Opisz znane ci edytory tekstów.
Edytory tekstu są najpopularniejszym typem programów użytkowych działających na komputerach osobistych. Powód jest prosty - niezależnie do zawodu czy zainteresowań użytkownika, prędzej czy później będzie on potrzebował napisać i wydrukować parę słów. Architekci dodają opisy i komentarze do swych projektów tworzonych w progrmach CAD, finansiści przekształcają opracowanie w arkuszach kalkulacyjnych dane w biznesowe raporty, programiści tworzą dokumentację do swych dzieł wyklutych w kompilatorach.
Edytory tekstu szybko wyszły poza samo wpisywanie tekstu, zapis go na dysku i drukowanie. Pojawiło się formatowanie tekstu dla znaków (character formatting) - pogrubienie, pochylenie, podkreślenie tekstu, zmiana wielkości i kroju pisma. Formatowanie akapitu (paragraph formatting) pozwalało na zdefiniowanie wcięcia akapitowego, odstepów między liniami tekstu, znaków tabulacji, wprowadzenia list numerowanych i nienumerowanych. Atrybuty formatowania akapitu wraz z wielkością i krojem pisma dla akapitu zbierane były w style tekstowe. Cenną rzeczą było już od samego początku wyszukiwanie i zastepowanie ciągów znaków. Edytory wyższej klasy mają słowniki sprawdzajace pisownię i proponujące wyrazy bliskoznaczne, a także pozwalają na wprowadzanie grafiki, tabel, obiektów z innych programów. W miarę pojawiania się coraz większej liczby edytorów i tworzonych dla nich formatów tekstu cenne stały się filtry importu i eksportu plików tekstowych, umożliwiające wymianę danych między programami.
Od prostego pisania listów i pism urzędowych użytkownicy edytorów przeszli do korespondencji biznesowej - drukowania naklejek z adresami z baz klientów, korespondencji seryjnej. Zaczęły być wykorzystywane elementy składu komputerowego - wiele kolumn tekstu, tekst pisany pod kątem, kolorowe litery i elementy graficzne.
Najbardziej znanymi edytorami tekstu były Word Perfect i Wordstar. Word Perfect długo był niekwestionowanym królem edytorów tekstu i podstawą sukcesu rynkowego firmy o tej samej nazwie. W ostatnich latach zdetronizował go Word for Windows, a sama firma straciła samodzielność, stając się najpierw częścią firmy Novell, a później Corel Corporation.
Wejście Windows 3.1 spowodowało pojawienie się edytorów z interfejsem graficznym (graphical user interface word processors), opracowanie nowych wersji znanych programów, takich jak Microsoft Word czy WordPerfect. Zastąpiły one edytory z interfejsem znakowym (character-based). Jednak pewne elementy graficznego interfejsu użytkownika były wprowadzane już wcześniej, na przykład w WordPerfect 5.1 for DOS z 1989 roku - pasek poleceń menu, okna dialogowe, obsługa myszki. Microsoft Word for DOS już od pierwszej wersji był pomyślany do współpracy z myszką; nawet początkowo sprzedawano go w jednym pudełku z myszką.
Pierwsze edytory na Windows 3.1 były wolne, zabierały sporo miejsca na dysku i wymagały szybkich komputerów: zaawansowani użytkownicy ceniący szybkość pracy niechętnie się na nie przesiadali.
Edytory z interfejsem graficznym zaczęły lepiej lub gorze realizować dwie koncepcje: wpierw tylko podglądu strony przez wydrukiem (print preview), później także i WYSIWYG, What You See Is What You Get ("co widzisz, to dostaniesz" ...na wydruku). WYSIWYG pozwala już podczas tworzenia dokumentu zobaczyć, jak wyglądają różne kroje pisma, ich wielkości, rozmieszczenie tekstu w tabeli.
Edytory nie mogą niemal istnieć bez drukarek. Pierwsze drukarki miały niską jakość druku, były wolne, nie można było na nich używać wielu krojów pisma. Tak było z drukarkami mozaikowymi i igłowymi; sytuacja poprawiła się po pojawieniu się drukarek laserowych. Jedna z pierwszych drukarek laserowych, LaserJet z firmy Hewlett-Packard, miała rozdzielczość 150 dpi; dziś typowe drukarki biurowe mają ośmiokrotnie większą rozdzielczość, są szybsze i mniejsze.
Pojawienie się edytorów tekstu z coraz większymi możliwościami, a także drukarek laserowych, a po nich kolorowych drukarek atramentowych dla każdego użytkownika komputerów spowodowało, że wymagania co do wyglądu dokumentów wrosły. Grafika, tabele, różne kroje pisma stały się standardem w pracy biurowej, edytory sięgają w obszary zarezerwowane kiedyś dla programów DTP. Jednak jeszcze w momencie wejścia na rynek Windows 3.1 dwa znane edytory - Microsoft Word i WordPerfect - miały swoje wersje graficzne, ale na... DOS. WordPerfect 6.0 for DOS mógł również osługiwać wektorowe fonty.
Na różnych platformach
W DOS używano WordPerfect, Microsoft Word. Na Windows - Microsoft Word, WordPerfect, Ami Pro. W OS/2 znany był DeScribe, WordPerfect, Ami Pro. Użytkownicy komputerów Macintosh posługiwali się do edycji tekstu takimi programami jak Nissus, Microsoft Word, WordPerfect.
Dziś większość edytorów tekstu jest oferowana w pakietach programów biurowych: Word w Microsoft Office, Word Pro w Lotus SmartSuite, WordPerfect w Corel Office. Stworzone zostały możliwości ścisłej współpracy między programami biurowymi, a użytkownicy z reguły używają też jednocześnie co najmniej arkusza kalkulacyjnego, czasem także programu do organizacji czasu czy poczty elektronicznej.