przetacznik gierowska i w odarski opracowanie rozdz 23 i 24


M.Przetacznik - Gierowska i Ziemowit Włodarski

„Psychologia wychowawcza”

Rozdział 23

Wychowanie jest przedmiotem badań i rozważań w naukach humanistycznych, przede wszystkim w pedagogice, a także w psychologii, socjologii, historii, filozofii i in.

1.Wychowanie w naukach pedagogicznych:

- stanowi jedno z podstawowych pojęć

- pojęcia o analogicznym, choć nie takim samym zakresie to nauczanie i kształcenie.

- w niektórych koncepcjach pedagogicznych wychowanie ma znaczenie szersze, obejmujące „całokształt oddziaływania” wychowawców i środowiska wychowawczego na jednostkę lub grupę, może mieć także znaczenie węższe, które dotyczy oddziaływania na osobowość człowieka.

- alternatywne sposoby rozumienia wychowania w pedagogice:

Wychowanie masowe - za pomocą środków masowego przekazu (radio,TV,prasa),

które dostarczają wzorców postępowania.

2. Wychowanie jako przedmiot analizy psychologicznej:

Wiedza o wychowaniu uzyskana w wyniku badań prowadzonych przez pedagogów, socjologów i historyków wychowania dostarcza psychologom zbioru faktów i uogólnień dotyczących różnorodnych składników rzeczywistości wychowawczej. Psychologia wychowawcza bada jednak wychowanie oraz nauczanie w odmienny sposób, realizuje odrębne zadania teoretyczne i badawcze.

Psychologiczna analiza wychowania dotyczy wielu jego aspektów. Dla psychologa zajmującego się wychowaniem od strony teoretycznej podstawowym zadaniem jest analiza struktury i funkcji wychowania w odniesieniu do całokształtu aktywności człowieka i kolejnych faz jego rozwoju psych. w ciągu całego życia.

Wychowanie samo w sobie jest specyficzną sferą aktywności człowieka, która podejmuje się albo samorzutnie, bez specjalnego przygotowania, w pewnym okresie życia (np. rodzic wobec dziecka), albo też uprawia się ją zawodowo po zdobyciu odpowiedniego wykształcenia (np.nauczyciel wobec uczniów).

Przedmiotem analizy psych. jest również proces wychowania, jego cele, warunki i przebieg, efekty i wyniki, mechanizmy i prawidłowości. Nie pomija się również środowiska wychowawczego - charakterystyki specyficznych cech środowisk, które oddziałują wychowawczo na jednostkę ( rodzina, szkoły, zakłady pracy ip.)

3. Wychowania a kształtowanie osobowości:

- szczególne miejsce zajmuje tu problem zakresu i granic oddziaływania na osobowość

jednostki. Wywieranie wpływu na osobowość opiera się na zasadach poszanowania jej indywidualności i podmiotowości.

- Oddziaływania wychowawcze można uważać za jedne z ważnych czynników kształtowania osobowości, jak i za istotny składnik zewnętrznych i wewnętrznych mechanizmów stymulujących i ukierunkowujących rozwój jednostki.

- wychowawcza interwencja pedagoga/psychologa to wspieranie rozwoju osobowości, pomoc jednostce w kształtowaniu jej planów, ustalaniu hierarchii wartości i celów.

Omawianą dyscyplinę interesują także:

-Skutki działań wychowawczych dla kształtowania się osobowości człowieka w różnych stadiach jego rozwoju, a zwłaszcza w okresach największej podatności na wpływy wychowawcze, tj. w dzieciństwie i młodości.

-w jakiej mierze i w jaki sposób przekształcają się pod wpływem wychowania określone składniki osobowości jednostki, np. jej potrzeby i dążenia, wartości i cele życiowe.

4. Twórczy aspekt wychowania

Wychowania ma charakter twórczy i konstruktywny. Trzeba umieć modyfikować sposoby oddziaływań wychowawczych i dostosowywać je do indywidualnych właściwości i możliwości wychowanka, jak i do specyficznych, kulturowo uwarunkowanych cech środowiska.

Wychowanie powinno współgrać z twórczymi skłonnościami do eksplorowania otoczenia.

Rozdział 24

Funkcje działalności wychowawczej

Ogólna i uniwersalna funkcja wychowania polega na takim oddziaływaniu na jednostkę lub grupę, aby wywołać pozytywne i względnie trwałe zmiany w psychice i zachowaniu człowieka.

Oprócz tego wychowanie spełnia wiele funkcji specjalnych, które mają charakter cząstkowy w stosunku do jego funkcji ogólnej. Można dokonać ich podziału według różnych zasad. Jeśli przyjmiemy jako kryterium rodzaj pola aktywności, związanej z różnymi sferami rzeczywistości, np. z nauką, pracą , to wychowaniu w każdej z tych dziedzin przypiszemy oprócz funkcji ogólnej odrębne i szczególne funkcje np. wychowawcze funkcje sztuki polegają na uwrażliwieniu człowieka na piękno natury i wytworów artystycznych.

wychowanie przez pracę pełni m.in takie funkcje jak: przyswajanie norm współżycia społecznego i współdziałania.

Kolejny podział opiera się na sferach rozwoju psychofizycznego podlegających kształtowaniu, a jednocześnie warunkujących określone rezultaty wychowawcze. W tym sensie wyróżnia się np. wychowanie fizyczne, umysłowe, emocjonalne, społeczne, moralne, religijne czy estetyczne.

Funkcje specjalne można tez różnicować ze względu na środowiska wychowawcze albo instytucje wychowujące, typowe dla kolejnych stadiów rozwoju jednostki ( wychowanie w rodzinie, domu dziecka, przedszkolu, szkole, wyższej uczelni, zakładzie pracy)

Funkcja ogólna a funkcje cząstkowe

Funkcje cząstkowe/specyficzne/partykularne mieszczą się w funkcji ogólnej/uniwersalnej.

Są one cząstkowe, gdyż dotyczą tylko jakiejś sfery, obszaru, dziedziny oddziaływania wychowawczego. Ograniczają je także rozmaite składniki i cechy danego rodzaju wychowania, takie jak treść, zakres, nadawca i odbiorca, cele i metody itd.

Kryteria oddziaływań wychowawczych

Psychologiczne aspekty funkcji wychowania

Oddziaływania wychowawcze są ukierunkowane na kształtowanie osobowości człowieka, na rozwijanie jego różnych zdolności i dyspozycji psychicznych, na wzbogacenie wyobraźni i poszerzenie aktywności twórczej. Wydaje się zatem, że psychologia powinna zbadać i określić, jakie zmiany dokonują się w psychice ludzkiej w procesie wychowania i pod jego wypływem oraz jakim prawom te zmiany podlegają.

Związek miedzy wychowaniem a aktywnością człowieka wychowanie rozpatrywane z funkcjonalnego punktu widzenia jest jednym z istotnych mechanizmów regulacyjnych aktywności ludzkiej. Mechanizm ten ma uwarunkowania społeczno-kulturowe i jest mechanizmem zewnętrznym w stosunku do jednostki, która podlega oddziaływaniom innych osób środowiska wychowawczego. Może on jednak stać się wewnętrznym, psychologicznym regulatorem postępowania człowieka, jeśli przybierze formę samowychowania(autoedukacji).

Jednostka przekształca wówczas własną aktywność według założeń, projektów i planów przez siebie przyjętych lub nawet samodzielnie i spontanicznie skonstruowanych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pilch Lepalczyk Pedagogika Społeczna - opracowanie, rozdz 23, Wielowymiarowa geneza zaburzeń przysto
opracowania 2010 (pytania które będą 1, 8, 9, 14, 22, 23, 24, 28, 29, 30 )
a to 23 rozdz i większość 24 Teraz zawieszam przepraszam
20,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,35 opracowane pytania egzamin historia wychowania
Winnicott dziecko i jego rodzina i świat rozdz 17,23,24,31(1)
opracowania 2010 (pytania które będą 1, 8, 9, 14, 22, 23, 24, 28, 29, 30 )
Atrybucje 23 24
22,23,24
05 1996 23 24
23 24
23.24. kanały dystrybucji, Materiały PSW Biała Podlaska, ZiPM- ćwiczenia
23 24
geometria zadania 1 25 aksonometria, 23 24
23 24 JM by AZ
23,24
23,24
Pilch Lepalczyk Pedagogika Społeczna - opracowanie, rozdz 5
06 1996 23 24

więcej podobnych podstron