Marek Biesiada 02. 01. 2007

Konspekt lekcji historii

w klasie I D

Temat: Drugi Rzym - Bizancjum

1. Cele dydaktyczno-wychowawcze.

Po lekcji uczeń:

• rozumie i prawidłowo stosuje pojęcia: cezura, schizma, klątwa, ikona, fresk, mozaika

• zna działalność Justyniana

• rozumie znaczenie dat: 1054 r., 1453 r.

• dostrzega różnice miedzy Kościołem rzymskokatolickim a Kościołem prawosławnym

• interpretuje tekst źródłowy

• czyta mapę historyczną

• rozpoznaje na ilustracji obiekty architektoniczne i inne zabytki kultury bizantyjskiej

• dostrzega podobieństwa i różnice miedzy kulturą zachodniorzymską a bizantyjską

2. Metody:

• praca w grupach:

• praca z podręcznikiem,

• praca z tekstem źródłowym,

• analiza mapy,

• analiza ilustracji,

• prezentacje uczniów

3. Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• skoroszyt gimnazjalisty,

• wybór pocztówek i innych ilustracji przedstawiających zabytki Konstantynopola,

• kartki kolorowego papieru,

• atlasy historyczne,

• mapa ścienna przedstawiająca świat śródziemnomorski w VI i VII w.

4. Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
1	2	3
I. Czynności organizacyjno - porządkowe. sprawdzenie listy obecności zapisanie tematu lekcji do dziennika
Rekapitulacja wtórna:	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
Realizacja nowych treści: Temat: Drugi Rzym - Bizancjum 1. Dzieje polityczne Bizancjum Za panowania jakiego cesarza Bizancjum było u szczytu potęgi? Jakie ziemie podbił cesarz Justynian Wielki? Jaką władzę miał cesarz Justynian Wielki w Cesarstwie Bizantyńskim? Jakie ludy zaczęły zabierać ziemie Bizancjum? Kiedy nastąpił upadek Bizancjum? Kto zdobył Konstantynopol? 2. Rozwój Bizancjum Gdzie znajdował się Bizancjum? Z czego wynikało dobre położenie geograficzne Konstantynopola? Jak zbudowany był Konstantynopol? Jakie budowle wznoszono w Konstantynopolu? Ile liczył Konstantynopol? Jak wyglądała architektura Konstantynopola? Jakie dziedziny nauki rozwijano w Bizancjum? 3. Schizma wschodnia Jak było podzielone chrześcijaństwo i z czego ten podział wynikał? Jakie były przyczyny podziału chrześcijaństwa? Jakie była bezpośrednia przyczyna podziały chrześcijaństwa? Kiedy nastąpiła schizma? Jakie były skutki schizmy? 4. Różnice między kościołem prawosławnym a katolickim Jakie były różnice pomiędzy kościołem prawosławnym a katolickim?	Uczniowie zapisują temat do zeszytu. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia I..., Poznań 2002, s. 126. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 1. Dzieje polityczne Bizancjum a) panowanie Justyniana Wielkiego (VI w.) podbój przez Bizancjum Italii, północno-zachodnią Afrykę, południową Hiszpanię i Sycylię cesarz Justynian - wódz, prawodawca, namiestnik boży, który był równy apostołom b) stopniowy upadek Bizancjum Cesarstwo Bizantyńskie traciło wciągu VII-XV w. terytorium na rzecz Longobardów, Arabów, Słowian i Turków upadek Bizancjum w 1453 r. - zdobycie Konstantynopola przez Turków Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia I..., Poznań 2002, s. 127-128. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 2. Rozwój Bizancjum a) rozwój rzemiosła i handlu w Konstantynopolu Konstantynopol znajdował się nad cieśniną Bosfor łączącą Morze Czarne z Morzem Śródziemnym, na styku Europy i Azji dogodne położenie geograficzne Konstantynopola, gdzie przebiegał szlak handlowy łączący Azję z Europą Konstantynopol liczył 1 mln mieszkańców b) architektura bizantyńska Konstantynopol otoczony z trzech stron morzem, a z czwartej obwarowane murami było trudne do zdobycia miasto zbudowane na wzór rzymski - forum, akwedukty, hipodrom, budowle publiczne, pałace i liczne kościoły np. Hagia Sophia połączenie stylów greckiego oraz wschodniego bogate w dekoracje, kolorystykę, kopuły, arkady i łuki wnętrza zdobione freskami, mozaikami i ikonami c) rozwój nauki - kontynuacja tradycji rzymskich i greckich kodyfikacja praw rozwój przyrodoznawstwa i astronomii Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia I..., Poznań 2002, s. 128-129. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 3. Schizma (rozłam) wschodnia - 1054 r. a) przyczyny schizmy - różnice kulturalne i spory dogmatyczne na terenach wschodnich obrzędy odprawiano w języku greckim lub w językach ludów przyjmujących chrzest za pośrednictwem Konstantynopola w zachodniej Europie językiem obrzędowym w Kościele był język łaciński spór o pochodzenie Ducha Świętego rywalizacja dostojników kościelnych - patriarchy Konstantynopola i biskupa Rzymu (papieża) b) bezpośrednia przyczyny schizmy zamknięcie przez patriarchę bizantyńskiego kościołów w Konstantynopolu c) początek schizmy - 1054 r. papież nakładę klątwę na patriarchę w odpowiedzi patriarcha postępuje nakłada klątwę na papieża d) skutki schizmy nastąpił formalny podział Kościoła na wyznanie prawosławne (wschodnie) i rzymskokatolickie (zachodnie, łacińskie) Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia I..., Poznań 2002, s. 129. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. 4. Różnice między kościołem prawosławnym a katolickim zarówno kościół prawosławny jak i katolicki uważa, że źródłem wiary jest Biblia i tradycja, czyli orzeczenia pierwszych 7 soborów oraz pisma ojców Kościoła według prawosławnych dogmatów Duch Święty pochodzi od Ojca natomiast katolicy uważają, że od Ojca i Syna prawosławni nie uznają Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny prawosławni nie uznają zwierzchnictwa papieża, którego uważają jedynie za biskupa Rzymu prawosławni nie uznają dogmatu o nieomylności papieża prawosławni uznają - tak jak katolicy - 7 sakramentów komunia w wyznaniu prawosławnym udzielona jest pod dwiema postaciami - chleba i wina, w katolicyzmie tylko w jednej postaci - chleba w wyznaniu prawosławnym dużą rolę odgrywa kult (obrazów) ikon, relikwii, świętych i Matki boskiej, zakazane jest natomiast oddawanie czci rzeźbom, a także udzielanie odpustów odrębna organizacja kościelna w poszczególnych krajach, w Konstantynopolu patriarcha sprawuje tylko prymat honorowy Na czele Kościoła katolickiego stoi papież sprawujący władzę nad wszystkimi wiernymi na świecie i decyduje o obsadzie stanowisk kościelnych w państwach katolickich i organizacji kościelnej w danym kraju
Rekapitulacja pierwotna Za panowania jakiego cesarza Bizancjum było u szczytu potęgi? Jakie ziemie podbił cesarz Justynian Wielki? Jaką władzę miał cesarz Justynian Wielki w Cesarstwie Bizantyńskim? Jakie ludy zaczęły zabierać ziemie Bizancjum? Kiedy nastąpił upadek Bizancjum? Kto zdobył Konstantynopol Gdzie znajdował się Bizancjum? Z czego wynikało dobre położenie geograficzne Konstantynopola? Jak zbudowany był Konstantynopol? Jakie budowle wznoszono w Konstantynopolu? Ile liczył Konstantynopol? Jak wyglądała architektura Konstantynopola? Jakie dziedziny nauki rozwijano w Bizancjum? Jak było podzielone chrześcijaństwo i z czego ten podział wynikał? Jakie były przyczyny podziału chrześcijaństwa? Jakie była bezpośrednia przyczyna podziały chrześcijaństwa? Kiedy nastąpiła schizma? Jakie były skutki schizmy? Jakie były różnice pomiędzy kościołem prawosławnym a katolickim?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
V. Zadanie pracy domowej	ZĆ Zadania 1,3,4,5,6/83-86. P Zadanie 1,2,5,6,7/130.
VI. Ocena pracy uczniów na lekcji.	Odpowiadają wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie, którzy mogą posługiwać się podręcznikiem i zapisem w zeszytach.	Uczniowie aktywni otrzymują oceny.

---