http://www.ciop.lodz.pl/new/w401.html

DOBÓR I STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDAULNEJ W ZAKŁADACH SPAWALNICTA GAZOWEGO I ELEKTRYCZNEGO Faza 1: ANALIZA ZAGROŻEŃ ORAZ OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Ryzyko zawodowe jest kombinacją częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem. Do oceny ryzyka zawodowego należy wykorzystać informacje dotyczące m.in.: - zidentyfikowanych zagrożeń oraz ich źródeł; - lokalizacji stanowiska pracy oraz wykonywanych na nim operacji technologicznych; - stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych; - wykonywanych czynności oraz sposobu i czasu ich wykonania; - wymaganych przepisów prawnych; - stosowanych środków ochrony; - wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Użytecznym narzędziem wspomagającym identyfikację zagrożeń oraz dobór środków ochrony indywidualnej może być lista kontrolna (patrz tabela). Tabela Lista kontrolna Dobór i stosowane środków ochrony indywidualnej Czynniki szkodliwe/niebezpieczne Zagrożenia Zaznacz właściwą odpowiedz Środki ochrony indywidualnej tak nie Czynniki mechaniczne Zagrożenie uderzeniem o nieruchome elementy, spowodowane ograniczoną powierzchnią spawania     Hełmy ochronne Czynniki mechaniczne Zagrożenie upadkiem, potknięciem, poslizgnięciem, wpadnięciem do zagłębień i kanałów z powodu śliskich i nierównych nawierzchni oraz posadzek     Obuwie ochronne chroniące przed poślizgnięciem się Czynniki mechaniczne Zagrożenie uderzeniem lub przygnieceniem z powodu obsunięcia się przedmiotu spawanego     Obuwie wyposażone w podnoski Hełmy ochronne Czynniki mechaniczne Zagrożenie urazowe związane z użytkowaniem narzędzi ręcznych z napędem elektrycznym, np.: nożyc i wycinarek do blachy, pił tarczowych do metalu, szlifierek tarczowych     Rękawice chroniące przed przecięciem Osłony twarzy lub okulary przeciwodpryskowe Czynniki mechaniczne Zagrożenie urazowe związane z użytkowaniem narzędzi ręcznych, np.: młotków, szczotek drucianych, szczypiec, obcęgów     Rękawice chroniące przed przecięciem Okulary przeciwodpryskowe Czynniki mechaniczne Zagrożenie urazowe związane z transportem elementów przed i po spawaniu: ręcznie, wózkami ręcznymi, wózkami napędzanymi, podnośnikami, wciągnikami     Rękawice chroniące przed przecięciem Prąd elektryczny Promieniowanie optyczne Zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym przy spawaniu elektrycznym, związane z użytkowaniem: przewodów elektrycznych zasilających spawarki, osprzętu (gniazd bezpiecznikowych i wtykowych), spawarek, przewodów obwodu spawania, rękojeści uchwytu elektrodowego     Rękawice spawalnicze Buty dla spawaczy Odzież dla spawaczy UWAGA: W przypadku narażenia przedniej części ciała na odpryski należy zastosować dodatkowo fartuch dla spawacza Okulary, gogle, tarcze lub przyłbice spawalnicze wyposażone w odpowiednie filtry Halas Narażenie na hałas wytwarzany podczas: spawania łukiem plazmowym, czyszczenia mechanicznego elementów spawanych     Ochronniki słuchu Promieniowanie optyczne Niedostateczne natężenie oświetlenia     UWAGA: Stosowania zbyt ciemnych filtrów spawalniczych powoduje pogorszenie widzenia Promieniowanie optyczne Uszkodzenia wzroku i skóry na skutek promieniowania ultrafioletowego i podczerwonego     Okulary, gogle, tarcze lub przyłbice spawalnicze wyposażone w odpowiednie filtry Czynniki chemiczne i pyły Narażenie na szkodliwe działanie dymów spawalniczych, w których skład wchodzą m.in.: krzemionka krystaliczna, tlenki żelaza, związki cyny i cynku, związku chromu, związki niklu i berylu, ołów, tlenki manganu oraz takie gazy, jak: tlen, ozon, dwutlenek węgla, tlenki azotu, tlenek węgla     Sprzęt ochrony układu oddechowego w postaci półmasek filtrujących klasy P3, półmasek, masek skompletowanych z filtrami P3 lub sprzętu oczyszczającego ze wspomaganiem lub wymuszonym przepływem powietrza PRZEPISY PRAWNE ZANIM WYPOSAŻYSZ PRACOWNKA W ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ODPOWIEDZ NA PYTANIA: Czy możliwa jest eliminacja lub ograniczenie zagrożeń przez: - zmianę niebezpiecznych technologii lub maszyn, powodującej powstawanie zagrożeń na bezpieczne; - zamianę szkodliwych materiałów stosowanych w procesie produkcji na nieszkodliwe (w procesach spawania wydzielają się szkodliwie dymy i pary); - zmianę organizacji pracy (np. skrócenie narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych i niebezpiecznych). - zastosowanie środków ochrony zbiorowej w postaci np. osłon zabezpieczających przed przypadkowym kontaktem pracownika z gorącymi powierzchniami lub poruszającymi się częściami maszyn lub zapewniania skutecznej wentylacji ogólnej lub miejscowej). Według ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca jest obowiązany: - zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości, - zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń Jeżeli ze względu na rodzaj procesu pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, należy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników W sytuacji gdy ograniczenie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń. ZASADY DOBORU ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym aspekcie związanym z pracą. W przypadku, gdy brak jest możliwości zapobiegania ryzyku u źródła pracodawca powinien dążyć m.in. do stosowania nowych rozwiązań technicznych lub bezpiecznej organizacji pracy, a gdy jest to niemożliwe nadawać priorytet środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej. Zgodnie z postanowieniami Kodeksu pracy środki ochrony indywidualnej powinny być dostarczane pracownikowi nieodpłatnie. Natomiast pracownik jest zobowiązany do stosowania środków ochrony indywidualnej, dostarczonych przez pracodawcę. Przed nabyciem środków ochrony indywidualnej należy ocenić czy środki te spełniają następujące wymagania: • są odpowiednie do istniejących zagrożeń oraz poziomu ryzyka; • odpowiadają warunkom panującym na danym stanowisku pracy; • odpowiadają wymaganiom ergonomicznym i uwzględniają stan zdrowia pracownika; • są dopasowane do użytkownika. Ocena taka powinna obejmować: • ocenę ryzyka, którego nie można uniknąć innymi środkami (tzn. identyfikację czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących na stanowisku pracy, określenie części ciała pracownika narażonych na działanie tych czynników oraz ciężkości następstw zagrożeń); • określenie wymaganych typów środków ochrony indywidualnej oraz cech, jakie muszą one posiadać, aby skutecznie chroniły przed zidentyfikowanymi zagrożeniami (z uwzględnieniem ryzyka, jakie mogą stwarzać te środki same z siebie); • porównanie cech dostępnych na rynku środków ochrony indywidualnej z wymaganiami określonymi na podstawie powyższej analizy. Ocena ryzyka powinna być powtarzana w przypadku dokonania zmian na stanowisku pracy, np. stosowanych maszyn lub urządzeń ochronnych, organizacji pracy, rodzaju obrabianych materiałów. Ocenę ryzyka zawodowego można przeprowadzić zgodnie z wytycznymi zawartymi w Polskiej Normie PN-N-18002:2000. OCENA PRZYDATNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Po wstępnym dobraniu środków ochrony indywidualnej sprawdź: • czy są odpowiednie do poziomu ryzyka zawodowego i warunków stanowiska pracy? Na przykład środki ochrony oczu przeznaczone do ochrony przed pestycydami w rolnictwie (gogle) mogą nie zapewnić odpowiedniej ochrony twarzy podczas pracy przy obróbce mechanicznej metali, kamieni. • czy ich zastosowanie nie spowoduje jednocześnie zwiększenia ogólnego poziomu ryzyka zawodowego ? Na przykład okulary chroniące przed odpryskami ciał stałych, wyposażone w osłonki boczne mogą w niektórych przypadkach ograniczać pole widzenia. • czy są odpowiednio dopasowane do użytkownika, po wykonaniu niezbędnych regulacji? • czy uwzględniają wymagania ergonomiczne oraz stan zdrowia pracownika? • czy są określone warunki stosowania środków ochrony indywidualnej, a w szczególności przypadki i czas, w którym powinny być noszone? • czy w przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności stosowania kilku środków ochrony indywidualnej - środki te dają się dopasować względem siebie (bez zmniejszania ich parametrów ochronnych)? Na przykład zastosowanie półmaski filtrującej może uniemożliwić dopasowanie gogli ochronnych. INFORMACJE DLA PRACOWNIKÓW Pracodawco informuj pracowników lub ich przedstawicieli o wszystkich podejmowanych działaniach dotyczących bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w przypadku stosowania przez nich środków ochrony indywidualnej. Pamiętaj o konieczności konsultowania w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub z pracownikami rodzajów środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz przewidywanych okresów użytkowania tych środków. SZKOLENIA Pracodawco pamiętaj, że po przydzieleniu środków ochrony indywidualnej należy: • poinformować pracownika o istniejących zagrożeniach, przed którymi chronić go będzie stosowanie tych środków; • zorganizować szkolenia i jeżeli jest taka potrzeba pokazy używania tych środków; • określić ich czas i zakres stosowania oraz odstępstwa od przyjętych zasad postępowania w szczególnych i wyjątkowych sytuacjach (do tego celu możesz wykorzystać informacje podane w instrukcji użytkowania); • udostępnić instrukcje użytkowania oraz sprawdzić czy są one zrozumiałe dla pracowników. Po przeprowadzonych szkoleniach upewnij się, czy wszyscy użytkownicy środków ochrony indywidualnej zostali poinformowani na temat: • kiedy powinni stosować środki ochrony indywidualnej; • kiedy powinny one zostać naprawione lub wymienione; • jakie są ograniczenia w ich stosowaniu. Okresowo sprawdzaj czy pracownicy stosują środki ochrony indywidualnej. Nigdy nie pozwalaj na wyjątki od tej reguły, szczególnie w przypadku tzw. prac dorywczych, które "mają zająć tylko chwilę". Badaj przyczyny nie stosowania środków ochrony indywidualnej oraz podejmuj działania zapobiegawcze.

---