ABC młodego nauczyciela

ABC TWOJEJ PRACY ZAWODOWEJ

I. Twoja gotowość do pracy dydaktyczno-wychowawczej.

1.Pracując z dziećmi /młodzieżą/ w pełni wykorzystasz swoją wiedzę, umiejętności i talenty jeśli:

lubisz dzieci /młodzieżą/,
lubisz uczyć,
jest to dla Ciebie ciekawa praca

Jeśli jest inny powód podjęcia przez Ciebie pracy w szkole - to pewnie też chcesz dobrze wypełniać swoje obowiązki /być efektywnym nauczycielem./.

2. Zapoznałeś się z podstawowymi dokumentami

Statutem Szkoły /lub odpowiednio placówki, w której pracujesz/
Podstawą programową
Standardami wymagań egzaminacyjnych - jeśli dotyczą danego etapu kształcenia
wybrałeś program nauczania.

3. Opracowałeś plan dydaktyczno - wychowawczy

rozkład materiału, plan wynikowy
przedmiotowy system oceniania
plan wychowawczy /jeśli jesteś wychowawcą/.

Realizacja tych planów wymaga Twoich stałych przemyśleń, systematycznego i szczegółowego przygotowywania się do codziennej pracy. Obowiązujący wymiar godzin pracy dydaktycznej zakłada to w tygodniowym wymiarze godzin pracy.

II. Jesteś Nauczycielem.

1. Do efektywnego przygotowania lekcji niezbędne jest postawienie sobie trzech pytań:

• Czego chcę, aby moi uczniowie nauczyli się ?

• W jaki sposób mogę pomóc uczniom nauczyć się ?

• Jak się dowiem, czego nauczyli się uczniowie ? (Charles Gallowy)

2 Każdą lekcję /zajęcia/ musisz przemyśleć pod względem

rzeczowym - założonych celów i doboru treści merytorycznych,
metodycznym - jak zrealizować cele,
kontaktu z uczniami.

Zrób plan dydaktyczny każdej lekcji, sporządź notatki, nawet jeśli nie piszesz szczegółowego konspektu.

3. Organizuj lekcje tak, by uczeń pracując miał okazję do twórczego wysiłku.

4. Podstawą wytworzenia atmosfery mobilizującej ucznia do twórczego wysiłku jest:

dobrze zaplanowana i dobrze zorganizowana lekcja,
komunikatywność nauczyciela,
konsekwencja w działaniu,
mądra i szczera życzliwość,
sprawiedliwość,
umiejętność dostrzegania indywidualności uczniów (różnic między uczniami, ich preferencje sensoryczne, style uczenia się).

5. Stawiaj uczniom zadania na miarę ich możliwości.

6. Organizuj pracę uczniów tak i kieruj nią tak, by uczniowie nie mieli czasu na......niezaplanowane przez Ciebie zajęcia.

7. Pomagaj uczniom pokonywać trudności.

8. Poszukuj sposobów motywowania uczniów.

9. Po lekcji odpowiedz sobie na pytania:

• Czy jesteś zadowolony (zadowolona) z przeprowadzonej lekcji ?

• Czego się sam nauczyłeś (nauczyłaś) ?

• Czy stanąłeś (stanęłaś) wobec jakiegoś nowego zadania ?

• Czy nastąpił założony przez Ciebie przyrost umiejętności (wiedzy) uczniów ?

10. Dla własnych potrzeb, od czasu do czasu, po lekcji przeprowadź ankietę ewaluacyjną. W tym celu sformułuj pytania dotyczące treści lekcji lub metod pracy. Ankieta pomoże Ci ocenić efektywność lekcji. (Załącznik)

11. Przynajmniej część Twoich lekcji powinna być dla uczniów interesująca.

12. Na pewnym etapie nauczania należałoby uświadomić uczniom że:

„Nauczyciel to ktoś, kto pomoże Ci zrobić to, czego nie umiałbyś zrobić sam ale nie zrobi tego za Ciebie”.

Trafne też wydaje się hasło:

„Nauczyciel powinien niekiedy inspirować, często wyjaśniać, zawsze zachęcać”.(J. F. Bowers)

III. Twoje kontakty z uczniami.

„Nie wychowam dobrze młodzieży jeśli nie będę, teoretycznie, kryształowym moralnie człowiekiem”. (Grażyna Rygał -dydaktyk)

Pamiętaj, że magiczne słowa proszę, dziękuję, przepraszam, obowiązują całą społeczność szkolną, uczniów jak i nauczycieli.
Wchodząc do szkoły swoje problemy pozaszkolne zostawiaj „na wycieraczce”.
Akt przywitania , „dzień dobry”, kieruj do napotkanych pracowników szkoły, uczniom odpowiadaj na ich powitania.
Rozpoczynaj lekcję punktualnie (równo z dzwonkiem wpuszczaj uczniów do sali lekcyjnej).
Grzecznościowym zwrotem powitania rozpoczynaj lekcję .
Dzwonek na przerwę kończy lekcję, ale przyzwyczaj uczniów do tego, że Ty musisz skończyć zdanie, powiedzieć „dziękuję bardzo, do widzenia”.
Postawa partnerska wobec uczniów nie może być postawą „kumpla”.
Staraj się mieć twarz rozjaśnioną (uśmiechniętą), lecz nie dopuszczaj do spoufalania się uczniów uczniów Tobą.
Gdy przekazujesz coś uczniom lub kierujesz ich pracą przyjmuj, w miarę możliwości, postawę stojącą.
Mów do uczniów głosem pewnym i spokojnym, utrzymuj z nimi kontakt wzrokowy.
Zawsze aktywnie słuchaj ucznia, staraj się wczuć w „jego skórę”.
Wypowiadaj zdania „zgadzam się z Tobą”, „masz rację”, „nie zgadzam się z Tobą”.
Pamiętaj, że 2/3 informacji uzyskiwanych w czasie rozmowy płynie z sygnałów nadawanych przez mimikę, postawę ciała i wykonywane gesty.
Ufaj swoim uczniom, ale bądź jak dobry rodzic - czujny - który czasem chwali ,a czasem karci.

Mów rodzicom o takiej swojej postawie.

Wiedz, że zachowania ucznia uwarunkowane są kulturą i poziomem życia środowiska, w którym żyje, a także Jego subiektywnym widzeniem rzeczywistości. Niepożądane zachowania często wynikają z niemożności lub braku umiejętności rozwiązywania problemów.
Twoja postawa wobec uczniów jest pierwszym i niezmiernie ważnym elementem wychowawczym.
Pamiętaj, że Twoje zachowania poza szkołą są obserwowane i oceniane przez środowisko. Niech więc te zachowania będą godne nauczyciela.

IV. Twoje kontakty z rodzicami.

Pierwsze zebranie z rodzicami przeprowadź zgodnie z ustaleniami Rady Pedagogicznej, przedstaw prawa ucznia, realizowane w szkole programy - wychowawczy, profilaktyki i uzależnień itd.
Obowiązki ucznia uzasadniaj troską szkoły o dobro dziecka.
Zwracaj się do rodziców z prośbą o pomoc w realizacji obowiązków ucznia.
Wyraźnie sformułuj swoje wymagania wobec uczniów i proś rodziców o wsparcie przy egzekwowaniu tych wymagań. Wszystko uzasadniaj Twoją troską o Ich dziecko.
Troską o każde dziecko „zdobywaj” rodziców.
Mów rodzicom że Ty jesteś dla Ich dziecka, ale dla dobra tego dziecka będziesz zarówno chwalić jak i ganić niektóre postępowania.
Omawiając postawy i zachowania uczniów zawsze najpierw powiedz o rzeczach dobrych, potem powołaj się na swoje umówione z rodzicami prawo nieprzemilczania błędów.
Personalnie możesz ganić ucznia „w cztery oczy” z rodzicem.
Zanim zganisz lub nazwiesz złe zachowanie po imieniu, spróbuj użyć sformułowań „Jego rozemocjonowanie jest źle odbierane przez......(nauczycieli, kolegów)” lub „Swoim rozemocjonowaniem przeszkadza innym uczniom, proszę mi pomóc wyjaśnić Mu to”.
Stosuj wobec rodziców punkty III.9 - 13.
Wzbudzaj szacunek rodziców:

postawą
ubiorem
zadbanym wyglądem
wykazywaniem troski o ich dziecko.

V. Jesteś członkiem Rady Pedagogicznej, znasz swoje prawa i obowiązki.

Odkrywaj swoje umiejętności i właczaj się chętnie w prace Rady Pedagogicznej.
Wiedz, że większość twoich koleżanek i kolegów doceni Twoją wiedzę i umiejętności, ale i Ty możesz wiele nauczyć się od Nich.
Proś o radę i pomoc gdy masz do rozwiązania jakieś problemy.

(Załącznik)

Przykładowe pytania do ankiety ewaluacyjnej kierowanej do ucznia po lekcji ( wg A. Cewe)