Interwencjonizm na rynku rolnym UE
Większość krajów stosują jakąś formę polityki rolnej, a rolnictwo jest nadal najważniejszym obiektem interwencjonizmu państwowego w gospodarce. Jedną z najstarszych form interwencjonizmu państwowego w rolnictwie jest nakładanie na rolników różnego rodzaju obciążeń o charakterze podatkowym, zarówno w formie naturalnej, jak i pieniężnej. Inną tradycyjną formą interwencji państwa w rolnictwie było kształtowanie ram instytucjonalnych funkcjonowania tego sektora, w tym zwłaszcza regulowanie praw własności.
Narzędziem interwencjonizmu o bardzo długiej tradycji jest protekcjonizm handlowy związany z produktami rolnymi. Nakładanie ceł i innych ograniczeń handlowych należy do zestawu klasycznych instrumentów polityki interwencyjnej. Najczęściej wskazuje się pięć głównych przyczyn interwencji państwa w rolnictwie:
niekompletność i niedoskonałość rynków związanych z rolnictwem,
konieczność i przydatność dostarczania rolnictwu dóbr o charakterze publicznym,
występowanie zjawiska kosztów i efektów zewnętrznych,
niedoskonałość informacji,
problemy dochodowe rolnictwa.
W Unii Europejskiej interwencjonizm na rynku rolnym obecny był od początku Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Podstawowym celem WPR byłą ochrona dochodów ludności rolniczej w warunkach gospodarki rynkowej. Głównym mechanizmem ochrony były początkowo wysokie ceny żywności oraz ochrona rynku wewnętrznego Unii za pomocą ceł, cen wejścia, cen śluzy, kontyngentów dostępu do unijnego rynku. Ochrona rynku wewnętrznego była konieczna, gdyż bez niej Europa zostałaby zalana strumieniem żywności zza granicy (zwłaszcza z USA). Duże wsparcie dla rolnictwa zaowocowało nadprodukcją artykułów żywnościowych, które trzeba było eksportować. Eksport jednak również był kosztowny ze względu na konieczność subsydiowania żywności ze względu na jej wysokie koszty produkcji. Wtedy zmiany poszły w kierunku ograniczenia produkcji rolnej, nastąpiło obniżenie cen produktów rolnych przy jednoczesnym zapewnieniu rolnikom odpowiedniego poziomu dochodów - wprowadzono dopłaty kompensacyjne, zwane też dopłatami bezpośrednimi.
Dzisiejszy interwencjonizm UE w rolnictwie opiera się na: wspólnotowej organizacji rynków rolnych poszczególnych artykułów, limitowaniu produkcji, dopłatach bezpośrednich, wspólnotowym systemie cen produktów rolnych oraz ogromnym wsparciem finansowym rolnictwa z funduszy unijnych
1