trójkątnego Stołu nastąpiło porozumienie partii komunistycznej i opozycji ustalono przeprowadzenie wolnych wyborów. Nowym prezydentem wybranym w 1990 roku został Arpad Goncz.
23 sierpnia kraje bałtyckie: Litwa, Łotwa i Estonia utworzyły „bałtycki łańcuch” w proteście przeciw sytuacji swoich krajów, co przyczyniło się do odłączenia tych krajów od ZSRR w 1990 roku.
9 listopada doszło do tak spektakularnego wydarzenia, jak zburzenie muru berlińskiego, co stało się początkiem zjednoczenia Niemiec.
Na przełomie listopada i grudnia w Czechosłowacji miała miejsce aksamitna rewolucja. W efekcie tych zmian w grudniu obalono komunizm również w Bułgarii i w Rumunii.
W tym ostatnim kraju aktem obalenia starego reżimu stała się egzekucja dyktatora Nicolae Causescu i jego żony 22 grudnia.
Skutki
Najważniejszym skutkiem Jesieni Ludów był rozpad Związku Radzieckiego 26. grudnia w 1991 roku, który stał się ostatecznym końcem komunizmu w Europie. Dzięki temu wiele narodów mogło odzyskać poczucie godności i zbudować własną suwerenność.
W wyniku Jesieni Ludów ostatecznie zlikwidowano Układ Warszawski a wszystkie oddziały Armii Radzieckiej zostały wycofane ze wszystkich dotąd satelickich wobec ZSRR państw.
Jesień Ludów przywróciła wolność słowa i demokrację w dawnych krajach bloku komunistycznego, ale nie przyniosła ich mieszkańcom dobrobytu na poziomie identycznym z krajami Europy Zachodniej, czego niektórzy z nich irracjonalnie oczekiwali.
Jesienią Ludów pozwala twierdzić, że podział Europy żelazną kurtyną odchodzi do historii
3.Definicja demokratyzacji
Demokratyzacja-proces przekształcenia systemu z niedemokratycznego w demokratyczny, nie ma zawsze gwarancji powodzenia tej zmiany, np. Chiny. Określa kierunek przekształceń systemowych zmierzających w stronę budowy systemu demokratycznego. W tym też znaczeniu o demokratyzacji pisze Huntington,wspominając o falach demokratyzacji. Zdaniem autora fale demokratyzacji to zbiór przemian ,przejście z niedemokratycznych do demokratycznych reżimów w określonym czasie i liczniejsze od przemian w przeciwnym kierunku.We wspólczesnym świecie wystąpiły 3 fale demokratyzacji i 2 fale w kierunku odwrotnym. Pierwsza fala demokratyzacji objęła lata 1828-1926,druga fala 1943-1962,trzecia trwa od 1974 do dzisiaj. Fale odwrotu,czyli zatrzymania rozpoczętych zmian systemowych i powrót do instytucji niedemokratycznych miały miejsce w latach 1922-1942(I fala odwrotu)oraz 1958-1975(II fala odwrotu ).
Wydarzenia arabskiej wiosny to zjawiska,które pokazują oddolne dążenie do demokracji.
4. 4. Teoria 3 fali demokratyzacji i jej krytyka
Samuel P. Huntington pisał o demokratyzacji jako o określeniu zmian systemowych, które prowadzą do przekształceń systemowych, zmierzających do budowy systemu demokratycznego. W swej książce „Trzecia fala demokratyzacji” wysuwał on teorię o falach demokratyzacji, jego zdaniem są zbiorem przemian, przejściem z niedemokratycznych do demokratycznych reżimów, w określonym czasie i liczniejsze od przemian w kierunku przeciwnym. Jego zdaniem w świecie współczesnym wystąpiły trzy fale demokratyzacji. Pierwsza objęła lata 1828-1926, druga - 1943 - 1962. trzecia zaś trwa od 1974 po dzieńdzisiejszy. Fale odwrotu (zatrzymania, rezygnacji, cofnięcia) rozpoczętych zmian systemowych i powrót do instytucji niedemokratycznych wystąpiły w latach 1922 - 1942 (pierwsza fala odwrotu) i 1958 - 1975 (druga fala odwrotu).
Trzecia fala demokratyzacji rozpoczęła się - zdaniem Huntingtona- w 1974 r. wraz z początkiem portugalskiej „rewolucji goździków” i trwa do dziś, co znaczy, iż objęła swoim zasięgiem przemiany w zachodzące w EŚiW.
Jednakże to ostatnie stwierdzenie budzi wątpliwości wielu badaczy i autorów. Twierdzą oni, że odmienność przekształceń systemowych w krajach komunistycznych, obejmująca oprócz poziomu instytucjonalnego i społecznego, także ekonomiczny, pozwala nazwać procesy zachodzące w krajach EŚiW od 1989 czwartą falą demokratyzacji. Według Huntingtona istotną rolę w procesie demokratyzacji odgrywa to, czy państwa miały wcześniej jakieś tradycje demokratyczne. W przypadku krajów EŚiW miały je np. Polska (1918-1926), Węgry (1918 -32), czy Czechosłowacja (aż do zajęcia przez III Rzeszę w 1939).
5 Transformacja ustrojowa - zmiany zachodzące wewnątrz systemu politycznego oraz partyjnego, danego kraju lub też ich grupy. Zmiany związane z jakościową zmianą sposobu rządzenia, sprawowania władzy. Wiąże się także wielokrotnie ze zmianą elit. Transformacja prowadzi także do zmiany ustroju państwa.
Transformacja ustrojowa zgodnie z koncepcją Jana Szczepańskiego to jeden z trzech elementów przekształceń rzeczywistości społecznej: reformy, rewolucji, transformacji.
Typowym przykładem transformacji ustrojowej są przemiany polityczne w państwach Europy Środkowej z początku lat 90. XX wieku, między innymi transformacja ustrojowa w Polsce czy Rozpad Związku Radzieckiego.
Tranzycja - okres przejściowy między systemem politycznym, który był, a tym który nastąpi. Proces ten jest krótszy i łatwiejszy od konsolidacji systemu politycznego. Tranzycja kończy się gdy pojawiają się ogólne ramy funkcjonowania nowego systemu. Przykładem są wszystkie państwa byłego bloku wschodniego, w tym Polska.
Jedna z form zmiany systemowej jest Demokratyzacja - proces zmierzający do przekształcenia dotychczasowej formy rządów w ustrój demokratyczny. W wyniku głębokich reform w sferze społecznej i politycznej mechanizm ustrojowy państwa zaczyna funkcjonować w oparciu o zasady demokracji.
Demokratyzacja może również zachodzić w ramach struktury partyjnej lub instytucjonalnej doprowadzając do wzrostu realnego wpływów członków danej organizacji na jej funkcjonowanie. Proces rozszerzania społecznych źródeł rekrutacji elit również nosi cechy demokratyzacji.
W Polsce i krajach Europy Środkowo-Wschodniej proces demokratyzacji rozpoczął się w latach 1989-1990, zachodził w ramach transformacji ustrojowej - przechodzenia od systemu “realnego socjalizmu” do kapitalizmu i gospodarki rynkowej, decentralizacji władzy państwowej, odradzania się parlamentaryzmu i reaktywowania samorządu terytorialnego.
Demokratyzację najczęściej poprzedza liberalizacja.
Nie ma nigdzie dostepnej samej w sobie definicji co to jest zmiana systemowa jakby ktoś znalazł to niech uzupełni .
6.
PŁASZCZYZNA POLITYCZNA |
SYSTEM OD KTÓREGO ODCHODZIMY |
SYSTEM DOCELOWY |
Podmioty tworzące oba systemy |
Monopol partii komunistycznej, w ZSRR monopol absolutny, w krajach Europy Środkowo-Wschodniej była pozorna wielopartyjność (z formalnego punktu widzenia), ale de facto monopol partii komunistycznej. Istniały różne instytucje podporządkowane partii. |
System wielopartyjny, bardzo szeroki wachlarz partii politycznych. |
Cele |
Umocnienie ideologii komunistycznej. |
Umocnienie wolności, swobód obywatelskich, politycznych, demokracji. |
Zasady działania systemu |
Centralizm polityczny, z najważniejszym znaczeniem partii komunistycznej. |
Demokracja parlamentarna, reprezentacja woli obywateli. |
Środki realizacji celów |
Przymus bezpośredni (rozbudowany aparat bezpieczeństwa, represyjny - realizacja zadań niezależnie od stosunku społecznego do tych zadań) i przymus pośredni (środowiska zachowujące się poprawnie z punktu widzenia partii komunistycznej otrzymywały przywileje, jeśli nie były „karane” np. poprzez brak przywilejów) |
Wybory są środkiem nacisku. |
PŁASZCZYZNA SPOŁECZNA |
SYSTEM OD KTÓREGO ODCHODZIMY |
SYSTEM DOCELOWY |
Podmioty tworzące oba systemy |
Podmioty życia społecznego, wszelkie instytucje społeczne były kontrolowane przez rząd lub były z założenia państwowymi. Monopol w sferze instytucji społecznych, monopol państwowo-społeczny. Związki zawodowe z natury rzeczy nie mogą być państwowe, ale w tym systemie były całkowicie przez państwo kontrolowane. |
Pluralizm, wielość, bogactwo, rozbudowa instytucji społecznych, tak prywatnych jak i państwowych. |
Cele |
W systemie komunistycznym instytucje społeczne realizowały bardziej cele polityczne, niż te, do których zostały powołane. |
Z założenia realizują cele społeczne, jest wielość celów społecznych i wielość instytucji. Państwo dba tylko, aby instytucje i cele społeczne nie podważały bezpieczeństwa i funkcjonowania państwa. |
Zasady działania systemu |
Centralizm, działania formułowane przez centrale polityczne. |
Instytucje społeczne działają wg potrzeb rynkowych, jest swoisty rynek na potrzeby instytucji społecznych; działają w ramach określonych przez prawo norm prawnych, ale mają dużą swobodę. |
Środki realizacji celów |
Środki pochodziły z centrum, w przeważającej mierze o charakterze budżetowym; część środków pochodziła ze składek, jednak bez dotacji budżetowych większość instytucji nie miała by szans utrzymać się. |
Część instytucji działa w oparciu o środki budżetowe państwa, ale większość w oparciu o środki prywatne. Nie może być jednak tak, że państwo w ogóle nie będzie brało odpowiedzialności za instytucje społeczne. Uszczuplanie roli państwa musi mieć pewne granice, gdyż w przeciwnym razie państwo jest zbyt słabe, nie może się rozwijać |
|
|
|
PŁASZCZYZNA EKONOMICZNA |
SYSTEM OD KTÓREGO ODCHODZIMY |
SYSTEM DOCELOWY |
Podmioty tworzące oba systemy |
Dominacja (w niektórych krajach zbliżona do monopolu) państwowych przedsiębiorstw i państwowych instytucji gospodarczych. Kluczowa cecha systemu to własność państwowa. W sektorze prywatnym było rzemiosło, znaczna część usług, a (głównie w Polsce) także rolnictwo. W ZSRR dominacja była bliska monopolowi. Był to system zubożały jeśli chodzi o instytucje rynkowe (bądź nie istniały, bądź istniały w ułomnej formie, np. nie było giełd). Pseudorynkowymi instytucjami były targowiska. |
Podstawą systemu jest własność prywatna, w głównej mierze instytucje i przedsiębiorstwa prywatne. Własność państwowa nie wyeliminowana, ale wypchnięta do roli uzupełniającej. Rozbudowana infrastruktura rynkowa. Zmiany zapoczątkowały eksplozję przedsiębiorczości. |
Cele |
Wyznaczane na szczeblu centralnym i dokładnie określaneilościowo i wartościowo. Centralny planista właściwie wszystko określał, co w gospodarce ma być wytworzone. Głównym celem była realizacja planów wyznaczanych przez planistę. |
Główny cel gospodarowania to osiągnięcie zysku. Zadania gospodarcze szczegółowe są formułowane przez same podmioty gospodarcze je realizujące, przy czym parametry tego działania przedsiębiorstw tworzy państwo. |
Zasady działania systemu |
Centralne zarządzanie gospodarką. Z centrum płynęły nakazy, zakazy, pozwolenia, licencje, koncesje, zaś w drugą stronę informacje o wykonaniu (tych zakazów i nakazów) przez szczebel wykonawczy - szczebel wykonawczy nie podejmuje decyzji. Państwo określało wszystkie szczegóły działalności gospodarczej, zadania: ilościowo, jakościowo, wartościowo. Państwo formułowało przy tym swoje parametry ekonomiczne wg kryterium bilansowego, a nieefektywnego. Formułowano po to zadania, aby zbilansować gospodarkę, tj. osiągnąć określoną strukturę i ilość produkcji, aby zbilansować produkcję i konsumpcję (te zamierzenia nie powiodły się w praktyce). Najpierw trzeba było osiągnąć te cele, a później postanawiano jakimi sposobami, co prowadziło do marnotrawstwa, wzrostów kosztów gospodarczych, rosnącego napięcia w gospodarce. |
Odwrotnie niż w socjalizmie mamy do czynienia z rynkowymi zasadami działania systemu. Nie oznacza to, że nie ma miejsca dla państwa, polityki rządu, ale główne pozostają zasady rynkowe oparte na mechanizmach mnożnikowych (centralni planiści próbowali sami ustalać ten mnożnik, co było kompletną bzdurą!). Gospodarka rynkowa w zasadniczej części jest samoregulująca się, państwo ma dbać, aby te mechanizmy rynkowe były najkorzystniejsze z punktu widzenia państwa. |
Środki realizacji celów |
Centralne rozdzielnictwo środków; występowało w dwóch postaciach: jako rozdzielnictwo bezpośrednie (państwo poprzez budżet finansowało instytucje i przedsiębiorstwa) lub pośrednie (budżet zostawiał część swoich potencjalnych dochodów w firmach pod warunkiem, że były one wydatkowane na realizację zaplanowanych przez centrum celów. |
Alokacja zasobów i środków jest dokonywana przy pomocy mechanizmów rynkowych (rynek decyduje o alokacji zasobów), przy założeniu, że przeważająca część środków znajduje się w dyspozycji instytucji wykonawczych. W gospodarce rynkowej środki państwowe są, ale odgrywają tylko rolę uzupełniającą. |
7 .Rodzaje tranzycji wg S. Huntigtona
„wyjaśnianie jednoprzyczynowe”,
„rozwój równoległy”,
„efekt lawiny” lub „domina”,
„ powszechnie uznawane panaceum”.
„wyjaśnianie jednoprzyczynowe”:
-istotą jest poszukiwanie wspólnej przyczyny leżącej u podstaw zmiany systemowej w wielu państwach, np. zmiany w polityce światowej (pojawienie się supermocarstwa), zakończenie wojny itp.,
- wystąpienie określonego zdarzenia wymaga od aktorów politycznych dostosowania się do zmian zachodzących w otoczeniu i rozpoczęcia procesu tranzycji,
„rozwój równoległy”:
- zakłada, że istnieje zmienna niezależna, której wystąpienie w poszczególnych krajach zawsze będzie prowadziło do tego samego skutku- rozpoczęcia procesu demokratyzacji,
- zmienną tą może być np. określony poziomrozwoju ekonomicznego czy odpowiednistopień edukacji społeczeństwa,
„efekt lawiny”:
- tranzycja jest procesem „zaraźliwym”,
- rozpoczęcie zmian systemowych w jednym z krajów powoduje „lawinę” podobnych przemian w innych krajach,
- odwzorowaniu procesów sprzyja przede wszystkim komunikowanie i dostępność informacji,
„ powszechnie uznawane panaceum”:
- w poszczególnych krajach występują odmienne problemy i przyczyny tranzycji, ale wywołują one tę samą reakcję i poszukiwanie środka ich rozwiązania,
- są różne przyczyny, ale lekarstwo jest jedno, jeśli elity wierzą w skuteczność tego lekarstwa, to jest nim de-mo-kra-ty-za-cja .
Modele te wskazują tylko na generalne zasady rozwoju sytuacji, nie określając roli konkretnych czynników decydujących o rozpoczęciu procesu demokratyzacji, nie wyodrębniają zmiennych niezależnych, których pojawienie się warunkuje zmiany systemowe.
8 . EFEKTY PROCESÓW TRANSFORMACYJNYCH
Mogą się one zakończyć na dwa sposoby: restauracją lub instauracją. Restauracja oznacza, że procesy transformacyjne po zatoczeniu koła prowadzą do utrwalenia się zmodyfikowanej wersji starego systemu (niepowodzenie transformacji - nie osiągnięcie masy krytycznej). Rozróżniamy restaurację twardą lub miękką.
Restauracja twarda oznacza, że te modyfikacje są niewielkie. Pozostają stare ekipy polityczne i kluczowe elementy starego systemu gospodarczego (Białoruś - powstało tam wiele ustaw dopuszczających prywatyzację, ale nie ruszony jest system państwowy, zarządzanie przedsiębiorstwami odbywa się w starym komunistycznym stylu; Łukaszenko ucieka przed kryzysem, a nie zapobiega mu).
Restauracja miękka oznacza, że system jest dalece bardziej zmodyfikowany, ale przed osiągnięciem masy krytycznej. Zakres zastosowań rynkowych jest tu szerszy (byłe kraje ZSRR oprócz krajów bałtyckich).
Instauracja to wprowadzenie nowego systemu, osiągnięcie masy krytycznej - przeważają mechanizmy nowego systemu i nie ma zagrożenia dla ich umocnienia się. Terapia szokowa daje największe szanse na instaurację nowego systemu. Terapia gradualna premiuje rozwiązania prowadzące do restauracji.
Należy rozróżnić dwie płaszczyzny procesów transformacyjnych:
transformację ograniczoną do stabilizacji gospodarki;
2) transformację obliczoną na zmianę struktury produkcji / aparatu produkcji.
Reformatorom można zarzucić, że nie wspomagali zmian strukturalnych, zostawili to rynkowi. W sferze stabilizacji terapia szokowa przynosi szybsze skutki (...).[5] Stary system charakteryzował się wycofywaniem się starych elit politycznych z wspierania starego systemu. Następuje rozkład starego systemu z jednej strony przez elity promujące nowy system (opozycja) a także bierność starych elit. W Polsce w starych elitach władzy można było wyróżnić ludzi młodych, szukających możliwości zrobienia interesów, nastawionych proreformatorsko. Punkt krytyczny oznacza, iż nie ma odwrotu do starego systemu, gdyż nie ma grup, które by chciały powrotu. Następuje ustanowienie nowego systemu. Pojawiają się społeczne i gospodarcze koszty związane z funkcjonowaniem nowego systemu, zaczyna spadać poparcie dla ludzi wspierających ten system, wygrywa lewica: utrata władzy przez ekipy realizujące nowy system, władzę przejmują ludzie wywodzący się ze starego systemu, ale utożsamiający się z nowym. To działanie odpowiada interesom tych ludzi. Dochodzi do transformacji liberalnej, kiedy wszystkie grupy polityczne popierają zmiany systemowe.
EWOLUCJA USTROJU POLITYCZNEGO ROSJI
Powstanie Federacji Rosyjskiej jako suwerennego podmiotu ściśle związane jest z końcowym okresem funkcjonowania Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Narodziny państwa rosyjskiego należy rozpatrywać od przełomu lat 80. i 90. XX wieku.
1985 - na sekretarza generalnego został KPZR wybrany został Michaił Gorbaczow
to on po raz pierwszy posłużył się pojęciami: pierestrojka - przebudowa (która zakończyła się katastrofą dla socjalistycznego systemu rządów i upadku ZSRR); głasnost - otwartość, jawność; uskorienie - przyspieszenie.
Gorbaczow zainicjował wieloetapowy proces przemian, który doprowadził do transformacji ustroju państwa autorytarnego w postaci ZSRR i przekształciła go w zdemokratyzowany system Federacji Rosyjskiej
1990 - Gorbaczow został wybrany na pierwszego w historii ZSRR prezydenta
1990 - na czele Rady Najwyższej RFSRR stanął Borys Jelcyn
głosił on program przebudowy stosunków między republikami i centrum oraz przekształcenia ZSRR w federację suwerennych republik
12 czerwca 1990 o Zjazd Deputowanych Ludowych ZSRR
Uchwalił deklarację suwerenności państwowej republiki rosyjskiej
Czerwiec 1991 - odbyły się pierwsze wybory prezydenckie - zwycięzcą został Jelcyn
Sierpień 1991 - pucz moskiewski (komuniści usiłowali powstrzymać rozpad ZSRR - ich działania przyniosły odwrotny skutek)
Grudzień 1991 - Rosja, Ukraina i Białoruś wypowiedziały Traktat Związkowy z 1922 roku o utworzeniu ZSRR - w jego miejsce utworzono WSPÓLNOTĘ NIEPODLEGŁYCH PAŃSTW
25 grudnia 1991 - Gorbaczow został zmuszony do złożenia swojego urzędu
TĄ DATĘ PRZYJMUJE SIĘ ZA POWSTANIE SUWERENNEGO I NIEPODLEGŁEGO PAŃSTWA FEDERACJI ROSYJSKIEJ
OKOLICZNOŚCI UCHWALENIA I ZASADY KONSTYTUCJI ROSJI
1990 - powołano komisję konstytucyjną pod przewodnictwem Borysa Jelcyna, której zadaniem było przygotowanie projektu nowej konstytucji.
Od początku pojawiały się rozbieżności między prezydentem Jelcynem a parlamentem.
Prezydent i jego otoczenie opowiadali się za wprowadzeniem systemu prezydenckiego(czyli silnej pozycji prezydenta), a parlament za dominacja władzy ustawodawczej.
W wyniku tego prace na konstytucją trwały długo.
1993 - prezydent powołał pozaparlamentarną komisję, której zadaniem było przygotowanie projektu aktu.
Zwołał Zgromadzenie Konstytucyjne, które miało uchwalić nową konstytucję na podstawie projektu przygotowanego przez komisję.
1993 - rozwiązanie przez prezydenta parlamentu
12 grudnia 1993 - referendum konstytucyjnego wyznaczonego przez prezydenta - 58% wyborców opowiedziało się za konstytucję - została przyjęta
12 grudnia 1993 - UCHWALENIE PIERWSZEJ DEMOKRATYCZNEJ USTAWY ZASADNICZEJ W PAŃSTWIE ROSYJSKIM
Składa Się z: preambuły i 9 rozdziałów.
1 rozdział - podstawowe zasady ustroju rosyjskiego
2 rozdział - prawa i obowiązki oraz wolności obywateli i osób przebywających na terytorium kraju
3 rozdział - struktura terytorialno-administracyjna
4 rozdział - dotyczy prezydenta
5 rozdział - dotyczy władzy ustawodawczej - Zgromadzenia Federalnego
6 rozdział - skład i funkcjonowanie władzy wykonawczej
7 rozdział - dotyczy władzy sądowniczej
8 rozdział - dotyczy samorządu terytorialnego
9 rozdział - dotyczy zmian konstytucji.
.ZASADY USTROJU POLITYCZNEGO ROSJI:
Zasada suwerenności narodu- naród składający się z wielu nacji, jest podmiotem władzy zwierzchniej, nieograniczonej i niezależnej od innej władzy zewnętrznej czy wewnętrznej.
Republikańska forma rządów - sprawowanie włądzy przez wybieralne organy władzy państwowej
Zasada federalizmu - Federacja rosyjska jest państwem złożonym z różnych podmiotów, choć ustrój opiera się na integralności państwowej i jednolitości systemu władzy państwowej.
Zasada demokratycznego państwa prawa- państwie zagwarantowano prymat prawa przed innymi normami postępowania. Najwyższą moc posiada konstytucja. Organizacja i funkcjonowanie organów państwowych opiera się na prawie, które wyznacza ich zakres kompetencji.
Zasada podziału władzy- podział władzy na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.Kompetencje prezydenta mają przewagę nad pozostałymi organami. Zakres kompetencji organów może się wzajemnie hamować i równoważyć.
Zasada świeckości państwa- gwarantuje równość związków wyznaniowych wobec państwa i prawa. Żadna religia nie może być za jedynie obowiązującą lub państwową.
11 .Zgromadzenie Federalne - nazwa obecnego parlamentu Federacji Rosyjskiej. Zgromadzenie Federalne jest dwuizbowe - dzieli się na Dumę Państwową (izba niższa) i Radę Federacji (izba wyższa). Funkcjonuje na podstawie rosyjskiej konstytucji z 1993 roku. Siedzibą obu izb jest stolica państwa - Moskwa.
Rada Federacji
Rada Federacji to izba wyższa, będąca przedstawicielstwem części składowych Federacji Rosyjskiej. W jej skład wchodzi po dwóch reprezentantów z każdego podmiotu Federacji.
Jej kompetencje są o wiele skromniejsze niż izby niższej. Zajmuje się zatwierdzaniem zmian granic pomiędzy podmiotami federacji, zatwierdzaniem dekretów prezydenta dotyczących wprowadzenia stanu wojennego i wyjątkowego, rozstrzyga o użyciu sił zbrojnych Federacji poza jej granicami. Zarządza również wybory prezydenckie. Posiada prawo inicjatywy ustawodawczej.
Do Rady Federacji wybiera się po 2 przedstawicieli z każdego podmiotu Federacji, co daje 166 członków Rady z 83 podmiotów (21 republik, 9 krajow, 46 obwodów, 4 okregow autonomicznych, 1 obwodu autonomicznego i 2 miast o znaczeniu federalnym). Jeden z przedstawicieli jest wybierany przez organ ustawodawczy danego elementu federacjia drugi przez egzekutywę (są oni wybierani spoza składu organów ustawodawczych i wykonawczych danego okręgu). W wyborach tych obowiązuje system większościowy, a każdy wyborca głosuje na dwóch kandydatów. Kandydatów wysuwają grupy wyborców, partie oraz bloki partyjne. Drugi reprezentant delegowany jest przez lokalny organ wykonawczy lub lokalny rząd.
Duma Państwowa
Duma Państwowa to izba niższa rosyjskiego parlamentu, składająca się z 450 deputowanych. Duma wyraża wotum zaufania dla prezydenckiego kandydata na premiera, może także zgłosić wniosek o wotum nieufności. Posiada inicjatywę ustawodawczą. Może także wysunąć pod adresem prezydenta oskarżenie o zdradę, co może zapoczątkować proces złożenia go z urzędu.
Duma może zostać rozwiązana w trzech przypadkach:
po trzykrotnym odrzuceniu przez nią kandydata prezydenckiego na premiera,
gdy wyraża ona w ciągu 3 miesięcy dwa razy wotum nieufności wobec rządu,
gdy odmówi wotum zaufania rządowi, prezydent może rozwiązać ją lub zdymisjonować rząd w ciągu 7 dni.
Duma Państwowa składa się z 450 deputowanych, od 2005 roku wyłanianych w wyborach proporcjonalnych. Jest jeden federalny okręg wyborczy, system proporcjonalny (metoda przeliczania głosów na mandaty - Hare-Nemeyera), wszyscy kandydaci wybierani z list partyjnych!
Czynne prawo wyborcze mają obywatele, którzy ukończyli 18 lat, z wyłączeniem osób ubezwłasnowolnionych prawomocnym wyrokiem sądu, jak też osób aresztowanych zgodnie z procedurą sądową. Bierne prawo wyborcze posiadają natomiast ci obywatele, którzy ukończyli 21 lat, z wyłączeniem osób ubezwłasnowolnionych oraz aresztowanych zgodnie z prawomocnym wyrokiem sądu.
do 2005 roku Dumę wybierano w wyborach mieszanych:
1/2 mandatów obsadzana według systemu większościowego (w okręgach jednomandatowych),
1/2 według systemu proporcjonalnego, z zastosowaniem 5% progu głosów zdobytych w skali całego kraju przez listy ugrupowań politycznych.
Wyborca miał 2 głosy - na partię lub blok partyjny (zaznaczając jedną z trzech wymienionych tam osób) i na osobę kandydującą w jednomandatowym okręgu wyborczym.
12 .Władza wykonawcza w Rosji.
Rosja jest republiką federalną o semiprezydenckim systemie rządów. Od 17 kwietnia 1992 roku używa 2 równorzędnych nazw Rosja i Federacja Rosyjska. Zgodnie z konstytucją, zaaprobowaną w referendum z 12 grudnia 1993 roku, głową państwa jest prezydent. Od 2012 prezydent powinien być wybierany w głosowaniu powszechnym na 6-letnią kadencję(do roku 2012 kadencja trwała 4 lata). Prezydent ma szerokie uprawnienia w zakresie władzy ustawodawczej (prawo wydawania dekretów z mocą ustawy) i władzy wykonawczej (jest m.in. gwarantem konstytucji, praw i swobód obywatelskich, naczelnym dowódcą sił zbrojnych oraz arbitrem w sprawach między władzą centralną i regionalną).
Organem władzy wykonawczej jest rząd, na którego czele stoi przewodniczący (premier). Członków rządu mianuje prezydent na wniosek premiera. Republiki wchodzące w skład Federacji Rosyjskiej mają własne konstytucje oraz organy władzy ustawodawczej i wykonawczej.
W Rosji funkcjonuje system wielopartyjny zapewniający pluralizm polityczny. Do najsilniejszych ugrupowań politycznych w Rosji należą: skrajnie nacjonalistyczna Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji utworzona przez W.W. Żyrinowskiego, Agrarna Partia, reformatorski Blok “Jabłoko”, Komunistyczna Partia Federacji Rosji (największa partia ponad 500 tys. członków) oraz Partia Rosji Jedności i Zgody.
22 .Zasady konstytucyjne Węgier z uwzględnieniem zmian konstytucji po 2010 roku
Konstytucja Republiki Węgierskiej z 1949 - uchwalona 18 sierpnia. Konstytucja ta weszła w życie20 sierpnia 1949 roku i została wzbogacona o poprawki między innymi z 26.04.1972 roku i 23.10.1989 roku. Uchylona z dniem 1.01.2012 r i została astąpiona nową Konstytucją Węgier z 2011 roku.
Składała się z preambuły, 15 rozdziałów i 78 artykułów.
Zasady ustrojowe : zasada suwerenności narodu sprawuje swoje zwierzchnictwo poprzez sowich przedstawicieli a także bezpośrednio system parlamentarny demokratyczne państwo prawne pluralizm polityczny ,partie polityczne można było tworzyć i mogły one funkcjonować bez przeszkód ,epublikańska forma państwa trójpodział władz 1. Ustawodawcza ,Zgromadzenie krajowe 2. Wykonawcza ,prezydent,rząd 3. Sądownicza ,niezawisłe sądy Konstytucja z 2011 roku - ustawa zasadnicza uchwalona 18 kwietnia, a podpisana 25 kwietnia 2011 roku przez prezydenta Węgier. Konstytucja weszła w życie 1 stycznia 2012 roku zastępując starą Konstytucję z 1949 roku. Obecna konstytucja węgierska realizuje zgodnie z art. C zasadę podziału władz. jednak jej nie precyzuje. Ustawa zasadnicza Węgier milczy w sprawie trójpodziału, wzajemnego balansowania się tych funkcjonalnych władztw (sił) państwowych oraz ich niezależności funkcjonalnej i wewnętrznej .
23. Wybory i zakres kompetencji węgierskiego Zgromadzenia Krajowego.
Kompetencje :
- uchwala konstytucje i ustawy
- ustala plany rozwoju społecznego i gospodarczego państwa
- zatwierdza budżet państwa
- nadzoruje działania rządu
- zawiera umowy międzynarodowe
- decyduje o użyciu siły zbrojnej
- wybiera prezesa Sądy Najwyższego
- wybiera Prezydenta
- powołuje Radę Obrony, gdy kraj znajduje się w stanie wojny lub występuje niebezpieczeństwo jej wystąpienia
- wybiera członków 15-osobowego Trybunału Konstytucyjnego
- wybiera Premiera oraz udziela wotum zaufania wobec Rządu;
Wybory :
Wybierane jest w wyborach powszechnych na kadencję trwającą 4 lata. Składa się z 386 członków. System wyborczy do parlamentu na Węgrzech jest mieszany:
176 deputowanych wybieranych jest w jednomandatowych okręgach wyborczych w dwóch turach głosowania, jeżeli w pierwszej żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów (min. 50%). Jeśli frekwencja w pierwszej turze była mniejsza niż 50%, to w drugiej turze biorą udział wszyscy startujący, jeśli większa to ci, co mieli poparcie co najmniej 15%Natomiast jeśli jest ich mniej niż 3 to przechodzi 3 z największymi wynikami. Obowiązkowa frekwencja przy drugiej turze to 25%
152 deputowanych wybieranych jest w 20 wielomandatowych okręgach wyborczych w systemie proporcjonalnym wg metody Hagenbacha-Bischofa. Próg wyborczy to 5%, a dla koalicji 10% (kandydatów może zarejestrować partia, która miała swoich przedstawicieli w co najmniej ¼ okręgów jednomandatowych)
58 deputowanych wybieranych jest z listy krajowej. Metodą przeliczania głosów jest w tym wypadku d`Hondt. Zarejestrować kandydatów mogą partie z listami w co najmniej 7 regionach
Każdy głosujący oddaje zatem dwa głosy, jeden na indywidualnego kandydata, a drugi na listę partyjną. Zarówno prawo wyborcze czynne jak i przysługuje osobom, które ukończyły przynajmniej 18 lat.
24. Władza wykonawcza na Węgrzech.
Władzę wykonawczą na Węgrzech sprawuje, wspólnie z prezydentem, rząd. Na czele każdego rządu stoi premier, który wybierany jest przez Zgromadzenie Krajowe na wniosek złożony mu przez prezydenta. Premier kieruje i koordynuje pracę podległych mu ministrów, powoływanych przez prezydenta na jego wniosek. W czasie pełnienia swych funkcji rząd odpowiada za swoje poczynania przed Zgromadzeniem Krajowym i zobowiązany jest do regularnego składania sprawozdań ze swej działalności.
Po ogłoszeniu wyników wyborów do Zgromadzenia Krajowego to prezydent zobowiązany jest do wyłonienia własnej kandydatury na stanowisko szefa rządu i przedstawienia jej deputowanym do akceptacji. W rzeczywistości oznacza to, że na premiera wybierany jest przedstawiciel partii lub koalicji posiadającej większość w parlamencie i reprezentujące zgodne z ich doktryną polityczną poglądy.
Główne zadania rządu i premiera precyzują zapisy konstytucyjne. Do najważniejszych z nich należy ochrona systemu konstytucyjnego oraz praw obywatelskich, wykonywanie ustaw oraz kierowanie pracą ministerstw i innych organów administracji publicznej , odpowiedzialność za tworzenie i nadzorowanie wykonania planów państwowych w zakresie rozwoju gospodarczego i społecznego, ochrony środowiska, propagowania rozwoju kulturalnego i naukowego. Rząd kieruje też siłami zbrojnymi i policją.
Premier :
Viktor Orbán (Fidesz): 29 maja 2010 - obecnie
DODATKOWO DAJĘ JESZCZE INICJATYWĘ USTAWODAWCZ , BO COŚ TAM KAPSA WSPOMINAŁA O TYM :D :
Inicjatywa ustawodawcza przysługuje Prezydentowi, Rządowi, każdej komisji parlamentarnej oraz każdemu deputowanemu. Procedura legislacyjna wygląda w następujący sposób: po zgłoszeniu projektu ustawy poddawana jest ona pod debatę ogólną, opinię komisji po której następuje głosowanie. Zatwierdzoną przez Zgromadzenie Krajowe ustawę przekazuje się do Prezydenta. Prezydent ma na podpisanie ustawy 15 dni (lub 5 dni, jeśli przyjmowana jest w trybie pilnym). Może jednak przekazać ją do Trybunału Konstytucyjnego w celu zbadania jej zgodności z ustawą zasadniczą lub zgłosić weto. Jeśli Trybunał ogłosi zgodność aktu z Konstytucją, Prezydent zobowiązany jest do jej podpisania w ciągu 5 dni. W przypadku prezydenckiego weta ustawa powraca do Zgromadzenia Krajowego, który ponownie poddaje ją pod głosowanie. Powtórnie przyjęty akt ponownie wraca do Prezydenta, który musi go podpisać w ciągu 5 dni. Podpisana ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia jej w węgierskim odpowiedniku polskiego Dziennika Ustaw - Magyar Közlöny.
ARABSKA WIOSNA
Przyczyny:
niezadowolenie obywateli z warunków życiowych, bezrobocie, rosnące ceny żywności, a także korupcja i nepotyzm władz, cenzura, brak wolnych wyborów oraz ograniczanie swobód obywatelskich przez autokratyczne reżimy.
PIERWSZE WYSTĄPIENIE
17.12.207 - Mohamed Bouazizi, któremu odebrano stragan i został spoliczkowany przez funkcjonariuszkę policji + brak perspektyw na życie, podpalił się
PIERWSZE WYSTĄPIENIE W EGIPICIE:
Do wybuchu rewolucji doszło także 25 stycznia 2011 w Egipcie. Egipcjanie, zmagający się z podobnymi problemami jak Tunezyjczycy, wyszli na ulice największych miast, domagając się ustąpienia prezydenta Hosniego Mubaraka. Pod ich wpływem prezydent powołał nowy gabinet na czele z Ahmadem Szafikiem oraz mianował Omara Suleimana na nieobsadzony od 30 lat urząd wiceprezydenta. Nie wyciszyło to jednak nastrojów społecznych i po 18 dniach demonstracji Mubarak zmuszony był zrezygnować ze stanowiska. Władzę do czasu planowanych wyborów przejęło wojsko na czele z marszałkiem Mohamedem Husseinem Tantawim.
INICJATORZY:
W TUNEZJI: W Tunezji główną rolę w protestach odegrały nie partie polityczne, gdyż jak wspomniano
znaczna część przedstawicieli opozycji znajdowała się w więzieniach lub na emigracji i nie była zorganizowana, a ruchy robotnicze i związki zawodowe na czele z wpływową General Union of Tunisian Workers.
W EGIPCIE: W Egipcie powstanie zorganizowała miejska i kosmopolityczna młodzież. Choć najlepiej zorganizowaną siłą opozycyjną byli Bracia Muzułmanie, przywódcy organizacji podjęli decyzję o ostrożnym angażowaniu się w demonstracje i pozostaniu w cieniu wydarzeń, chcąc być może uniknąć ostrych represji, którym często byli poddawani podczas wszelkich manifestacji. To nie Bracia byli inicjatorami i największą siłą zamieszek w Egipcie, a koalicja młodych ludzi określana mianem ruchu „6 kwietnia”, korzystająca z Facebooka, Twittera i Flickra do wzywania społeczeństwa do wyjścia na ulice i kontynuowania demonstracji.
W LIBII: W Libii zaś protesty zainicjowały grupy uzbrojonych rebeliantów we wschodnich prowincjach, co ujawniło plemienne i regionalne podziały, nękające kraj od lat. Chaos, który zapanował w Libii, wynika ze wspomnianego braku zrębów społeczeństwa obywatelskiego oraz podzielonej i osłabionej opozycji. W przeciwieństwie do Egiptu i Tunezji Libia nie posiada systemu sojuszy politycznych, sieci stowarzyszeń gospodarczych czy narodowych organizacji, a funkcjonujące instytucje pozostają podzielone tak jak społeczeństwo.
W SYRII: W Syrii demonstracje rozpoczęły się w mieście Daraa, leżącym przy granicy z Jordanią. Powszechne niezadowolenie lokalnej społeczności budziły długie i kosztowne procedury związane z transakcją ziemi, co stało się jedną z sił napędowych demonstracji23. Istnieją przypuszczenia, że protesty w Darze były również inspirowane i podsycane przez sunnitów związanych m.in. z Libanem
i Arabią Saudyjską.
POSTAWA ARMII:
Dla przebiegu rewolt istotna była również odmienna postawa armii. Z tych względów rozwój sytuacji był inny w poszczególnych państwach. Armia tunezyjska odmówiła wykonania rozkazu strzelania do protestujących. Dzięki niej w kraju nie zapanował chaos. Swoim postępowaniem wojsko, wcześniej już trzymające się z dala od polityki i niezaangażowane w kierowanie sprawami państwa, zdobyło sympatię i przychylność społeczeństwa tunezyjskiego. Wiele wskazuje na to, że tunezyjska armia
pozostanie neutralna i nie będzie angażować się w politykę. Z kolei w Egipcie armia odgrywa istotną rolę w systemie władzy i będzie miała wpływ na przyszły układ sił na scenie politycznej, a nawet
może dalej współdecydować o podziale najważniejszych stanowisk w państwie. Warto również zauważyć, że egipskie wojsko cieszy się - podobnie jak w Tunezji- sympatią społeczeństwa i podczas
masowych demonstracji nie otworzyło ognia do protestujących. To dowódcy wojskowi wymusili na prezydencie H. Mubaraku ustąpienie ze stanowiska i sprawują obecnie tymczasową władzę w formie Najwyższej Rady Sił Zbrojnych oraz kierują procesem transformacji i kontrolują go, deklarując wolę przekazania władzy w cywilne ręce. Niepokoje społeczne spowodowały natomiast rozłam w armii Jemenu, a część dowódców wojskowych przeszła na stronę protestujących. Do podziałów w elitach wojskowych doszło również w Libii. Z kolei w Syrii armia i siły bezpieczeństwa pozostają na razie skonsolidowane i lojalne wobec prezydenta Baszara Assada. Wynika to w dużej mierze z faktu, że kluczowe stanowiska w tych strukturach obsadzone są przedstawicielami mniejszości alawickiej, rządzącej w zdominowanym przez sunnitów kraju.
REAKCJE REŻIMÓW Reakcje reżimów na demonstracje można podzielić na trzy rodzaje: ustąpienie pod presją społeczeństwa i/lub armii; przeprowadzenie działań wyprzedzających w postaci obietnic i/lub pierwszych kroków na rzecz reform społecznych, politycznych i ekonomicznych oraz użycie siły na skalę masową.
EGIPT: Prezydent Egiptu H. Mubarak i Tunezji Z. al-Abidine Ben Ali ugięli się pod presją społeczeństwa i stopniowo oddali władzę po tym, jak ich dowódcy wojskowi wycofali swoje poparcie i de facto zmusili ich do odejścia.
Inni przywódcy, zwłaszcza w krajach Zatoki Perskiej (ale i w Jordanii, i Maroku), próbowali zapobiec wybuchowi masowych protestów, głównie poprzez deklaracje reform społecznych, politycznych i gospodarczych.
JORDANIA: Król Jordanii Abdullah II w lutym 2011 r. zdymisjonował gabinet i nakazał nowemu szefowi rządu przyspieszenie reform politycznych, ale stawił opór, między innymi, naciskom na ustanowienie monarchii konstytucyjnej. Islamiści, przedstawiciele lewicy, liberałowie, a nawet przywódcy klanów nie wzywali jednak do zmiany reżimu, a jedynie do zmian konstytucyjnych.
MAROKO: 9 marca 2011 r. król Maroka Mohammed VI ogłosił pakiet reform, obejmujący zmiany w konstytucji, oddzielne sądownictwo i prawo partii, która wygra wybory, do wyboru premiera. Dodał do tego propozycje zmian w gospodarce: jej usprawnienie, zwiększenie konkurencyjności,
promowanie inwestycji produkcyjnych oraz zachęcanie do publicznego zaangażowania. Opozycja uznała jednak plany Mohammeda VI za niewystarczające i zainicjowała kilkutysięczne protesty w większych miastach kraju. Mają one jednak charakter pokojowy, a demonstranci nie domagają się ustąpienia króla, lecz oddania przez niego części władzy oraz efektywnej walki z korupcją. Nie ma pewności, czy brak rzeczywistych reform nie zmieni tego stanu rzeczy.
OMAN: W Omanie, w odpowiedzi na protesty, sułtan Kabus bin Said (rządzący krajem
od 1970 r.) dokonał zmian w rządzie, zapowiedział przyznanie większej władzy
ustawodawczej wybieralnej Radzie Omanu, a także obiecał zwiększenie płac.
PRZYSZŁOŚĆ ARABSKIEJ WIOSNY:
W Egipcie, mimo odsunięcia rodziny prezydenckiej, rozwiązania aparatu bezpieczeństwa i partii rządzącej, wiele instytucji związanych z poprzednim reżimem nadal funkcjonuje. Być może
jedną z głównych przeszkód na drodze transformacji kraju takiego jak Egipt będzie kwestia przyszłej roli armii. Egipscy wojskowi znajdowali się w centrum władzy przez blisko 60 lat, trudno zatem będzie ich od niej odsunąć. Armia egipska pozostaje wrogo nastawiona do liberalizacji gospodarki i wzrostu sektora prywatnego. Dlatego też, podobnie jak w Tunezji, tempo prywatyzacji i reform ekonomicznych będzie prawdopodobnie powolne, a nacisk położony zostanie na reformy demokratyczne.
ZNACZENIE I ROLA ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU:
Wykorzystywanie przez młodych ludzi Internetu, a w szczególności portali społecznościowych, takich jak Facebook, Twitter i YouTube, a także telefonii komórkowej decydowało w dużej mierze o sukcesach antyreżimowych wystąpień. Dzięki dostępowi do innych niż państwowe mediów młodzi ludzie mogli zobaczyć jak wygląda rzeczywistość odmienna od tej, w której żyją. Z obawy przed wystąpieniami, mobilizacją i inspiracją możliwymi dzięki tym narzędziom, władze ograniczały lub uniemożliwiały dostęp do nich. To jednak motywowało młodzież do szukania alternatywnych środków. Nie bez znaczenia jest też rola katarskiej telewizji Al Dżazira, obecnej w miejscach ogarniętych niepokojami społecznymi, która je relacjonowała i którą despoci oskarżali o mobilizowanie
arabskiej ulicy przeciwko władzom15. Al Dżazira odegrała kluczową rolę w podkreślaniu problemów, które zazwyczaj były przez reżimy cenzurowane lub umieszczane na czarnej liście. Dawała również szansę na wyrażanie alternatywnych, często krytycznych wobec władz, opinii. Także Internet stał się niezwykle popularnym narzędziem młodych Arabów do wyrażania swoich poglądów i otwartej krytyki autorytarnych władz. Pomógł Tunezyjczykom i Syryjczykom w informowaniu się wzajemnie o swoich
akcjach i w mobilizacji do dalszych protestów. Z Facebooka i Twittera korzystali inicjatorzy demonstracji w Egipcie, organizując protesty i mobilizując swoich zwolenników17. Społecznościowe
media dostarczały także możliwości komunikacji i aktualizowania wiedzy
EFEKTY ARABSKIEJ WIOSNY W EGIPICIE:
1.powołanie nowego gabinetu,
2.mianowanie wiceprezydenta,
3.rezygnacja prezydenta Hosni Mubaraka 11 lutego 2011;
4.objęcie rządów przez wojskowych na czele z Mohammedem Tantawim;
5.wybory parlamentarne na przełomie 2011/2012