Leonardo da Vinci - św. Anna Samotrzeć
Święta Anna Samotrzecia, Święta Anna Samotrzeć (włos. Sancta Anna Matterza) - w ikonografii europejskiej przedstawienie św. Anny, Matki Boskiej i małego Jezusa. Dzieło stworzył w latach 1506-1513 wielki mistrz renesansu, Leonardo da Vinci.
Kompozycja
Kompozycja jest podporządkowana rytmicznemu ciągowi, kolejno przechodzących w siebie ruchów. Gesty i spojrzenia tworzą między postaciami spoiwa niczym między ogniwami łańcucha. Zaczynając od postaci Anny, powstaje oś ruchu po przekątnej. Mimo starannej kompozycji grupa sprawia wrażenie spokojnej i naturalnej. Dynamiczne ujęcie w połączeniu z wymiarem przestrzennym było novum. Kompozycja ta znalazła się w twórczości Rafaela Santi, Michała Anioła, Andrei del Sarto i innych artystów o mniejszym znaczeniu.
Technika
W obrazie zostały zrealizowane zasady sfumato. Nie ma ostrych konturów, ani gwałtownych przejść, bądź mocnych kontrastów. Miękkie cienie rozkładają się na twarzach i delikatnie kształtują ich rysy. Tym sposobem formy nabierają cech plastyczności, ale nie stwarzają efektu twardości. Technika ta dostrzegalna jest także w krajobrazie. Grzbiety gór wyłaniają się z mglistych oparów, łączących się z wodą. Następnie przechodzą w barwy nieba.
Wymowa dzieła
Maryja jest przedstawiona jako uosobienie matczynej miłości (siedzi ona na kolanach swej matki). Na obrazie pochyla się, by odciągnąć swego syna od baranka, którego mały Jezus chce dosiąść. Baranek stanowi symbol męki i śmierci na krzyżu Chrystusa. Jednak Święta Anna, która jest symbolem kościoła chrześcijańskiego, swą pogodnością zdaje się akceptować nieuchronny los Jezusa. Uwagę odbiorcy zwraca również młody wygląd kobiet. Bardziej przypominają siostry, niż matkę i córkę. Sigmund Freud miał tezę na temat tego zjawiska. Mianowicie, Anna i Maria mają stanowić uosobienie dziecięcych wspomnień Leonarda o jego dwóch matkach, biologicznej i macosze.
SWIĘTA ANNA SAMOTRZEĆ (1508-1510r,168x130cm,olej na desce);obraz przeznaczony był do florenckiego klasztoru serwitów, przedstawia zawiłą grupę figuralną zamknięta w trójkącie, związana spojrzeniami. Wdzięk, prostota i uczucie, z jakim matka Boska stara się odsunąć swego syna od baranka (symbolu męki pańskiej), czynią z niej uniwersalny symbol macierzyństwa. Święta Anna przygląda się temu. Postacie harmonizują ze wspaniałym pejzażem górskim w tle obrazu, krajobrazem nierealnym, ale świadczącym jednocześnie o dbałości o szczegół. Sceneria ta kontrastuje ze znajdującym się w prawej części obrazu ciemnym, realnym drzewem. Istotę tego arcydzieła stanowi połączenie pewnego realizmu postaci z fikcją w przedstawianiu natury. Obraz znajduje się w Luwrze.