MODELOWANIE

Z

RÓŻNYCH

MAS

• Masa solna

• Masa papierowa

• Masa drzewna

• Glinka ceramiczna

• Masa solna

Klejenie modeli z masy solnej ma już bardzo długa tradycję, robili to już starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Grecy. Dzisiaj jest to prosty sposób na wykonanie pięknych ozdób do domu i wspaniała zabawa dla dzieci.

Podstawowymi składnikami masy solnej jest mąka, sól i woda. Jednak przepisy są nieco zróżnicowane w zależności od tego co chcemy modelować z masy. Nabierając praktyki w tworzeniu dzieł z masy solnej każdy sam nieco modyfikuje przepis. Poniżej podaje kilka przepisów:

• Podstawowy przepis na masę solną

200g mąki
200g soli
125 cm3 wody
Makę wymieszaj z solą i dodawaj wodę (tyle aby masa była plastyczna ale nie zbyt rzadka), wyrabiaj 5-10 minut.

• Masa solna do wyrobu małych i dokładnych elementów

200g mąki
200g soli
100g mąki ziemniaczanej
150 cm3 wody

• Masa solna schnąca na powietrzu

200g mąki
200g soli
2 łyżki kleju do tapet
125 cm3 wody

• Masa solna do wyrobu płytek lub kafli

200g mąki
400g soli
2 łyżki kleju do tapet
125 cm3 wody

• Wskazówki dotyczące przygotowania masy solnej

• ilość dodawanej wody jest zależna od gatunku mąki; jeżeli ilość dodawanej wody musi być większa dwukrotnie niż w przepisie oznacza to że nie nadaje się ona do wyrobu masy

• jeśli masa wymaga więcej wody oznacza to że podczas pieczenia modele mogą pękać

• klej do tapet przed dodaniem do masy lepiej jest wcześniej rozrobić oddzielnie

• podczas wykonywania modeli resztę masy należy przechowywać pod przykryciem aby zabezpieczyć ja przed wysychaniem

• nie zużytą część masy należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku i w chłodnym miejscu; zachowuje świeżość przez kilka dni

• Wskazówki dotyczące modelowania

• poszczególne elementy podczas łączenia ze sobą należy lekko zwilżyć w miejscu łączenia

• podsuszone elementy można połączyć używając rozcieńczonej masy solnej

• do wypełnienie grubych elementów najlepiej jest użyć zmiętej folii aluminiowej

• masę solną można podczas ugniatania zabarwić na dowolny kolor dodając pigmentu

• masę można również zabarwić uzywając naturalnych produktów takich jak: kakao, cynamon, kurkuma, papryka

• podczas wykonywania modeli można używać przeróżnych narzędzi do ozdabiania (nożyczki, patyczki, grzebień, nożyki, wyciskacz do czosnku - znakomity do wyrobu włosów)

• powierzchnie modelu można pokryć czymś w rodzaju „kruszonki" tak jak w pieczeniu ciast, można też nadać fakturę odciskają na powierzchni np. koronkę lub po wysuszeniu posmarować klejem i posypać piaskiem, kaszą itp

• do usztywnienia wysokich modeli można robić podpórki (z tektury, drutu, deseczek)

• wysuszone modele można pomalować farbami (akrylowe, tempery itp.) i polakierować bezbarwnym lakierem

• nie należy wyrzucać resztek wysuszonego ciasta ponieważ mogą się one przydać do wykonania spoiwa używanego w celu naprawy uszkodzonego modelu; w tym celu okruchy należy utłuc np. w moździerzu na proszek i dodać wody tyle aby powstała rzadka masa; otrzymana masą można łatwo posklejać uszkodzenia

• Suszenie modeli z masy solnej

• suszenie na powietrzu jest bezpieczne dla modeli ale niestety trwa bardzo długo

• w piecyku gazowym suszenie powinno się odbywać w bardzo niskiej temperaturze (początkowo 50-70 stopni C), najlepiej przy lekko uchylonych drzwiczkach (gaz charakteryzuje się wysokim stopniem wilgotności)

• można suszyć modele w piecach elektrycznych (zalecana temperatura około 75 stopni C)

• kuchenka mikrofalowa nie nadaje się do suszenia modeli

• lepiej kłaść modele na srebrną blachę, czarne bardziej się nagrzewają i w tym przypadku należy bardziej obniżyć temperaturę

• na koniec suszenia można model przyrumienić co daje ciekawy efekt, w tym celu należy podwyższyć temperaturę do około 200 stopni C i pilnować aby modele nie przypaliły się; części modelu, które powinny pozostać białe należy przed podwyższeniem temperatury przykryć folią aluminiową

• czym wolniej będzie się tworzyła skorupka na modelu tym mniejsze prawdopodobieństwo popękania

MASA SOLNA

Masę solną wykonuje się mieszając mąkę, sól i wodę z klejem do tapet mieszając je w proporcjach:

• 2 części mąki pszennej,

• 1 część soli kuchennej drobnoziarnistej,

• 3/4 części wody o temperaturze pokojowej,

• Kleju do tapet dodaje się 1 łyżkę na na każde 10 dag mąki.

Po wymieszaniu mąki, soli i kleju do tapet dodajemy powoli wodę cały czas mieszając tak, by uniknąć powstania grudek. Masę zagniatamy około 15 minut aż nabierze jednolitej i elastycznej konsystencji.

Kiedy jest już odpowiednio formujemy z niej kulę i wkładamy do woreczka foliowego, żeby nie wyschła. Następnie umieszczamy na około 2 godziny suchym i chłodnym miejscu (nie w lodówce). Gotową masę solną można przechowywać do 2 tygodni.

Żeby masa solna nie przyklejała się w czasie wałkowania i formowania w pożądane kształty, deseczkę na której pracujemy najlepiej wyłożyć folią aluminiową. Chcąc połączyć pojedyncze elementy należy mające stykać się powierzchnię zwilżyć mokrym pędzelkiem, aby się skleiły.

Możemy ozdobić nasze figurki odciskając w masie solnej, ręcznie lub przy pomocy wałka, różne przedmioty (materiały z grubym splotem, koronki, liście z mocno zaznaczonymi nerwami, guziki i wszystko inne co tylko przyjdzie nam do głowy). Jako oczek, do naszych choinkowych świątecznych figurek, możemy użyć kolorowych koralików albo goździków.

Masę solną możemy dowolnie barwić dodając do niej niewielką ilość farb olejnych lub temperowych albo przypraw (np kurkumy). Po wysuszeniu figurki kolor nieco zblaknie, ale można ją jeszcze po wierzchu pomalować farbami wodnymi albo bardzo rozcieńczonymi temperami. Ciekawe efekty daje też brązowienie figurek w piekarniku. Zaczyna się w temperaturze 70-80°C podpiekając je przez godzinę i przez kolejne pół godziny zwiększając temperaturę do 180°C, tak długo aż nabierze złocistej barwy.

Figurki należy suszyć w piekarniku w temperaturze 70-80°C około 10-12 godzin, obracając je co godzinę by równomiernie wysychały. Można robić przerwy w czasie suszenia, pilnując jednak by w sumie figurki przebywały w piekarniku tyle, ile powinny.

Po wystudzeniu trzeba je jeszcze pomalować lakierem bezbarwnym.

MASA SOLNA - CO ULEPIĆ Z DZIEĆMI
W DOMU LUB W SZKOLE

Masa solna to popularne tworzywo plastyczne świetnie nadające się do modelowania małych i większych dekoracji na różne święta i okazje. Proporcje do przygotowania masy solnej są następujące:

• 2 części mąki pszennej,

• 1 część soli kuchennej drobnoziarnistej,

• 3/4 części wody o temperaturze pokojowej,

• klej do tapet - 1 łyżka na każde 10 dag mąki (ten składnik nie jest jednak niezbędny)

Mieszamy mąkę, sól i klej do tapet i łączymy powoli z wodą cały czas mieszając delikatnie, by uniknąć powstawania grudek. Masę zagniatamy przez jakiś kwadrans, aż nabierze jednolitej i elastycznej konsystencji. Jeśli jest możliwość można sobie pomóc i wyrobić masę kuchennym robotem - oszczędza czas.

Gotową masę zabezpieczamy folią przed wyschnięciem i odkładamy na jakieś 2 godziny w suche i chłodne miejsce (ale nie do lodówki). Tak przygotowana masa zachowuje swe właściwości przez jakieś 2 tygodnie.

Do modelowania należy przygotować deseczkę wyłożoną folią aluminiową (dzięki temu unikniemy niekontrolowanego klejenia się masy solnej do podłoża), nieco wody w miseczce i pędzelek do klejenia ze sobą poszczególnych elementów pracy, wykałaczki i drewniane patyczki do szaszłyków, które będą stelażem większych prac i zabezpieczą je przed złamaniem.

Gotowe prace można suszyć w piekarniku w temperaturze 70-80°C przez około 10-12 godzin lub w pomieszczeniu, najlepiej w okolicach kaloryfera (trwa to dłużej, ale nie zawsze przecież mamy możliwość skorzystać z piekarnika).

Dla młodszych dzieci proponuję przygotować kolorową masę solną. Możemy to zrobić mieszając ją z naturalnymi barwnikami (np. kakao, kurkuma, cynamon, słodka papryka) lub z farbami. Dzieci masę solną wałkują na grubość około 0,5cm. Dalej będą potrzebne foremki do ciasteczek, którymi dzieci wytną rozmaite kształty z kolorowej masy i udekorują je wedle uznania przy pomocy masy w kontrastowym kolorze lub szlaczków wyciskanych wykałaczką, widelcem, klockami o ciekawej fakturze i czym tylko się da :-) Ciekawe efekty daje odciskanie w masie solnej kawałków materiałów o wyrazistym splocie tj: koronek, firanek lub kanwy. Na górze każdej pracy dziecko robi mały otworek wykałaczką (nie mniejszy niż 1,5 mm), po wyschnięciu przewlecze się przez nią nitkę do zawieszenia ozdoby.

Prace na zdjęciu wykonane zostały z masy solnej barwionej kurkumą (księżyc i jedna z gwiazdek), kakao (kółko z serduszkiem) oraz farb. Oczka zrobiono z ziaren czarnuszki.

Starsze dzieci mogą modelować ozdoby z masy niebarwionej i dopiero po wyschnięciu prac malować je farbami wodnymi. Akwarele wymagają położenia kilku warstw farby, zwłaszcza bardzo dokładnie trzeba malować takie elementy jak włosy (kolejną warstwę kładzie się, gdy poprzednia jest już sucha). Trwa to dłużej - dzieci dopiero gdy prace są już zupełnie suche, mogą zająć się ich wykańczaniem, ale za to mogą pokusić się o domalowanie większej ilości szczegółów, czy cieniowanie figurek. Jednym słowem mogą się bardziej wykazać.

Polecam wykonanie płaskiej figurki chłopaka lub dziewczyny takich jak na zdjęciu poniżej. Modelując postacie zwróćmy uwagę na umieszczenie od spodu usztywnienia w postaci drewnianej wykałaczki (wciskamy ją w środek, tak by była niewidoczna), inaczej głowa mogłaby się oderwać od tułowia. Wykonując postacie zaczynamy od góry, pamiętając jednocześnie, by lepić od ogółu do szczegółu, czyli detale takie jak fryzura, nos czy guziki na samym końcu. Tajemnica cienkich włosków tkwi w przeciśnięciu masy solnej przez praskę do czosnku. Usta, kontury paluszków czy detale ubrań rysuje się drewnianą wykałaczką lub innym dość ostrym narzędziem. Aby uniknąć przedziurawiania głowy, zawieszkę wykonuje się ze spinacza biurowego podczepionego od spodu głowy, tak by tylko kawałeczek wystawał. Wszystkie elementy przed łączeniem smarujemy lekko wodą.

Suchą, pomalowaną pracę pryska się lub maluje się lakierem bezbarwnym (także od spodu), by dobrze zabezpieczyć ją przed działaniem wilgoci, a dodatkowo lakier ,wzmocni kolory.

• Masa papierowa

Przy pomocy tej masy możesz wymodelować nawet najbardziej fantazyjne kształty... Można ją przygotowac samodzielnie w domu jednak w sprzedaży jest masa papierow w dość niskiej cenie, więc można odrazu brać się za formowanie pięknych ozdób.

Polecam masę firmy Nerchau, która umozliwia szczególnie dokładne prace plastyczne.

Tu znajdziesz kilka wskazówek jak wyczarować coś pięknego z masy.Zawartość opakowania (200g proszku) należy zmieszać z 1/4 litra wodyi dobrze rozrobić, w wyniku powinna powstać plastyczna masa, idealna do modelowania.Zamknij ją w szczelnym pojemniku i pozostaw na co najmniej 30 minut -a jeszcze lepiej na kilka godzin. Zamknięta w ten sposób masa papierowa pozostanie plastyczna i będzie się nadawała do modelowania przez długiokres czasu.

Odrywaj tylko tyle masy, ile potrzebujesz, ugniataj ją krótko i modeluj. Masa papierowa klei się do niemal wszystkich materiałów. Dla dużych figur możesz zrobić szkielet ze skręconego drutu albo centralną podporę zgazety lub folii aluminiowej.Pojedyncze elementy lub kawałki, które się oderwały można dołączyć do głównego ciała za pomocą małej ilości plastycznej masy papierowej.Tą sama metodę można wykorzystać do zalepiania szczelin.Masa papierowa wysycha w ciągu 1-2 dni na powietrzu, zależnie od
przewiewu. Po wyschnięciu można ją wiercić, szlifować, ciąć. Może być malowana wszystkimi rodzajami farb, pokostowana i pokrywana szkliwem.

Uwagi

• Masa jest bardzo lepka i lekkie natłuszczenie rąk znacznie ułatwia modelowanie.

• Do modelowania bardziej fantazyjnych kształtów można wykorzystać tkaninę, folię aluminiową lub inne materiały.

• Jeśli szkielet wykonany jest z papieru, należy owinąć go folią aluminiową, gdyż namoknięty papier może się deformować i rozwijać.

• Proces suszenia można znacznie przyspieszyć kierując na przedmiot lekki nadmuch ciepłego powietrza.

• Wyschnięta powierzchnia nadaje się do obróbki. Można ją szlifować, wiercić, ciąć. Jeśli chcesz uzyskać gładką powierzchnię, wygładź ją drobnym papierem ściernym.

• Masa drzewna

Holzmache z Nerchau jest mączką do modelowania, która po dodaniu wody zamienia się w bardzo plastyczną, schnącą na powietrzu modelinę o własnościach przypominających drewno. Gotowy przedmiot jest prawie nie do rozbicia, a przy tym lekki jak drewno i daje się jak drewno obrabiać.

Własności produktu

• posiada własności zbliżone do drewna

• utwardza się na powietrzu

• łatwy do ugniatania po dodaniu wody

• bardzo plastyczny

• nieszkodliwy dla skóry i bezwonny

• przyczepny prawie do wszystkich materiałów

• ugnieciony i hermetycznie zamknięty nadaje się do modelowania przez dłuższy czas

• po wyschnięciu lekki jak drewno i prawie nie do rozbicia

• można również stosować na utwardzonym materiale

• po utwardzeniu można go szlifować, wiercić, ciąć i obrabiać papierem ściernym

• można ją malować wszelkimi farbami, lakierami i pokrywać glazurą

• Glinka ceramiczna

Glina ceramiczna jest idealnym materiałem do modelowania i doskonale nadaje się do stosowania w przedszkolach i szkole, w celach terapeutycznych, w szczególności zaś do kreatywnego spędzania wolnego czasu i twórczości hobbystycznej.

Własności produktu

• gotowy do użycia

• bardzo plastyczny

• bezwonny i nieszkodliwy dla skóry

• przyczepny prawie do wszystkich materiałów

• składa się z podstawowych substancji ceramicznych

• utwardza się na powietrzu

• daje się modelować przez dłuższy czas po utwardzeniu można go szlifować, wiercić, ciąć i obrabiać papierem ściernym

• można go malować wszelkimi farbami, lakierami i pokrywać glazurą

Zastosowanie
Glina ceramiczna nadaje się do wykonywania płaskorzeźb, głów lalek, naczyń, podstaw do lamp, odcisków liści i form, ozdób itp. oraz do restaurowania przedmiotów.

7

---