Zabawy ruchowe
Znaczenie zabaw i gier ruchowych
Podział zabaw i gier ruchowych wg dominującego akcentu ruchowego wśród różnorodnych gier i zabaw łatwo możemy wyodrębnić zabawi i gry ruchowe. Cechą charakterystyczną wspólną dla tej grupy jest zawsze ale o różnym nasileniu aktywność ruchowa która w istotny sposób wpływa na rezultat działania.
Efektywne uczestnictwo w tych formach ruchu przypisuje się następujące znaczenie
- polepszenie stanu zdrowia
- rozwijaniu sprawności fizycznej
- oddziaływanie wychowawcze
Polepszenie stanu zdrowia:
Aktywność ruchowa w trakcie zabaw i gier ruchowych jest bardzo istotna dla zdrowia człowieka. Stosowanie różnorodnych ruchów nieskrępowanej formy i sprawiających przyjemność to czynniki , które nie tylko usprawniają organizm ale są również istotnym zabiegiem higieny zdrowotnej.
W czasie wolnym wpływa korzystnie na odprężenie nerwowo- psychiczne stosowanie naturalnych ruchów tj.: bieg, rzuty, skoki. Sprzyjają ponadto prawidłowo funkcjonowaniu całego organizmu. Pobudzanie jako większej aktywności układu krążenia i oddychania np. przyspieszenie przemiany materii, regenerują siły, powodują przypływ energii i chęci do dalszej aktywacji czy pracy.
Tadeusz Moszczak i Alicja Skład podkreślają ogromne znaczenie zdrowotne zabaw i gier w niwelowaniu zadłużeń i odchyleń rozwojowych u dzieci nadpobudliwych, otyłych i z niedorozwojem motoryki, kaleki, niewidomych.
Rozwijanie sprawności fizycznej:
Zabawy i gry ruchome opierają się w ogromnej większości na naturalnych formach ruchu. Angażują różne grupy mięśniowe, podnoszą sprawność ogólną i doskonalą umiejętności ruchowe. Można za ich pomocą wpłynąć na poprawę ich szybkości, siły, zwinności, wytrzymałości itp. Wielkie bogactwo ruchów w grach i zabawach decyduje o tym, że odgrywają podstawową role wychowania fizycznego i rekreacji oraz wspomagają w zajęciach sportowych. Dostosowanie do wieku, poziomu sprawności, umiejętności i zainteresowań. Gry i zabawy mogą zastąpić inne często nużące ćwiczenia.
Oddziaływanie wychowawcze:
Zabawy i gry ruchowe często stosowane na różnego rodzaju zajęcia mogą w istotny sposób wpływać na osobowość uczestników. Właśnie w zabawach dziecko zaczyna kształtować swoje umiejętności umysłowe także jak spostrzeganie, wyobraźnie, pamięć, uczenie się, wole.
Uczy się wrastać w społeczeństwo i środowisko. Podporządkowuje się zasadą które mobilizują je do doskonałego wykorzystania zakładanego zadania. Stara się dostosować swoją działalność do przyjętych reguł w sposób nie wymuszony można przybliżyć mu świat i wartości ludzi dorosłych oraz określony system zasad moralnych takich jak: odpowiedzialność, uczciwość, sprawiedliwość, obowiązkowość, umiejętność współżycia w zespole. Dobrze zorganizowane zabawy stwarzają możliwość kształtowania odpowiednich cech charakteru takich jak: opanowanie, wytrwałość, koleżeństwa.
Klasyfikacja gier i zabaw
Zabawy to taki rodzaj aktywności w której dominują naturalne formy ruchu a reguły i zasady w nich obowiązujące są proste. Jeśli w zabawach wprowadzona jest rywalizacja to powinna mieć charakter indywidualnego współzawodnictwa o to kto najlepiej, najszybciej, najładniej wykonał ćwiczenie, biorąc pod uwagę dominujący charakter czynności ruchowych w zabawach.
Wyodrębniono następujące rodzaje:
Zabawy ze śpiewem przy muzyce
Zabawy ożywiające
Zabawy orientacyjno-porządkowe
Zabawy na czworakach
Zabawy bieżne
Zabawy rzutne
Zabawy koordynujące
Zabawy kopne
Zabawy skoczne
Zabawy z mocowaniem i dźwiganiem
Podział gier ruchowych:
gry proste
gry złożone
gry przejściowe
gry specjalistyczne
gry drużynowe
Zabawy ze śpiewem przy muzyce;
Stanowią przedmiot zainteresowania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesno szkolnym oraz dziewcząt także starszych. Zabawy te korzystnie wpływaja na umuzykowanie dzieci oraz kształtowanie ich poczucia rytmu i koordynacji ruchowej. Wiążą się one z kształtowaniem estetyki ruchu, ich piękna i harmonii.
- stary niedźwiedź mocno śpi
Zabawy orientacyjno-porządkowe;
Są stosowane w grupach dzieci najmłodszych. Ich celem jest z jednej strony ćwiczenie umiejętności skupienia uwagi podczas zabawowych czynności, ruchów a z drugiej opanowaniu określonych czynności. Zabawy tego rodzaju dają prowadzącemu możliwość, okazje do manipulowania grupa, uczenia zasad wymijanie się podczas zmian miejsca, zajmowanie stanowisk w określonym punkcie. Dzięki tym walorom zabawy te sprzyjają kształtowaniu szybkiej i celowej reakcji, spostrzegawczości i orientacji oraz kojarzeniu określonych form ruchu z ustalonymi sygnałami i znakami.
Labirynt
Pająk i muchy
Zbiórka wg kolorów
Reagowanie na ruch rąk
W lewo, w prawo
Rób tak, nie rób tak
Zabawy na czworakach;
Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny. Odpowiadają psychice dziecka tego okresu, sprzyjają prawidłowemu kształtowaniu fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Zabawy na czworakach mają znaczenie w ogólnym usprawnieniu dzieci przez wzmacnianie aparatu kostno- stawowo- wiązadełkowego oraz kształtowaniu niektórych cech motoryki zwłaszcza siły.
kotki na polowanie
żabki na łące
koty i myszy
zajączki w kapuście
łowy
wyścig na czworakach z przeszkodami
Zabawy bieżne;
Dzieci i młodzież. Jeden z bardzo wszechstronnych środków pobudzania nastrojów. Wywołuje one korzystne zmiany nie tylko w aparacie ruchowym uczestników, lecz także w układzie krążenia i oddychania, przemiany materii oraz sprzyjają wydajności fizycznym ustroju na drodze usprawnienia jego funkcji wegatywnych. Kształtuje motorykę, szybkość, wytrzymałość a także zwinność.
lawina
strażak
gęsi i lis
wilki i owce
berek zwykły
berek ranny
berek przyjaciel
szczurek i karasie
murarz i cegły
Zabawy rzutne;
Rzut do celu lub na odległość- dzieci i młodzież a także dorośli. Wykorzystanie rzutów podczas zabaw i gier wymaga poza umiejętnością rzucania i celowania, także usprawnienie fizyczne zwłaszcza siły.
Rzut z rozbiegu- wśród nich rzuty do celu sprzyjają kształtowaniu koordynacji wzrokowo- ruchowej.
poczta
łapanka, klaskanka
szkoła piłek
Zabawy skoczne;
Należą do nich podskoki, wyskoki, zeskoki, przeskoki, doskoki. Przybierają postać zabawową, zadaniową. Ćwiczenia rozwijają cechy charakteru jak: pewność siebie, wiarę we własne siły, odwagę a ponadto cechy motoryki takie jak zręczność, zwinność, moc i silę. Sprzyjają koordynacji nerwowo- ruchowej. Zabawy i gry skoczne wzmacniają stawy kończyn dolnych, głównie skokowych i kolanowych.
Zabawy kopne;
Stanowią głównie zainteresowanie chłopców i mężczyzn. Zabawy tego rodzaju umożliwiają wykazaniu się zręcznością, sprzyja doskonaleniu ruchów kończyn dolnych. Sprzyjają kształceniu zręczności, siły, szybkości i wytrzymałości.