RAMPY ZA I WYŁADUNKOWE,
DOKUMENTACJA DYSTRYBUCYJNA, RODZAJE RAMP
Wymagania techniczne w odniesieniu do frontów przeładunkowych i stosowanych na nich urządzeń regulują takie dokumenty jak:
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. Nr 75, poz. 690, z późniejszymi zmianami),
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650),
PN-86/B-01013 Rampy samochodowe. Podział i określenia. Paramety podstawowe i wymagania,
PN-EN 1398:2000 Mostki ładunkowe,
PN-89/M-78311 Magazynowe urządzenia pomocnicze. Platformy przeładunkowe. Wymagania i badania.
PN-EN 12604:2002 Bramy. Aspekty mechaniczne. Wymagania,
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie.
Front przeładunkowy jest to miejsce załadunku lub wyładunku środka transportowego. Wyróżnia się fronty przeładunkowe bezrampowe i rampowe. Fronty bezrampowe to pozbawione rampy fronty posiadające stanowiska przeładunkowe rozlokowane bezpośrednio przy bramkach budynku magazynowego. Z uwagi na usytuowanie wyróżnia się fronty bezrampowe, w których:
powierzchnia magazynu jest wyniesiona w stosunku do powierzchni dojazdowej,
powierzchnia magazynu leży na równym poziomie z powierzchnią dojazdową,
powierzchnia dojazdowa jest zagłębiona w stosunku do powierzchni magazynu.
Fronty rampowe to fronty posiadające stanowiska przeładunkowe rozlokowane przy rampie, która ułatwia prowadzenie prac. Rampa jest to konstrukcja budowlana wyniesiona ponad nawierzchnię dojazdową, która umożliwia zbliżenie nawierzchni budowli magazynowej z poziomem podłogi skrzyni ładunkowej środka transportu dalekiego w celu ułatwienia prac przeładunkowych. Z uwagi na rodzaje obsługiwanych środków transportu zewnętrznego wyróżnia się rampy samochodowe i kolejowe. Spośród ramp samochodowych wyróżnia się rampy: wolno stojące, przymagazynowe, zewnętrzne (położone na zewnątrz budowli magazynowej), wewnętrzne (wewnątrz budynku budowli magazynowej), wyniesione oraz w stosunku, do których powierzchnia dojazdowa jest zagłębiona. Ze względu na sposób użytkowania rozróżnia się rampy samochodowe: czołowe (obsługiwane są pojazdy podstawione tyłem), boczne (obsługiwane są pojazdy podstawione bokiem) i czołowo-boczne (pojazdy mogą być obsługiwane zarówno z tyłu, jak i boku). Ze względu na kształt wyróżnia się rampy: proste, zębate, schodkowe, grzebieniowe, łukowe, i gwiaździste. Rampy samochodowe powinny posiadać daszek nadrampowy, podjazd, jeden z rodzajów dopuszczalnych wejść na rampę (np. schody wysunięte lub wpuszczone).
Niezależnie od tego, czy front przeładunkowy jest rampowy czy bezrampowy, to efektowność jego funkcjonowania i bezpieczeństwo realizowanych prac zależy od zastosowanych na nim urządzeń. Do urządzeń stosowanych na stanowiskach przeładunkowych zalicza się:
Mostki ładunkowe - urządzenia, stałe lub ruchome, przeznaczone do przykrycia odstępu pomiędzy krawędzią rampy lub stanowiska przeładunkowego a krawędzią powierzchni ładunkowej środka transportu dalekiego, z równoczesnym wyrównaniem różnicy ich poziomów i umożliwiające bezpieczną realizację prac przeładunkowych przy pomocy wózków jezdniowych. Mostki ładunkowe są budowane jako:
obsługiwane ręcznie - przenośnie lub przewoźne,
obsługiwane ręcznie zamontowane na krawędzi stanowiska przeładunkowego lub rampy, stałe lub przesuwane,
z napędem podnoszenia, montowane na krawędzie stanowiska przeładunkowego lub wbudowane w gniazdo przygotowane w nawierzchni rampowego, bądź bezrampowego frontu przeładunkowego
Platformy przeładunkowe - urządzenia umożliwiające przemieszczanie ładunków z poziomu skrzyni ładunkowej pojazdu na ogół do poziomu powierzchni dojazdowej bezrampowego frontu przeładunkowego. Platformy przeładunkowe podlegają standardowej kontroli przeprowadzanej przez Urząd Dozoru Technicznego;
Rampy przejezdne - urządzenia przeznaczone do prowadzenia prac przeładunkowych w miejscach, w których powierzchnia magazynu leży na równym poziomie z powierzchnią dojazdową. Konstrukcja ich oparta jest na wyposażonej w układ kołowy platformie zakończonej najazdem, pozwalającym na jej połączenie z podłogą środka transportu;
Bramy magazynowe - urządzenia, które dzięki ruchomej konstrukcji pozwalają na otwieranie oraz zamykanie otworów w budynku magazynowym, przeznaczone do prowadzenia czynności przeładunkowych związanych z przyjęciem lub wydaniem towarów. W praktyce stosowane są różne typy bram;
Kurtyny uszczelniające - urządzenia, których zadaniem jest uszczelnienie przestrzeni między ustawionym na stanowisku przeładunkowym pojazdem a budynkiem magazynowym poprzez dociśnięcie elementów kurtyny do boków i dachu skrzyni ładunkowej pojazdu. Dzięki temu ograniczone zostaje oddziaływanie czynników atmosferycznych podczas realizacji czynności przeładunkowych, uzyskiwana jest oszczędność energii, zwiększa się efektywność i bezpieczeństwo pracy oraz stwarza odpowiednie warunki do przemieszczania wrażliwych towarów ze środka transportu do wnętrza magazynu;
Urządzenia ułatwiające pozycjonowanie pojazdów na frontach przeładunkowych - odbojnice, naprowadzacze pojazdów, elektroniczne systemy dokowania itp.
Rampy kolejowe są na ogół zewnętrznymi, przymagazynowymi lub wolno stojącymi, prostymi umożliwiającymi realizację prac przeładunkowych z boku. Rampy ładunkowe, powinny być przeznaczone do przeładunku ciężkich przedmiotów, pojazdów, maszyn i urządzeń oraz żywego inwentarza. Rampy boczne powinny mieć wysokość odpowiadającą wysokości podłogi wagonu, rampy czołowe zaś - wysokość umożliwiającą ładowanie nad zderzakami wagonów. Na stacjach, na których przewidywane są przeładunki naczep samochodowych w transporcie kombinowanym, wysokość rampy musi być dostosowana do wysokości podłogi wagonów przystosowanych do przewozów kombinowanych. W zależności od przeznaczenia rozróżnia się rodzaje ramp:
- jednostronne - z krawędzią przy torze i pochylnią wjazdową o pochyleniu 1:5 i minimalnej szerokości drogi ładunkowej na powierzchni rampy 4 m; rampa jednostronna powinna mieć pochylenie 5% od krawędzi w stronę pochylni,
- dwustronne - z krawędziami po obu stronach i drodze ładunkowej o minimalnej szerokości 4m,
- przymagazynowe - gdzie przeładunku dokonuje się w relacji wagon - magazyn.
Długość rampy powinna być dostosowana do liczby jednocześnie załadowywanych
i wyładowywanych wagonów, wynikającej z procesu obsługi punktów ładunkowych stacji,
i powinna wynosić nie mniej niż 16 m. W uzasadnionych przypadkach rampa może być usytuowana na całej długości użytkowej toru ładunkowego. Nawierzchnia ramp powinna być utwardzona do odpowiedniej wytrzymałości oraz wykonana z pochyleniem umożliwiającym odprowadzenie wód opadowych do rowu lub do systemu kanalizacyjnego. Konstrukcja ścianek oporowych ramp powinna być zgodna z Polskimi Normami. Ścianki oporowe ramp czołowych powinny być zabezpieczone belką energochłonną na wysokości zderzaków. Na rampach powinny być instalowane punkty oświetleniowe.
Do rozładunku wagonów używa się także dźwigi samobieżne hakowe i chwytakowe, elektryczne dźwigi stacjonarne, hakowe, układarki elektryczne i spalinowe. Rozładunek wagonów z materiałami sypkimi z dolnym wysypem umożliwiają taśmociągi. Dodatkowo kryte taśmociągi z zadaszonym miejscem rozładunkowym pozwala na obsługę wagonów w każdych warunkach atmosferycznych.
Portowe rampy przeładunkowe.
Rodzaje urządzeń przeładunkowych w portach:
Rampy przeładunkowe (dla statków ro-ro),
Dźwigi (żurawie portowe),
Bramnice (suwnice)
Taśmociągi
Wrota w kadłubie statku, znajdujące się przeważnie na wysokości nabrzeża, służące do załadunku towarów i pasażerów (embarkacja). W zależności od położenia w kadłubie statku nazywane są: furtą dziobową, rufową lub burtową.
Małe furty burtowe powierzchni kilku m² stosowane czasem na chłodniowcach, mają wymiary pozwalające na wstawienie taśmociągu. Statki Ro-Ro wyposażone są w furty o wysokości rzędu 4-8 m i szerokości nawet 30 m. Zamknięciem takich furt jest najczęściej rampa, która na czas przeładunku jest opuszczana (jak most zwodzony) i stanowi drogę dla przeładowywanych pojazdów. Furta dziobowa jest dodatkowo osłonięta podnoszonym dziobem statku.
Wprowadzenie technologii poziomego przeładunku Ro-Ro i furt na statkach spowodowało znaczne przyspieszenie prac przeładunkowych, a zatem skrócenie czasu postoju w portach.
Niektóre chłodniowce mają dodatkowe urządzenia ułatwiające przeładunek, takie jak małe furty burtowe, umożliwiające wprowadzenie do wnętrza taśmociągu lub windy do przeładunku palet.
Sto-ro - jednostka, na którą ładunek jest wwożony maszynami kołowymi (czyli występuje element przeładunku w systemie ro-ro), a następnie jest tam ustawiany / układany i pozostawiany ("sto" - od ang. stowage układać / sztauować); "rasowe", "czyste" jednostki typu sto-ro nie mają w ogóle zewnętrznych, ani wewnętrznych ramp ro-ro, a jedynie furty burtowe z windami / podnośnikami ("side-loaders"); maszyna portowa poruszająca się po nabrzeżu układa sztukę ładunku (rolę papieru, paletę, etc.) na wyłożonym poza burtę statku "stole" z rodzajem przenośnika taśmowego, na którego przedłużeniu (na jego poziomie) zatrzymuje się platforma podnośnika ładunkowego, przenosząca ładunek na poziom docelowego pokładu, tam sztuka ładunku odbierana jest z platformy przez wózek widłowy lub układarkę pracującą w ładowni / na danym pokładzie i odwozi ładunek oraz ustawia go w docelowym miejscu.
Drobnicowiec - statek przeznaczony do przewozu drobnicy, czyli towarów przemysłowych liczonych w sztukach, zapakowanych w skrzynie, beczki, bele, worki i inne rodzaje opakowań, lub bez opakowania, jak samochody. Z reguły są wyposażone w urządzenia i osprzęt przeładunkowy (dźwigi lub bomy ładunkowe), umożliwiający im załadowanie i wyładowanie ładunku bez użycia urządzeń portowych.
Nabrzeże - linia brzegowa mola, pirsu lub kanału portowego wraz z przyległymi terenami portowymi, odpowiednio przystosowane (uzbrojone) do postoju i obsługi jednostek pływających. W żargonie marynarskim używa się też określenia keja. Minimalne przystosowanie do postoju i obsługi to wyposażenie miejsca w polery do mocowania statków. Dodatkowo mogą być zainstalowane odbijacze, trapy, oświetlenie, przyłącza elektryczne i telefoniczne. Część nabrzeży jest wyposażona w rurociągi dostarczające na statek paliwo i wodę. Na nabrzeżach stoczniowych (remontowych) są zainstalowane dodatkowo instalacje sprężonego powietrza roboczego oraz tlenowo-acetylenowe. Nabrzeża przeznaczone do przeładunku wyposaża się w zależności od towarów, jakie mają być przeładowywane. Spotyka się dźwigi różnej wielkości, suwnice kontenerowe, urządzenia do przeładunku towarów sypkich (taśmociągi, eżektory), rampy dla przeładunków ro-ro lub system rurociągów do obsługi zbiornikowców. Ze względu na ilość przeładowywanych towarów do miejsca rozładunku powinien być zapewniony dostęp samochodów oraz pociągów (nie dotyczy nabrzeży dla zbiornikowców i miejsc, gdzie przeładunek materiałów sypkich odbywa się przy pomocy taśmociągów).
Rampy przeładunkowe artykułów mrożonych.
Temperatury, w jakich odbywa się przechowywanie produktów spożywczych, nie stanowią środowiska pracy przyjaznego dla człowieka, dlatego też duże obiekty magazynowe projektowane do pracy w warunkach chłodniczych lub zamrażalniczych są współcześnie coraz bardziej automatyzowane. Podstawowe prace wykonywane przez człowieka w obiektach tego typu związane są z przyjmowaniem i wydawaniem jednostek ładunkowych względem środków transportu zewnętrznego (jest to najczęściej transport samochodowy). Czynności ładunkowe są istotnym elementem magazynowania produktów spożywczych, ponieważ to właśnie na stanowiskach przeładunkowych w efekcie otwierania i zamykania bram następuje interakcja chłodzonego powietrza z magazynu i powietrza atmosferycznego. Zbyt długie oddziaływanie temperatury zewnętrznej na wnętrze magazynu może doprowadzić do zakłócenia stabilności ustalonych warunków przechowalniczych. Aby ograniczyć ten proces, prace przeładunkowe wspomagane są kurtynami uszczelniającymi, których zadaniem jest możliwie optymalne ograniczenie napływu powietrza atmosferycznego do wnętrza magazynu. Kurtyna uszczelnia przestrzeń między ustawionym na stanowisku przeładunkowym pojazdem a budynkiem magazynowym poprzez dociśnięcie elementów kurtyny do boków i dachu skrzyni ładunkowej pojazdu. Dzięki temu uzyskiwana jest oszczędność energii, zwiększają się efektywność i bezpieczeństwo pracy oraz stwarzane są odpowiednie warunki do przemieszczania wrażliwych towarów ze środka transportu do wnętrza magazynu. W zależności od typu towaru wymagany jest różny stopień uszczelnienia skrzyni ładunkowej pojazdu na stanowisku przeładunkowym. Dla towarów mniej wrażliwych na oddziaływanie warunków atmosferycznych stosowane są kurtyny mechaniczne, natomiast dla towarów bardziej wrażliwych - kurtyny pneumatyczne lub piankowe. Mechaniczne kurtyny uszczelniające należą do najprostszych i najczęściej stosowanych uszczelnień stanowisk przeładunkowych. Niewątpliwą ich zaletą jest prosta budowa, która w podstawowej postaci dla pojazdów o powtarzających się wymiarach składa się z trzech fartuchów z tworzywa sztucznego (np. podwójny poliester). Fartuchy te montowane są wokół otworu bramowego pod odpowiednim kątem, takim, aby podczas parkowania pojazdu ściśle przylegały do boków i dachu jego skrzyni ładunkowej.
W dokumentacji przewozowej w zakresie transportu międzynarodowego możemy wskazać na:
Deklarację wywozową - zawiera ona opis towaru, wagę, wykaz stosowanych oznaczeń, datę i numer licencji eksportowej, adres przeznaczenia, dane kontrahentów;
Licencję eksportową - która pozwala na wywiezienie niektórych towarów bez konieczności spełnienia innych specjalnych wymagań. Wystawia się ją na ogólnodostępne towary i określa wtedy jako licencję ogólną. Możemy także wyróżnić potwierdzoną licencję eksportową dotyczącą towarów kontrolowanych przez państwo;
Fakturę - na jej podstawie sprzedawca określa wartość towaru. Jest to dokument wymagany w celu określenia podstawy ubezpieczenia i cła importowego;
Karnet - stosowany gdy towar jest dostarczany w zaplombowanych kontenerach. Stanowi on potwierdzenie, że kontener (przesyłka) został zaplombowany w miejscu nadania i nie będzie otwierany aż do chwili dostarczenia do odbiorcy. Przesyłkę na podstawie karnetu można przewieźć tranzytem przez pośrednie punktu celne bez potrzeby wykonywania kontroli;
Świadectwo pochodzenia towarów - umożliwia załadowcy ubieganie się o korzystniejsze cło;
Kwit dokowy - dokument stwierdzający że przewoźnik dostarczył towar towarzystwu okrętowemu. Można go wykorzystać do potwierdzenia zgodności oraz jako dowód w ewentualnym roszczeniu o pokrycie strat załadowcy z tytułu przewozu;
Lotniczy list przewozowy - standardowy dokument stosowany w transporcie lotniczym. Pozwala na ograniczenie niezbędnej dokumentacji do jednego uniwersalnego listu przewozowego.
5