KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
KLASA III GIMNAZJUM
(4 godziny lekcyjne - dwie w klasie IIIG1, dwie w klasie IIIG2)
Temat: „Zdarzenie to miało miejsce dawno…” - W Dzień Zwycięstwa wieczorem Jerzego Andrzejewskiego.
Cele lekcji
Uczeń:
- zna biografię Jerzego Andrzejewskiego,
- streszcza opowiadanie Andrzejewskiego,
- określa czas i miejsce przedstawionych wydarzeń,
- odwołując się do tekstu, opisuje scenerię wydarzeń (wskazuje słownictwo nacechowane emocjonalnie, nazwy kolorów i dźwięków itp.),
- charakteryzuje sposób prowadzenia narracji,
- opowiada o dowolnym wydarzeniu w czasie przeszłym i teraźniejszym; określa, w jaki sposób zmienia się nastrój i charakter wypowiedzi,
- określa, jak wpływa na charakter wypowiedzi stosowanie różnych konstrukcji składniowych (np. zdań rozbudowanych, wielokrotnie złożonych i krótkich, pojedynczych),
- utrwala znaczenie pojęć: opowiadanie, narrator, czas zdarzeń, czas opowiadania, wypowiedzenie złożone.
Metody pracy
- pogadanka, podająca, problemowa, ćwiczenia redakcyjne.
Formy pracy
- indywidualna
- zbiorowa
Środki dydaktyczne
- „Mowa Polska III”, M. Danielewiczowa, s.14-21
- fotografie przedstawiające Jerzego Andrzejewskiego.
Tok lekcji
Wprowadzenie w tematykę zajęć
1. Zapoznanie uczniów z biografią Jerzego Andrzejewskiego.
2. Zapisanie tematu lekcji: „Zdarzenie to miało miejsce dawno…” - „W Dzień Zwycięstwa wieczorem” Jerzego Andrzejewskiego.
3. Odczytanie opowiadania „W Dzień Zwycięstwa wieczorem” zamieszczonego w podręczniku.
4. Przypomnienie cech opowiadania jako utworu epickiego.
Budowanie wypowiedzi w oparciu o tekst
5. Uczniowie dokonują analizy i interpretacji opowiadania J.Andrzejewskiego:
a. określają kiedy, gdzie i w jakiej scenerii rozgrywa się akcja opowiadania,
b. kto jest jego narratorem, wskazują środki językowe, które tę osobę charakteryzują,
c. określają czy czas opowiadania jest zgodny z czasem przedstawionych wydarzeń - jeśli nie, to jaki dystans dzieli jedno od drugiego, w jaki sposób został ten dystans zaznaczony w tekście, czy tylko te dwa porządki czasowe są tu obecne,
d. jaki epizod przedstawił Andrzejewski w swoim opowiadaniu,
e. jakie znaczenie dla wymowy tekstu ma to, że opisane wydarzenie rozegrało się w tym, a nie innym miejscu i czasie, a także to, że jego uczestnikami byli głuchoniemi,
f. przedstawiają tonację kolorystyczną, w jakiej utrzymany jest obraz powojennego miasta, wyrażenia, które tworzą tę tonację,
g. jakimi dźwiękami został nasycony tekst Andrzejewskiego,
h. opisują myśli i uczucia, które towarzyszą narratorowi w czasie jego wędrówki wśród gruzów,
i. jak na nastrój i charakter wypowiedzi wpływa zastosowanie w opowiadaniu zdań wielokrotnie złożonych.
6. Nauczyciel prosi by któryś z uczniów:
a. opowiedział zdarzenie przedstawione przez Andrzejewskiego w formie 3 osoby, pozostali uczniowie mają zaobserwować, w jaki sposób wpłynie to na charakter opowiadania?
b. ostatnie dwa akapity tekstu przekształcił tak, żeby w opowiadaniu użyć zamiast czasu przeszłego formy czasu teraźniejszego, w jaki sposób zmieni to nastrój i charakter tekstu?
7. Zapisanie notatki z lekcji:
Narrator opowiadania Jerzego Andrzejewskiego opisuje jak w jego pamięci zapisał się dzień 9 maja 1945 roku, ogłoszony Dniem Zwycięstwa. Wędrując ulicami zniszczonej Warszawy jest świadkiem bójki dwóch głuchoniemych mężczyzn. Mężczyźni okładający się zaciekle pięściami nie dostrzegają tego, co dzieje się wokół nich. Myśli i uczucia jakie towarzyszą narratorowi to: strach, niepewność, zdziwienie.
W opowiadaniu Andrzejewskiego użyte zostały rozbudowane wypowiedzenia wielokrotnie złożone, które spowalniają tok narracji i podkreślają dystans mówiącego do przedstawianych wydarzeń.
8. Uczniowie wykorzystując wiedzę zdobytą przy analizie i interpretacji opowiadania wykonują ćwiczenia Wzbogacajmy nasz słownik z podręcznika s.19-20.
9. Lekcję kończy refleksja o zdobytej wiedzy.
3