Stopnie niepełnosprawności – orzecznictwo ulgi przysługujące os niepełnosprawnym

Stopnie niepełnosprawności - orzecznictwo + ulgi przysługujące os. niepełnosprawnym.

Istnieją następujące stopnie określające niepełnosprawność:

1. Znaczny stopień niepełnosprawności: osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagająca, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji to naruszenie sprawności organizmu, które uniemożliwia danej osobie samodzielne zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych bez pomocy innych osób (samoobsługa, poruszanie się, komunikacja).

2. Umiarkowany stopień niepełnosprawności: osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagająca czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

3. Lekki stopień niepełnosprawności: osoba o naruszonej sprawności organizmu, która powoduje w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

4. Dzieci do 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych (bez określania stopnia niepełnosprawności), jeśli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną, której przewidywany czas trwania będzie dłuższy niż 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu oraz gdy istnieje konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Mogą się ubiegać o wydanie dokumentu: Orzeczenie o niepełnosprawności.

Uwaga: zaliczenie do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza zatrudnienia danej osoby na otwartym rynku pracy (poza zakładami pracy chronionej). Pracodawca chcący zatrudnić osoby o takim stopniu niepełnosprawności musi przystosować stanowisko pracy do potrzeby osoby niepełnosprawnej i uzyskać pozytywną ocenę Państwowej Inspekcji Pracy.

Ustalanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Prawo do zasiłku ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W tym przypadku prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.

Okresy ważności orzeczenia

Stopień niepełnosprawności orzeka się na stałe lub na czas określony. Niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas określony, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16 roku życia. Po tym czasie dziecko stara się o uzyskanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Inne orzeczenia

Osoby posiadające ważne orzeczenia o niepełnosprawności wdane przed wejściem w życie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997, czyli:

Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia (grupa inwalidzka),
Orzeczenia lekarzy Orzeczników ZUS (o niezdolności do pracy),
Orzeczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym),

mogą, ale nie muszą, wystąpić do PZON o ustalenie stopnia niepełnosprawności.

W praktyce jednak posiadanie orzeczenia PZON w dużej mierze ułatwia korzystanie z różnego rodzaju ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym np. ze świadczeń finansowych, takich jak zasiłek pielęgnacyjny albo ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego, gdzie wymagana jest legitymacja osoby niepełnosprawnej - wystawiana właśnie przez PZON. Orzeczenia lekarzy orzeczników ZUS nie zawierają przyczyny niepełnosprawności, ustalenie charakteru niepełnosprawności w takim przypadku pozwoli na korzystanie z ulg i uprawnień przysługujących właśnie ze względu na konkretny charakter niepełnosprawności (np. ulgi podatkowe przy uszkodzeniu narządu ruchu).

Skrócony tryb orzekania

Osoby posiadające wymienione wyżej ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym lub orzeczenia o niezdolności do pracy mogą złożyć do powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i różnego rodzaju wskazań. Odbywa się to zazwyczaj w skróconym trybie postępowania. Zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo wtedy żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń.

Relacje pomiędzy różnymi orzeczeniami pozostają w zależności i ustawa ściśle precyzuje, które stopnie niepełnosprawności odpowiadają orzeczeniom o niezdolności do pracy bądź inwalidztwie.

0x01 graphic

*** w orzeczeniach KRUS nie występuje odpowiednik II grupy

Od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydanego w postępowaniu uproszczonym, na podstawie innego ważnego orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów lub niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, nie przysługuje odwołanie do wyższej instancji, można jedynie zaskarżyć samą procedurę jego wydania do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA ocenia, czy orzeczenie zostało wydane zgodnie z prawem, nie rozpatruje sprawy pod względem merytorycznym.

Uwaga: Orzeczenia lekarzy orzeczników ZUS określające niezdolność do pracy nie są jednak do końca równe orzeczeniom stopnia niepełnosprawności. Orzeczenia ZUS oceniają zdolność do pracy i podstawę do świadczeń ubezpieczenia społecznego, choć niejednokrotnie uprawniają do takich samych ulg i uprawnień, co orzeczenia powiatowych zespołów (bez konieczności ponownego orzekania), natomiast orzeczenia o stopniu niepełnosprawności powiatowych zespołów nie są podstawą do ubiegania się o rentę lub emeryturę z ubezpieczenia społecznego, ale stwarzają możliwość do korzystania z ulg i świadczeń wynikających z ustawy.

Osoba posiadająca ważne orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez służby mundurowe, aby móc korzystać z uprawnień przewidzianych przez ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997, musi uzyskać orzeczenie zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (nie możliwe jest w takim przypadku zastosowanie uproszczonej procedury).

Procedura uzyskania orzeczenia

Zespoły orzekają na wniosek:

osoby zainteresowanej,
przedstawiciela ustawowego tej osoby,
przedstawiciela ustawowego dziecka.

Wniosek o wydanie orzeczenia powinien zawierać:

dane osobowe: imię i nazwisko wnioskodawcy, datę urodzenia, adres zamieszkania,
cel uzyskania orzeczenia (np. uzyskanie świadczeń finansowych z pomocy społecznej, posiadania uprawnień do korzystania z ulg, karty parkingowej, możliwość korzystania z warsztatów terapii zajęciowej),
uzasadnienie wniosku (czyli określenie sytuacji społecznej i zawodowej, informacje o tym, czy dana osoba ubiegała się wcześniej o ustalenie niepełnosprawności i czy pobiera świadczenia z ubezpieczania społecznego).

Poza tym wymagane jest:

Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się wnioskodawca (może to być lekarz pierwszego kontaktu), zaświadczenie takie ważne jest miesiąc od daty wydania i w tym czasie należy złożyć wniosek,
Kserokopie dokumentacji medycznej (historia choroby) umożliwiające ocenę stopnia niepełnosprawności,
Jeśli wniosek dotyczy uzupełnienia wydanego wcześniej orzeczenia o niezbędne wskazania, bez których dana osoba niepełnosprawna nie może korzystać z jakiejś ulgi, musi ona złożyć oświadczenie o posiadaniu prawomocnego orzeczenia, ale bez wymaganych wskazań (np. brak jest w dokumencie informacji, że jest niewidoma).
Wymagane druki wniosku do wypełnienia można otrzymać w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności (można się zwrócić do zespołu o przesłanie czystych wniosków pocztą).

Druki wniosku o wydanie orzeczenia oraz zaświadczenia lekarskiego można pobrać ze strony internetowej Stołecznego Centrum Osób Niepełnosprawnych.

Kompletne wnioski, wraz z dokumentacją choroby, składa się (lub wysyła listem poleconym) do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Następnie oczekuje się na listowne powiadomienie o terminie posiedzenia składu orzekającego (otrzymuje się takie powiadomienie z wezwaniem do stawienia się w Zespole zazwyczaj na dwa tygodnie przed terminem posiedzenia). Przepisy wyznaczają miesięczny termin na wydanie orzeczenia, a w przypadkach szczególnych dwa miesiące.

Po posiedzeniu składu orzekającego w ciągu dwóch tygodni otrzymuje się orzeczenie.

Komisja w miejscu zamieszkania

W przypadku gdy osoba starająca się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności nie może uczestniczyć w posiedzeniu składu orzekającego z powodu długotrwałej choroby, uniemożliwiającej osobiste stawienie się w Zespole (co trzeba udokumentować odpowiednim zaświadczeniem lekarskim), badanie stanu zdrowia, konieczne do wydania orzeczenia, może być przeprowadzone w miejscu pobytu danej osoby.
Trzeba wtedy we wniosku zaznaczyć w odpowiedniej rubryce, iż nie jest możliwe samodzielne przybycie na posiedzenie składu orzekającego.

W przypadku gdy przewodniczący składu orzekającego uzna, iż dokumentacja medyczna, którą dysponuje, jest wystarczająca do wydania orzeczenia (dotyczy to osób przewlekle chorych lub przebywających w szpitalu, które mają ograniczoną możliwość poruszania się), orzeczenie może być wydane bez badania pacjenta.

Odwołania

Od orzeczenia Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności można się odwołać w terminie 14 dni od doręczenia orzeczenia (jeśli nie zgadzamy się z danym orzeczeniem lub kiedy potrzebne nam jest jego uzupełnienie) do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał orzeczenie). Z kolei od tego orzeczenia przysługuje odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu). Postępowanie w takich sprawach jest wolne od opłat sądowych.

PZON-y przy orzekaniu stopnia niepełnosprawności danej osoby biorą pod uwagę:

treść orzeczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza Zespołu, określającego trwałe lub czasowe naruszenie sprawności organizmu,
wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje,
ewentualne zatrudnienie i warunki pracy (np. czy osoba może pracować jedynie w warunkach pracy chronionej). Przy ocenie zachowania zdolności do pracy osoby, która nie była wcześniej zatrudniona, bierze się pod uwagę czy i jakie zatrudnienie mogłaby podjąć przy uwzględnieniu jej wykształcenia i posiadanych kwalifikacji przy obniżonej sprawności organizmu, porównując do osoby o podobnym wykształceniu i kwalifikacjach w pełni sprawnej psychicznie i fizycznie,
możliwości przewrócenia zdolności danej osoby do pracy wykonywanej do tej pory lub innej poprzez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie,
możliwości poprawy funkcjonowania danej osoby w życiu codziennym oraz w pełnieniu ról społecznych (poprzez leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w przedmioty i środki pomocnicze ortopedyczne, specjalistyczne usługi opiekuńcze).

PZON ocenia również, czy istnieje konieczność korzystania przez daną osobę z:

odpowiedniego zatrudnienia,
szkoleń,
uczestnictwa w terapii zajęciowej,
konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji,
ulg i uprawnień,
prawa do niestosowania się do niektórych znaków drogowych (możliwość uzyskania Karty Parkingowej w przypadku osób o obniżonej sprawności ruchowej).

W przypadku zmiany stanu zdrowia osoba niepełnosprawna posiadająca ważne orzeczenie, może wystąpić do zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności o ponowne rozpatrzenie sprawy i wydanie nowego orzeczenia uwzględniające zmianę stanu zdrowia.

Dokumenty uprawniające do korzystania z ulg i uprawnień w świetle ustawy

W świetle ustawy dokumentami uprawniającymi do korzystania z ulg i uprawnień w różnych odrębnych sytuacjach mogą być:
- orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
- odpis orzeczenia,
- legitymacja osoby niepełnosprawnej,
- zaświadczenie o przyczynie niepełnosprawności.

Natomiast między innymi do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu upoważnia legitymacja osoby niepełnosprawnej, dlatego, ubiegając się wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, warto także wyrobić sobie legitymację. Legitymacje osoby niepełnosprawnej wydane przez starostwa powiatowe na podstawie dawnych orzeczeń (patrz wyżej) przed rokiem 1998 są nadal ważne (choć częściej już są wymagane nowe).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.97.123.776 z późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U.03.139.1328)
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 98.162.1118 z późn. zm.),
Ustawa z dnia 20 grudnia o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 98.7.25),
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dn. 21 października 1991 r. w sprawie ustalania prawa do renty inwalidzkiej rolniczej oraz zgłaszania i ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy rolniczej (Dz. U. 91.103.449).

Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (inwalidzi dawnej I grupy) mają prawo do:

49% ulgi na przejazdy w pociągach PKP - tylko w klasie 2. pociągów osobowych,
37 % ulgi w pociągach pośpiesznych, ekspresowych, IC i EC,
49% na przejazdy w autobusach PKS w komunikacji zwykłej, na podstawie biletów jednorazowych,
37% ulgi w autobusach PKS pośpiesznych i przyspieszonych, na podstawie biletów jednorazowych,
bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską wraz ze wskazanym przez siebie opiekunem (na podstawie orzeczenia potwierdzającego stopień niepełnosprawności) na terenie Warszawy,
95% ulgi na przejazdy w pociągach PKP i autobusach PKS dla opiekuna towarzyszącego w podróży (na podstawie jednego z dokumentów podopiecznego oraz biletów jednorazowych), przy czym opiekun musi być pełnoletni (skończone 18 lat) a w przypadku osoby niewidomej musi mieć skończone 13 lat.
karty parkingowej potwierdzającej uprawnienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych (znaki wylicza § 33.2 Rozp. Min. Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Min. Spraw Wewnętrznych i Admin. z dn. 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych Dz. U. Nr 58 z 1999 r., poz. 622),
Wykaz znaków: zakaz ruchu w obu kierunkach (B-1), zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych (B-3), zakaz wjazdu autobusów (B-3a), zakaz wjazdu motocykli (B-4), zakaz wjazdu motorowerów (B-10), zakaz postoju (B-35), zakaz postoju w dni nieparzyste (B-37), zakaz postoju w dni parzyste (B-38), strefa ograniczonego postoju (B-39).
zwolnień od opłat abonamentowych za radio i telewizję, tylko osoby całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji oraz osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu na podstawie np. orzeczenia potwierdzającego stopień niepełnosprawności.
ulgowych biletów do muzeów,
do odliczeń niektórych wydatków od dochodu (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.),
bezpłatnych usług doręczania listów, paczek i przekazów pocztowych bezpośrednio do domu (zapotrzebowanie na usługę zgłasza się na poczcie, w miejscu zamieszkania), ponadto placówki pocztowe muszą wydzielić stanowiska do obsługi osób niepełnosprawnych i dostosować skrzynki do ich potrzeb.
50% rabatu na usługi telekomunikacyjne (przyłączenie do sieci i abonament), tylko dorośli i dzieci, które ukończyły 16. rok życia. Za abonament telefoniczny przysługuje rabat w wysokości 50% opłaty podstawowej, wynikającej z obowiązującego cennika usług telekomunikacyjnych tp dla niżej wymienionych planów:
a) plan tp socjalny
b) plan tp 60 minut za darmo
c) plan tp startowy
d) plan tp standardowy (dla osób, które zamówiły go przed 1 marca 2005 r. - po tym terminie plan został wycofany ze sprzedaży)
e) plan sekundowy tp dom (dla osób, które zamówiły go przed 1 kwietnia 2005 r. - po tym terminie plan został wycofany ze sprzedaży).

Rabaty na usługi telekomunikacyjne udzielane są:

w przypadku choroby narządu wzroku - z orzeczeniem znacznego stopnia niepełnosprawnoś ci z symbolem przyczyny niepełnosprawnoś ci (04-O),
w przypadku zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu - z orzeczeniem znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawnoś ci z symbolem przyczyny niepełnosprawnoś ci (03-L),
w przypadku zastosowania przez Zespół Orzekający w orzeczeniu więcej niż jednego symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci:
z orzeczeniem znacznego stopnia niepełnosprawnoś ci, jeżeli w łącznym symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci występuje symbol przyczyny niepełnosprawnoś ci 04-O (choroby narządu wzroku),
z orzeczeniem znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawnoś ci, jeżeli w łącznym symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci występuje symbol przyczyny niepełnosprawnoś ci 03-L (zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu).

Uprawnienie to dotyczy także opiekunów prawnych osób niepełnosprawnych, przy czym opiekun musi być stale lub czasowo zameldowany z osobą niepełnosprawną w tym samym lokalu lub budynku.

UWAGA: Jeśli jesteś opiekunem dziecka z uszkodzeniem wzroku, słuchu bądź mowy, a które nie ma skończonych 16 lat to ulga Ci nie przysługuje, nawet jeśli jesteś zameldowany pod tym samym adresem.

Rabaty na usługi telekomunikacyjne przysługują także osobom niepełnosprawnym, które nabyły prawa do ulg na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Łączności z 21 października 1996 r. w sprawie określenia zakresu dostępu osób niepełnosprawnych do świadczonych usług pocztowych lub telekomunikacyjnych o charakterze powszechnym, jeżeli stopień niepełnosprawności orzeczony został na okres stały. W przypadku okresowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności udziela się rabatów na czas w nich określony.

Legitymacje (orzeczenia) dokumentujące niepełnosprawność z tytułu uszkodzenia wzroku czy słuchu wystawione przed dniem wejścia w życie przepisów rozporządzenia zachowują ważność na czas w nich określony.

Realizując postanowienia Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 stycznia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia usługi powszechnej TP wprowadziła dla osób słabo widzących lub niewidomych możliwość sporządzania dodatkowych faktur VAT:
a) w alfabecie Braille'a,
b) dużą czcionką (16-18 pkt)
c) sporządzenia faktury VAT w formacie tekstowym i przesłania pocztą elektroniczną.

Dodatkowa faktura VAT jest wystawiana na podstawie zamówienia (zlecenia):

jednorazowego za jeden lub kilka przeszłych okresów rozliczeniowych albo za bieżący okres rozliczeniowy,
stałego (cyklicznego) za bieżący i przyszłe okresy rozliczeniowe. Zamówienie to może być złożone na czas nieokreślony.

Zamówienie na dodatkową fakturę VAT osoba niepełnosprawna, słabowidząca lub niewidoma może złożyć:

telefonicznie na błękitną linię tp 9393,
przesłać faksem pod numer 9394,
pisemnie na adres do korespondencji: Telekomunikacja Polska SA, ul. Bażantów 35 , 40-668 Katowice,
w punkcie sprzedaży, salonie sprzedaży tp.

TP wykonuje również biling usług telekomunikacyjnych
a) dużą czcionką (16-18 pkt)
b) w formacie tekstowym (przekazywanym pocztą elektroniczną).

Zamówienia realizowane jest na pisemny wniosek złożony w:

w punkcie sprzedaży, salonie sprzedaży tp, lub przesłany:
faksem pod numer 9394,
pocztą na adres do korespondencji (podany powyżej).

W przypadku zamówienia na biling nie jest wymagane potwierdzenie przez Klienta niepełnosprawności narządu wzroku.

Osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym (dawna II grupa inwalidzka) mają prawo do:

karty parkingowej potwierdzającej uprawienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych,
zwolnień z opłaty abonamentowej za radio i telewizję, tylko w przypadku osób niewidomych, których ostrość wzroku nie przekracza 15% na podstawie jednego z dokumentów tj. orzeczenia stwierdzającego umiarkowany stopień niepełnosprawności z tytułu uszkodzenia narządu wzroku.
48% ulgi na przejazd środkami lokalnego transportu zbiorowego w Warszawie (po zaokrągleniu do pełnych piątek groszy), jeżeli:

ukończyły 26. rok życia, i zostały uznane za niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym, - na podstawie orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność wydanego przez zespół orzekający o stopniu niepełnosprawności, na podstawie przepisów prawa polskiego lub ważnej legitymacji wydanej przez właściwy organ, dokumentującej stopień niepełnosprawności.
ukończyły 26. rok życia, i zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy - na podstawie orzeczenia właściwego organu wydanego na mocy przepisów prawa polskiego lub ważnej legitymacji wydanej przez właściwy organ, dokumentującej całkowitą niezdolność do pracy.

50% rabatu na usługi telekomunikacyjne (przyłączenie do sieci i abonament), tylko dorośli i dzieci, które ukończyły 16. rok życia. Za abonament telefoniczny przysługuje rabat w wysokości 50% opłaty podstawowej, wynikającej z obowiązującego cennika usług telekomunikacyjnych tp dla niżej wymienionych planów:
a) plan tp socjalny
b) plan tp 60 minut za darmo
c) plan tp startowy
d) plan tp standardowy (dla osób, które zamówiły go przed 1 marca 2005 r. - po tym terminie plan został wycofany ze sprzedaży)
e) plan sekundowy tp dom (dla osób, które zamówiły go przed 1 kwietnia 2005 r. - po tym terminie plan został wycofany ze sprzedaży).

Rabaty na usługi telekomunikacyjne udzielane są:

w przypadku choroby narządu wzroku - z orzeczeniem znacznego stopnia niepełnosprawnoś ci z symbolem przyczyny niepełnosprawnoś ci (04-O),
w przypadku zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu - z orzeczeniem znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawnoś ci z symbolem przyczyny niepełnosprawnoś ci (03-L),
w przypadku zastosowania przez Zespół Orzekający w orzeczeniu więcej niż jednego symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci:
z orzeczeniem znacznego stopnia niepełnosprawnoś ci, jeżeli w łącznym symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci występuje symbol przyczyny niepełnosprawnoś ci 04-O (choroby narządu wzroku),
z orzeczeniem znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawnoś ci, jeżeli w łącznym symbolu przyczyny niepełnosprawnoś ci występuje symbol przyczyny niepełnosprawnoś ci 03-L (zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu).

jednorazowego za jeden lub kilka przeszłych okresów rozliczeniowych albo za bieżący okres rozliczeniowy,
stałego (cyklicznego) za bieżący i przyszłe okresy rozliczeniowe. Zamówienie to może być złożone na czas nieokreślony.

Zamówienie na dodatkową fakturę VAT osoba niepełnosprawna, słabowidząca lub niewidoma może złożyć:

telefonicznie na błękitną linię tp 9393,
przesłać faksem pod numer 9394,
pisemnie na adres do korespondencji: Telekomunikacja Polska SA, ul. Bażantów 35 , 40-668 Katowice,
w punkcie sprzedaży, salonie sprzedaży tp.

w punkcie sprzedaży, salonie sprzedaży tp, lub przesłany:
faksem pod numer 9394,
pocztą na adres do korespondencji (podany powyżej).

W przypadku zamówienia na biling nie jest wymagane potwierdzenie przez Klienta niepełnosprawności narządu wzroku.

Osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim mają prawo do:

karty parkingowej potwierdzającej uprawnienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych,

Osoby niewidome, niebędące osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do:

37% ulgi na przejazdy w 2. klasie pociągów osobowych, pospiesznych i ekspresowych oraz w autobusach PKS (na podstawie jednego z dokumentów stwierdzających inwalidztwo),
do 95% ulgi na przejazdy w pociągach PKP i autobusach PKS dla swojego przewodnika towarzyszącego w podróży (osoby niewidome lub ociemniałej), który musi mieć ukończone 13 lat.
bezpłatnych przejazdów w komunikacji miejskiej na podstawie legitymacji Polskiego Związku Niewidomych na terenie Warszawy.

Osoby z upośledzeniem umysłowym (oraz ich opiekunowie) mają prawo do:

bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską na terenie Warszawy na podstawie legitymacji Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzenie Umysłowym.

Inwalidzi wojenni i wojskowi mają prawo do:

bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską na terenie Warszawy na podstawie Książeczki Inwalidy Wojennego (Wojskowego) wydanej przez ZUS,
przewodnik inwalidy wojennego (wojskowego) tylko o znacznym stopniu niepełnosprawności ma także prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską.

Dzieci i młodzież niepełnosprawna uczęszczające do szkoły, nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia, a studenci do 26. roku życia, ich rodzice lub opiekunowie mają prawo do:

78% ulgi na przejazdy w pociągach osobowych i pospiesznych, ekspresowych EC, IC PKP (tylko w 2. klasie) i we wszystkich rodzajach autobusów PKS na trasie z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do: szkoły, przedszkola, ośrodka rehabilitacji, domu pomocy społecznej, zakładu opieki zdrowotnej,poradni psychologiczno-pedagogicznej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka wsparcia, i z powrotem, na podstawie legitymacji szkolnej.
bezpłatnych przejazdów na trasie z miejsca zamieszkania do szkoły, na podstawie ważnej legitymacji szkoły specjalnej z podaną trasą dojazdu (dotyczy młodzieży uczęszczającej do szkół specjalnych). Do bezpłatnego przejazdu ma prawo również opiekun dziecka na podstawie zaświadczenia wydanego przez szkołę, z podaną trasą dojazdu.

Renciści i emeryci (a także małżonek, na którego pobierany jest dodatek rodzinny) mają prawo do:

dwóch jednorazowych przejazdów w ciągu roku kalendarzowego z ulgą 37% w 2. klasie pociągów osobowych, pospiesznych i ekspresowych,
48% ulgi w opłatach komunikacji miejskiej na podstawie aktualnego odcinka renty (emerytury) wraz z dowodem tożsamości.

UWAGA!
Należy pamiętać o tym, że bilet na przejazd "tam i z powrotem" jest traktowany jako dwa oddzielne przejazdy. Emeryci i renciści nie mają zniżek w autobusach PKS.

Zwolnione z opłat za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych są:

Osoby zaliczone do I grupy inwalidów,
Osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
Osoby całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji,
Osoby o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje dodatek pielęgnacyjny,
Osoby, które skończyły 75 lat,
Osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne z właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej lub rentę socjalną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub innego organu emerytalno-rentowego,
Osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu,
Osoby, których ostrość wzroku nie przekracza 15%,
Inwalidzi wojenni i wojskowi,
Kombatanci, niektóre osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz wdowy i wdowcy po kombatantach, którzy są jednocześnie emerytami lub rencistami.

Uwaga: od 16 maja 2005 r. zwolnienie nie przysługuje osobom, które mieszkają we wspólnym gospodarstwie domowym z co najmniej dwiema osobami, które ukończyły 26. rok życia, i które nie spełniają warunków do uzyskania tych zwolnień.

Prawo do zwolnień od opłat abonamentowych zachowują osoby, które korzystają z tego prawa na podstawie dotychczasowych przepisów, pod warunkiem dostarczenia, w terminie 6 miesięcy oświadczenia o spełnianiu warunków do korzystania z tych zwolnień.

*******************

Ulga do muzeum

Muzea państwowe mają od 1997 r. obowiązek wprowadzania ulgowych biletów dla osób niepełnosprawnych (i ich opiekunów), dla rencistów, emerytów, nauczycieli wszystkich typów szkół, studentów i uczniów. Ulgowe bilety można otrzymać po okazaniu odpowiedniej legitymacji potwierdzającej uprawnienie.
Wstęp do muzeów martyrologicznych jest bezpłatny w ogóle, a inne muzea udostępniają bezpłatnie swoje kolekcje przez jeden dzień w tygodniu. Wysokość ulgi oraz dzień bez biletów ustala dla każdego muzeum jego dyrektor.

Ulgi na telefony komórkowe

Oferowane przez operatorów sieci komórkowych ulgi dotyczą zazwyczaj osób niewidomych i niesłyszących. Ponieważ zakres tych ulg ulega zmianie, szczegółowych informacji należy szukać w punktach obsługi klienta tych sieci.

Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych

Od podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione są osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu, nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.

Ulgowa opłata paszportowa

Ulgową opłatę paszportową w wysokości 50% stawki pobiera się m.in. od:
- emerytów, rencistów, osób niepełnosprawnych, a także współmałżonków tych osób, pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu;
- osób przebywających w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystających z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych;