Na początek “krótki” wstęp

Podstawowa zasada: Linux to nie Windows.

Gdy chcemy poznać coś nowego lub aktualna sytuacja nam nie pasuje i chcemy coś zmienić szukamy alternatywy - to stwierdzenie odnosi się również do systemu operacyjnego. Jeśli system, który aktualnie posiadasz Ci nie odpowiada, używasz go wbrew samemu sobie lub chcesz po prostu coś zmienić i tym samym się czegoś nauczyć nie tracąc na jakości i do tego być w pełni legalnym i niezależnym od nikogo - zawsze masz Linuksa.

Być może jeszcze z 3-4 lata temu można byłoby określić Linuksa mianem “NIE na biurko Kowalskiego” - to wręcz oczywiste. Teraz, gdy po tych 3-4 latach bardzo dużo się zmieniło w stosunku do zwykłego użytkownika - masz szeroki wachlarz dystrybucji Linuksa. Gdy kupujesz nowy komputer zastanów się, pomyśl przez chwilę… Windows nie jest jedynym systemem wartym uwagi na tym świecie - rozejrzyj się, są jeszcze alternatywy. Niektórym ludziom słowo “bezpłatny” lub “darmowy” kojarzy się z nieprofesjonalnością, czymś wpychanym “na siłę” oraz czymś co nie jest warte uwagi - tylko dlatego, że jest darmowe - przytocze tu jeden ciekawy cytat z pewnej książki “Tlen zawarty w powietrzu jest najlepszym spośród wszystkich lekarstw. A czy wiesz dlaczego, tak ludzie zdrowi jak i chorzy nie używają go dostatecznie? Dlatego, że nic nie kosztuje”.

GNU/Linux - tak właśnie brzmi jego pełna nazwa. Będe posługiwał się ( jak to się robi powszechnie ) samym słowem Linux ( ang. Kernel czyli jądro systemu operacyjnego ), bo jest tak po prostu tak wygodniej, lecz należy pamietać o wkładzie projektu GNU w typowej dystrybucji.

Konstrukcja Linuksa, a dokładniej jego poszczególnych katalogów jest znacząco inna w porównaniu z Windowsem. Jest katalog główny “/“, w którym sa zawarte poszczególne katalogi - nieudaną namiastką takiego katalogu jest “Mój Komputer”.

Systemem plików często wybieranym w systemie Linux jest ext3. Mamy duży wybór systemu plików ( jeśli jesteś początkujący zalecam właśnie ext3 ) choćby takie jak np ReiserFS, XFS, JFS itd. W Windowsie mamy do dyspozycji jedynie: fat32 bądź ntfs ( więcej… ) warto też do tego dodać, że Linux nie potrzebuje defragmentacji dysku - sam defragmentuje wszystko na bieżąco, dlatego też nie ma problemu z porozrzucanymi częściami plików na dysku i szybkim do nich dostępem przez co system działa wydajniej.

Ubuntu jak każdy Linux posiada możliwość instalowania różnorodnych środowisk graficznych ( tzw. GUI ), takich jak XGL, Gnome ( domyślnie środowisko graficzne w ubuntu ), KDE ( Kubuntu ), Xfce ( Xubuntu ), e17, fluxbox, fvwm i wiele, wiele innych… większość z tych lekkich środowisk ( e17, fluxbox, fvwm ) wymaga włożenia trochę pracy i naszej inicjatywy, aby to wszystko wyglądało i należycie działało, ale efekt końcowy jest niesamowity, boriąc pod uwagę piękno tych środowisk i ich małe wymagania. Za to takie środowiska jak Gnome, KDE i ostatnio także XFCE oferują już gotowe do pracy środowisko graficzne, pełną funkcjonalność, a także bardzo intuicyjny wygląd.

Instalacja Ubuntu [1]

informacje o instalacji

Instalacja Ubuntu przebiega błyskawicznie ( od 20 do 40 min. w zależności od posiadanego sprzętu ). Całe to zajście dzieje się w pełni w trybie graficznym wraz z instalatorem ze spolszczonym interfejsem, który przeprowadza nas poprzez kolejne etapy instalacji…

Jeśli masz oryginał płyty z Ubuntu to bardzo dobrze, jeśli zaś nie masz to ściągnij i nagraj ją samodzielnie.

Jeżeli nagrywasz obraz płyty *.iso ściągnięty z internetu ( Polskie specjalnie spreparowane i szybsze wersje obrazów płyt Ubuntu/Kubuntu dostępne są po tym adresem ):

1. nie nagrywaj obrazu z prędkością wiekszą niż 8x ( warto też polecić bezpłatny program do wypalania obrazów płyt pod XP -> ImgBurn lub CDBurner XP )

2. nagrywaj *.iso JAKO OBRAZ, a nie jako dysk z danymi,

3. ściagaj obrazy płyt *.iso najlepiej z serwisu ubuntu.pl. Team ubuntu.pl przygotował specjalnie przygotowaną płytę bazującą na Ubuntu 6.10 o nazwie `Ubuntu.pl 6.12 Elokwentny Emu` - wersja ta jest w pełni spolonizowana, okodekowana oraz dodająca wiele usprawnień - możesz ją ściągnąć stąd z wielu dostępnych mirrorów jak równiez poprzez sieć torrent.

 

Podczas instalacji możesz napotkać pewne problemy ze zrozumieniem niektórych wyrażeń oraz słów, spróbuje pokrótce je wytłumaczyć wcinając kilka słów “między wierszami”…

Instalacja Ubuntu [2]

Partycjonowanie dysku

Podczas instalacji na pewnym etapie instalator spyta nas czy ma sformatować cały dysk czy modyfikować ręcznie tablice partycji. Oczywiście w wiekszości przypadków ta pierwsza opcja odpada więc wybieramy “modyfikuj ręcznie tablice partycji…” - klikamy forward ( naprzód ) i pojawia nam się program, którym możemy pozyskać miejsce na dysku dla naszego nowego systemu.

Zmieniamy rozmiar jednej z naszych partycji poprzez kliknięcie na nią ppmyszy, wybranie “Resize/Move” ( “Zmień rozmiar/przesuń” ) oraz zmniejszego aktualnej partycji suwakiem, który nam się pojawił o tyle ile potrzebujemy przeznaczyć na Ubuntu ( pod koniec tego poddziału podam często wybierane rozmiary poszczególnych partycji - Porady dotyczące partycjonowania ) i na nowo utworzonym miejscu - jeszcze nie spartycjonowanym tworzymy nową partycje ( ppmyszy “New…” ) z systemem plików EXT3. Nowo utworzone partycje jak i pozostałe są zapisywane w Ubuntu np tak”/dev/hda1” dla pierwszej partycji od lewej ( patrz rysunek powyżej ), nazwę naszych nowo utworzonych partycji warto zapamietać ( hda3, hda4 to zależy od ilości posiadanych partycji ) aby w nastepnym kroku móc je użyć podczas montowania.

Ubuntu do życia potrzebuje tylko dwie partycje: partycje główną ( root, czyli katalog główny - zawsze montowany czyt. “przeznaczony” ) jako łamana kreska ” / ” oraz partycje wymiany ( zwaną “swap” ).

Po stworzeniu wszystkich potrzebnych partycji czas na ich zamontowanie.

Na rysunku obok widzimy przykład zamontowania partycji. Podczas naszej instalacji
program partycjonujący może je ustawić sam ( co nie znaczy, że zrobi to poprawnie ), dlatego należy w kolumnie “Partycja” wybrać główną partycje ( jedną z tych, którą prosiłem, aby zapamietać jej zapis np /hda3, /hda4 ) i po jej wybraniu w kolumnie “Rozmiar” jak mówi sama nazwa pojawi się jej rozmiar ;-) przez co możemy sie upewnić, że to właśnie ta po jej rozmiarze. W kolumnie “Punkt montowania” dla naszej głównej partycji wybieramy z listy jak już wcześniej mówiłem ” / “. Tak samo postępujemy ze swapem ( w tej samej kolejności ). Jeśli mamy partycje Windowsową, która też chcemy zamontować, aby ją swobodnie przeglądać po instalacji możemy ją wybrać w kolumnie partycja, upewnić się czy to jest ona patrząc na rozmiar oraz nadać punkt montowania “media/windows” ( tego juz nie wybierzesz z listy - musisz wpisać ręcznie ). Warto postępować wg schematu pomimo, że na obrazku powyżej wszystko jest ustawione prawidłowo.

SZCZEGÓLNIE WAŻNE! Instalator zadaję nam pytanie z prawej strony w kolumnie “Formatować ponownie?” czy sformatować konkretną partycje. Oczywiście do formatu pójdą tylko partycja główna oraz swap - nie zaznaczaj za żadne skarby formatowania partycji Windowsowej ( chyba, że wiesz co robisz ;) ) - bo zrobisz sobie krzywde - - może nie sobie, ale swojemu Windowsowi. Następnym krokiem bedzie tylko potwierdzenie wpisanych danych podczas instalacji…

Porady i ciekawostki dotyczące partycjonowania:

• katalog główny “/” przechowywane są tam instalatory, jak i już zainstalowane programy. Partycja ta powinna mieć minimum 5 GiB w zależności od zapotrzebowania. Jeśli zaczynasz przygodę z Linuksem i jeśli nie chcesz dodatkowo zawracać sobie głowy oddzielnym /home ( odosobnioną partycją na własne pliki i pliki konfiguracyjne, patrz niżej ) na drugiej partycji, to dajesz całe te miejsce, które postanowiłeś przeznaczyć dla Linuksa ( prócz tych 500 MiB na linux swap ).

• linux “swap” to taka `wirtualna pamięć ram'. Wywiera ogromny wpływ na wydajność systemu, szczególnie zauważalne jest to na starszym sprzęcie. Zalecana minimalna wartość to 500 MiB, maksymalna 1 GiB.

katalog domowy “/home”, jak sama nazwa wskazuje jest to katalog domowy, który można ustawić na oddzielnej partycji. Jeżeli zaczynasz przygode z Linuksem to zastosuj tylko te dwa punkty w/w, przydaje się ona w różnych sytuacjach, bo trzymane są na niej wszystkie konfiguracje programów i nasze przyszłe pliki. Przydaje się nawet wtedy kiedy chcemy ponownie zainstalować Ubuntu, a nie chcemy stracić swoich plików ( można je oczywiscie jeszcze nagrać na płyte ) i konfigów dla poszczególnych programów, a także wyglądu naszego Ubuntu.

Instalacja Ubuntu [3]

Ubuntu po instalacji typu Desktop

Jeśli chcemy poznać możliwości naszego Ubuntu i tym samym przetestować dostępne aplikacje warto wejść po pierwszym uruchomieniu Ubuntu z dysku do folderu “Examples“, który znajduje się w naszym katalogu domowym. Po instalacji mamy już gotowy system do pracy, posiadamy m.in. takie programy jak:

1. Gimp program do edycji grafiki rastrowej,

2. Open Office zestaw narzędzi biurowych,

3. Totem odtwarzacz filmów video,

4. Rhythmbox odtwarzac plików audio,

5. Gaim komunikator internetowy, wieloprotokołowy,

6. Firefox przeglądarka internetowa,

7. Evolution klient poczty i organizer,

Oczywiście są to tylko przykładowe programy na których możemy pracować tuż po instalacji systemu, a jest ich o wiele więcej - do tego w kilka chwil możemy mieć nowe.

Konfiguracja systemu [1]

Filozofia i logika działania Ubuntu

Szczegóły filozofii Ubuntu znajdziesz pod tym adresem - ja napiszę krótko o jej najważniejszych aspektach.

Ubuntu jest to kompletny i w pełni spolszczony system operacyjny zawierający pełen zestaw pracujących pod nim aplikacji składający się jedynie z wolnego oprogramowania o otwartych źródłach. Wielu uzytkowników się dziwi i wypomina temu systemowi, że nie ma kodeków chociażby do odtwarzacza plików *.mp3 oraz różnego typu video, dziwi się również temu, że nie ma zawartych w systemie nieotwartych sterowników kart graficznych chociażby firmy ATI, ale nie ma się co dziwić - gdyż programy/sterowniki z zamkniętym kodem źródłowym przeczą filozofii Ubuntu aczkolwiek nieustaje praca nad tym, aby każdy program/sterownik, którego potrzebujesz lub będziesz potrzebował w przyszłości dostępny był na licencji, która respektuje filozofie Ubuntu. Gdy instalujesz Ubuntu całe oprogramowanie zgodne jest z filozofią czyli Polityką Licencyjną Ubuntu.

Logika działania Ubuntu nie jest skomplikowana. Wszystko jest jasne tylko trzeba się temu dobrze przyjrzeć. Pliki *.deb ( odpowiednik plików *.exe w Windows lub *.msi ) mają graficzne instalatory - nawet prostsze niż w Windows ( ograniczają sie do kliknięcia na przycisk “Zainstaluj paczkę” ). Także instalowanie oprogramowania jest duże prostsze i nie zabiera tyle czasu co w systemie Windows - nie trzeba nic szukać w internecie… ale o tym w swoim czasie. Struktura katalogów jest logiczna i dosyć ciekawa - więcej o niej przeczytamy tu. Co ciekawe w Ubuntu jest ważna wielkość wpisywanych liter, tak więc między X11 a x11 jest ogromna róznica - a więc trzeba na to uważać…

W Ubuntu NIE mamy bezpośrednio dostępu do konta administratora ( dla bezpieczeństwa wszystko ) , tak więc praktycznie każde polecenie poprzedzamy poleceniem sudo ( mowa tu o wszechstronnym Terminalu ) z poziomu stworzonego przez nas usera:

sudo gedit /lokalizacja/pliku

gdzie:
sudo to komenda za pomocą której uzyskujemy prawa administratora,
gedit to edytor tekstu za pomocą którego będziemy ten plik edytować,
/lokalizacja/pliku to oczywiście lokalizacja pliku ;-)

Kilka czynności i działań będziemy robić w Terminalu ( Aplikacje -> akcesoria -> Terminal ) …

 

Konfiguracja systemu [2]

Zmiana repozytoriów

Repozytorium to magazyn główny, centralny, zaprojektowany jednak w taki sposób, aby dostęp do wszystkich jego zasobów był równie łatwy. Repozytorium odnosi sie przede wszystkim do miejsca przechowywania, a nie udostępniania. Jest to magazyn jednocześnie: główny, centralny, bieżący i łatwo dostępny. Nie są w nim przechowywane ani kopie, ani archiwalia.

Repozytorium jest trzymane w pliku /etc/apt/sources.list i musi być edytowane EDYTOREM TEKSTU - w Ubuntu jest nim GEDIT ( domyślny w gnome ), KATE ( KDE ), nano, lub pico ( edytory terminalowe ). Musimy to zrobić z uprawnieniami root'a czyli poprzedzając sudo, tak więc otwieramy Terminal a następnie wklejamy lub wpisujemy polecenie:
sudo gedit /etc/apt/sources.list
Usuwamy wszystko co tam się znajduje (ctrl+a, ctrl+x), a następnie wypełniamy tenże plik poszczególnymi wpisami ze strony podanej niżej ( WPISY OBOWIĄZKOWE jak sama nazwa wskazuje być muszą bez względu na wszystko ) - następne dodajesz uprzednio czytając o nich podpowiedzi - zazwyczaj 3 pierwsze sekcje są dobrym wyborem ★ offtopic: znak “#” przed konkretną linią np ( deb http:// ….. ) oznacza, że ta linijka nie będzie w ogóle brana po uwagę - tzw. HASH czyt. hasz ):

Aby nie robić zbędnego zamieszania podam link do oficjalnej listy repozytorium forum.ubuntu.pl dla Ubuntu 6.06 Dapper Drake oraz Ubuntu 6.10 Edgy Eft w jednym forumowym temacie.

…już po zapoznaniu się i wklejeniu do pliku sources.list poszczególnych sekcji - plik zapisujemy, zamykamy i wpisujemy w Terminalu:
sudo apt-get update
Może Ci się wydawać, że na końcu wyskoczył błąd - to nie błąd tylko komunikat, który informuje jedynie, że konkretne repozytorium nie zostało podpisane kluczem publicznym, więcej na ten temat znajdziesz tu.
Być może chwilę po zakończeniu updatu wyskoczyć może nam nowe okienko z aktualizacją komponentów systemu, jeżeli tak się stanie to zastosujmy się do instrukcji programu aktualizującego.

Konfiguracja systemu [3]

Instalacja oprogramowania

Wielką przewagą Ubuntu i większości innych systemów Linux jest instalacja oprogramowania. Większość przydatnych programów znajduje się już we wspomnianych repozytoriach. W samych głównych repozytoriach Ubuntu Dapper Drake znajduje się obecnie 19503 pakietów z oprogramowaniem, w 6 architekturach utworzonych z 11285 paczek ze źródłami. Po wykonaniu poprzedniej porady o repozytoriach ta liczba jeszcze wzrosła.

Instalowanie oprogramowania w trybie tekstowym juz dawno poszło w niepamięć ;) - teraz mamy program Synaptic nakładke na apta ( System -> Administracja ), za jej pomocą bez problemu wyszukamy interesujący nas program i zainstalujemy równolegle kilka programów lub bibliotek.

Ciekawym narzędziem do instalacji oprogramowania jest także “Dodaj/usuń…” w menu Aplikacje - dzięki niemu instalowanie programów staje się jeszcze bardziej banalne. Jest to dopieszczony program i to właśnie jego polecam używać nowym uzytkownikom do instalacji oprogramowania.

Do instalacji plików *.deb w Ubuntu służy program Gdebi - wystarczy kliknąć dwa razy na plik z tym rozszerzeniem, a plik uruchomi się w graficznym i miłym dla oka instalatorze.

Dość obszerny zbiór zaufanych paczek znajdziesz na Polskim Downloadzie Ubuntu pod adresem http://download.ubuntu.pl

Easyubuntu & Automatix

Easyubuntu - czyli szybko, łatwo i przyjemnie

Znacznie ułatwić nasze życie może pewien program, który się nazywa “EASYUBUNTU” - zainstalujemy dzięki niemu m.in. niewolne kodeki, sterowniki, itd. Ściagamy plik z programem znajdujący się tu, a następnie instalujemy go klikając na niego dwukrotnie. ( jeśli po dwukliku nic sie nie dzieję zainstaluj program gdebi i spróbuj jeszcze raz - w Dapperze oraz Edgym nie powinna zajść taka sytuacja )
Do menu automatycznie doda nam się skrót z Easyubuntu. Po włączeniu mamy okno Easy'ego z wyborem oprogramowania do zainstalowania, zaznaczamy kolejno to co nas interesuje ( spis możliwości ), najlepiej zaznaczmy wszystko, ale UWAGA(!) w ostatniej zakładce jeżeli posiadamy karte graficzną ATI bądz NVIDIA to wybieramy tylko JEDNO(!) z nich, a jeśli nie posiadamy ani jednej ani drugiej zostawiamy oba pola niezaznaczone, tym samym wszystko zaznaczone się ściągnie po uprzednim zatwierdzeniu i zainstaluje…

Easyubuntu & Automatix

Automatix

Do bardzo łatwej i masowej instalacji oprogramowania może posłuzyć z powodzeniem również Automatix. Projekt, który jeszcze niedawno uważany był za projekt martwy - jednak okazuje się, że tak nie jest i powstają jego nowe wersje - ma on znacznie większę mozliwości w stosunku do Easyubuntu.

Jest on tak samo intuicyjny jak Easy - znajdziemy go w Dapperowskich repozytoriach ( po uprzednim zastosowaniu tej porady ) pod nazwą Automatix2 lub po tym linkiem.

I tak samo jak w Easy'm mamy do wyboru kategorie, a w nich poszczególne programy lub biblioteki…

W szczególności polecam używać go po czystej instalacji Ubuntu - bez dwóch zdań ułatwia życie, bo mamy wszystko pod ręką jeszcze prościej niż kiedykolwiek…

Dostosowywanie Ubuntu do własnych potrzeb [1]

Zmiana dotychczasowego wyglądu Ubuntu

Ubuntu posiada ogromny wachlarz możliwości zmiany wyglądu naszego systemu - w przeciwieństwie do systemu firmy Microsoft. Jeśli chcemy możemy zmienić wygląd naszego Ubuntu w każdym calu od zastosowania nowych ikon lub motywów do zmiany obramowań okna lub wyglądu myszy oraz jej wielkości i przeźroczystości.

Oczywiście czysty system po instalacji jest bardzo schludny, dopracowany i nie musimy go zmieniać, jeśli sami nie mamy takiej potrzeby wewnętrznej. ;-)

Wygląd Ubuntu możemy dowolnie zmieniać poprzez zastosowanie styli aplikacji ( tzw. GTK ), krawędzi okien ( tzw. metacity ), ikon oraz kursorów myszy.
Wystarczy jedynie je zdobyć i przeciągnąć do okna ze szczegółami motywu przykładowo z następujących stron ( w Edgym Eft'cie jest taka wygoda, że nic nie trzeba przeciagać - klikamy jedynie w oknie “szczegóły motywu” zainstaluj… i wybieramy motyw z naszego dysku twardego ):

• http://gnome-look.org

• http://art.gnome.org

Motywy można zmieniać w system -> preferencje -> Motyw. Aby to wykonać zaglądamy tam i klikamy przycisk “szczegóły motywu”. Do okna, które się pojawi możemy z nautilusa ( domyślny menadżer plików ) przeciągnąć tylko NIEROZPAKOWANE pliki z gtk2.x, metacity, icons, kursorami itd. Po przeciągnięciu i podtwierdzeniu zainstalowania konkretnego motywu przez nas od tego momentu mamy do wyboru w zależności od tego co przeciągneliśmy gtk, metacity, ikony bądz kursory myszy - wybieramy konkretną zakładke ( w szczegółach motywu ), która nas interesuje i zmieniamy wygląd systemu na bieżąco ( motyw kursorów zmienia się w system -> preferencje -> Mysz ).

Beryl & Emerald

Aby uzyskać ciekawe efekty naszego biurka takie jak np przeźroczystość, cienie lub wirtualną kostkę i tym samym uatrakcyjnić nasz pulpit możemy posłużyć się menedżerem okien o nazwie Beryl. Beryl wraz z Emeraldem ( dekorator okien ) tworzą spójną całość, a ich szybkość działania dorównuje standardowemu środowisku graficznemu zastosowanego w Ubuntu. Instalacja Beryla jest różna dla różnych typów kart graficznych ( nVidia, Intel, ATI itd ), wszystkie te instalacje znajdziesz na stronie Beryl Wki.
Efekty jakie można uzyskać używając Beryla są zaskakujące, a ich konfiguracja banalna i obejrzeć je można praktycznie wszędzie, ale nalepiej obrazują to jednak filmiki na youtube.

Dostosowywanie Ubuntu do własnych potrzeb [2]

Możliwe problemy i komplikacje w systemie

Czasem bywa tak, że coś nie chcę działać - to jest chyba urok każdego dostępnego systemu operacyjnego na tym świecie. Ale wszystko tak na prawde ma swoją przyczynę u podnóża, a każdy problem daję się zazwyczaj w bardzo prosty sposób rozwiązać.

Podam tylko przykłady możliwych komplikacji i problemów, które mogą wystąpić przed lub po zainstalowaniu Ubuntu oraz zasugeruje co można w takiej sytuacji zrobić lub gdzie się z tym odnieść ( zazwyczaj będzie do odnośnik do oficjalnego forum Polskiej Społeczności Ubuntu czyli http://forum.ubuntu.pl do sekcji szukaj ):

• środowisko graficzne nie startuje i wyrzuca błędy. ( słowo kluczowe: dpkg-reconfigure, xserver-xorg - lub treść błędu w zależności od rodzaju komunikatu ) - karta graficzna jest przez bazę niewykrywalna lub stwarza problemy, rozwiązań może być wiele tak więc w zależności od posiadanego sprzętu przeszukaj forum.ubuntu.pl słowem kluczowym podanym wyżej ( jak widać na obrazku powyżej ).

• internet nie działa. ( słowo kluczowe: eth0, dsl, brak internetu, tcp/ip, iptables, karta sieciowa, neostrada, ubuneo itp )

• zbyt niska roździelczość i odświeżanie. ( sudo dpkg-reconfigure xserver-xorg, sterowniki, ati, nvidia )

• brak akceleracji 3D. ( akceleracja 3d, ati )

Dostosowywanie Ubuntu do własnych potrzeb [3]

Upgrade do wersji 6.10 z Dapperem na pokładzie

Aby tego dokonać wystarczy jedno magiczne polecenie:
gksu "upgrade-manager -c -d"
Oczywiście nie zawsze taka aktualizacja się udaję co podtwierdzają niektóre posty na forum ubuntu.pl. Zazwyczaj po takim upgradzie trzeba zrekonfigurować xserver i doinstalować sterowniki w zależności od posiadanej karty graficznej - w każdym razie stać sie może wszystko i możemy być niestety na to nie przygotowani. Pewniejszą formą zdobycia nowej wersji systemu jest instalacja z płyty “na czysto”, choć rzecz jasna znacznie bezpieczniej i stabilniej jest pozostać na Dapperze i nie mieć z nim żadnych problemów, a w międzyczasie poczekać na debiut Feisty Fawn, której premiera zaplanowana jest na kwiecień 2007 r .

Dostosowywanie Ubuntu do własnych potrzeb [4]

Porady, ciekawostki i wskazówki

Jak szybciej wczytywać strony WWW w przeglądarce Mozilla Firefox?
Zainstaluj rozszerzenie do Firefoksa o nazwie FasterFox z tej strony, a następnie zrestartuj program.
Jak przywrócić ikony na pulpit(Komputer, Katalog domowy, Śmietnik)?
Otwórz Edytor Konfiguracji ( Aplikacje -> Narzędzia systemowe -> Edytor konfiguracji ), jeśli go tam nie ma - dodaj go w edytorze menu. Ppmyszy najedz i kliknij na menu i wybierz “Edytuj menu…”.

rozwiń następująco -> apps -> nautilus -> desktop ->
computer_icon_visible (zaznaczone)
home_icon_visible (zaznaczone)
trash_icon_visible (zaznaczone)

Jak dodać lub usunąć aplet z panelu?
Aby dodać aplet kliknij prawym przyciskiem myszy na jakikolwiek z paneli, a następnie z menu wybierz “Dodaj do panelu…” po czym wybierasz interesujący Cię aplet i przeciągasz go w dowolne miejsce na panelu.
Jak zamontować Windowsowe partycje?
Jak wyłączyć konieczność podawania hasła dla polecenia sudo? ( UWAGA: potencjalnie niebezpieczne )
W terminalu:

export EDITOR=gedit && sudo visudo

Dodaj poniższy fragment na końcu otworzonego pliku:

nazwa-uzytkownika ALL=(ALL) NOPASSWD: ALL

Zapisz plik.
Jak włączyć klawisz NumLock przy logowaniu do GNOME?
Wklejamy do Terminala:

sudo apt-get install numlockx
sudo cp /etc/X11/gdm/Init/Default /etc/X11/gdm/Init/Default_backup
gksudo gedit /etc/X11/gdm/Init/Default

Znajdź w pliku poniższą linię:

...exit 0

Dodaj następujący fragment powyżej odnalezionej linii:

if [ -x /usr/bin/numlockx ]; then
/usr/bin/numlockx on
fi

Zapisz plik.
Jak przełączyć się z GNOME do konsoli?
Aby przełączyć się do trybu konsoli

naciśnij kombinację klawiszy `Ctrl + Alt + F1` (F2 - F6)

Aby przełączać się pomiędzy poszczególnymi konsolami

naciśnij kombinację klawiszy `Alt + F1` (F2 - F6)

Aby powrócić do GNOME

Naciśnij kombinację klawiszy `Alt + F7`

Jak przekonwertować pakiet *.rpm na *.deb?
Zainstaluj program alien

sudo apt-get install alien
a następnie
sudo alien /lokalizacja/paczki.rpm
Jak otworzyć plik z uprawnieniami administratora w menadżerze plików?
Stwórz nowy plik do edycji

gedit $HOME/.gnome2/nautilus-scripts/Open\ as\ Administrator

Wklej następujący następujące linie do nowego pliku

for uri in $NAUTILUS_SCRIPT_SELECTED_URIS; do
gksudo "gnome-open $uri" &
done

Zapisz plik, a następnie nadaj mu prawa wykonywania

chmod +x $HOME/.gnome2/nautilus-scripts/Open\ as\ Administrator

I od tego momentu będziesz mógł edytować pliki z prawami administratora klikając prawym przyc. myszy na plik, a następnie wybraniu “Scripts -> Open As Administrator”
Co zrobić, gdy make nie działa?
zainstaluj pakiet build-essential
sudo apt-get install build-essential
Jak spowodować, by kombinacja klawiszy Ctrl+Alt+Del wywoływała Monitor Systemu GNOME?
W terminalu:
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/global_keybindings/run_command_9 "Delete”
gconftool-2 -t str -set /apps/metacity/keybinding_commands/command_9 “gnome-system-monitor”

…więcej porad znajdziesz pod adresem http://przewodnik.ubuntu.pl

Ciekawostki:

• Po włożeniu płyty do napędu skrót do tejże płyty pojawi się na pulpicie.

• Jeśli nie działają nam klawisze multimedialne na klawiaturze w Ubuntu możemy je sami przypisać konkretnemu procesowi w “Skróty klawiszowe” ( System -> preferencje -> Skróty klawiszowe ). Można także przypisać kombinację klawiszy zupełnie innym czynnościom.

• Powiekszenie ikon/miniaturek, a dokładnie ich procent jest w pełni przez nas kontrolowany ( przykład na rysunku obok ).

• Podczas wpisywania do Terminala położenia konkretnego pliku trzeba zwracać uwagę na wielkość liter.

Przydatne informacje i kilka słów od autora [1]

Przydatne polecenia

man nazwa-programu -> wyświetla dokumentacje programu.
wget http//tar.gz -> za pomoca wget można ściągnąć każdy plik z internetu podając jego lokalizacje, można także wznawiać nim zerwane połączenia - nakładka graficzna na program wget nazywa się Gwget.
sudo apt-get update -> aktualizuje system.
sudo dpkg -i paczka.deb -> zainstalujemy ściągniętą przez nas paczke z rozszerzeniem *.deb
sudo apt-get install nazwa-programu -> zainstalujemy program z repozytorium.
sudo apt-get remove nazwa-programu -> odinstalowuje program, jeśli dodamy na końcu polecenia -purge to pozbędziemy się - czasami bardzo przydatne.
apt-cache search szukana-fraza -> wyszuka w bazie “szukana_fraza” i pokaże programy z nim związane.
sudo tar zxvf lub tar -zxf -> tym poleceniem wypakujemy plik/i m.in. tar.gz
dpkg -l -> wyświetli nam wszystkie zainst./niezainst. paczki w systemie.
cat -> wyświetla źrodlo pliku np. cat /ect/fstab
sudo mount -a -> odświezy fstab, bez ponownego rozruchu komputera.
chmod -> sluży do zmiany uprawnien dostępu dla pliku bądz katalogu.
ps lub top -> wyświetla liste aktualnie przeprowadzanych procesow ( nakładka graficzna: htop ).
cp -> kopiuje pliki, wyglada to tak: cp /coś/co/chcemy/skopiować /folder/do/którego/ma/się/skopiować.
mkdir nowy-katalog -> utworzy na nowy katalog.
rmdir -> usuwa katalog, ale tylko pusty.
rm -> sluży do usuwania plikow oraz katalogu z plikami. aby usunac katalog i wszystki pliki w nim napisz: rm -r /katalog/
cd /home/nazwa-użytkownika -> pozwala wejść do folderu,a np cd .. pozwala wejść o jeden katalog wyżej.
sudo chown -R nazwa-uzytkownika /sciezka/do/katalogu/pliku -> zmienienie właściciela pliku lub folderu.
df -h -T -> pokazuje partycje/miejsce na dyskach itp.
eject -> wysunięcie tacki napędu.
sudo fdisk -l -> zw. z partycjami - także przydatne.
ls -l -> wyświetli nam wszystkie pliki i katalogi w naszym dom. folderze - ls odpowiednik dosowskiego dir.
free -m -> pokazuje ilość zajętego/wolnego ramu i bufer.
w -> pokazuje kto jest zalogowany do systemu.
cal -> kalendarz.
uptime -> jak długo pracuje system.
sh nazwa-pliku.sh -> zainstalujemy plik z rozszerzeniem *.sh, a również *.bin
sudo apt-get clean -> czyści ściągane przy instalacji programów z repozytorium pliki *.deb
killall nazwa-programu -> jeśli chcemy “zabić” jakiś proces/program.
sudo reboot -> ponowne uruchomienie komputera.
sudo halt lub sudo shutdown -> zamykanie systemu.

Przydatne informacje i kilka słów od autora [2]

Katalogi i ich znaczenie w systemie

1. Katalog główny “/” - katalog główny, zawierający w sobie wszystkie inne katalogi. W Windowsach, nieudaną namiastką takiego katalogu jest “Mój komputer”. W tym katalogu znajduje się także zawartość innych partycji, sprytnie umieszczona w jakimś podkatalogu. Katalog główny zwany jest także katalogiem root.

2. /bin - zawiera pliki wykonywalne, nie tyle niezbędne, co konieczne do wykonania jakichkolwiek operacji.

3. /dev - pliki urządzeń.

4. /etc - pliki konfiguracyjne, w których zapisane są opcje startu systemu.

5. /home - w tym katalogu znajdują się katalogi domowe użytkowników.

6. /proc - ten katalog fizycznie nie istnieje na dysku, ale jest tworzony w pamięci przez jądro podczas startu systemu.

7. /root - katalog domowy administratora systemu.

8. /usr - pliki, od źródeł na dokumentacjach skończywszy.

9. /var - przechowywane tu są logi systemowe, oraz np. pliki kolejki drukowania, cache proxy itp.

Przydatne informacje i kilka słów od autora [3]

Pliki, których położenia warto zapamiętać

/etc/fstab - plik, w którym znajdziesz zamontowane partycje.

/etc/X11/xorg.conf - plik konfiguracyjny xserwera.

/etc/sudoers - plik administracyjny odnoszący się do polecenia sudo.

/etc/apt/sources.list - repozytoria.

/etc/hosts - szczegóły dotyczące hosta.

/usr/share/themes - polecam właśnie tu wrzucać rozpakowane gtk oraz metacity dlatego, że będą one dostępne zarówno dla usera jak i aplikacji uruchamianych z sudo.

/usr/share/fonts/truetype - folder zawierający czcionki systemowe.

~/.themes - przechowywane są tu przeciągnięte do okna Themes motywy gtk oraz metacity.

Przydatne informacje i kilka słów od autora [4]

---