1
LEKI UKŁ. WSPÓŁCZULNEGO
Leki ukł. współczulnego = leki wpływające na rec. i przekaźnictwo w zakończeniach synaptycznych między
włóknami pozazwojowymi ukł. współczulnego a komórkami efektorowymi
mogą działać bezpośr. na rec. adrenergiczne lub pośr., wpływając na ilość neuroprzekaźnika uwolnionego do
szczeliny synaptycznej
leki bezpośr. pobudzające rec. postsynaptyczne lub zwiększające przekaźnictwo są to leki
sympatykomimetyczne
leki blokujące rec. postsynaptyczne lub zmniejszające ilość uwalnianego neuroprzekaźnika są to leki
sympatykolityczne
leki sympatolityczne = leki działające na część presynaptyczną, hamując biosyntezę, magazynowanie lub
uwalnianie neuroprzekaźnika
na powierzchni komórek efektorowych ukł. współczulnego występ. rec. α i β; ich pobudzenie może prowadzić
do przeciwnych następstw. Ponieważ rozmieszczenie tych rec. nie jest równomierne (homogenne) o skutku
działania leku decyduje jego charakter, wybiórczość działania oraz liczba i dominacja wrażliwych rec. na
powierzchni komórki eżektorowej
Leki α
1
– adrenomimetyczne
fenylefryna, mefentermina, metoksamina (blokuje też β), metaraminol, norfenefryna, etylefryna
(pobudza β)
leki te pobudzają bezpośr. gł. rec. α
1
znacznie słabiej pobudzają rec. β
2
-adrenergiczne
mefentermina i metaraminol mają też silne działanie pośr., prawdopodobnie w wyniku zwiększenia
uwalniania noradrenaliny
następstwem działania tych leków jest zwężenie naczyń krwionośnych skóry i nerek, zwiększenie oporu
obwodowego i ↑ ciśn. tętniczego skurczowego i rozkurczowego. Może wystąpić odruchowa
bradykardia.
podane miejscowo na błonę śluzową nosa powodują jej anemizację, zmniejszenie obrzęku i hamowanie
wydzielania śluzu
zastosowane do worka spojówkowego rozszerzają źrenicę i zmniejszają ciśn. śródgałkowe, nie powodują
zab. akomodacji
Zastosowanie
1) podciśn., zapaść
2) nieżyt nosa
3) jaskra
Leki α
2
– adrenomimetyczne
klonidyna, guanabenz, guanfacyna
klonidyna jest agonistą rec. α
2
; działa antagonistycznie na rec. α
1
działając przez presynaptyczne rec. α
2
-adrenergiczne (autoreceptory) zmniejsza uwalnianie
noradrenaliny z zakończeń włókien współczulnych
przenika do OUN i działa szczeg. silnie na rec. α
2
w ośrodkach regulujących aktywność AUN →
zmniejszenie napięcia ukł. współczulnego, zaczyna przeważać ukł. przywspółczulny
prowadzi to do rozszerzenia naczyń krwionośnych, zwolnienia czynności ♥ i zmniejszenia obj.
wyrzutowej ♥, znacznego ↓ ciśn. tętniczego
klonidyna ma również silne działanie uspokajające przez ośrodkowe mechanizmy α-adrenergiczne
nagłe przerwanie podawania klonidyny może spowodować gwałtowne zwiększenie ciśn. tętniczego,
przypominające przełom nadciśnieniowy występ. w guzie chromochłonnym nadnerczy →
nadwrażliwość rec. adrenergicznych spowodowana długotrwałym niedoborem endogennej
noradrenaliny
guanabenz i guanfacyna są lekami o bardziej wybiórczym działaniu
Zastosowanie
1)
nadciśn. tętnicze
2)
migrena (profilaktyka)
3)
bolesne miesiączkowanie, przekwitanie
4)
jaskra
2
Leki α
1
- i α
2
-adrenomimetyczne
ksylometazolina, nafazolina, oksymetazolina, tetryzolina, tymazolina
pobudzają one rec. α
1
i α
2
pobudzenie rec. α
2
wyzwala reakcję dwufazową – pobudzenie α
2
presynaptycznego hamuje wydzielanie
NA, a α
2
postsynaptycznego powoduje skurcz naczyń. Po 10 dniach – tachyfilaksja.
podaje się je wyłącznie miejscowo, gł. na błony śluzowe przewodów nosowych w celu obkurczenia naczyń
krwionośnych, powoduje to zmniejszenie obrzęku błony śluzowej i zmniejszenie wydzielania śluzu
niekiedy może wystąpić paradoksalne przekrwienie błon śluzowych i zwiększone wydzielanie śluzu; przy
przewlekłym stosowaniu może dochodzić do zmian zanikowych błony śluzowej wskutek długotrwałej
anemizacji (rhinitis sicca)
leki te są p/wskazane w jaskrze wąskokątowej
mimo że w niewielkim tylko stopniu wchłaniają się z miejsca podania, mogą niekiedy wywierać działanie
ogólnoustrojowe α-adrenomimetyczne
u małych dzieci mogą wywołać zab. oddychania i śpiączkę
Zastosowanie – nieżyt nosa
ZASTOSOWANIE α-ADRENERGIKÓW
obkurczanie naczyń
hipotonia samoistna, ortostatyczna
zapaść naczyniowa
zwężenie naczyń miejscowo, zmniejszenie obrzęku, przekrwienia, zmniejszenie wydzielania gruczołów
śluzowych (zap. zatok)
jako dodatek do r-rów środków miejscowo znieczulających (gł. adrenalina!) w celu:
o
przedłużenia działania tych środków
o
zmniejszenia krwawienia poprzez obkurczanie naczyń
o zmniejszenie toksyczności tych środków
Leki β
1
-adrenomimetyczne
Dobutamina jest lekiem o przeważającym działaniu β
1
-adrenomimetycznym, słabiej pobudza rec.
β
2
-adrenergiczne i rec. α
1
-adrenergiczne
w ♥ działanie inotropowe (+) i chronotropowe (+)
naczyniowe przeciwstawne skutki adrenomimetyczne dobutaminy równoważą się, dlatego opór
obwodowy i ciśn. tętnicze nie ulegają zmianie
dobutamina podana w dużych dawkach może powodować ↑ ciśn. tętniczego i tachykardię
Zastosowanie
1) niewydolność ♥ ostra
2) niewydolność krążenia pochodzenia sercowego
3) zabiegi kardiochirurgiczne
Leki β
2
-adrenomimetyczne
krótko działające (co 4-6h): salbutamol, terbutalina, fenoterol
o przedłużonym działaniu: formeterol (Foradil), salmeterol (Serevent)
leki działające na naczynia: bametan (bezpośr. rozkurcza), bufenina
mogą słabo pobudzać rec. β
1
adrenergiczne
następuje rozszerzenie oskrzeli (działanie broncholityczne) oraz zmniejszenie napięcia i hamowanie
aktywności skurczowej m. macicy (działanie tokolityczne)
pobudzenie rec. β
2
-adrenergicznych na powierzchni komórek tucznych zapobiega ich degranulacji i
uwalnianiu zawartych w nich subst. biol. czynnych, silnie kurczących oskrzela
leki te dobrze się wchłaniają z p. pok. i błon śluzowych dróg oddechowych
mogą powodować rozszerzenie naczyń obwodowych, ↓ ciśn. krwi, przyspieszenie akcji ♥ i zwiększenie
jego poj. minutowej
ZASTOSOWANIE
leczenie astmy oskrzelowej
3
rzadko w leczeniu bloków przedsionkowo – komorowych, zatokowej bradykardii, zapobieganie napadom
MAS, w NZK
tokolityki w porodzie przedwczesnym
w celu rozszerzenia naczyń w ch. Raynauda, ch. Buergera, miażdżycy zarostowej tętnic
leczenie depresji – salbutamol – atypowy lek p/depresyjny
Leki β
1
i β
2
-adrenomimetyczne
Izoprenalina i orcyprenalina
przyspieszenie czynności ♥, zwiększenie obj. wyrzutowej, rozszerzenie łożyska naczyniowego w skórze i
wątrobie; występ. niewielkie zwiększenie ciśn. skurczowego i znaczne zmniejszenie ciśn. rozkurczowego
leki te powodują rozszerzenie oskrzeli
Zastosowanie – zab. przewodnictwa w ukł. bodźcoprzewodzącym serca; dychawica oskrzelowa i stany
skurczowe oskrzeli
SKUTKI UBOCZNE DZIAŁANIA β
drżenie mięśniowe
↑ przemian biochem. (↑ glikemii, rośnie stęż. mleczanów w osoczu, pirogronianów, ketonów, wolnych kw.
tłuszczowych)
hipokaliemia (z powodu przechodzenie K
+
do mięśni)
tachykardia (wynik rozszerzenia naczyń) i tachyarytmia
martwica m. sercowego
hipoksemia (ostre zab. stosunku wentylacji do perfuzji)
nadmierna ekspozycja alergenowa
paradoksalny bronchospazm
REGULACJA RECEPTORÓW β
Uncoupling
zahamowanie zdolności wiązania agonisty
proces odwracalny – reagowanie rec. wraca po odstawieniu leku
mechanizm molekularny – fosforylacja białek
liczba rec. się nie zmienia
Down regulation
wymaga długotrwałej ekspozycji na agonistę
reakcja wolna (godziny)
utrata rec. i ich ekspresji
reakcja nieodwracalna – aby wróciła zdolność do reagowania na agonistów potrzebna jest synteza
nowych białek receptorowych
Leki adrenomimetyczne o działaniu pośrednim
powodują zwiększenie przekaźnictwa w synapsach pomiędzy zakończeniami włókien ukł. współczulnego
a narządami efektorowymi
działanie to może być wynikiem:
o
zwiększeniem uwalniania noradrenaliny do szczeliny synaptycznej
o
hamowania wchłaniania zwrotnego noradrenaliny
o
hamowania degradacji enzymatycznej noradrenaliny
leki te stosunkowo szybko wywołują tachyfilaksję; nie wpływają na uwalnianie amin katecholowych z
komórek chromochłonnych rdzenia nadnerczy
Efedryna powoduje ↑ uwalniania noradrenaliny z zakończeń ukł. współczulnego i neuronów OUN;
bezpośr. pobudza rec. adrenergiczne postsynaptyczne; wywołuje stany pobudzenia, ↑ reaktywności i
zdolności koncentracji, usuwa objawy zmęczenia i senności, zmniejsza łaknienie, w większych dawkach
powoduje zwiększenie drażliwości, rozkojarzenie i bezsenność
Amezinium zwiększa uwalnianie noradrenaliny i hamuje aktywność MAO
subst. te zwiększają stęż. noradrenaliny w przestrzeni synaptycznej, wywołując skutki charakt. dla
pobudzenia ukł. współczunego i podania noradrenaliny
rozkurczają oskrzela w następstwie pobudzenia rec. β
2
drzewa oskrzelowego oraz powodują skurcz
naczyń skórnych, nerkowych i trzewnych, zwiększenie oporu obwodowego i podwyższenie ciśn.
4
tętniczego wskutek pobudzenia rec. α
1
-adrenergicznych; zwiększają siłę skurczu m. sercowego i obj.
wyrzutową ♥
Zastosowanie
o
Efedryna
1.
niedociśn., omdlenie
2.
dychawica oskrzelowa i inne stany skurczowe oskrzeli
3.
nieżyt nosa
4.
rozszerzenie źrenicy
5.
skł. mieszanek wykrztuśnych
o
Amezinium – niedociśn. tętnicze
Leki α
1
-adrenolityczne
prazosyna i terazosyna
leki o działaniu antagonistycznym wobec rec. α
1
-adrenergicznych. Blokują one także rec. α
2
-adrenergiczne.
blokada rec. w α
1
adrenergicznych wywołuje rozszerzenie naczyń krwionośnych, trzewnych i naczyń
krwionośnych m. szkieletowych powodując ↓ oporu obwodowego i obniżenie ciśn. tętniczego
rozszerzenie łożyska żylnego zmniejsza powrót krwi do ♥
prazosyna wywiera działanie ośrodkowe, hamuje ona również aktywność fosfodiesterazy
podczas leczenia może wystąpić hipotonia ortostatyczna
Zastosowanie – nadciśn. tętnicze, niewydolność m. sercowego
Leki α
2
-adrenolityczne
johimbina
względnie wybiórczy antagonista
wzmaga uwalnianie noradrenaliny z zakończeń presynaptycznych
podwyższa ciśn. tętnicze i przyspiesza akcję ♥
łatwo przenika do OUN
Leki α
1
- i α
2
-adrenolityczne
fenoksybenzamina, fentolamina, tolazolina
Fenoksybenzamina
działanie p/serotoninowe, p/histaminowe i cholinolityczne
powoduje ↑ czynności ♥, ↓ ciśn. i zab. ortostatyczne
Fentolamina
blokuje rec. serotoninowe i zwiększa uwalnianie histaminy
powoduje rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych i obniżenie ciśn.
wzmaga uwalnianie noradrenaliny bezpośr. przez blokowanie rec. α
2
i pośr. wskutek uruchomienia
mechanizmów wyrównawczych
powoduje skurcze m. gładkich jelit (skutek blokowany przez leki cholinolityczne) i ↑ wydzielania soku
żołądkowego
Zastosowanie – guz chromochłonny nadnerczy
Tolazolina
silnie rozszerza naczynia krwionośne obwodowe
przyspiesza czynność ♥ i zwiększa obj. minutową
nie wpływa lub powoduje tylko nieznaczny ↓ ciśn. tętniczego. Dzięki temu poprawia przepływ w
rozszerzonym łożysku naczyń obwodowych.
Zastosowanie – zab. krążenia obwodowego: miażdżyca, choroba Raynauda, choroba Buergera,
odmrożenia, zator tętnicy środkowej siatkówki
Alkaloidy sporyszu
poch. alkaloidów sporyszu mogą działać na rec. α-adrenergiczne, rec. serotoninowe lub rec. dopaminowe
Dihydroergotoksyna, dihydroergotamina
są to mieszaniny poch. hydroksylowych 3 alkaloidów sporyszu: ergokrystyny, ergokryptyny i
ergokarniny
wywołują rozkurcz naczyń krwionośnych, działają one także bezpośr. kurcząc m. gładkie naczyń
żylnych, nie wpływając na tętniczki i naczynia włosowate
5
powodują zmniejszenie ciśn. tętniczego
Zastosowanie – stany skurczowe obwodowych naczyń krwionośnych, nadciśn. tętnicze, migrena
(zapobieganie i leczenie), zab. krążenia mózgowego
Ergotamina
słabe działanie α-adrenolityczne na m. gładkie naczyń krwionośnych oraz działanie bezpośr. kurczące
na m. gładkie tętniczek (to działanie przeważa nad działaniem adrenolitycznym)
bardzo silnie kurczy rozszerzone naczynia krwionośne oraz m. macicy
Zastosowanie – migrena (napady), krwawienia poporodowe
Ergometryna i metyloergometryna
silnie kurczą m. macicy
nie działają na rec. α -adrenergiczne ani nie kurczą m. gładkich naczyń krwionośnych
Zastosowanie - niedostateczne zwijanie macicy, krwawienia poporodowe.
Bromokryptyna
agonistyczne działanie na rec. D
2
i bardzo słabe działanie α–adrenolityczne; hamuje uwalnianie
prolaktyny i hormonu ↑
Zastosowanie – hiperprolaktynemia (mlekotok), akromegalia, choroba Parkinsona, hipogonadyzm
męski, impotencja, oligospermia
Metysergid silnie blokuje rec. serotoninowe; Zastosowanie – migrena (zapobiegawczo), naczyniowe bóle
głowy, rakowiak
Działania niepożądane alkaloidów sporyszu
występowanie nudności i wymiotów
wywołują uczucie zimna i parestezje w kończynach
Leki β
1
– adrenolityczne
znoszą działanie endogennej noradrenaliny
lekami o przeważającym działaniu β
1
-adrenolitycznym są: acebutolol, atenolol, metoprolol
lekami nieselektywnie blokującymi wszystkie rec. β są: alprenolol, nadolol, propranolol, pindolol,
sotalol i tymolol
subst. o przeważającym działaniu β
2
-adrenolitycznym jest butoksamina
niektóre z tych leków wywierają działania wynikające z ich wewn. aktywności sympatykomimetycznej i
niespecyficzne działanie błonowe
wewn. aktywność sympatykomimetyczna wynika ze szczątkowej zdolności pobudzania rec.
β-adrenergicznych przez te leki; aktywność sympatykomimetyczna wykazują: alprenolol, pindolol,
praktolol, oksprenolol i acebutolol
nieswoiste działanie błonowe wykazują: propranolol, oksprenolol, alprenolol, acebutolol i
metoprolol
Atenolol – silnie blokuje rec. β
1
-adrenergiczne, a tylko w minimalnym stopniu działa na rec.
β
2
-adrenergiczne; nie ma wewn. aktywności sympatykomimetycznej ani działania błonowego
Metoprolol – silnie blokuje rec. β
1
-adrenergiczne, wywiera słabe działania β
2
-adrenolityczne i słabe
działanie błonowe. Nie wykazuje wewn. aktywności sympatykomimetycznej
Acebutolol – blokuje rec. β
1
-adrenergiczne, a słabiej β
2
-adrenergiczne, posiada wewn. aktywność
sympatykomimetyczną i wywiera niespecyficzne działanie błonowe
Alprenolol – silna wewn. aktywność sympatykomimetyczna oraz niespecyficznym działaniem błonowym
Nadolol, sotalol – blokują oba rec. β, nie wywierają działania błonowego ani sympatykomimetycznego.
Słabo przenikają do oun.
Pindolol – b. silnie blokuje rec. β-adrenergiczne, wykazuje znaczną wewn. aktywność
sympatykomimetyczną
Propranolol – wywiera silne działanie β
adrenolityczne oraz silne nieswoiste działanie błonowe, nie ma
wewn. aktywności sympatykomimetycznej.
Tymolol – b. silnie blokuje rec. β-adrenergiczne, nie ma działania błonowego ani aktywności
sympatykomimetycznej
Działanie
blokując rec. β
1
-adrenergiczne, powodują:
o zwolnienie czynności ♥ w wyniku ujemnego działania chrono- i dromotropowego, które może być
wzmocnione nieswoistym działaniem błonowym
o zmniejszenie pracy ♥ i zapotrzebowania na tlen wskutek działania inotropowego ujemnego
6
o obniżenie ciśn. tętniczego krwi (działanie ośrodkowe i obwodowe)
o zmniejszenie uwalniania reniny
o hamowanie drżeń mięśniowych (działanie na m. poprzecznie prążkowane i gospodarkę potasową,
działanie ośrodkowe)
o działanie uspokajające (ośrodkowe)
następstwem blokowania rec. β
2
-adrenergicznych jest: skurcz oskrzeli, skurcz naczyń obwodowych,
skurcze macicy, hamowanie glikogenolizy i hamowanie uwalniania insuliny
Zastosowanie
Profilaktyka wtórnego zawału ♥.
Profilaktyka stanów stresowych.
Profilaktyka nawrotowych krwawień z żylaków przełyku.
Nadciśn. tętnicze
Choroba niedokrwienna ♥; zawał ♥ (ograniczenie strefy martwicy ♥)
Zab. rytmu nadkomorowego i komorowego z nadpobudliwości.
Nadczynność tarczycy.
Guz chromochłonny.
Nerwica lękowa.
Choroba Parkinsona.
Migrena.
Abstynencja alkoholowa.
Drżenie mięśniowe.
Jaskra (stosuje się tymolol, który obniża ciśn. śródgałkowe, nie wpływając na szerokość źrenicy i nie
zaburzając akomodacji)
Działania niepożądane
nudności, wymioty, biegunka w pierwszych dniach leczenia
duszność, skurcz oskrzeli
zab. przewodzenia w ukł. bodźcoprzewodzącym ♥
zwolnienie czynności ♥
zmniejszenie ciśn. tętniczego
ujawnienie niewydolności krążenia
oszołomienie, senność
zab. krążenia obwodowego
pogłębienie stanów hipoglikemicznych
1. Leki działające niewybiórczo
(nieselektywne)
A. Bez właściwości agonistycznych
propranolol, timolol, nadolol, sotalol, tertalol
B. Z działaniem agonistycznym
pindolol, alprenolol, oksprenolol, penbutolol
2. Leki kardioselektywne
A. Bez właściwości agonistycznych
atenolol, metoprolol, bisoprolol, betaksolol, esmolol,
bawentolol
B. Z działaniem agonistycznym
celiprolol, acebutolol, praktolol, epanolol
3. Z dodatkowym działaniem
α
1
-adenolitycznym
A. Niewybiórcze
karwedilol, labetalol, bucindolol, dilewalol
Leki α- i β-adrenolityczne
Labetalol
powoduje rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych i zmniejszenie oporu obwodowego, co
prowadzi do ↓ ciśn. tętniczego krwi
obniżenie ciśn. tętniczego nie wywołuje odruchowego wyrównawczego przyspieszenia częstości ♥
wskutek działania β-adrenolitycznego
Zastosowanie – nadciśn. tętnicze, guz chromochłonny
Leki sympatykolityczne o działaniu pośr.
7
Metyldopa
metylowa poch. DOPA, przenika do OUN i wchłania się na zasadzie transportu zwrotnego do wnętrza
komórek nerwowych, gdzie pod wpływem DOPA-dekarboksylazy ulega przekształceniu w
metylonoradrenalinę
nie ulega deaminacji przez MAO
jest określana mianem „fałszywego przekaźnika”
w szczelinie synaptycznej metylonoradrenalina działa silnie pobudzająco na rec. α
2
-adrenergiczne,
pobudzenie tych rec. na powierzchni komórek jądra pasma samotnego, stanowiących ośrodki
regulujące aktywność AUN, powoduje zmniejszenie napięcia ukł. współczulnego, następstwem jest
znaczne obniżenie ciśn. tętniczego, gł. wskutek rozszerzenia obwodowych naczyń krwionośnych i
zmniejszenia oporu obwodowego, a w mniejszym stopniu dzięki zmniejszeniu poj. wyrzutowej ♥
metyldopa jest przekształcana w „fałszywy przekaźnik" również w neuronach dopaminergicznych
mózgu, dlatego może wywoływać zespół Parkinsona, stany depresyjne, mlekotok
Zastosowanie – nadciśn. tętnicze
Rezerpina
hamuje procesy wchłaniania do ziarnistości synaptycznych DOPA, która służy do syntezy
noradrenaliny
hamuje wnikanie do ziarnistości synaptycznych NA, która została wchłonięta zwrotnie z przestrzeni
synaptycznej
następstwem działania rezerpiny jest długotrwałe zmniejszenie ciśn. tętniczego, wskutek rozszerzenia
naczyń krwionośnych i zmniejszenia oporu obwodowego oraz zwolnienia czynności ♥ i zmniejszenia
obj. minutowej
Zastosowanie – nadciśn. tętnicze
ze wzgl. na małą wybiórczość działania rezerpina wywołuje liczne działania niepożądane, m.in.
wrzodotwórcze, zespół Parkinsona, stany depresyjne, mlekotok, zwiększenie łaknienia, retencje jonów
Na
+
i wody, biegunkę
Guanetydyna
słaba zdolność przenikania do OUN, jej działanie jest obwodowe
mechanizm działania guanetydyny jest złożony:
hamuje przewodzenie impulsów przez błonę kom. neuronu adrenergicznego; działanie to ma
podstawowe znaczenie terapeutyczne w pierwszych dniach jej stosowania, kiedy zaw. amin
katecholowych zgromadzonych w ziarnistościach synaptycznych nie ulega jeszcze zmianie
blokuje proces wchłaniania zwrotnego amin katecholowych ze szczeliny synaptycznej
przenika do zakończeń presynaptycznych neuronów ukł. współczulnego, hamując wnikanie do
ziarnistości synaptycznych wchłoniętych zwrotnie amin katecholowych, co umożliwia ich
degradację przez MAO
zaburza proces magazynowania amin katecholowych, powodując zwiększone uwalnianie zaw.
ziarnistości synaptycznych nie do szczeliny synaptycznej, lecz do cytoplazmy części presynaptycznej,
gdzie aminy katecholowe są rozkładane przez MAO
nie przenika do wnętrza komórek chromochłonnych rdzenia nadnerczy i nie zaburza magazynowania
amin katecholowych w tych komórkach
zmniejszenie zaw. amin katecholowych w ziarnistościach synaptycznych i zmniejszenie ich uwalniania
do szczeliny synaptycznej hamuje przekaźnictwo w synapsach ukł. współczulnego; następstwem jest
zmniejszenie poj. (obj.) minutowej i ↓ oporu obwodowego prowadzące do obniżenia ciśn. tętniczego
Zastosowanie – nadciśn. tętnicze, jaskra
do działań niepożądanych guanetydyny należą: ortostatyczne ↓ ciśn., zwiększona retencja jonów Na
+
i
wody, osłabienie siły mięśni, biegunka