Filozofia 22.11.2007
Na osobowość składają się: intelekt, charakter, temperament.
Są dwie prawdy:
poznawcza/gnozeologiczna: szukamy jej w nas, zależy od nas i naszych władz poznawczych.
ontologiczna: tkwi w rzeczach, osobach, Bogu, itp.
Istnieją dwa zespoły definicji prawdy: klasyczne i nieklasyczne.
Przykłady definicji prawdy:
„Prawda jest zgodnością intelektu z rzeczą” - nasze zdanie jest prawdziwi, jeśli jest zgodne z otoczeniem.
Jeśli zgodność jest prawdziwa następuje odbicie zjawiska w świadomości.
Pojęcie adekwatności (równoważność, identyczność) jest różnie pojmowane przez filozofów, np. „zdanie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy jest prawdziwe”. Prawdziwe jest to, co jest oczywiste.
Koncepcja powszechnej zgody: prawdziwe jest to, na co wszyscy się zgadzają.
Koncepcja konsensualna: prawdziwe jest to, co uznane jednogłośnie.
Utylitarystyczna: prawdziwe jest to, co użyteczne.
Definicje te nie są pełne. Ocena prawdy wymaga kryteriów.
Prawdziwe i nieprawdziwe sprawdziany:
Nieprawdziwe:
ewidencja, oczywistość
Zgoda powszechna
Konsensus
Konwencje
Intuicja, instynkt
Prawdziwe:
empiria, doświadczenie
praktyka
zasada niesprzeczności (coś nie może być i nie być, nie może być białe i jednocześnie czarne)
zasada dostatecznej racji
psychologiczne, np. dobra wiara, uczciwość
religijne: odwoływanie się do autorytetu, np. do Pisma Św.
Typologia prawdy: wszystko zależy od zakresu i stopnia zgodności:
cała - połowiczna
zewnętrzna - wewnętrzna
pozorna - prawdziwa
względna - absolutna
naukowa - popularna
Prawda ontologiczna: zgodność rzeczy z jej istotą.
Egzystencjonalna: prawda dotycząca egzystencji, tj. jej sensu, miejsca, itp.
Filozoficzna
Moralna: poglądy przekonania, postawy