POBIERANIE I ODDAWANIE WODY PRZEZ KOMÓRKĘ ROŚLINNĄ:
- PĘCZNIENIE
- DYFUZJA
- OSMOZA
PĘCZNIENIE: ( imbicja) zjawisko uwadniania (hydratacji) koloidów hydrofilowych w efekcie uwadniania cząstek koloidowych zwiększa się odległość pomiędzy nimi i tym samym zwiększa się objętość pęczniejącego ciała lub substancji.
Podczas oddawania wody przez koloidy zachodzi zjawisko odwrotne- zmniejsza się odległość pomiędzy cząstkami i zmniejsza się objętość.
Wysuszone koloidy posiadają znaczny zasób energii potencjalnej dlatego pierwsze porcje wody mogą wchłaniać z siłą przekraczającą nawet 1000 atmosfer; uwalnia się przy tym energia kinetyczna lub ciepło.
Na szybkość pęcznienia w znacznym stopniu wpływa temp, podwyższenie temp wpływa na zwiększenie szybkości pęcznienia, jednak nie ma wpływu na stopień pęcznienia, czyli maksymalną ilość jaką mogą przyłączyć cząstki koloidowe.
Pęcznieniu podlegają występujące w komórce koloidy hydrofilowe, takie jak celuloza, pektyny, hemiceluloza, skrobia, niektóre białka.
Cząsteczki wody dyfundują pomiędzy micele koloidów, rozsuwają je, a zatem zwiększają nie tylko masę, ale i objętość.
Siły ssące pęczniejących koloidów mogą osiągać ogromne wartości, zwłaszcza jeżeli koloid został w wysokim stopniu odwodniony.
DYFUZJA- zjawisko samorzutnego przemieszczania się cząsteczek jednej substancji względem cząsteczki drugiej substancji w obrębie danej fazy i w kierunku spadku (gradientu) stężenia. Dyfuzja jest wynikiem ruchów molekularno-kinetycznych, a jej następstwem jest równomierne rozmieszczenie cząsteczek w obrębie danej fazy.
Szybkość dyfuzji- jest uzależniona w głównej mierze od gęstości ośrodka ( odległość pomiędzy cząsteczkami), najszybciej zachodzi w gazach, wolniej w cieczach, a najwolniej w ciałach stałych.
W ośrodku o tej samej gęstości szybkość dyfuzji zależy od temperatury i wielkości cząsteczek. Temperatura decyduje o energii kinetycznej cząsteczek i tym samym o szybkości ich poruszania.
Szybkość poruszania się cząsteczek zależy również od ich wielkości i stopnia ich uwodnienia: większe cząsteczki ( o większej średnicy) są mniej ruchliwe.
OSMOZA- jest rodzajem ograniczonej dyfuzji.
Zjawisko to polega na dyfuzji cząsteczek wody przez błony oddzielające roztwory o różnym potencjale osmotycznym.
Cząsteczki wody dyfundują z roztworu o wyższym potencjale chemicznym wody do roztworu o niższym potencjale chemicznym wody lub inaczej roztworu o niższym potencjale osmotycznym do roztworu o wyższym potencjale osmotycznym.
Wszystkie substancje, które rozpuszczają się w wodzie, tworzą roztwory rzeczywiste, są osmotycznie czynne, zatem każdy roztwór rzeczywisty posiada pewien ściśle określony potencjał osmotyczny