HISTORIA - TO NAUKA O PRZESZŁOŚCI.

ŹRÓDŁA HISTORYCZNE- TO WSZELKIE ŚLADY DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA.

ARCHEOLOGIA- NAUKA BADAJĄCA PRZESZŁOŚĆ DAWNYCH SPOŁECZEŃSTW GŁÓWNIE NA PODSTAWIE WYKOPALISK.

CHRONOLOGIA HISTORYCZNA- TO NAUKA ZAJMUJĄCA SIĘ USTALANIEM KOLEJNOŚCI WYDARZEŃ .

EPOKI : PREHISTORIA → STAROŻYTNOŚĆ → ŚREDNIOWIECZE → NOWOŻYTNOŚĆ → CZASY WSPÓŁ.

AUSTRALIOPITEK → HOMO HABILIS → HOMO ERECTUS → HOMO NEANDERTALENSIS → HOMO SAPIES

4MLN→ CZ.UZDOLNIONY 2,5 → CZ.WYPROS. 1,9 → NEANDERTALCZYK 250 TYS. → CZ.ROZUMNY 200 TYS

PAEOLIT: NEOLIT:

REWOLUCJA - ZNACZĄCA ZMIANA ZACHODZĄCA W KRÓTKIM CZASIE.

REWOLUCJA NEOLITYCZNA - PRZEJŚCIE Z KOCZOWNICZEGO NA OSIADŁY TRYB ŻYCIA.

CYWILIZACJA - STAN ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA W DANYM OKRESIE HISTORYCZNYM.

ŻYZNY PÓŁKSIĘŻYC - PAS CIĄGNĄCY SIĘ OD ZATOKI PERSKIEJ DO MORZA ŚRÓDZIEMNEGO.

MEZOPOTAMIA (MIĘDZYRZECZE ) KRAINA LEŻĄCA W DORZECZU RZEK EUFRAT I TYGRYS.

SYSTEM INYGRACYJNY - KANAŁY NAWADNIAJĄCE

GŁOWNYMI MIASTAMI SUMMERÓW BYŁY ; UR, URKSZ , LAGASZ I KISZ.

BYŁY TAM PAŃSTWA-MIASTA , KTÓRYMI RZĄDZILI KAPŁANIE-KRÓLOWIE.

OSIĄGNIĘCIA : KOŁO , PISMO , KOŁO GARNCARSKIE , SYSTEM DWUNASTKOWY.

RELIGIĄ BYŁ POLITEIZM CZYLI WIARA W WIELU BOGÓW.

KODEKS- ZBIÓR PRAW

MÓWI SIĘ ŻE KODEKS HAMURABIEGO MIAŁ ZASADĘ ``OKO ZA OKO , ŻAB ZA ZĄB `` PONIEWAŻ ZA WYRZĄDZONĄ KRZYWDĘ SPRAWCA MUSIAŁ PONIEŚĆ ADEKWATNĄ KARE. ZALEŻAŁO TO OD ; WOLNY , NIEWOLNI, , FUNKCJI I MAJĄTKU.

EGIPT LEŻY W PÓŁNOCNO - WSCHODNIE AFRYCE I POSIADA NATURALNE GRANICE:

• OD ZACHODU PUSTYNIA LIBIJSKA

• OD WSCHODU MORZE CZERWONE

• OD POŁUDNIA PUSTYNIA NUBIJSKA

• OD PÓŁNOCY MORZE ŚRÓDZIEMNE

KLIMAT I WARUNKI NATURALNE BYŁY ZBLIŻONE DO MEZOPOTAMII.

• SUCHO

• DESZCZE WYSTĘPOWAŁY RZADKO

• UPRAWA BYŁA TYLKO MOŻLIWA W DORZECZU NILU

• BRAK DREWNA I RUD ŻELAZA

EGIPT DZIELIŁ SIĘ NA : EGIPT DOLNY I GÓRNY

NIL I JEGO ROLA :

• NAWADNIANIE PÓL

• UŻYŹNIANIE ZIEMI POPRZEZ WYLEWANIE

• DOSTARCZAŁ WODY , RYBY PTACTWA

• SZLAK KOMUNIKACYJNY

MONARCHIA GESPOTYCZNA : USTRÓJ W KTÓRYM CAŁA WŁADZA NAD PAŃSTWEM BYŁA SKIEROWANE W RĘKU JEDNEJ OSOBY.

RELIGIĄ EGIPCJAN BYŁ POLITEIZM , BOGÓW PRZEDSTAWIANO JAKI LUDZI Z GŁOWAMI ZWIERZĄT.

RE - BÓG SŁOŃCA , W CIĄGU DNIA PODRÓŻOWAŁ ŁODZIĄ I BYŁ WIDOCZNY JAKO TARCZA SŁONECZNA.

OZYRUS - BÓG ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA,OWINIĘTY W BANDARZE I TRZYMAŁ BICZ I BERŁO.

IZYDA - OPIEKUNKA RODZINY I MAGII. KOBIETA Z ROGAMI KROWY , A MIĘDZY NIMI DYSK SŁONECZNY

SET- BÓG BURZY I PUSTYNI. CZŁOWIEK Z GŁOWĄ ZWIERZĘCIA - SZAKALA LUB ANTYLOPY.

THOT- OPIEKUN PISARZY I UCZONYCH. CZŁOWIEK Z GŁOWĄ IBISA LUB PAWIANA.

HORUS- BÓG NIEBA I ŚWIATŁA .CZŁOWIEK Z GŁOWĄ SOKOŁA

MUMIFIKACJA - ZABIEG ZAPOBIEGAJĄCY ROZKŁADOWI ZWŁOL

MUMIA- ZABALSAMOWANE CIAŁO

SARKOFAG-KAMIENNA SKRZYNIA DO KTÓREJ WKLADANO MUMIE W DREWNIANEJ TRUMNIE.

PIRAMIDA - GROBOWIEC W KSZTAŁCIE OSTROSŁUPA.

DOLINA KRÓLÓW- MIEJSCE POCHÓWKÓW KRÓLÓW OD 18 DO 2 DYNASTII.

SFINKS- OGROMNY POSĄG LWA Z GŁOWA LUDZKĄ , STRZEGĄCY PIRAMID W GIZIE.

PALESTYNA - NIEWIELKA KRAINA PRZY MORZU ŚRÓDZIEMNYM. LEŻAŁA NA SZLAKU HANDLOWYM MIĘDZY MEZOPOTAMIĄ A EGIPTEM. OBECNIE ZNAJDUJA SIĘ TAM: IZRALEL I CZĘŚĆ JORANII.

KLIMAT - ZWROTNIKOWY NA POŁUDNIU , PODZWROTNIKOWY NAD M.ŚRÓDZIEMNYM

POD WPŁYWEM MOJZESZA WYRUSZAJĄ Z EGIPTU → DOCIERAJĄ DO PALESTYNY - KANNAN →

OSIEDLAJĄ SIĘ TAM X W→ DAWID JEDNOCZY PLEMIONA I ZDOBYŁ JEROZOLIMĘ → SALOMON PRZEJMUJE WŁADZE → PODZIAŁ PO ŚMERCI SALOMONA NA JUDE I IZRAEL → ZDOBYCIE JUDY I ROZPOCZĘCIE NIEWOLI BABILOŃSKIEJ → PO 50 LATACH KRÓL CYRUS II WYPUSZCZA ICH.

JAHWE- BÓG W STARYM TESTAMENCIE .

JUDAIZM - NAJSTARSZA MONOTEISTYCZNA WIARA ŻYDÓW.

DEKALOG - X PRZYKAZAŃ BOŻYCH.

TORA - PIĘĆ PIERWSZYCH KSIĄG BIBLII.

SYNAGOGA - MIEJSCE SPOTKAŃ ŻYDÓW.

MENTORA - SIEDMIORAMIENNY ŚWIECZNIK.

PRZYCZYNAMI POWSTANIA PISMA BYŁO TO , ŻE LUDZIE CHCIELI PRZEKAZYWAĆ BARDZIEJ ROZBUDOWANE INFORMACJE , SPISYWAĆ DUŻE LICZBY I UMOWY.

RODZAJE PISMA :

PIKTOGRAMY - ZNAKI PRZYPOMINAJĄCE MAŁE OBRAZKI.

HIEROGLIFY - SYSTEM ZNAKÓW OBRAZKOWYCH WYKUWANYCH W KAMIENIU LUB PISANYCH NA PAPIRUSIE. EGIPT.

PISMO KLINOWE - PROSTE ZNAKI ODCIŚNIĘTE RYLCEM NA MIĘKKIEJ GLINIE. MEZOPOTAMIA.

PISMO ALFABETYCZNE - ZBIÓR PONAD 20 ZNAKÓW , KTÓREMU PRZYPADAŁ 1 DŹWIĘK LUDZKIEJ MOWY. FENICJA.

TABLICZKI GLINIANE - MEZOPOTAMIA PAPIRUS - EGIPT PAPIER - CHINY

OSIĄGNIĘCIA FENICJAN

• SPOSÓB WYTOPU SZKŁA

• WYNALEZIENIE PIENIĘDZY - STWORZENIE ALFABETU

---