Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bio
l
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej100
(TRBA 100)
dotyczącej
środków
ochronnych
dl
a
czynności
zami
erzonych
i
ni
ezami
erzonych
z
wykorzystaniem czynników biologicznych w
laboratoriach
(
ni
emi
ecki
e
odni
esi
eni
a
zost
ał
y
w
dużej
mi
er
ze
usuni
ęt
e)
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
2
Śr
odki
ochr
onne
dl
a
czynności
zami
er
zonych
i
ni
ezami
er
zonych
z
wykorzystaniem czynników biologicznych w laboratoriach
Zakres stosowania
Niniejsza re
guł
a techniczna odnosi
si
ę
do
zamierzonych i niezamierzonych
czynności
z wykorzystaniem czynników biologicznych w laboratoriach.
Poj
ęci
a
2.1
Zagr
ożeni
e
Zagr
ożeni
e dl
a pr
acowni
ków może wyni
kać z zakaźnego, al
er
gi
zuj
ącego bądź
t
oksycznego
dzi
ał
ani
a
mat
er
i
ał
ów
biologicznych.
2.2
Laboratoria
Labor
at
or
i
ami
są pomi
eszczeni
a,
w kt
ór
ych pr
owadzone są czynności
z
wykorzystaniem czynników
bi
ol
ogi
cznych sł
użące cel
om badawczo-rozwojowym,
dydakt
ycznym
l
ub
doświ
adczal
nym,
np.
w
zakr
esi
e
medycyny
czł
owi
eka,
wet
er
ynar
i
i
,
biologii, biotechnologii, wytwarzania produktów pochodzenia biologicznego, analiz
śr
odowi
ska
czy
zapewni
a
ni
a
j
akości
.
W
wymi
eni
onych
obszar
ach
czynności
t
e
mogą
pr
owadzi
ć
do
j
akości
owo
i
i
l
ości
owo
zr
óżni
cowanych
ekspozycj
i
pr
acowni
ków.
Poj
ęci
e
l
abor
at
or
i
um
obej
muj
e
r
ówni
eż
pomi
eszczeni
a
wi
el
of
unkcyj
ne
i
pomocni
cze
pomi
eszczeni
a
t
echni
czne
j
ak
wyl
ęgar
ni
e,
sal
e
wi
r
ówek,
chł
odni
e
i
zamr
ażal
ni
e
or
az
pomieszczenia do biologicznej dezaktywacji czynników
bi
ol
ogi
cznych,
o
i
l
e
są
w
ni
ch
wykonywane
czynności
z czynnikami biologicznymi.
2.3
Produkty pochodzenia biologicznego
Produktami pochodzenia biologicznego
są pr
odukt
y
medyczne
i
l
eki
wyt
wor
zone z
bi
ol
ogi
cznych
mat
er
i
ał
ów
wyj
ści
owych,
np.
części
skł
adowe
kr
wi
,
pr
ot
ei
ny
pl
azmowe,
proteiny rekombinowane, dezaktywowane l
ub
osł
abi
one
szczepi
onki
;
wyt
wor
zone
z
bi
ol
ogi
cznych mat
er
i
ał
ów wyj
ści
owych subst
ancj
e
dl
a
pr
zemysł
u spożywczego,
np.
wi
t
ami
ny i
enzymy;
wyt
wor
zone z t
aki
ch mat
er
i
ał
ów subst
ancj
e wyj
ści
owe dl
a
pr
zemysł
u
śr
odków
czyst
ości
i
kosmet
ycznego,
np.
kol
agen
czy
ekst
r
akt
y
r
ośl
i
nne,
or
az
subst
ancj
e
wyj
ści
owe
stosowane w innych celach.
2.4
Dezaktywacja
Ni
eodwr
acal
ne
zni
szczeni
e
zdol
ności
czynnik
ów
bi
ol
ogi
cznych
do
r
ozmnażani
a
si
ę
i
infekowania.
2.5
Sterylizacja
Niszczeni
e bądź dezakt
ywacj
a wszyst
ki
ch czynników biologicznych wraz z ich
stadiami przetrwalnikowymi z wykorzystaniem metod fizycznych i/lub chemicznych.
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
3
2.6
Dekontaminacja
Redukcja czynników
bi
ol
ogi
cznych
do
pozi
omu
ni
ezagr
ażaj
ącego
zdr
owi
u.
2.7
Procedury dezynfekcyjne
Dzi
ał
ani
a pozwal
aj
ące na dopr
owadzeni
e mat
er
i
ał
ów i
pr
zedmi
ot
ów za pomocą
metod fizycznych lub
chemi
cznych
do
st
anu,
w
kt
ór
ym
ni
e
mogą
st
anowi
ć
zagr
ożeni
a
infekcji.
Uwagi
ogól
ne
/
okr
eśl
eni
e
cel
u
3.1
Uwagi ogólne
Niniejsza
r
eguł
a okr
eśl
a mi
ni
mal
ne wymagani
a budowl
ane,
t
echni
czne i
organizacyjne
doty
czące l
abor
at
or
i
ów,
skl
asyf
i
kowane w czt
er
ech st
opni
ach
bezpi
eczeńst
wa,
ni
ezbędnych
pr
zy
czynności
ach
z
użyci
em
czynników biologicznych
nal
eżących
do
r
óżnych
gr
up
r
yzyka.
Wymagani
a
t
e
maj
ą
zr
edukować
do
mi
ni
mum
zagr
ożeni
a
wyni
kaj
ące
z
obcowani
a
z
czynnikami biologicznymi.
3.2
Okr
eśl
eni
e
cel
u
Celem niniejsz
ej
r
eguł
y j
est
ochr
ona pr
acowni
ków pr
zed zagr
ożeni
em zdr
owi
a i
zapewni
eni
e bezpi
eczeńst
wa podczas wykonywania czynności
z wykor
zyst
ani
em
czynników
biologicznych
w
laboratoriach.
W
tym
znaczeniu
st
anowi
ą one
ko
nkr
et
yzacj
ę
wymagań
r
ozpor
ządzeni
a
o
czynnikach biologicznych.
Ocena ryzyka
4.1
Gr
omadzeni
e i
nf
or
macj
i
i
pr
zypor
ządkowani
e do czynności
zami
er
zonych
bądź
ni
ezami
er
zonych
W ramach oceny ryzyka
pr
acodawca
ma
obowi
ązek
pr
zed
r
ozpoczęci
em
czynności
zebr
ać
i
nf
ormacje na temat cech czynników biologicznych
,
wyst
ępuj
ących
pr
zy
i
ch
stosowaniu,
z
uwzgl
ędni
eni
em
specyf
i
cznych
czynności
or
azstwarzanych przez te
czynniki
zagr
ożeń
dl
a
zdr
owi
a
(
dzi
ał
ani
e
zakaźne,
uczul
aj
ące
l
ub
t
oksyczne)
.
Czynności
nal
eży zal
i
czyć odpowi
edni
o do czynności
zamierzonych bądź
niezamierzonych.
4.2
Okr
eśl
ani
e ryzyka i
pr
zypor
ządkowani
e go do wł
aści
wego st
opni
a
her
met
yczności
Czynności
zamierzon
e
z
użyci
em
czynników biologicznych
Pr
acodawca j
est
obowi
ązany dokonać zaszeregowania stosowanych czynników
biologicznych do grup ryzyka. W przypadku czynników
osł
abi
onych
można
dokonać
odst
ępst
wa
od
kl
asyf
i
kacj
i
opar
t
ej
na
f
or
mach
naj
części
ej
wyst
ępuj
ących
w
nat
ur
ze,
o
ile ich wirulencja
zost
ał
a
dost
at
eczni
e
obni
żona.
Odpowiednio do zaszeregowania czynnika biologicznego do jednej z grup ryzyka
nast
ępuj
e na użyt
ek dzi
ał
ań zamierzonych jego pr
zypor
ządkowani
e do
okr
eśl
onego st
opni
a bezpi
eczeńst
wa.
W r
azi
e użyci
a czynników biologicznych
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
4
nal
eżących do r
óżnych gr
up r
yzyka mi
ar
odaj
ne w kwest
i
i
pr
zypor
ządkowani
a do
danego stopnia
bezpi
eczeńst
wajest zaszeregowanie czynnika
o
naj
wyższej
gr
upi
e
r
yzyka.
Opr
ócz zagr
ożeni
a i
nf
ekcj
ą nal
eży osobno uwzgl
ędni
ać możl
i
we dzi
ał
ani
e
uczul
aj
ące
l
ub
t
oksyczne,
okr
eśl
aj
ąc
st
osowne
pr
ocedur
y
ochr
onne.
Czynności
ni
ezami
er
zone
z
użyci
em czynników biologicznych
W zwi
ązku z niezamierzonymi czynności
ami
z użyci
em czynników biologicznych
nal
eży okr
eśl
i
ć bądź oszacować możl
i
wy zakres tych czynników. Poszczególne
czynniki biologiczne
–
o
i
l
e
są znane
–
nal
eży
pr
zypor
ządkować do
odpowi
edni
ch
gr
up
r
yzyka,
uwzgl
ędni
aj
ąc
i
ch
wł
aści
wości
z
punkt
u
wi
dzeni
a
oceny
r
yzyka
i
nf
ekcj
i
.
Na
podst
awi
e
i
ndywi
dual
nych
ocen
nal
eży
dokonać
ogólnej oceny ryzyka infekcji
w odni
esi
eni
u do danych czynności
or
az zbadać,
czy możl
i
we j
est
pr
zypor
ządkowani
e danej
czynności
do j
aki
egoś st
opni
a her
met
yczności
. W
ten sposób czynnik
bi
ol
ogi
czny o naj
wyższej
gr
upi
e r
yzyka ni
ekoni
eczni
e musi
pr
zesądzać
o
pr
zypor
ządkowani
u
do
okr
eśl
onego
st
opni
a
her
met
yczności
; dokonuje
si
ę
t
ego
na
podst
awi
e
ust
al
onego
zagr
ożeni
a
ogól
nego.
Nal
eży
pr
zy
t
ym
post
ępować
zgodnie z
zasadą
por
ównywal
ności(p. rozdz. 4.3):
-
j
eżel
i
wyst
ępuj
e zagr
ożeni
e por
ównywal
ne z wyst
ępuj
ącym pr
zy czynności
ach
zamierzony
ch,
nal
eży
wybr
ać
st
opi
eń
her
met
ycznościstosownie do grupy ryzyka
istotnych czynników biologicznych;
-
j
eżel
i
wyst
ępuj
e zagr
ożeni
e mni
ej
sze w por
ównani
u z wyst
ępuj
ącym pr
zy
czynności
ach
zamierzonych
,
można
wybr
ać
ni
ższy
st
opi
eń
bezpi
eczeńst
wa;
Ni
ezal
eżni
e od zagr
ożeni
a i
nf
ekcj
ą nal
eży osobno uwzgl
ędni
ać możl
i
we dzi
ał
ani
e
uczul
aj
ące
l
ub
t
oksyczne
i
okr
eśl
i
ć
wł
aści
we
śr
odki
her
met
yczności
.
Wskazówka:
w
kwest
i
i
oceny
zagr
ożeni
a
pr
zy
i
nnych
niezamierzonyc
h
czynności
ach
z użyci
em czynników bi
ol
ogi
cznych w l
abor
at
or
i
ach,
np.
spr
ząt
ani
u l
ub pr
acach
konser
wacyj
nych,
pomocne są TRBA 400 „
I
nst
r
ukcj
a post
ępowani
a pr
zy ocenie
ryzyka dla
czynności
z
czynnikami
bi
ol
ogi
cznymi
”
.
4.3
Por
ównywal
ność
mi
ędzy
czynności
ami
zamierzonymi i niezamierzonymi
w laboratoriach
(1)
Decyduj
ące z punkt
u wi
dzeni
a por
ównywal
ności
mi
ędzy czynności
ami
zamierzonymi i niezamierzonym
i
pod wzgl
ędem wywoł
ywanego przez nie
zagr
ożeni
a i
nf
ekcj
ą są r
odzaj
,
czas t
r
wani
a i
r
ozmi
ar
ekspozycj
i
pracowników.
Wysoki
e zagr
ożeni
e i
nf
ekcj
ą por
ównywal
ne do zagr
ożeni
a wyst
ępuj
ącego pr
zy
czynności
ach zamierzonych może wyst
ąpi
ć,
gdy speł
ni
one są nast
ępuj
ące
kryteria:
-
specy
f
i
czne wł
aści
wości
czynnika bi
ol
ogi
cznego,
kt
ór
e dopr
owadzi
ł
y do j
ego
zaszeregowania do wysokiej grupy ryzyka;
-
mał
a
dawka
i
nf
ekcyj
na
czynnika biologicznego;
-
prace z czynnikiem biologicznym w
r
óżnychstadiach infekcyjnych;
-
czynności
z
wysoki
mi
st
ężeni
ami
czynników biologicznych;
-
zast
osowani
e
dużych
i
l
ości
hodowli czynnika biologicznego;
-
czynności
powi
ązane
z
r
yzyki
em
skal
eczeni
a;
-
czynności
,
w
t
r
akci
e
kt
ór
ych
t
wor
zą
si
ę
aerozole;
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
5
-
powt
ar
zani
e
si
ę
manualnych etapów pracy.
(2)
Pr
zykł
ady
pr
zypor
ządkowani
a
do
r
óżnych
st
opni
her
met
yczności
podane
są
w
rozdz. 6.
4.4
Pr
zej
ści
e
od
czynności
ni
ezamierzonych do zamierzonych
(1)
W r
óżnych dzi
edzi
nach,
np.
di
agnost
yce medycznej
l
ub badani
ach
mi
kr
obi
ol
ogi
cznych,
w t
r
akci
e doświ
adczeń może nast
ąpi
ć pr
zesuni
ęci
e od
czynności
niezamierzonych w st
r
onę zamierzonych. Ma to na miejsce wówczas,
kiedy np.
okr
eśl
ony
czynnik
bi
ol
ogi
czny,
znany
j
uż
pod
wzgl
ędem
r
odzaj
u,
poddaj
e
si
ę
cel
owemu
r
ozmnożeni
u
dl
a
uzyskani
a
j
ego
dal
szej
char
akt
er
yst
yki
.
Może
t
o
mi
eć
miejsce przy
-
okr
eśl
ani
u
opor
ności
na
śr
odki
do
chemi
ot
er
api
i
;
-
dalszemu charakteryzowaniu wyizolowanych drobnoustrojów;
-
okr
eśl
ani
u
t
ypu.
Nal
eży
wówczas
dokonać
zaszer
egowani
a
do
wł
aści
wego
st
opni
a
her
met
yczności
.
(2)
Z
czynności
ami
zami
er
zonymi
mamy
do
czyni
eni
a
r
ówni
eż,
j
eżel
i
st
osowane
są
zdefiniowane szczepy kontrolne.
Zgodni
e z „
obowi
ązki
em zast
ępowani
a”
,
j
eżel
i
dost
ępne
są
osł
abi
one
szczepy
l
abor
at
or
yj
ne,
nal
eży
z
ni
ch
skor
zyst
ać.
Ewent
ual
ni
e
można dokonać odst
ępst
wa od zaszer
egowani
a opar
t
ego na f
or
mach naj
części
ej
wyst
ępuj
ących
w
nat
ur
ze zgodnie z rozdz. 4.2.
(3)
Do
czynności
niezamierzonych
nal
eży
t
akże
pr
zechowywani
e
l
ub
dezakt
ywacj
a
mat
er
i
ał
u pr
óbki bądź wyi
zol
owanego czynnika
biologicznego
po
jego
identyfikacji/diagnostyce
,
o
i
l
e
ni
e
nast
ępuj
ą
po
tym
czynności
zamierzone.
4.5
Zagr
ożeni
a
w
odni
esi
eni
u
do
czynności
i
okr
eśl
eni
e
dzi
ał
ań
zabezpi
eczaj
ących
(1)
Nal
eży kont
ynuować ocenę ryzyka z uwzgl
ędni
eni
em czynności
i
pr
ocedur
specyf
i
cznych dl
a pr
acy w l
abor
at
or
i
um,
uwzgl
ędni
aj
ąc pr
zy t
ym czynności
powoduj
ące ni
ebezpi
eczeńst
wo nar
ażeni
a pr
acowni
ków za pośr
edni
ct
wem dr
óg
oddechowych,
ukł
adu
pokar
mowego,
ni
echr
oni
onych
śl
uzówek
(
np.
spoj
ówki
oka)
l
ub
uszkodzeń skór
y.
Ni
ezal
eżni
e od pr
zypor
ządkowani
a do wł
aści
wego st
opni
a
her
met
yczności
nal
eży uwzgl
ędni
ć t
eż dzi
ał
ani
e t
oksyczne i
alergizujące oraz
zasto
sować
odpowi
edni
e
śr
odki
ochronne.
(2)
Pr
zedost
ani
e si
ę czynników biologicznych do organizmu np. przez skórę,
śl
uzówki, drogi oddechowe, przez ukł
ad
pokar
mowy
l
ub
pr
zez
r
any
ci
ęt
e
i
kł
ut
e
może
w
szczegól
ności
nast
ąpi
ć
w
t
r
akci
e
wykonywania
t
aki
ch
czynności
l
aboratoryjnych,
jak
-
praca z otwartymi hodowlami,
-
ot
wi
er
ani
e
naczyń
z
pr
óbkami
,
-
pipetowanie,
-
wirowanie,
-
r
ozkł
ad/
r
ozt
war
zani
ekomórek,
-
opr
óżni
ani
e
naczyń
i
st
r
zykawek,
-
ci
ęci
e
pr
óbek
oraz
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
6
-
przy przelewaniu,
-
w
r
azi
e
st
ł
uczeni
a
opakowani
a,
-
w przypadku wylania,
-
w w
yni
ku
bł
ędu
w
obsł
udze.
(3)
Rodzaj
czynności
ochr
onnych będzi
e wyni
ki
em kombi
nacj
i
zaszer
egowani
a
czynników
bi
ol
ogi
cznych
do
gr
up
r
yzyka,
pr
zypor
ządkowani
a
do
okr
eśl
onego
st
opni
a
her
met
yczności
or
az okr
eśl
eni
a i
oceny ryzyka w odni
esi
eni
u do czynności
z
uwzgl
ędni
eni
em zagr
ożeń będących skut
ki
em dzi
ał
ani
a al
er
gi
zuj
ącego lub
toksycznego czynników biologicznych.
(4)
Jeżel
i
wykonywane są czynności
z pasożyt
ami
,
nal
eży st
osować dzi
ał
ani
a
ochronn
e zal
eżne od kl
asyf
i
kacj
i
pasożyt
ów – wył
ączni
e dl
a t
ych st
adi
ów
rozwojowych
danego
pasożyt
a,
kt
ór
e
st
war
zaj
ą
dl
a
pr
acowni
ków
zagr
ożeni
e
i
nf
ekcj
ą.
Śr
odki
ochronne
do
st
osowani
a
pr
zy
czynności
ach
zamierzonych w
laboratoriach
1.1.
Uwagi ogólne
(1)
Pr
acodawca powi
ni
en o i
l
e t
o możl
i
we uni
kać st
osowani
a ni
ebezpi
ecznych
czynników
biologicznych
.
Pr
acodawca st
osuj
ący czynniki
biologiczne
jest
obowi
ązany
upewni
ć
si
ę
wcześni
ej
,
czy
ni
e
i
st
ni
ej
e
możl
i
wość
zast
ąpi
eni
a
czynników
o
dużym
zagr
ożeni
u
dl
a
zdr
owi
a
czynnika
mi
o
mni
ej
szym
zagr
ożeni
u.
(2)
St
osowani
e t
echni
cznych śr
odków ochronnych ma z zasady pier
wszeńst
wo
wobec
śr
odków organizacyjnych. Śr
odki
ochr
ony i
ndywi
dual
nej
,
np.
maski
,
nal
eży
st
osować t
yl
ko wówczas,
ki
edy t
echni
czne i
or
gani
zacyj
ne śr
odki
ochr
onne nie
wyst
ar
czą
do
osi
ągni
ęci
a
cel
u,
j
aki
m
j
est
ochr
ona
pr
acowni
ka.
(3)
Jeżel
i
st
osowane
śr
odki ochronne
zost
ał
y udoskonalone
,
spr
awdzi
ł
y
si
ę
w
nowej
postaci i w istotny sposób przyczynia
j
ą
si
ę
do
podni
esi
eni
a
bezpi
eczeńst
wa
pr
acy,
nal
eży
w
st
osownym
czasi
e
dost
osować
j
e
do
t
ej
udoskonal
onej
post
aci
.
(4)
Li
czbę pr
acowni
ków wykonuj
ących czynności
z czynnikami biologicznymi
nal
eżącymi
do
gr
upy
r
yzyka
2
i
wyższych
nal
eży
ogr
ani
czyć
do
mi
ni
mum.
(5) N
al
eży
spor
ządzi
ć
i
nst
r
ukcj
ę
zakł
adową
i
poi
nst
r
uować
pr
acowni
ków.
I
nst
r
ukcj
a
zakł
adowa
powi
nna
w
szczegól
ności
zawi
er
ać
nast
ępuj
ące
punkt
y:
-
dzi
ał
ani
e
czynników biologic
znych
/
możl
i
we
zagr
ożeni
a
zdr
owi
a;
-
wskazówki
co
do
post
ępowani
a
pr
acowni
ków
w
t
r
akci
e
czynności
z
czynnikami
biologicznymi;
-
ni
ezbędne śr
odki
ochr
onne wr
az z i
nf
or
macj
ą odnośni
e pr
of
i
l
akt
yki
w zakr
esi
e
medycyny pracy i
szczepi
eń;
-
sposób
post
ępowani
a
w
przypadku awarii
,
wypadku
i
zakł
óceń
pr
acy;
-
pierwsza pomoc;
-
sposoby
ut
yl
i
zacj
i
odpadów/
ści
eków.
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
7
(6)
Dl
a czynności
z wykor
zyst
ani
em czynników bi
ol
ogi
cznych począwszy od gr
upy
r
yzyka 2 pr
acodawca j
est
obowi
ązany opr
acować pl
an hi
gi
eny i
wpr
owadzi
ć
skuteczne procedury dezynfekcyjne.
(7)
Wszyscy
pr
acowni
cy,
ł
ączni
e
z
per
sonel
em technicznym i
spr
ząt
aj
ącym,
maj
ą
być
pr
zed r
ozpoczęci
em pr
acy i
poniej w r
egul
ar
nych odst
ępach czasu i
nst
r
uowani
ust
ni
e
o
ni
ebezpi
eczeńst
wach
zwi
ązanych
z
wykonywanymi
pr
zez
ni
ch
czynności
ami
z wykorzystaniem czynników
bi
ol
ogi
cznych i
wymaganych śr
odkach ochronnych.
Dot
yczy
t
o
t
akże
pr
acowni
ków
f
i
r
m
zewnęt
r
znych.
I
nst
r
ukt
aże
nal
eży
pr
owadzi
ć
na
podst
awi
e
i
nst
r
ukcj
i
zakł
adowej
i
pl
anu
hi
gi
eny
z
uwzgl
ędni
eni
em
każdej
zmi
any
w
czynności
ach.
Tr
eść
i
dat
y
wszyst
ki
ch
i
nst
r
ukt
aży
nal
eży
odnot
ować
w
dokument
acj
ii
dać
uczest
ni
kom
do
podpi
su
cel
em
pot
wi
er
dzeni
a
udzi
ał
u.
1.2.
St
opi
eń
her
met
yczności1
(1)
Nal
eży zapewni
ć pr
acę l
abor
at
or
i
um zgodną z pr
zeznaczeni
em.
Nal
eży
pr
zest
r
zegać
śr
odków
higieny.
Jeżel
i
ocena ryzyka wykl
ucza uczul
aj
ące bądź t
oksyczne dzi
ał
ani
e
stosowanych
czynników
bi
ol
ogi
cznych,
wyst
ąpi
eni
e chor
oby w wyni
ku
czynności
z wykor
zyst
ani
em czynników nal
eżących do gr
upy r
yzyka 1 j
est
ni
epr
awdopodobne.
W pr
zeci
wnym wypadku nal
eży t
ak ust
awi
ć techniczne
przebiegi produkcji i metody technologiczne
,
aby
ni
e
dochodzi
ł
o
do
uwal
ni
ani
a
czynników biologicznych na stanowisku pracy.
W
szczegól
ności
nal
eży
st
osować
nast
ępuj
ące
śr
odki
:
(2) Laboratoria o stopniu
her
met
yczności
1 powi
nny si
ę skł
adać z oddzi
el
nych
pomi
eszczeń
odpowi
edni
ej
wi
el
kości
.
W
zal
eżności
od
r
odzaj
u
pr
ac
każdy
pr
acowni
k
powi
ni
en
dysponować
wyst
ar
czaj
ącą
powi
er
zchni
ą.
(3)
Powi
er
zchni
e (
bl
at
y i
podł
ogi
)
powi
nny być ł
at
wo zmywal
ne or
az szczel
ne i
odpor
ne
na
dzi
ał
ani
e
st
osowanych
mat
er
i
ał
ów
i
śr
odków
czyszczących.
(4)
Nal
eży
pr
zest
r
zegać
r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
(5) Czynników
bi
ol
ogi
cznych z gr
upy r
yzyka 1 można pozbywać si
ę j
ak zwykł
ych
odpadów
bez
wst
ępnego
pr
zygot
owani
a
j
edyni
e
wówczas,
ki
edy
pozwal
a
na
t
o
wyni
k
oceny stopnia ryzyka
l
ub
obowi
ązuj
ące
pr
zepisy prawne.
(6) W przypadku prac z czynnikam
i
bi
ol
ogi
cznymi
z gr
upy r
yzyka 1 o dzi
ał
ani
u
uczul
aj
ącym l
ub t
oksycznym nal
eży zast
osować odpowi
edni
e śr
odki
dl
a
zmi
ni
mal
i
zowani
a ekspozycj
i
pr
acowni
ków.
Może t
o być np.
wykor
zyst
ani
e komór
laminarnych,
stosowanie
odpowiednich
masek
albo
unikanie
tworzenia
faz
r
ozwoj
owych
gr
zybów,
w
czasi
e
kt
ór
ych
odbywa
si
ę
wyt
war
zani
e
zar
odni
ków.
1.3.
St
opi
eń
her
met
yczności2
(1)
Prace z czynnikami
bi
ol
ogi
cznymi
z
gr
upy
r
yzyka
2
powi
nny
odbywać
si
ę
w sposób pozwal
aj
ący na uni
kni
ęci
e ekspozycj
i
pr
acowni
ków,
poni
eważ
czynniki
t
e
mogą
wywoł
yw
ać
u
l
udzi
chor
oby.
W cel
u ochr
ony pr
acowni
ków nal
eży dodat
kowo obok zasad obowi
ązuj
ących dl
a
stopnia
her
met
yczności
1
pr
zest
r
zegać
nast
ępuj
ących
r
eguł
:
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
8
(2)
Labor
at
or
i
um musi
być oddzi
el
one od i
nnych pomi
eszczeń,
w kt
ór
ych ni
e są
prowadzone prace z wykorzystaniem czynników biologicznych z grupy ryzyka 2.
W
czasi
e
pr
ac
z
t
aki
mi
mat
er
i
ał
ami
okna
i
dr
zwi
powi
nny
być
zamkni
ęt
e.
(3)
Labor
at
or
i
um
musi
być
z
zewnąt
r
z
wyr
aźni
e
i
w
sposób
t
r
wał
y
oznakowane
w
sposób informu
j
ący o st
opni
u her
met
yczności
.
Na dr
zwi
ach wej
ści
owych nal
eży
umi
eści
ć
symbol
„
Zagr
ożeni
e
bi
ol
ogi
czne”
.
(4)
Dr
zwi
l
abor
at
or
i
um
powi
nny
ot
wi
er
ać
si
ę
na
zewnąt
r
z
i
ze
wzgl
ędu
na
ochr
onę
per
sonel
u powi
nny mi
eć okno z pr
zezr
oczyst
ą szybą.
I
nne śr
odki
umożl
i
wi
aj
ące
obser
wacj
ę
per
sonel
u
ni
e
są
wymagane.
(5)
Dost
ęp do l
abor
at
or
i
um powi
ni
en być ogr
ani
czony t
yl
ko dla
osób
upoważni
onych. Osoby z zewnąt
r
z powi
nny mi
eć do ni
ego wst
ęp j
edyni
e za
zezwoleniem osoby odpowiedzialnej (p. rozdz. 16).
(6)
W zal
eżności
od r
odzaj
u wykonywanych prac w laboratorium muszą być
dost
ępne odpowiednie śr
odki
ochr
ony i
ndywi
dual
nej
.
St
osowani
e t
ych śr
odków
obej
muj
e t
akże noszeni
e odzi
eży ochr
onnej
zdej
mowanej
pr
zed opuszczeni
em
obszar
u obj
ęt
ego r
yzyki
em.
Odzi
eż ochr
onna skł
ada si
ę co naj
mni
ej
z fartucha
laboratoryjnego. R
ękawi
ce
ochr
onnenal
eży
nosi
ćw
zal
eżności
i
od
r
odzaj
u
czynności
.
(7)
Do
dezynf
ekcj
i
i
myci
a
r
ąk
w
l
abor
at
or
i
um
powi
nna
być
dost
ępna
umywalka z
ar
mat
ur
ą
obsł
ugi
waną
bezdot
ykowo
or
az
dozowni
ki
śr
odka
dezynf
ekcyj
nego,
śr
odka
do myci
a r
ąk i
r
ęczni
ków papi
er
owych.
Nal
eży j
e umi
eści
ć w pobl
i
żu dr
zwi
wej
ści
owych do l
abor
at
or
i
um.
Ponadt
o l
abor
at
or
i
um powi
nno być wyposażone w
ur
ządzeni
e
do
pł
ukani
a
oczu.
(8)
Powi
er
zchni
e w l
abor
at
or
i
um muszą być ł
at
wo zmywal
ne i
odpor
ne na
st
osowane
śr
odki
dezynf
ekcyj
ne.
(9)
Pr
zyr
ządy i
powi
er
zchni
e r
obocze nal
eży zar
az po użyci
u dezynf
ekować.
I
ncydent
al
ne
skażeni
e
nat
ychmi
ast
usuwać.
(10)
Czynności
z czynnikami biologicznymi z grupy ryzyka 2,
pr
zy kt
ór
ych nal
eży
l
i
czyć
si
ę
z
powst
awani
em
bi
oaer
ozol
i
,
nal
eży
pr
owadzi
ć
w komorze laminarnej lub
por
ównywal
nym ur
ządzeni
u (
np.
pod wyci
ągi
em z wysokowydaj
nym f
i
l
t
r
em z
zawi
esi
ną
kol
oi
dal
ną)
.
(11) Czynniki biologiczne z grupy ryzyka 2
nal
eży pr
zechowywać w bezpi
ecznym
mi
ej
scu
w
szczel
ni
e
zamkni
ęt
ych
naczyni
ach.
(12)
Odpady zawi
er
aj
ące czynniki biologiczne z grupy ryzyka 2 nal
eży zbi
er
ać do
pr
zyst
osowanych
do
t
ego
poj
emni
ków,
a
pr
zed
pozbyci
em
si
ę
i
ch
poddać
obr
óbce
zgodnie z rozdz. 13.
(13)
Do
dezakt
ywacj
i
l
ub
st
er
yl
i
zacj
i
w
r
amach
odkażani
a
i
ut
yl
i
zacj
i
nal
eży
st
osować
odpowiednie do typu mikroorganizmu procedury fizyczne lub chemiczne o
udokument
owanej
skut
eczności
.
Z t
ego wzgl
ędu w budynku l
abor
at
or
i
um musi
znaj
dować
si
ę
aut
okl
aw
l
ub
por
ównywal
ne
ur
ządzeni
e
(
np.
ur
ządzeni
e
do
dezynf
ekcj
i
termicznej).
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
9
(14) Zanieczyszczone
powi
et
r
ze z pr
ocesu,
pr
zedost
aj
ące si
ę do pomi
eszczeni
a
l
abor
at
or
i
um,
musi
być oczyszczone st
osownymi
met
odami
,
np.
pr
zez f
i
l
t
r
acj
ę l
ub
uzupeł
ni
aj
ący pr
oces termiczny.
Dot
yczy t
o t
akże powi
et
r
za z aut
okl
awów,
pomp,
bioreaktorów itp.
(15)
Tr
anspor
t
wewnąt
r
zzakł
adowy
czynników biologicznych poza laboratorium musi
odbywać
si
ę
w
szczel
ni
e
zamkni
ęt
ych,
zabezpi
eczonych
pr
zed
st
ł
uczeni
em
i
w
r
azi
e
skażeni
a
możl
i
wych
do
dezynfekcji
z
zewnąt
r
z
oznakowanych
poj
emni
kach.
(16)
Pr
zed r
ozpoczęci
em pr
ac napr
awczych bądź moder
ni
zacyj
nych na
zanieczyszczonych
ur
ządzeni
ach nal
eży j
e odkazi
ć;
może t
ego dokonać per
sonel
l
abor
at
or
i
um bądź osoby z zewnąt
r
z.
Osoba odpowi
edzi
al
na za pr
ace
r
emont
owe/
napr
awcze j
est
obowi
ązana wyst
awi
ć pi
semne zezwol
eni
e na i
ch
przeprowadzenie.
Jeżel
i
ni
e j
est
możl
i
wa peł
na dekont
ami
nacj
a,
nal
eży w f
or
mi
e pi
semnej
okr
eśl
i
ć
wymagane dodatkowe
śr
odkiochronne.
5.4
St
opi
eń
her
met
yczności3
(1)
Dl
a uni
kni
ęci
a wydost
ani
a si
ę czynników biologicznych do otoczenia i
zwi
ązanej
z t
ym możl
i
wości
ekspozycj
i
pr
acowni
ków w t
r
akci
e czynności
z
czynnikami biologicznymi
z gr
upy r
yzyka 3 nal
eży zast
osować wymagane
śr
odki
ochronne
dost
osowane
do
r
odzaj
u
t
ych
czynności
.
W cel
u ochr
ony pr
acowni
ków nal
eży oprócz śr
odków opi
sanych w ust
ępi
e
poświ
ęconym st
opni
owi
her
met
yczności
2 pr
zest
r
zegać wymi
eni
onych poni
żej
wymagań.
Do
czynności
zamierzonych z wykorzystaniem czynników biologicznych z
grupy ryzyka 3** stosuje
si
ę
zasady
zawar
t
e
w
TRBA 105
„
Śr
odki
bezpi
eczeńst
wa
pr
zy
czynności
ach
z
czynnikami biologicznymi grupy ryzyka 3**
”
.
(2)
W r
azi
e pr
owadzeni
a czynności
obj
ęt
ych st
opni
em bezpi
eczeńst
wa 3
l
abor
at
or
i
um musi
być oddzi
el
one od i
nnych pomi
eszczeń za pomocą śl
uzy z
dwoj
gi
em
samozamykaj
ących
si
ę
dr
zwi
.
Do dezynf
ekcj
i
i
myci
a r
ąk w śl
uzi
e powi
nna znaj
dować si
ę umywal
ka z ar
mat
ur
ą
bezdot
ykową or
az dozowni
ki
śr
odka dezynf
ekcyj
nego,
śr
odka do myci
a r
ąk i
r
ęczni
ków
papi
er
owych.
Poza
obszar
em
l
abor
at
or
i
um
muszą
być
dost
ępne
śr
odki
do
ochr
ony
i
pi
el
ęgnacj
i
skór
y.
W
śl
uzi
e
nal
eży
umi
eści
ć
pr
zewi
dzi
ane
dl
a
st
opni
a
her
met
yczności3 śr
odki
ochr
ony
i
ndywi
dual
nej
ł
ączni
e z odzi
eżą ochr
onną.
Odzi
eż ochr
onna w uzupeł
ni
eni
u do
odzi
eży
dl
a
st
opni
a
her
met
yczności
2 obejmuje zapinany z t
ył
ufartuch ochronny,
but
y o konst
r
ukcj
i
zamkni
ęt
ej
(
zakł
adane w r
azi
e pot
r
zeby)
or
az ochr
ani
acz ust
(
zabezpi
eczeni
e
pr
zed
dot
kni
ęci
em)
.
(3)
Dl
a
ur
ządzeń
i
st
ot
nych
z
punku
wi
dzeni
a
bezpi
eczeńst
wa
(
went
yl
acj
a,
t
el
ef
on
al
ar
mowy,
ur
ządzeni
e
nadzor
uj
ące)
nal
eży pr
zewi
dzi
eć
zasi
l
ani
e
awar
yj
ne.
W
cel
u
umożl
i
wi
eni
a per
sonel
owi
bezpi
ecznego opuszczeni
a obszar
u r
oboczego nal
eży
zai
nst
al
ować
oświ
et
l
eni
e
awar
yj
ne.
(4)
W razie prowadzenia c
zynności
z
czynnikami biologicznymi grupy ryzyka 3 w
l
abor
at
or
i
um
musi
st
al
e
panować
podci
śni
eni
e
kont
r
ol
owane
czuj
ni
ki
em
z
sygnał
em
al
ar
mowym.
W uzasadni
onych pr
zypadkach można zast
osować r
ówni
eż i
nne,
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
10
r
ównoważne pod wzgl
ędem dzi
ał
ani
a ochr
onnego,
pr
ocedur
y l
ub ur
ządzeni
a
zapewni
aj
ące
szczel
ność.
Ni
edopuszczal
ne
j
est
ponowne
dopr
owadzani
e
skażonego
powi
et
r
za
do
pomi
eszczeń,
w
kt
ór
ych
odbywa
si
ę
pr
aca.
(5)
Przy otwartych
czynności
ach
z
czynnikami biologicznymi grupy ryzyka 3
nal
eży
używać komory laminarnej II klasy bezpi
eczeńst
wa l
ub i
nnego ur
ządzeni
a
por
ównywal
nego
pod
wzgl
ędem
skut
eczności
ochr
ony
osobi
st
ej
.
(6)
Każde
l
abor
at
or
i
um
powi
nno
mi
eć
wł
asne
wyposażeni
e.
(7)
Labor
at
or
i
um
musi
być
wyposażone
w
aut
okl
aw.
(8)
Powst
aj
ące
w
l
abor
at
or
i
um
ści
eki
nal
eży
poddawać
obr
óbcetermicznej: po
zebr
ani
u
do
poj
emni
ków
wyst
er
yl
i
zować
w
aut
okl
awi
e
l
ub
pr
zekazać
do
cent
r
al
nej
st
er
yl
i
zat
or
ni
ści
eków.
Al
t
er
nat
ywni
e
można
zast
osować
spr
awdzone chemiczne
metody dezaktywacji.
Pr
zy
zgodnej
z
pr
zeznaczeni
em
ekspl
oat
acj
i
ur
ządzeń
i
st
osowani
uorganizacyjnych
śr
odków
ochronnych
w
śl
uzi
e
ni
e
zbi
er
aj
ą
si
ęzanieczyszczone
ści
eki
.
(9)
Obszar
l
abor
at
or
i
um
musi
być
uszczel
ni
ony
w
cel
u
umożl
i
wi
eni
a
gazowania
/fumigacji.
(10)
Osoba odpowi
edzi
al
na powi
nna ogr
ani
czyć dost
ęp do l
abor
at
or
i
um do gr
ona
osób,
kt
ór
e są ni
ezbędne do wykonywani
a czynności
.
W uzasadni
onych
poj
edynczych pr
zypadkach osoba odpowi
edzi
al
na może zezwol
i
ć na wst
ęp i
nnych
osób (np. personelu konserwacyjnego) pod fachowym nadzorem.
(11)
Sposób
post
ępowani
a
w
syt
uacj
ach
awar
yj
nych
nal
eży
ur
egul
ować
za
pomocą
odpowi
edni
ej
i
nst
r
ukcj
i
.
Musi
być zai
nst
al
owane ur
ządzeni
e umożl
i
wi
aj
ące
komuni
kacj
ę
z laboratorium
na
zewnąt
r
z.
(12)
Okna w obszar
ze,
w kt
ór
ym są pr
owadzone pr
ace,
muszą być szczel
ne i
zamkni
ęt
e.
5.5
St
opi
eń
her
met
yczności4
(1)
Zabezpieczenie przed uwolnieniem s
i
ę do ot
oczeni
a w l
abor
at
or
i
um
czynników
bi
ol
ogi
cznych nal
eżących do gr
upy r
yzyka 4 musi
odpowi
adać
aktualnemu stanowi techniki.
(2)
W
odni
esi
eni
u
do
czynności
z
użyci
em
czynników
bi
ol
ogi
cznych
nal
eżących
do
grupy ryzyka 4
nal
eży
sf
or
muł
ować
i
st
osować
śr
odki
her
met
yczności
odpowi
adaj
ące
stopniowi
her
met
yczności4.
(3)
W
zal
eżności
od
r
odzaj
u
czynności
nal
eży
na
podst
awi
e
oceny
r
yzyka
okr
eśl
i
ć
dalsze, dostosowane do danego przypadku,
śr
odkitechniczne, organizacyjne i
personalne
i
zapewni
ć ich przestrzeganie. Należy pr
zy t
ym uwzgl
ędni
ć śr
odki
opi
sane
w
r
ozdz.
5.
2…5.
4
ni
ni
ej
szej
r
eguł
y
t
echni
cznej
.
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
11
Śr
odki
ochronne do stosowania w laboratoriach
pr
zy
czynności
ach
niezamierzonych
6.1
Laboratoria medyczne i weterynaryjne oraz laboratoria
wyt
war
zaj
ące
produkty pochodzenia biologicznego
6.1.1 Informacje ogólne
(1)
W
l
abor
at
or
i
ach medycznych i
wet
er
ynar
yj
nych oper
uj
e si
ę
pr
zede wszyst
ki
m
materi
ał
em pochodzeni
a l
udzki
ego l
ub zwi
er
zęcego.
Z r
eguł
y są t
o czynności
niezamierzone
.
Mat
er
i
ał
do
badań
(
np.
pł
yny
ust
r
oj
owe,
t
kanki
,
hodowle komórkowe)
nal
eży
uważać
za
pot
encj
al
ne
zagr
ożeni
e
i
nf
ekcj
ą.
Natomiast w laboratoriach badawczo-
r
ozwoj
owych zaj
muj
ących si
ę wyt
war
zani
em
produktów biologicznych
pochodzeni
a l
udzki
ego i
zwi
er
zęcego pr
zeważni
e st
osuj
e
si
ę
mat
er
i
ałod zdrowych dawców.
(2)
Dzi
ał
ani
a
zabezpi
eczaj
ące
wymi
eni
one
w
r
ozdz.
5.
1,
ust
.
2,
3,
5
i
7
st
osuj
e
si
ę
r
ówni
eż
do
czynności
niezamierzonych w omawianych laboratoriach.
(3)
W pr
zypadku czynności
ni
ezamierzonych w laboratoriach medycznych
pr
acodawca
z
r
eguł
y
ni
e
j
est
w
st
ani
e
wywi
ązać
si
ę
z
obowi
ązku
zast
ępowani
a.
W
dzi
edzi
ni
e badań medycznych możl
i
we j
est
j
ednak pr
zynaj
mni
ej
w odosobni
onych
pr
zypadkach
wykor
zyst
ani
e
schar
akt
er
yzowanego
mat
er
i
ał
u
badawczego
(
uj
emnego
na HI
V,
HBV i
HCV)
.
W t
aki
ch pr
zypadkach nal
eży post
ępować zgodni
e z
obowi
ązki
em
zast
ępowani
a.
(4)
N
al
eży
pr
ef
er
ować
t
aki
e
pr
ocedur
y
badawcze,
kt
ór
e
-
są
w
dal
eko
i
dący
sposób
zaut
omat
yzowane,
-
wymagaj
ą
j
edyni
e
ni
ewi
el
u
czynności
manual
nych
o
ni
ewi
el
ki
m
zasi
ęgu,
-
zapewni
aj
ą
zmni
ej
szone
wydzi
el
ani
e
si
ę
aer
ozol
i
,
-
zapewni
aj
ą
szybką
dezakt
ywacj
ę
mat
er
i
ał
u,
-
umożl
i
wi
aj
ą
skut
eczną
dekont
ami
nacj
ę
używanych
ur
ządzeń.
(5)
Dla
czynności
z wykor
zyst
ani
em mat
er
i
ał
u
pochodzeni
a l
udzki
ego bądź
zwi
er
zęcego
potencjalnie
zakaźnego
l
ub
zakaźnego,
a
t
akżewyizolowanych z nich
czynników biologicznych pracodawca ma obo
wi
ązek opr
acować plan higieny i
umożl
i
wi
ć zastosowanie skutecznych procedur dezynfekcyjnych.
Dot
yczy t
o t
akże
st
anowi
sk
pr
acy
w
dzi
ał
ach
pr
zyj
mowani
a
i
r
ozdzi
ał
u
pr
óbek.
6.1.2
Pr
zypor
ządkowani
e
st
opni
her
met
yczności
(1)
Pr
óbki
mat
er
i
ał
ów pochodzeni
a l
udzki
ego (
pł
ynyustrojowe, tkanki, hodowle
komór
kowe i
t
d.
)
o ni
eschar
akt
er
yzowanym st
at
usi
e i
nf
ekcyj
ności
nal
eży t
r
akt
ować
jako potencjalne
zagr
ożeni
e
i
nf
ekcj
ą.
Z
t
ego
wzgl
ędu
odpowi
edni
e
czynności
nal
eży
pr
owadzi
ć
z
zasady
w
war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi hermetycz
ności2.
(2)
Jeżel
i
st
at
us i
nf
ekcyj
ności
mat
er
i
ał
u pr
óbki
j
est
znany i
wyst
ępuj
e zakażeni
e
HIV, HBV, HCV lub innymi przenoszonym
i
pr
zez
kr
ew
wi
r
usami
zapal
eni
a
wąt
r
oby,
nal
eży zbadać,
czy – zal
eżni
e od r
yzyka ekspozycj
i
pr
zy maj
ących nast
ąpi
ć
czynności
ach – nie wyst
ępuj
e zagr
ożeni
e por
ównywal
ne do zagr
ożeni
a
t
owar
zyszącego
czynności
om
zamierzony
m
obj
ęt
ych
stopniem
her
met
yczności3.
O i
l
e ma t
o mi
ej
sce,
nal
eży zast
osować śr
odki
her
met
yczności
odpowi
adaj
ące
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
12
stopniowi
her
met
yczności 3 wg TRBA 105 „
Śr
odki
hermetyczności przy
czynności
ach
z
czynnikami biologicznymi grupy ryzyka 3**
”
.
(3)
Jeżel
i
st
at
us i
nf
ekcyj
ności
mat
er
i
ał
u pr
óbki
j
est
znany i
wyst
ępuj
e skażeni
e
czynnikiem
bi
ol
ogi
cznym nal
eżącym do gr
upy r
yzyka 3,
nal
eży zbadać,
czy –
zal
eżni
e
od
r
yzyka
ekspozycj
i
pr
zy
maj
ących
nast
ąpi
ć
czynności
ach
–
ni
e
wyst
ępuj
e
zagr
ożeni
e por
ównywal
ne do zagr
ożeni
a t
owar
zyszącego czynności
om
zamierzonym
obj
ęt
ych
stopniem
her
met
yczności3.
(4)
Jeżel
i
wyst
ępuj
e
podej
r
zeni
e
zakażeni
a czynnikiem
bi
ol
ogi
cznym
nal
eżącym
do
grupy ryzyka 4, wszelkie badania z wykorzystaniem nie poddanego dezaktywacji
mat
er
i
ał
u nal
eży pr
owadzi
ć w war
unkach odpowi
adaj
ących naj
wyższemu,
możl
i
wemu st
opni
owi
her
met
yczności
,
co
najmniej
jednak
w
warunkach
odpowi
adaj
ących
st
opni
owi
her
met
yczności3.
(5)
Jeżel
i
wedł
ug char
akt
er
yst
yki
pr
óbek mat
er
i
ał
u l
udzki
ego,
pochodzącego od
dawców bez widocznych objawów klinicznych, nie zawiera on specyficznych dla
gospodar
za
czynni
ków
skażeni
a
nal
eżących
do
gr
upy
r
yzyka
2
l
ub
wyższej
,
nal
eży
pr
zest
r
zegać
war
unków
okr
eśl
onych
dl
a
stopnia
her
met
yczności1. Ma to miejsce
np.
wówczas,
ki
edy
mat
er
i
ał
j
est
HI
V,
HBV
i
HCVnegatywny. Można
wt
edy
zakł
adać,
że
zagr
ożeni
e
i
nf
ekcj
ą
ze
st
r
ony
i
nnych
drobnoustrojó
w
j
est
st
osunkowo
mał
e.
(6)
Labor
at
or
i
a medyczne i
wet
er
ynar
yj
ne or
az zaj
muj
ące si
ę wyt
war
zani
em
produktów pochodzenia biologicznego
,
w
kt
ór
ych
są
pr
owadzone
badani
a
st
er
yl
ności
l
ub
j
akości
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
można
pr
zypor
ządkować
do
stopnia
her
met
yczności
1.
Namnażani
e i
r
óżni
cowani
e czynników biologicznych przy podejrzanych
di
agnozach nal
eży pr
owadzi
ć w war
unkach odpowi
adaj
ących stopniowi
her
met
yczności2.
(7)
Labor
at
or
i
a,
w kt
ór
ych są wykonywane czynności
z wykor
zyst
ani
em pr
óbek
mat
er
i
ał
ów zwi
er
zęcych pochodzących od kr
ęgowców (
z wyj
ąt
ki
em naczel
nych)
,
nal
eży
pr
zypor
ządkować
do
stopnia
her
met
yczności1,
o
i
l
e
dawcy
ni
e
wykazuj
ą
obj
awów
chor
oby.
Jeżel
i
i
st
ni
ej
e
uzasadni
one
podej
r
zeni
e,
i
ż
ma
mi
ej
sce
zakażeni
e
dr
obnoust
r
oj
em wywoł
uj
ącym zoonozy,
nal
eży zast
osować śr
odki
her
met
yczności
odpowi
adaj
ące
co
naj
mni
ej
stopniowi hermetycznósci 2.
(8)
Czynności
wykonywane z wykor
zyst
ani
em ni
eschar
akt
er
yzowanego mat
er
i
ał
u
od
naczel
nych
nal
eży
pr
zypor
ządkować
do
stopnia
her
met
yczności2.
Jeżel
i
ze
wzgl
ędu na schor
zeni
e zwi
er
zęci
a-dawcy można si
ę l
i
czyć z wydzi
el
ani
em
drobnoustrojów
nal
eżących do wyższej
gr
upy r
yzyka,
wymagane
jest
pr
zepr
owadzeni
e na podst
awi
e oceny zagr
ożeni
a pr
zypor
ządkowani
a wł
aści
wego
stopnia
her
met
yczności
, odniesionego do konkretnego przypadku.
6.1.3
St
opi
eń
her
met
yczności
1
Dl
a
ochr
ony
pr
acowni
ków
nal
eży
st
osować
śr
odki
opi
sane
w
r
ozdz.
5.
2.
Dodat
kowo
cel
owe może być posi
adani
e w cel
u nat
ychmi
ast
owego użyci
a śr
odków
dezynf
ekcyj
nych,
np.
wówczas,
ki
edy pr
zedmi
ot
em pr
ac są pr
óbki
pochodzeni
a
l
udzki
ego i
zwi
er
zęcego wg r
ozdz.
6.
1.
2 ust
5.
Nal
eży pr
zy t
ym st
osować si
ę do
pr
zywoł
anych w r
ozdz.
5.
2 ust
.
4 podst
awowych r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
(
z
wyj
ąt
ki
em
r
eguł
y
9)
.
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
13
6.1.4
St
opi
eń
her
met
yczności2
(1)
Śr
odki
odpowi
adaj
ące st
opni
owi
her
met
yczności2, opisane w rozdz. 5.3
obowi
ązuj
ą z uwzgl
ędni
eni
em poni
ższych punkt
ów.
Z ni
eschar
akt
er
yzowanym
mat
er
i
ał
em ludzki
m
i
zwi
er
zęcym
nal
eży
obchodzi
ć
si
ę
w
sposób
opi
sany
w
r
ozdz.
6.1.2, ust. 1 i 7,
w war
unkach odpowi
adaj
ących st
opni
owi
her
met
yczności2.
Nal
eży
st
osować
si
ę
do
śr
odków
opi
sanych
w
r
ozdz.
5.
2
or
az
wymi
eni
onych
w
r
ozdz.
5.2 ust.
4
podst
awowych
r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
z
wyj
ąt
ki
em
r
eguł
y
9.
Dodat
kowo
nal
eży
speł
ni
ć
nast
ępuj
ące
wymagani
a:
(2)
Jeżel
i
i
st
ni
ej
e r
yzyko r
ozpr
yskani
a badanego mat
er
i
ał
u,
nal
eży st
osować
ochr
onę
ust
i
nosa
or
az
okul
ar
y
ochr
onne.
(3)
Jeżel
i
naczyni
a z badanym mat
er
i
ał
em będą pozost
awał
y pr
zez j
aki
ś czas
otwarte, np. przy równoczesnym przygotowywaniu
wi
ększej
l
i
czby
pr
óbek,
nal
eży
j
e
umi
eści
ć
w
sposób
uni
emożl
i
wi
aj
ący
i
ch
pr
zewr
óceni
e
si
ę,
np.
w
otwartym pojemniku
zbi
er
aj
ącym.
Po
zakończeni
u
pi
pet
owani
a
nal
eży
je
st
ar
anni
e
zamknąć.
(4)
W
l
abor
at
or
i
ach
hi
st
opat
ol
ogi
cznych
nal
eży
st
osować
mi
kr
ot
omy
saneczkowe
z
zakr
yt
ymi
ost
r
zami
,
co
pozwol
i
zmi
ni
mal
i
zować
r
yzyko
skal
eczeni
a.
Wymi
anę
ost
r
zy
nal
eży
pr
zepr
owadzać
pr
zy
użyci
u
specj
al
nych
pudeł
ek.
(5)
Transp
or
t
wewnąt
r
zzakł
adowy mat
er
i
ał
u badawczego musi
odbywać si
ę w
zamkni
ęt
ych,
zabezpi
eczonych
pr
zed
st
ł
uczeni
em,
szczel
nych
dl
a
ci
eczy
i
możl
i
wych
do
oczyszczeni
a
z zewnąt
r
z
poj
emni
kach
o
st
abi
l
nej
f
or
mi
e,
kt
ór
e
można
w
t
r
wał
y
sposób oznakować l
ub opat
r
zyć odpowi
edni
ą et
yki
et
ą.
Pr
ef
er
owane są poj
emniki
pr
zezr
oczyst
e.
Poj
emni
ki
ni
e mogą si
ę pr
zypadkowo ot
wor
zyć pod wpł
ywem
dzi
ał
ani
a
czynni
ków
zewnęt
r
znych.
Pojemniki ochronne i zbiorcze na naczynia z prób
kami
nal
eży
oznakować
symbol
em
„
zagr
ożeni
e
bi
ol
ogi
czne”
.
Muszą
one
być
wykonane
w
sposób
uni
emożl
i
wi
aj
ący
i
ch
uszkodzenie w normalnych warunkach transportowania
.
Nal
eży
uni
kać
kont
ami
nacj
i
naczyń ochr
onnych i
t
owar
zyszącej
dokument
acj
i
. Zanieczyszczone naczynia z
pr
óbkami
nal
eży
po
dost
awi
e
zdezynf
ekować
i
na
nowo
oznaczyć
w
cel
u
uni
kni
ęci
a
infekcji d
r
ogą
pokar
mową.
Naczyni
a
z
pr
óbkami
muszą
dać
si
ę
ot
wor
zyć
r
ęczni
e.
Na
f
or
mul
ar
zu zapot
r
zebowani
a nal
eży umi
eści
ć wskazówki
odnośni
e znanych j
uż
infekcji.
(6)
Odpady
o
pot
encj
al
nych
l
ub
udokument
owanych
wł
aści
wości
ach
i
nf
ekcyj
nych
nal
eży zbi
er
ać w bezpi
ecznych poj
emni
kach (
zamykanych,
ni
epr
zepuszczaj
ących
zapachów,
odpor
nych
na
wi
l
goć)
,
a
nast
ępni
e
poddać
j
e
obr
óbce
zgodni
e
z
r
ozdz.
5.
3
ust
.
13
l
ub
oddać
do
pr
awi
dł
owej
utylizacji.
S
pi
czast
e i
ost
r
e pr
zedmi
ot
y (
np.
i
gł
y czy l
ancet
y)
powi
nny być zbi
er
ane do
j
ednor
azowych
poj
emni
ków
odpor
nych
na
pr
zebi
ci
e
i
st
ł
uczeni
e.
6.1.5
St
opi
eń
her
met
yczności3
(1)
Dl
a
bezpi
eczeńst
wa
pr
acowni
ków
nal
eży
speł
ni
ać
wymagani
a
opi
sane
w
r
ozdz.
5.3, 5.4 i 6.1.2.
(2)
W laboratoriach histopatologicznych podczas pracy z zainfekowanymi tkankami,
n
p.
podczas wyci
nani
a l
ub badań makr
oskopowych,
śr
odki
ochr
ony i
ndywi
dual
nej
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
14
nal
eży
uzupeł
ni
ć
o
f
ar
t
uchy
j
ednor
azowe.
Pr
zy
ot
wi
er
ani
u
j
am
ni
ezbędne
są
okul
ar
y
ochr
onne,
pr
zy pr
epar
owani
u cyst
i
węzł
ów chł
onnych or
az szybki
ch ci
ęci
ach
dodatkowo ochrona ust i nosa.
6.1.6
St
opi
eń
her
met
yczności4
W trakcie niezamierzonych
czynności
z
wykor
zyst
ani
em
czynników biologicznych z
gr
upy r
yzyka 4 nal
eży post
ępować anal
ogi
czni
e j
ak w pr
zypadku czynności
zamierzonych
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności4 (rozdz. 5.5).
6.2
Laboratoria
pr
owadzącemikrobiologiczne badania naukowe i laboratoria
pr
owadzące
badani
a
śr
odowi
ska
6.2.1 Informacje ogólne
(1)
W l
abor
at
or
i
ach zaj
muj
ących si
ę ogól
nymi
i
st
osowanymi
badani
ami
bi
ol
ogi
cznymi
or
az w l
abor
at
or
i
ach pr
owadzących badani
a śr
odowi
ska (
w t
ym
bi
ot
echni
czne)
oper
uj
e si
ę gł
ówni
e pr
óbkami
pochodzącymi
ze śr
odowi
ska
nat
ur
al
nego (
woda,
zi
emi
a,
powi
et
r
ze or
az i
nne mat
er
i
ał
y)
.
Są t
o naj
części
ej
czynności
ni
ezami
er
zone.
Zwr
aca
si
ę
szczegól
ną
uwagę
na
r
ozdz.
4
(
pr
zej
ści
e
od
czynności
ni
ezami
er
zonych
do
zamierzonych).
(2)
W l
abor
at
or
i
ach badań śr
odowi
ska or
az ur
ządzeni
ach śr
odowi
skowo-
bi
ot
echni
cznych częst
o pr
owadzi
si
ę eksper
yment
y symul
acyj
ne (
np.
w zakr
esi
e
oczyszczani
a
ści
eków
l
ub
bi
ol
ogi
cznej
ut
yl
i
zacj
i
odpadów)
w
skal
i
pół
t
echni
cznej
l
ub
technicznej. Czyn
ności
t
e or
az zwi
ązane z ni
mi
śr
odki
ochr
onne zost
aną
uwzgl
ędni
one w regule technicznej TRBA j
ako że gr
ani
ce mi
ędzy l
abor
at
or
i
um i
ur
ządzeni
em
bi
ot
echni
cznym
ni
e
są
ści
śl
e
okr
eśl
one.
6.2.2
Pr
zypor
ządkowani
e
st
opni
her
met
yczności
(1)
Znaczną wi
ększość pr
óbek mat
er
i
ał
ów pochodzących ze śr
odowi
ska (
woda,
zi
emi
a,
powi
et
r
ze or
az i
nne mat
er
i
ał
y)
można uznać za mat
er
i
ał
y bez pot
encj
ał
u
i
nf
ekcyj
nego.
Dl
at
ego
t
eż
czynności
z
wykor
zyst
ani
em
t
ych
mat
er
i
ał
ów
pr
owadzi
si
ę
na
ogół
w
war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności 1.
(2)
Labor
at
or
i
a,
w kt
ór
ych pr
owadzone są badani
a st
er
yl
ności
i
okr
eśl
ani
a l
i
czby
kol
oni
i
or
az i
nne pr
ace zwi
ązane z zapewni
ani
em j
akości
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
,
ni
esł
użące
specyf
i
cznemu
udokument
owani
u
obecności
czynni
ków
bi
ol
ogi
cznych
o
dzi
ał
ani
u
i
nf
ekcyj
nym
i
w
kt
ór
ych
t
oku
ni
e
dokonuj
e
si
ę
specyf
i
cznego
namnażani
a
1
l
ub
specyf
i
cznego
r
ozmnażani
a
czynni
ków
bi
ol
ogi
cznych
o
t
aki
m
dzi
ał
ani
u,
podl
egaj
ą
rygorom stopnia
her
met
yczności1.
(3)
Jeżel
i
pr
óbka
zawi
er
a
czynni
ki
bi
ol
ogi
czne
o
dzi
ał
ani
u
i
nf
ekcyjnym (np. próbki
ści
eków,
odpadów,
kompost
u,
szl
amu z oczyszczal
ni
czy zgni
l
i
zny)
,
a w t
r
akci
e
czynności
dochodzi
do
specyf
i
cznego
namnażani
a
l
ub
specyf
i
cznego
r
ozmnażani
a
czynników
bi
ol
ogi
cznych o dzi
ał
ani
u i
nf
ekcyj
nym,
czynności
t
aki
e z r
eguł
y nal
eży
pr
owadzi
ć
w
war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności2.
1
specyf
i
czne
namnażani
e
–
ski
er
owane
na
konkr
et
ny
mi
kr
oor
gani
zm
(
pr
zyp.
t
ł
um.
)
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
15
(4)
Czynności
w l
abor
at
or
i
ach,
kt
ór
e ogr
ani
czaj
ą si
ę wył
ączni
e do bezpośr
edni
ch
badań mi
kr
oskopowych l
ub bi
omol
ekul
ar
nych maj
ących na cel
u udokument
owani
e
obecności
czynnik
ów
bi
ol
ogi
cznych
nal
eżących
do
gr
upy
r
yzyka
3,
są
czynności
ami
niezamierzonymi
,
kt
ór
e mogą być wykonywane w war
unkach odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności
2.
Komor
ę
l
ami
nar
ną
do
obr
óbki
pr
óbek
nal
eży
zast
osować
wówczas,
j
eżel
i
będzi
e
t
o
wymagane
ze
wzgl
ędu
na
wyni
k
oceny
ryzyka.
(5)
W ur
ządzeni
ach śr
odowi
skowo-bi
ot
echni
cznych (
ur
ządzeni
a bi
ot
echni
czne
char
akt
er
em zbl
i
żone do l
abor
at
or
i
um)
z r
eguł
y ni
e odbywa si
ę specyf
i
czne
r
ozmnażani
e
czynników
bi
ol
ogi
cznych
o
dzi
ał
ani
u
i
nf
ekcyj
nym.
6.2.3
St
opi
eń
her
met
yczności1
Dl
a
ochr
ony
pr
acowni
ków
nal
eży
st
osować
śr
odki
opi
sane
w
r
ozdz.
5.
2.
Nal
eży
pr
zy
t
ym
st
osować
si
ę
do
pr
zywoł
anych
w
r
ozdz.
5.
2
ust
.
4
podst
awowych
r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
(
z
wyj
ąt
ki
em
r
eguł
y
9)
.
6.2.4
St
opi
eń
her
met
yczności2
(1)
Dl
a ochr
ony pr
acowni
ków nal
eży st
osować śr
odki
opi
sane w r
ozdz. 5.3 z
uwzgl
ędni
eni
em
ust
.
2.
Nal
eży
pr
zy
t
ym
st
osować
si
ę
do
pr
zywoł
anych
w
r
ozdz.
5.
2
ust
.
4
podst
awowych
r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
(
z
wyj
ąt
ki
em
r
eguł
y
9)
.
(2)
Odpady
z
pot
encj
al
nym
l
ub
udokument
owanym
pot
encj
ał
em
i
nf
ekcyj
nym
nal
eży
zbi
er
ać w bezpi
ecznych poj
emni
kach (
zamykanych,
ni
epr
zepuszczaj
ących
zapachów,
odpor
nych
na
wi
l
goć)
,
a
nast
ępni
e
poddać
j
e
obr
óbce
zgodni
e
z
r
ozdz.
5.
3
ust
.
13
l
ub
oddać
do
wł
aści
wej utylizacji.
6.2.5
St
opi
eń
her
met
yczności3
Dl
a
ochr
ony
pr
acowni
ków
nal
eży
st
osować
śr
odki
opi
sane
w
r
ozdz.
5.
4.
Nal
eży
pr
zy
t
ym
st
osować
si
ę
do
pr
zywoł
anych
w
r
ozdz.
5.
2
ust
.
4
podst
awowych
r
eguł
dobr
ej
t
echni
ki
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
(
z
wyj
ąt
ki
em
r
eguł
y
9)
.
6.3
Labor
at
or
i
a
zaj
muj
ące
si
ę
zapewni
eni
em
j
akości
produktów pochodzenia
biologicznego i inn
ych śr
odków f
ar
makol
ogi
cznych,
spożywczych i
kosmetyków
6.3.1 Informacje ogólne
(1)
W
l
abor
at
or
i
ach
zaj
muj
ących
si
ę
zapewni
eni
em
j
akości
produktów pochodzenia
biologicznego
oper
uj
e
si
ę
gł
ówni
e
pr
óbkami
pochodzącymi
z
pr
odukcj
i
wyr
obów
medycznych i farmaceutyków pochodzenia biologicznego oraz preparatami
di
agnost
ycznymi
i
n
vi
t
r
o.
Z
r
eguł
y
są
t
o
czynności
ni
ezamierzone.
Dot
yczy
t
o
t
eż
l
abor
at
or
i
ów zaj
muj
ących si
ę zapewni
a
ni
em j
akości
i
nnych śr
odków
farmakologicznych.
(2)
W labora
t
or
i
ach
zaj
muj
ących
si
ę
zapewni
ani
em
j
akości
śr
odków
spożywczych
punkt
ci
ężkości
st
anowi
badani
e żywności
i
j
ej
skł
adni
ków.
Z r
eguł
y są t
o
czynności
ni
ezamierzone.
(3)
W l
abor
at
or
i
ach zaj
muj
ących si
ę zapewni
a
ni
em j
akości
kosmet
yków
pr
owadzone są mi
kr
obi
ol
ogi
czne badani
a pr
odukt
ów końcowych,
ewent
ual
ni
e
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
16
t
eż mat
er
i
ał
ów wyj
ści
owych.
Równi
eż w t
ym pr
zypadku są t
o naj
części
ej
czynności
niezamierzone.
6.3.2
Pr
zypor
ządkowani
e
st
opni
her
met
yczności
(1)
Pr
óbki
pochodzące z wytwarzania produktów pochodzenia biologicznego, np.
protein
z plazmy
lub
bi
ał
ek rekombinowanych, albo produktów z hodowli
komór
kowych,
poddawane
są
badani
u
na
skażeni
e
mi
kr
oor
gani
zmami
l
ub
wi
r
usami
.
Poni
eważ pr
odukt
y (
pośr
edni
e bądź końcowe)
pochodzą ze zbadanego mat
er
i
ał
u
wyj
ści
owego,
badani
a t
e można pr
owadzi
ć w war
unkach odpowi
adaj
ących
stopniowi herm
et
yczności1.
(2)
Pr
óbki
pochodzące z pr
odukcj
i
wyr
obów medycznych i
f
ar
maceut
yków,
np.
pr
odukt
ów
pośr
edni
ch
i
końcowych,
badane
są
na
j
ał
owość.
Jeżel
i
chodzi
pr
zy
t
ym
np.
o t
est
pot
wi
er
dzaj
ący,
badani
a t
e można pr
owadzi
ć w war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności1.
(3)
W trakcie walidacji preparatów diagnostycznych
i
n vi
t
r
o st
osowane są r
óżne
pr
óbki
.
W
t
ym
pr
zypadku
wymagany
st
opi
eń
her
met
yczności
zal
eży
od
wyni
ku
oceny
ryzyka opartej na zaszeregowaniu czynników biologicznych.
(4)
W
r
amach
kont
r
ol
i
j
akości
atenuowanych
żywych
mat
er
i
ał
ów
szczepi
onkowych
pr
owadzone są czasem – cel
em zbadani
a skut
eczności
–kontrole pozytywne, co
ewent
ual
ni
e
może
st
anowi
ć
czynność
zami
er
zoną.
(5)
Labor
at
or
i
a zaj
muj
ące si
ę zapewni
a
ni
em j
akości
śr
odków spożywczych,
w
kt
ór
ych są pr
owadzone badani
a st
er
yl
ności
,
okr
eśl
ani
e l
i
czby kol
oni
i
i
i
nne pr
ace
zwi
ązane z zapewni
a
ni
em j
akości
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
,
ni
esł
użące specyf
i
cznemu
udokument
owani
u obecności
czynników bi
ol
ogi
cznych o dzi
ał
ani
u i
nf
ekuj
ącym,
w
kt
ór
ych t
oku ni
e dokonuj
e si
ę specyf
i
cznego
namnażania lub specyficznego
r
ozmnażani
a
czynników
bi
ol
ogi
cznych
o
t
aki
m
dzi
ał
ani
u,
podl
egaj
ą
r
ygor
om
stopnia
her
met
yczności1.
Jeżel
i
w t
r
akci
e t
ych czynności
doj
dzi
e do uki
er
unkowanego
namnożeni
aczynników
bi
ol
ogi
cznych
o
dzi
ał
ani
u
i
nf
ekcyjnym, nal
eży
pr
owadzi
ć
j
e
w
war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności2.
(6)
Badani
e st
er
yl
ności
,
okr
eśl
ani
e l
i
czby kol
oni
i
i
i
nne pr
ace zwi
ązane z
zapewnia
ni
em j
akości
mi
kr
obi
ol
ogi
cznej
kosmet
yków nal
eży wykonywać z
zachowaniem rygorów stopnia
her
met
yczności1.
Jeżel
i
w
t
r
akci
e
t
ych
pr
ac
doj
dzi
e
do
specyficznego
namnożeni
a l
ub specyf
i
cznego r
ozmnażani
a czynników
bi
ol
ogi
cznych o dzi
ał
ani
u i
nf
ekcyjnym,
nal
eży pr
owadzi
ć j
e w war
unkach
odpowi
adaj
ących
stopniowi
her
met
yczności2.
6.3.3 Stopnie
her
met
yczności
(1)
W wymienion
ych l
abor
at
or
i
ach nal
eży st
osować si
ę do wyszczegól
ni
onych w
r
ozdz.
6.
1 zasad dot
yczących wykonywanych w ni
ch czynności
niezamierzonych.
Stosownie do wyniku oceny ryzyka
nal
eży st
osować śr
odki
ochronne opisane w
rozdz. 6.1.
(2)
Ponadt
o
szczegól
ną
uwagę
zwr
aca
si
ę
na
r
ozdzi
ał
4.
4
(
pr
zej
ści
e
od
czynności
niezamierzonych do zamierzony
ch)
or
az
na
czynności
zamierzone (np. stosowanie
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
17
kont
r
ol
i
pozyt
ywnych)
w
kont
ekści
e
czynników
bi
ol
ogi
cznych
o
dzi
ał
ani
u
i
nf
ekcyjnym
w
r
amach
czynności
niezamierzonych.
Profilaktyka w ramach medycyny pracy
Pr
acowni
k wykonuj
ący czynności
z wykor
zyst
ani
em czynników biologicznych
powi
ni
en
być
obj
ęt
y
opi
eką
medyczną
z
zakr
esu
medycyny
pr
acy.
Opr
ócz
zagr
ożeni
a
i
nf
ekcj
ami
w dzi
ał
ani
ach pr
of
i
l
akt
ycznych nal
eży uwzgl
ędni
ć możl
i
we dzi
ał
ani
a
ucz
ul
aj
ące
l
ub
t
oksyczne.
Tł
umaczeni
e
ni
emi
ecki
ej
Reguł
y
Techni
cznej
100(TRBA 100)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twi
nni
ng
Pr
oj
ect
PL/
I
B/
2002/
SO/
02
“
Occupat
i
onal
Heal
t
h
and
Saf
et
y
Regar
di
ng
Bi
ol
ogi
cal
Agent
s
at
Wor
k”
18
Zał
ączni
k
Podstawy dobrej techniki mikrobiologicznej
(1)
Podczas wykonywani
a czynności
okna i
dr
zwi
l
abor
at
or
i
um (
obszar
ów
r
oboczych)
powi
nny
być
zamkni
ęt
e.
(2)
W
pomi
eszczeni
ach
r
oboczych
ni
e
wol
no
spożywać
napoj
ów
i
posi
ł
ków
ani
pal
i
ć
tyt
oni
u.
Ni
e
wol
no
w
ni
ch
t
akże
pr
zechowywać
żywności
.
(3)
W obszar
ze r
oboczym nal
eży nosi
ć fartuch l
abor
at
or
yj
ny l
ub i
nną odzi
eż
ochr
onną.
(4)
Ni
edopuszczal
ne
j
est
zasysani
e
mat
er
i
ał
ów
do
pi
pet
y
ust
ami
.
Nal
eży
kor
zyst
ać
z
pr
zyr
ządów
pomocni
czych.
(5)
St
r
zykawek i
i
gi
eł
nal
eży używać j
edyni
e wt
edy,
gdy j
est
t
o bezwar
unkowo
konieczne.
(6)
Podczas wszyst
ki
ch czynności
nal
eży na i
l
e t
o możl
i
we uni
kać t
wor
zeni
a si
ę
aerozoli.
(7)
Po zakończeni
u pr
acy,
a pr
zed opuszczeni
em l
abor
at
or
i
um,
nal
eży st
ar
anni
e
umyć
r
ęce,
ewent
ual
ni
e
zdezynf
ekować
j
e
i
nat
ł
uści
ć
(
pl
an
ochr
ony
skór
y)
.
(8)
Obszar
y r
obocze w l
abor
at
or
i
um muszą być ut
r
zymywane w por
ządku i
czyst
ości
.
Na st
oł
ach mogą st
ać j
edyni
e napr
awdę ni
ezbędne ur
ządzeni
a i
mat
er
i
ał
y.
Zapasy nal
eży pr
zechowywać j
edyni
e w pr
zeznaczonych do t
ego
miejscach i szafach.
(9)
Nal
eży r
egul
ar
ni
e spr
awdzać używane czynniki biologiczne, o ile jest to
nie
zbędne
z
punkt
u
wi
dzeni
a
oceny
r
yzyka.
Odst
ępy
czasowe
kont
r
ol
i
zal
eżą
od
poziomu ryzyka.
(10)
Pr
acowni
cy
maj
ący
do
czyni
eni
a
z
czynnikam
i
bi
ol
ogi
cznymi
powi
nni
być
pr
zed
r
ozpoczęci
em pr
acy i
pot
em co naj
mni
ej
r
az w r
oku ust
ni
e i
nst
r
uowani
z
odniesieniem do ich stanowiska pracy.
(11)
Pr
acowni
cy bez doświ
adczeni
a w zakresie mikrobiologii, wirusologii, biologii
komór
ek l
ub par
azyt
ol
ogi
i
muszą być szczegól
ni
e dokł
adni
e i
nst
r
uowani
,
starannie wprowadzeni w zadania i nadzorowani podczas pracy.
(12)
I
nsekt
y
nal
eży
zwal
czać
r
egul
ar
ni
e
i
f
achowo.