CZĘŚĆ IV

Urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego

§ 1

Wykolejnice

1. Dla każdej zwrotnicy i wykolejnicy należy wyznaczyć położenie zasadnicze. Za takie należy przyjąć to położenie, z którego zwrotnica lub wykolejnica jest najmniej przestawiana.

2. Przy wyznaczaniu zasadniczego położenia zwrotnic należy kierować się następującymi wytycznymi:

• zasadnicze położenie zwrotnic w torach powinno zabezpieczać drogi przebiegów po torach głównych,

• zwrotnice prowadzące z torów głównych na żeberko ochronne powinny w położeniu zasadniczym kierować na to żeberko,

• zasadnicze położenie zwrotnic powinno w miarę możliwości zabezpieczać przed niezamierzonym wyjazdem lub zbiegnięciem taboru z bocznicy kolejowej na tory PKP PLK.

3. Poniższy rys. 1 przedstawia wykolejnicę zamontowaną w torze kolejowym.

Zasadnicze ustawienie wykolejnicy powinno odpowiadać takiemu położeniu, w którym wykolejnica zamyka tor (rys. 1a). W uzasadnionych przypadkach wykolejnica w stanie zasadniczym może być zdjęta z toru (rys. 1b).

Rys. 1. Wykolejnica
a - na torze, b - zdjęta z toru

§ 2

Zamki wykolejnicowe i zwrotnicowe

Dla uzależnienia wykolejnicy lub zwrotnicy ręcznie nastawianej, stosuje się zamki wykolejnicowe i zamki zwrotnicowe.

1. Zamki wykolejnicowe.

Do zamykania wykolejnic stosuje się zamki wykolejnicowe.

Zamek wykolejnicowy składa się z obudowy i zamka wewnętrznego. Zamek wewnętrzny służy do zamykania wykolejnicy za pośrednictwem rygla wchodzącego w wycięcie opórki zamykającej wykolejnicę. W celu zabezpieczenia zamka przed odkręceniem, stosuje się śruby mocujące z nakrętkami koronowymi, które to nakrętki powinny być zanitowane.

Jeżeli wykolejnica jest zamykana tylko w położeniu nałożonym na tor, ma ona tylko jeden zamek pojedynczy. Gdy natomiast wykolejnica jest zamykana w obu położeniach lub w razie konieczności kluczowego uzależnienia wykolejnicy od położenia zwrotnicy, - jak na bocznicach CTL Południe - wyposaża się ją w dwa zamki pojedyncze.

2. Zamki zwrotnicowe.

Do zamykania ręcznie nastawianych zwrotnic rozjazdów w określonym położeniu, przeznaczone są zamki zwrotnicowe.

Na bocznicy kolejowej „CHEMHALA” w Chałupkach Medyckich i „CHEM TRANS” w Żurawicy stosowane są zamki zwrotnicowe trzpieniowe.

Zamek zwrotnicowy trzpieniowy zamyka bezpośrednio iglicę odlegającą zwrotnicy rozjazdu. Zamek zwrotnicowy składa się z obudowy, trzpienia, zamka wewnętrznego, zapadki bezpiecznika i śrub mocujących.

Trzpień zamka służy do utrzymania iglicy odlegającej w ustalonej odległości od opornicy, przez co zamknięcie nastawcze utrzymuje iglicę dosuniętą przy opornicy. Przy próbie przestawienia zwrotnicy zamkniętej zamkiem trzpieniowym, iglice powinny być zatrzymane w takim położeniu, aby w zamknięciu suwakowym, suwak powinien przesunąć się jeszcze co najmniej 5 mm, zanim klamra zacznie wchodzić w wycięcie suwaka.

Zamek wewnętrzny służy do zamykania trzpienia w położeniu wysuniętym i dźwigienek bezpiecznika w położeniu opuszczonym. Dźwigienki bezpiecznika w położeniu opuszczonym uniemożliwiają odkręcenie śrub mocujących. Śruby te posiadają w tym celu kwadratowe nakrętki.

Zwrotnice rozjazdów zamknięte na zamki trzpieniowe sa nierozpruwalne, a więc w razie rozprucia zwrotnicy, następuje obłamanie uchwytów żeliwnej obudowy zamka.

Na rysunkach 2 i 3, przedstawiono zamek zwrotnicowy trzpieniowy pojedynczy.

Rys. 3. Zamek zwrotnicowy trzpieniowy pojedynczy

1 - trzpień, 2 - uchwyt trzpienia, 3 - śruby mocujące, 4 - skrzydełka bezpiecznika

Rys. 2. Przytrzymywanie iglicy w położeniu odsuniętym za pomocą trzpienia

1— w tym położeniu znajduje się wysunięty sworzeń, 2 — iglica odsunięta

Stosowane na bocznicach kolejowych CTL Południe: „CHEMHALA” w Chałupkach Medyckich i „CHEM TRANS” w Żurawicy klucze do zwrotnicowych zamków trzpieniowych i wykolejnicowych, posiadają oddzielnie rejestry. Rejestry kluczy nie powtarzają się.

Jest prowadzony wykaz rejestrów kluczy; są wykonane kontrolne tablice kluczowe (dla rejestrów kluczy czynnych i zapasowych).

Miejsce usytuowania kontrolnych tablic kluczowych (odpowiednio opisanych, posiadających wycięcia jak w brodzie klucza, z wieszadełkami dla kluczy), oraz sposób wydawania dla drużyny manewrowej kluczy do zwrotnicowych zamków trzpieniowych, jest określony w „Regulaminach pracy bocznic kolejowych „CHEMHALA” - Terminalu Przeładunku Surowców Chemicznych w Chałupkach Medyckich” i „CHEM TRANS” - Terminalu przeładunku zbóż i granulatów w Żurawicy.

§ 3

Konserwacja i założenie zamka wykolejnicowego

oraz zwrotnicowego zamka trzpieniowego

1. Dwa razy do roku należy dokonać konserwacji zamka wykolejnicowego oraz zwrotnicowego zamka trzpieniowego.

2. W ramach konserwacji zamków wykolejnicowych oraz zwrotnicowych zamków trzpieniowych, należy sprawdzić:

1. Umocowanie i przyleganie zamka do szyny oraz całość obudowy.

2. Dźwigienkę bezpiecznika.

3. Zabezpieczenie czworokątnych nakrętek nitami lub zawleczkami.

4. Swobodne przesuwanie się trzpienia w określonych granicach.

5. Uniemożliwienie przekręcenia i wyjęcia klucza, gdy trzpień nie jest wysunięty do końcowego położenia.

6. Zamknięcie trzpienia w położeniu wsuniętym po przekręceniu i wyjęciu klucza oraz jednoczesne unieruchomienie dźwigienki bezpiecznika.

7. Przytwierdzenie płytki blaszki rejestrowej (nie może być ona zdeformowana) oraz zgodność jej otworu z rejestrem klucza.

8. Czy długość trzpienia zamka trzpieniowego, odpowiada typowi szyny - dla szyny typu S49 długość ta powinna wynosić 362 mm.

9. Konieczność uzupełnienia powłok malarskich.

3. Zamek zwrotnicowy trzpieniowy pojedynczy powinien być tak wykonany i zmontowany na zwrotnicy, aby:

1. Zamykał się tylko w końcowym położeniu iglicy.

2. Klucz dał się wyjąć z zamka tylko po jego zamknięciu.

3. Nie można go było zdjąć ze zwrotnicy, gdy jest on zamknięty.

4. Przy próbie przekładania zamkniętej zwrotnicy i oparciu odsuniętej iglicy o trzpień zamka przy normalnym działaniu zamknięć nastawczych, (w rozjazdach z zamknięciem suwakowym) głowica klamry przytrzymywała suwak iglicowy co najmniej na długości 5 mm.

4. Dodatkowo, podczas sprawdzania zamków wykolejnicowych i trzpieniowych, należy zwrócić uwagę na prawidłowość wskazań latami wykolejnicowych i zwrotnicowych oraz ich ewentualne uszkodzenia.

Założenie i przymocowanie zwrotnicowego zamka trzpieniowego kluczowego typu normalnego przy zabezpieczeniu zwrotnicy rozjazdu, pokazano i opisano poniżej.

1. Miejsce na opornicy, w którym należy założyć zwrotnicowy zamek kluczowy, oznacza się przez pomalowanie szyjki szyny na biało (rys. 4).

2. Sposób zakładania zwrotnicowego zamka trzpieniowego:

1. Zwrotnicę nastawić w odpowiednie położenie, po odłączeniu pręta napędnego.

2. Zamek zwrotnicowy kluczowy założyć po stronie iglicy odsuniętej.

3. Obie śruby, służące do przymocowania zamka, należy założyć z tyłu (rys. 5), następnie zakręcić i dociągnąć nakrętki po uprzednim podniesieniu dźwigienek bezpiecznika (rys. 5 i 6). Dźwigienki „m” zabezpieczające nakrętki dadzą się podnieść tylko wtedy, gdy trzpień „T” w zamku jest luźny, a więc gdy zamek został otwarty przez przekręcenie klucza w prawo.

4. Dźwigienki „m” zabezpieczające nakrętki przełożyć w dół (rys. 7).

5. Po wsunięciu trzpienia „T” zamknąć zamek. Trzpień zamka należy tak daleko wsunąć, aby bolec a dotknął zamka w miejscu „n” (rys. 7). Klucz da się wyjąć z zamka dopiero po zamknięciu zwrotnicy.

6. Klucz umieścić w przepisowym miejscu (tablica kluczowa, zamek zależności, itp.).

7. Jeżeli zwrotnica ma być przestawiona, trzeba klucz włożyć do zamka i przekręcić w prawo, wskutek czego zamek zostanie otwarty, a trzpień zamka da się swobodnie wysunąć.

Rys. 4

Rys. 5

Rys. 6

Rys. 7

§4

Przegląd zamka wykolejnicowego oraz zwrotnicowego zamka trzpieniowego

1. Co najminiej raz na rok należy dokonać przeglądu zamka wykolejnicowego oraz zwrotnicowego zamka trzpieniowego.

2. Po odkręceniu zamka należy go rozebrać, a części wewnętrzne, jak rygiel i przytrzymki, oczyścić i naoliwić (stosując w okresie zimowym środki dostosowane do panujących warunków atmosferycznych).

Należy przy tym zwrócić uwagę, aby sprężyny przytrzymkowe nie były uszkodzone i działały zgodnie z przeznaczeniem. Należy również zwrócić uwagę na właściwe umocowanie i kształt przytrzymki ograniczającej przesuw rygla.

Znajdujące się wewnątrz zamka przeszkody powinny być założone we właściwy sposób, odpowiadać rejestrowi klucza i uniemożliwiać otwarcie zamka kluczem o innym rejestrze. Należy zwrócić uwagę, aby wycięcie w trzpieniu, gdzie wchodzi rygiel zamka, nie miało wyrobionych ścianek.

Opórka uniemożliwiająca wyjęcie trzpienia powinna być zabezpieczona zawleczką i spełniać swoją funkcję.

Otwór na klucz w zamku zwrotnicowym powinien być zaopatrzony w pokrywę ochronną, opadającą pod własnym ciężarem, chroniącą klucz tkwiący w zamku.

Należy sprawdzić drożność otworu odwadniającego wnętrze zamka. Trzpień zamka nie może być poddawany żadnej obróbce mechanicznej.

Po przykręceniu zamka do opornicy należy sprawdzić jego działanie.

3. Na stacji kolejowej Medyka dla bocznicy kolejowej „CHEMHALA” w Chałupkach Medyckich, a na stacji kolejowej Żurawica dla bocznicy „CHEM TRANS”, należy sprawdzić aktualność wykazu rejestrów kluczy i zgodność rejestrów kluczy z tym wykazem.

4. Należy sprawdzić szczelność blaszki rejestrowej - gdy broda klucza włożona jest do zamka, wówczas w każdym miejscu luz między brodą a krawędziami blaszki rejestrowej powinien utrzymywać się w granicach od 0,2 do 0,8 mm.

5. Należy dokonać oceny stanu powłok malarskich, a w razie stwierdzenia potrzeby, dokonać malowania:

• zamków trzpieniowych czynnych - na kolor „szary”,

• zamków trzpieniowych zapasowych - na kolor „czerwony”

oraz odnowić opisy.

________________________________

ZMIANY

Nr porządkowy zmiany	Treść zmiany	Data wprowadzenia zmiany	Czytelny podpis pracownika wprowadzającego zmianę

79

---