Kamasutra lub inaczej Kama-Siastra (traktat o miłości) przez znawców rozpatrywana jest w kontekście dwóch innych nauk; są to: Artha Siastra (Arthasutra) i Dharma Siastra (Dharmasutra).
Chodzi o to, że Kamasutra odwołuje się od równowagi pomiędzy trzema podstawowymi składnikami ludzkiego życia: Kama, Artha i Dharma.
Co to dokładnie oznacza? Kama rozumiana jest tu zasadniczo jako miłość erotyczna i seksualność; Dharma to jakby miłość duchowa - to, co nadaje naszemu życiu sens - poczucie połączenia z całym Kosmosem (Agape). Artha to rzemiosło, czyli inaczej sztuka codziennego życia.
Tak wiec Kamasutra, używając języka swojej epoki, mówi zasadniczo o równowadze pomiędzy tym co podświadome (fizyczność, seksualność, emocjonalność) oraz tym, co świadome (sztuka codziennego funkcjonowania) i tym co nadświadome (duchowość, intuicja, wewnętrzny spokój). Dlatego właśnie choć Kamasutra traktuje o erotyce, jednocześnie uważana jest za dzieło mędrca.
Od razu zatem możemy zauważyć, że dawne kultury Wschodu nie traktowały seksualności jako czegoś zdecydowanie negatywnego. Raczej traktowały ją jako bogactwo i potencjał, które powinny zostać umiejętnie wplecione w całość naszego życia.
Mistyczne i duchowe aspekty seksualności znane były w Indiach dzięki Tantrze. Tantra i siaktyzm zakładały, że umiejętne pokierowanie i użycie własnej energii seksualne może doprowadzić człowieka do bardzo głębokiego mistycznego przeżycia, do doznania zarówno spełnienia erotycznego, jak i rozwoju duchowej pełni.
To, czym zajmuje się Kamasutra możemy bardziej współczesnym językiem określić jako siłę Erosu (miłosnej erotycznej energii) wznoszącą się ku górze (ku doznaniu duchowej jedności z Kosmosem). Jako dopełnienie tego procesu istnieje Dharma - miłość duchowa, miłość nieba spływająca swym błogosławieństwem na Ziemię. Czyli Dharma, odpowiadająca pojęciu Agape, to jakby zstępowanie Ducha ku materii.
Traktat Kamasutra odwołuje się zatem do doskonałej równowagi miedzy niebem i ziemią, pomiędzy życiem duchowym i materialnym, pomiędzy intelektem i emocjami itd.
Interesujące jest także spojrzenie na to, co wyraża słowo Artha, czyli rzemiosło. Wyraża ono zdolność do poruszanie się w codzienności, wyraża harmonię i jasność naszej codziennej świadomości, wyraża zdolność do tworzenia dobrych relacji z otaczającymi nas ludźmi.
A zatem sztuka seksualnego spełnienie nie ma doprowadzać do zamknięcia się na inne wymiary ludzkiej rzeczywistości, lecz wręcz przeciwnie - uporządkowanie i większa świadomość w obszarze naszej seksualności ma doprowadzić nas do bardziej naturalnego i pełnego funkcjonowania społecznego, jak i do większej intuicji wewnętrznej i pełni świata wewnętrznego.
Z powyższych powodów bardzo trafnym wydaje się spojrzenie na Kamasutrę jako na wyraz bliższego dotykania procesu życia. Jest tak dlatego, ze po pierwsze Kama to właśnie skupienie się na aspekcie podświadomości, czyli na emocjach, seksualności, poczuciu kontaktu z ciałem i odczuwaniu energii życia. Kamasutra wyraża dążenie energii życia do przejawienia się i do rozwinięcia swojej świadomości.
Po drugie: drugie autor Kamasutry bardzo jasno zdaje sobie sprawę z faktu, że Kama i Artha nawzajem dopełniają się, czyli zwraca uwagę, że seksualność jest częścią naszej codzienności i nauczenie się sztuki miłosnej sprzyja poczuciu szczęścia, a przez to sprzyja harmonii i dojrzałości w życiu codziennym.
Bardzo dużo podobieństw do tego ujęcia możemy znaleźć w chińskim taoistycznym spojrzeniu na seksualność. Tutaj również seksualność traktowana jest jako część całości człowieka, a indyjskim pojęciom Kama, Artha i Dharma odpowiadają tzw. trzy Dan Tien - trzy centra energii i aspekty ludzkiej rzeczywistości.
Dolny Dan Tien wyraża aspekt ziemski (cielesność, zdrowie, seksualność, emocjonalność),
Środkowy Dan Ten wyraża aspekt ludzki - sferę kontaktów międzyludzkich i relacji społecznych, a
Górny Dan Tien wyraża właśnie intuicję, duchowy spokój i harmonię z nieskończonym ładem Kosmosu.
Połączenie pomiędzy dolnym i środkowym Dan Tien to także równowaga i proporcja pomiędzy umiejętnościami erotycznymi a relacją osobistą i porozumieniem. Zarówno Kamasutra, jak i Tantra i Tao Seksu oferują szereg narzędzi umożliwiających bardziej sprawne posługiwanie się swoim potencjałem seksualnym.
Czyli, jakbyśmy powiedzieli współczesnym potocznym językiem, uczą jak być lepszym w łóżku.
Jednak ta większa sprawność seksualna - np. wyćwiczenie siły i sprawności własnych narządów seksualnych czy też zrozumienie działania pozycji seksualnych, nie musi w żaden sposób oznaczać zaniechania sfery kontaktu psychicznego pomiędzy partnerami.
Sprawność seksualna i wyćwiczenie własnych reakcji seksualnych koresponduje z podświadomością i dolnym Dan Tien, a dobra relacja, porozumienie i miłość pomiędzy partnerami odnosi się do środkowego Dan Tien. Kiedy oba te aspekty są ze sobą w równowadze, to tak jakby połączyć w budowie domu mocny i solidny fundament (podświadomość) z ładnym wystrojem pokoi mieszkalnych (świadomość i więź między partnerami).
Kamasutra jest zatem przejawem pozytywnej afirmacji życia. Niekiedy doświadczamy w swojej drodze życiowej momentów, gdy chcemy zdystansować się do życia i znaleźć jakieś treści bardziej nadrzędne, a niekiedy czujemy spontaniczny rezonans z przepływającą przez nas energią życia. Kama wyraża taki właśnie rezonans. Kiedy brakuje nam w sobie poczucia magnetycznej mocy życia - sięgnijmy po Kamasutrę. Spokój i moc życia nawzajem dopełniają się ze sobą.
