Adm. polska na emigracji
17.09.1939 r. kiery obecny prezydent Ignacy Mościcki opuszczał kraj wydał orędzie mówiące o przeniesieniu siedziby prezydenta i naczelnych organów państwa na teren kraju któregoś z sojuszników, celem dalszego kontynuowania wojny. Władze polskie planowały udać się do Rumunii a następnie do Francji, jednak władze Rumunii pod naciskiem Niemiec i przy niejednoznacznej postawie Francji, wbrew poprzednim obietnicom internowały najwyższe władze Polskie. W konsekwencji prezydent zrezygnował z pełnienia swojej funkcji i zgodnie z konstytucją kwietniową wyznaczył swojego następcę, którym został Władysław Raczkiewicz. Obejmując rząd nowy prezydent odwołał internowany w Rumunii rząd, a nowym premierem mianował generała Sikorskiego, który objął również urząd Wodza Naczelnego, Generała inspektora Sił Zbrojnych i obowiązki minister spraw zagranicznych. Głównym zadaniem rządu Sikorskiego było utrzymywanie ciągłego kontaktu z narodem polskim, walczącymi w obronie ojczyzny Polakami oraz dyplomatyczne akcje protestacyjne przeciw okupantowi. Rząd uznawał za konieczność aktywną walkę przy boku Francji i Wielkiej Brytanii przeciwko Hitlerowi i jego sojusznikom. W listopadzie 1939 r prezydent rozwiązał Sejm i Senat, co dało mu możliwość kontynuowania władzy ustawodawczej, poprzez wydanie dekretów z mocą ustawy, prezydent powołał w grudniu 1939 r. Radę Narodową, zwaną później Radą Narodową RP. Była organem doradczym, w którego skład wychodzili przedstawiciele wszystkich partii rządowych, jak również mniejszość narodowych i Kościoła katolickiego. Pierwszym przewodniczącym był Ignacy Paderewski. Po licznych kryzysach wewn. Rada Narodowa została rozwiązana, a po upadku Francji władze polskie przeniosły się do Anglii. Po śmierci premiera Władysława Sikorskiego w czasie katastrofy w Gibraltarze, na stanowisko Naczelnego Wodza został powołany gen. Kazimierz Sosnkowski a nowym premierem został Mikołajczyk którego rząd składał się z 13 ministrów i przetrwał do listopada 1944 r. Po konferencji w Jałcie Polsce narzucono nową formułę granic i rządu.
Odnośnie ustroju powojennej Polski zakładano, że będzie ona krajem demokratycznym i chrześcijańskim zapewniającym wszystkim jej obywatelom dostatnie życie w poczuciu bezpieczeństwa. Polska miała być traktowana sprawiedliwie przez inne narody. Sojusz z państwami walczącymi z hegemonią niemiecką miał umożliwić później Polsce udział w decydowaniu o losach powojennej Europy.
Pracę rządu kontrolowali w znacznym stopniu Anglicy. Wszystkie planowane operacje w odniesieniu do Armii Krajowej, musiały być uzgadniane z kierownictwem SOE (Kierownictwo Operacji Specjalnych).
Władysław Raczkiewicz, który został zaprzysiężony na nowego prezydenta dnia 30.09.1939 roku w Paryżu. Cały rząd RP, internowany na terenie państwa rumuńskiego z premierem Felicjanem Sławoj-Składkowskim na czele, został rozwiązany przez Raczkiewicza.
Nowo mianowany prezydent powołał w dniu 30.09.1939 roku nowy rząd. Na stanowisko premiera i ministra spraw wojskowych został powołany gen. Władysław Sikorski. Główny trzon nowego rządu stanowili politycy z takich partii jak: Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Narodowe, Stronnictwo Pracy i Polska Partia Socjalistyczna. Wicepremierem został Stanisław Stroński (SN), który pełnił także stanowisko ministra informacji i dokumentacji. Ministrem spraw zagranicznych został August Zaleski, ministrem pracy-Jan Stańczyk (PPS), ministrem skarbu-Adam Koc, zastąpiony później przez Henryka Srasburgera.
Podstawę prawną funkcjonowania rządu stanowiła Konstytucja kwietniowa (23 IV 1935 r.). Pierwszą siedzibą rządu emigracyjnego był Paryż, później rząd przeniósł się do Angers. Miejscowość ta znajduje się w zachodniej części Francji nad rzeką Maine.
W dniu 2.11.1939 roku Raczkiewicz rozwiązał Sejm i Senat przez co uzyskał kompetencje władzy ustawodawczej.
Organem doradczym, którego zadaniem była praca nad przyszłym ustrojem państwa i wydawanie opinii co do spraw uchwalanych przez rząd, został powołana przez Raczkiewicza 9.12.1939 roku- Rada Narodowa. Na przewodniczącego Rady Narodowej wybrano Ignacego Paderewskiego. W skład Rady (najpierw 15 członków, potem 22 członków) wchodzili przedstawiciele wszystkich partii rządowych.
Konieczne było także uzyskanie pełnoprawnego statusu w sojuszu antyhitlerowskim, wyprowadzenie z terenów Rumunii, Litwy i Węgier wojsk polskich. 11 listopada 1940 roku została podpisana deklaracja polsko-czechosłowacka, dotycząca głównie spraw politycznych i gospodarczych oby państw oraz granicy polsko-czechosłowackiej. Obydwa państwa dążyły również do nawiązania stosunków z ZSRR.
Prezydent na stanowisko premiera chciał powołać własnego kandydata, jednak zarówno Brytyjczycy jak i stronnictwa rządzące nie były temu przychylne. Ostatecznie stanowisko premiera objął dotychczasowy wicepremier Stanisław Mikołajczyk z Stronnictwa Ludowego Miał on poparcie wśród Anglików oraz polskiego podziemia. Po wielu trudnych negocjacjach, 14 lipca 1943 roku, został sformowany rząd premiera Mikołajczyka w składzie: Jan Stańczyk- minister pracy i opieki społecznej, Jan Kwapiński (PPS)- minister przemysłu, handlu i żeglugi, Władysław Banaczyk (PSL)- minister spraw wewnętrznych, Ludwik Grosfeld - minister skarbu, Stanisław Kot (PSL)- minister informacji i dokumentacji, Wacław Komarnicki (SP)- minister sprawiedliwości, Marian Seyda (SN)- minister spraw kongresowych, Tadeusz Romer- minister spraw zagranicznych, gen. Marian Kukiel- minister obrony narodowej.
W swoim przemówieniu z 27 lipca 1943 roku, Mikołajczyk podkreślił fakt potrzeby pogłębienia współpracy z aliantami zachodnimi i Chinami, podtrzymanie koncepcji federacyjnych z Czechosłowacją. Odnośnie stosunków z ZSRR Mikołajczyk stwierdził, iż Rząd RP “dąży do trwałego porozumienia i współpracy z ZSRR, ale opartej na wzajemnym szacunku, na poszanowaniu wzajemnych praw i interesów”.
Do stronnictw popierających działania rządu londyńskiego należały takie partie jak: Stronnictwo Narodowe (SN), Stronnictwo Pracy (SP), Stronnictwo Ludowe (SL) i Polska Partia Socjalistyczna -WRN (PPS - WRN). Przejściowo w opozycji do rządu pozostawało podziemne Stronnictwo Narodowe ( problem dotyczył głównie zachodniej granicy Polski).
Wyrazem ich poparcia dla rządu RP w Londynie było ogłoszenie w kraju 15 sierpnia 1943 roku- Deklaracji Porozumienia Politycznego czterech stronnictw: SN, SP, SL i PPS-WRN. Była zapowiedzią powołania do życia zastępczego parlamentu podziemnego oraz zorganizowania aparatu rządowego opartego na antytotalitarnych i antysanacyjnych siłach politycznych.
24 stycznia doszło do zerwania przez Radę Ministrów rozmów polsko - radzieckich, gdyż Rosjanie dążyli do usunięcia z urzędu prezydenta Raczkiewicza.
17 maja 1944 roku nastąpiła zmiana na stanowisku zastępcy prezydenta pod wyraźnym naciskiem Brytyjczyków. W miejsce gen. Sosnkowskiego, który złożył wcześniej rezygnację, miał zostać powołany Kazimierz Pużak. Jednak po jego odmowie ostatecznie stanowisko zastępcy prezydenta objął Tomasz Arciszewski- lider PPS.
W dniach 5-14 czerwca 1944 roku w USA przebywał premier rządu RP. Spotkanie to niczego nowego nie przyniosło, a udowodniło tylko dwulicowość Roosevelta. Jedno było pewne: Stalin dążył do podboju Polski a alianci zachodni wyraźnie zwlekali z jasnym określeniem swojego stanowiska. Szansę uratowania niepodległej Polski wraz z upływem czasu malały.