Metodologia nauk
Metodologia nauk
dr Arkadiusz Stanula
Proces badawczy  podstawowe pojęcia
Proces badawczy  podstawowe pojęcia
" Technologia  sposób przeprowadzania badań,
mający na celu sformułowanie i rozwiązanie
problemu badawczego. Jest synonimicznie
kojarzona z pojęciem procesu badawczego.
" Metodyka  to procedura posługiwania się
metodami. Stanowi ona logiczny ciÄ…g aplikacyjnej
poprawności metod, technik i narzędzi
badawczych.
" Metateoria  obejmuje teoriÄ™, technologiÄ™ i
metodykÄ™ poznania naukowego (procesu pracy
badawczej).
Proces badawczy  podstawowe pojęcia
Proces badawczy  podstawowe pojęcia
" Strategia badawcza  to czynności dotyczące
wyboru przedmiotu i koncepcji badań z punktu
widzenia rozwiÄ…zania problemu.
" Problem badawczy (podejście badawcze)  to
określony sposób zdobywania wiedzy (informacji),
może być rozpatrywany w kilku wymiarach:
 typu oraz modelu badań,
 metod, technik i narzędzi badawczych,
 procedur badawczych (planów badawczych).
PRZYGOTOWANIE ZAA
OŻEC
PRACY BADAWCZEJ
PRZYGOTOWANIE ZAA
OŻEC
PRACY BADAWCZEJ
( Research Project )
( Research Project )
Elementy treści projektu badawczego:
Elementy treści projektu badawczego:
1. Uzasadnienie podjęcia tematu.
2. Wyjaśnienie podstawowych pojęć i obszarów wiedzy na których oparty jest temat pracy 
eksplikacja tematu pracy.
3. Teoria naukowa stanowiąca podstawę sformułowania i rozwiązania problemu badawczego.
3.1. Operacjonalizacja
4. Problem badawczy w świetle piśmiennictwa (przegląd stanowisk oraz efektów najnowszych
badań naukowych - kwerenda). Na jego podstawie sformułować cele badań, pytania i hipotezy
badawcze.
5. Metodyka badań.
5. Metodyka badań.
5.1 Materiał badań.
5.1.1. Desygnaty badanych obiektów.
5.1.2. Liczba badanych obiektów.
5.1.3. Techniki doboru obiektów do badań.
5.2. Typy badań i metody badawcze.
5.3. Zmienne i ich wskaz
niki.
5.4. Techniki i narzędzia badawcze.
5.4.1. Rzetelność i trafność narzędzi pomiarowych.
5.4.2. BÅ‚Ä…d pomiaru.
5.4.3. Narzędzia analizy statystycznej.
6. Wyniki badań.
6.1. Analiza wyników badań.
6.2. Omówienie wyników badan i wnioski.
7. Literatura treści założeń.
Załączniki
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Określenie tematu pracy -
- Określenie tematu pracy -
Określenie tematu pracy związane jest z:
1. Uświadomieniem sobie co jest znane, a co znane nie jest, czyli
poznanie stanu badań dotyczących interesującej nas
problematyki.
2. Zapoznaniem się z treścią oraz implikacjami teorii naukowej,
tłumaczącej mechanizmy danego problemu.
3. Określeniem rangi i znaczenia danej problematyki, a w
szczególności tych aspektów, które zdają się być istotne dla
poznania danego zjawiska lub procesu.
4. Określeniem głównych zależności, które nas w badaniach
interesujÄ….
5. Określeniem spodziewanych efektów badań (z rozbiciem na
rezultaty teoretyczne, praktyczne i aplikacyjne).
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Określenie tematu pracy -
- Określenie tematu pracy -
W tytule pracy mogą być wymienione:
" zmienne, które były przedmiotem badań,
" zmienne, które były przedmiotem badań,
" relacje zachodzące między zmiennymi,
" podmioty, których dotyczyły badania.
 Sprawność fizyczna dzieci ośmioletnich rozpoczynających trening sportowy .
 Wpływ treningu interwałowego na wydolność beztlenową piłkarzy nożnych
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Sformułowanie celu badań -
- Sformułowanie celu badań -
Cel badań  dążenie do wzbogacenia
wiedzy o osobach, rzeczach lub zjawiskach
będących przedmiotem badań.
będących przedmiotem badań.
Rodzaj efektu, który zamierzamy uzyskać w
wyniku badań, a także rodzaj czynników, z
którymi efekty te będą się wiązać
[H. Komorowska 1982].
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Sformułowanie celu badań -
- Sformułowanie celu badań -
TEMAT PRACY:
Struktura aktywności ruchowej 11-letnich dzieci
i jej zwiÄ…zki z rozwojem biologicznym
i jej zwiÄ…zki z rozwojem biologicznym
 & Dokonany pobieżny przegląd stanowisk w zakresie wpływu
aktywności ruchowej na wybrane aspekty osobowości wskazuje na
potrzebę dalszych dociekań w tym zakresie. Szczególnie winny one
dotyczyć przydatności poszczególnych form ruchowych w
kształtowaniu różnych wymiarów ludzkiej osobowości, w tym rozwoju
biologicznego dziecka. Dlatego tym zagadnieniom poświęcone jest
niniejsze opracowanie...
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Sformułowanie celu badań -
- Sformułowanie celu badań -
TEMAT PRACY:
Ocena poziomu sportowego
Mistrzostw Polski w Ratownictwie Wodnym na
Mistrzostw Polski w Ratownictwie Wodnym na
przestrzeni lat 1990-2004
 & Umiejętności ludzi są cechą zmienną, zależną od wielu czynników i
dlatego też, prześledzę jak na przestrzeni lat zmieniały się one u
ratowników WOPR. Podstawą do moich rozważań będą wyniki
zarejestrowane na Mistrzostwach Polski w Ratownictwie Wodnym
w latach 1990-2004& 
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Sformułowanie problemu badań -
- Sformułowanie problemu badań -
Problem  jest rodzajem zadania (sytuacji),
którego podmiot nie może rozwiązać za pomocą
posiadanego zasobu wiedzy. Jego rozwiÄ…zanie jest
możliwe dzięki czynności myślenia
możliwe dzięki czynności myślenia
produktywnego, która prowadzi do wzbogacenia
wiedzy podmiotu [Kozielecki 1969].
Problem badawczy  to tyle co, pewne pytanie lub
zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć
badanie [Nowak S. 1970].
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Reguły metodologiczne formułowania problemu -
- Reguły metodologiczne formułowania problemu -
Pytania rozstrzygnięcia  rozpoczynające
się od partykuły: czy?
Pytania dopełnienia (uzupełnienia) 
rozpoczynające się od partykuły:
jaki?, który?, gdzie?, dlaczego?
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Procedura stawiania pytań badawczych -
- Procedura stawiania pytań badawczych -
1. Sformułowanie problemu w postaci pytania badawczego
oraz ustalenie znaczenia wszystkich użytych pojęć.
2. Analiza problemu i ustalenie, co jest dane w pytaniu i jaki
jest tego zakres; co jest niewiadomÄ… pytania i w jakiej
jest tego zakres; co jest niewiadomÄ… pytania i w jakiej
kategorii siÄ™ ona zawiera.
3. Ustalenie, czy mamy do czynienia z problemem prostym,
czy złożonym; czy pytanie jest pytaniem rozstrzygnięcia
czy dopełnienia.
4. Jeżeli problem jest sformułowany w postaci dopełnienia,
podejmujemy próbę dychotomizacji, czyli sprowadzenia go
do pytań rozstrzygnięcia [Dutkiewicz 2000].
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Formułowanie hipotez badawczych -
- Formułowanie hipotez badawczych -
Hipoteza  to stwierdzenie, co do którego istnieje
pewne prawdopodobieństwo, że stanowić będzie
ono prawdziwe rozwiÄ…zanie problemu
badawczego.
badawczego.
hypothesis z języka greckiego (hipo  pod, niżej;
thesis  położenie, twierdzenie)  oznacza
domysł naukowy.
W literaturze często używa się terminów
równoznacznych, takich jak: założenie,
przypuszczenia, twierdzenia prawdopodobne.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Podział hipotez badawczych -
- Podział hipotez badawczych -
W zależności od celu badań wyróżniamy:
" hipotezy proste  oparte na obserwacji prostej,
" hipotezy złożone  oparte na istnieniu powiązań pomiędzy
zdarzeniami lub skomplikowanymi łańcuchami przyczyn i
skutków.
skutków.
W modelach badań statystycznych wyróżniamy:
" hipotezy zerowe (H0)  oznaczającą równość i niezależność,
" hipotezy alternatywne (H1) (konstruktywne)  oznaczajÄ…cÄ…
odmienność i zależność.
! Hipotezy zerowe odrzucamy lub przyjmujemy !
! Hipotezy alternatywne uzasadniamy !
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Warunki użyteczności hipotez badawczych -
- Warunki użyteczności hipotez badawczych -
Hipotezy, by spełnić wymagania metodologiczne i
być użyteczne w badaniach, powinny być:
" o tyle ogólne, żeby obejmowały swoim zakresem
" o tyle ogólne, żeby obejmowały swoim zakresem
wszelkie fakty, których dotyczą,
" pojęciowo jasne, tzn. wyrażone w terminach
jednoznacznych i ostrych,
" wolne od sprzeczności wewnętrznych, tzn. nie
mogą zawierać zdań wzajemnie sprzecznych,
" empirycznie sprawdzalne, czyli dajÄ…ce siÄ™
zweryfikować w toku badań.
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Struktura aktywności ruchowej 11-letnich dzieci
i jej zwiÄ…zki z rozwojem biologicznym
1. Czy istnieje statystyczny związek pomiędzy zmienną Struktura
aktywności ruchowej oraz poszczególnymi zdolnościami
motorycznymi?
motorycznymi?
2. Które z analizowanych składników środowiska rodzinnego dziecka
wnoszą najwięcej informacji o Wskaz
niku aktywności ruchowej
dzieci 11-letnich?
3. Jaki jest związek pomiędzy zmiennymi Struktura aktywności
ruchowej oraz Wskaz
nik rozwoju biologicznego?
4. Jaki zasób informacji wnoszą analizowane zmienne o Wskaz
niku
aktywności ruchowej badanych dzieci?
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Struktura aktywności ruchowej 11-letnich dzieci
i jej zwiÄ…zki z rozwojem biologicznym
Hipotezy:
Hipotezy:
1. O Strukturze aktywności ruchowej dzieci 11-letnich najwięcej
informacji będą wnosiły składniki ich środowiska rodzinnego.
2. W badaniach społecznych, a w diagnozach pedagogicznych w
szczególności, pomiędzy analizowanymi zmiennymi mogą
występować zależności pozorne, które można wykryć przy
zastosowaniu komplementarnego zestawu narzędzi
statystycznych.
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Ocena poziomu sportowego Mistrzostw Polski w
Ratownictwie Wodnym na przestrzeni lat 1990-2004
1. W których konkurencjach wieloboju ratowniczego poziom
sportowy na przestrzeni analizowanych lat uległ największym
zmianom ?
2. W których konkurencjach wieloboju ratowniczego poziom
sportowy kobiet i mężczyzn charakteryzował się największą i
najmniejszą rozbieżnością ?
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Ocena poziomu sportowego Mistrzostw Polski w
Ratownictwie Wodnym na przestrzeni lat 1990-2004
Hipotezy:
Hipotezy:
1. Zmiana niektórych przepisów dotyczących rozgrywania
konkurencji ratowniczych oraz wprowadzone nowości
sprzętowe były powodem progresji wyników sportowych.
2. Największa różnica w poziomie sportowym pomiędzy kobietami
i mężczyznami występuje w konkurencjach, w których dominuje
wysiłek siłowy, natomiast najmniejsza dysproporcja występuje
w konkurencjach wytrzymałościowych.
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Zastosowanie modelu matematycznego do wyznaczania sterowań
optymalnych obciążeń treningowych w lekkoatletycznych biegach
krótkich kobiet
Realizacja takiego zadania wiąże się z uzyskaniem odpowiedzi na następujące
pytania badawcze:
1. Jaka jest przydatność takich narzędzi analizy matematycznej, jak klasyczne
modelowanie matematyczne oraz sieci neuronowe w planowaniu optymalnych
obciążeń treningowych?
2. Jaki powinien być model matematyczny, aby wykorzystać teorię
matematycznÄ… do planowania struktury treningu sportowego?
3. Jak najlepiej wyznaczyć parametry obciążeń treningowych?
4. Jakie sÄ… sposoby wykorzystania zbudowanego modelu matematycznego?
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
Wartość predyktywna wybranych cech budowy ciała, sprawności
fizycznej ogólnej i specjalnej piłkarek ręcznych
H1: Istnieje możliwość znalezienia takiej reprezentacji cech osobowości
sportowej zawodnika, która wniesie największy zasób informacji (wskaz
nik
sportowej zawodnika, która wniesie największy zasób informacji (wskaz
nik
determinacji R2) o przygotowaniu psychofizycznym zawodniczek do
determinacji R2) o przygotowaniu psychofizycznym zawodniczek do
zawodów sportowych, w piłce ręcznej.
H2: Zastosowanie metod optymalnego wyboru wektora zmiennych
objaśniających modelu regresji pozwoli na uproszczenie procesu doboru
zawodniczek do gry w piłkę ręczną oraz znalezienie niezbędnego zasobu
informacji o poziomie sportowym piłkarek ręcznych.
H3: W wyniku postępującego procesu treningowego w piłce ręcznej (ontogenezy
sportowej) następuje przesunięcie informacji o zmiennej endogennej z
obszarów morfologicznych oraz ogólnej sprawności fizycznej w kierunku
struktur czynnościowych (sprawności specjalnej).
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
ZwiÄ…zki wybranych wskaz
ników kontroli wysiłkowej z efektami
treningu sprinterek biegaczek
Osiągnięcie celów pracy implikuje sformułowanie oraz znalezienie odpowiedzi na
następujące pytania badawcze:
1. Które z analizowanych wskaz
ników testów sprawności specjalnej oraz testów
1. Które z analizowanych wskaz
ników testów sprawności specjalnej oraz testów
ergometrycznych badanych sprinterek będą posiadały największą diagnostyczność ?
2. Jaka jest informacyjność tych testów ?
3. Czy wartość prognostyczna wskaz
ników testów sprawności specjalnej zmienia się w
funkcji procesu treningowego ?
4. Jak wyznaczyć sterowania optymalne w zakresie obciążeń treningowych młodych
sprinterek, które winny zostać wykorzystane do kontroli procesu treningowego ?
5. Jak zastosować najlepiej model matematyczny do przedstawienia zależności zmian
stanu badanych zawodniczek oraz aplikowanych środków treningowych ?
Przykłady formułowania pytań
Przykłady formułowania pytań
i hipotez badawczych
i hipotez badawczych
ZwiÄ…zki wybranych wskaz
ników kontroli wysiłkowej z
efektami treningu sprinterek biegaczek
Hipotezy badawcze:
H: Zastosowanie statystycznego modelu badań pozwoli na poprawne
H: Zastosowanie statystycznego modelu badań pozwoli na poprawne
metodologicznie znalezienie odpowiedzi na pytania 1, 2 i 3.
H: Uzyskanie odpowiedzi na pytania 4 i 5 wiąże się z zastosowaniem
modelu deterministycznego, a tym samym posłużeniem się
twierdzeniem Weierstrassa o istnieniu rozwiÄ…zania zadania
programowania matematycznego (dynamicznego):
 Jeżeli funkcja f jest ciągła, a zbiór A zwarty (tzn. domknięty i
ograniczony), to istnieje punkt åÅ‚x bÄ™dÄ…cy rozwiÄ…zaniem zadania
Eksplikacja  uszczegółowienie
problematyki przez wyrażenie jej w formie
zdań zawierających wyłącznie terminy
proste, zrozumiałe i jednoznaczne.
proste, zrozumiałe i jednoznaczne.
Operacjonalizacja  wyrażanie pojęć i
terminów w kategoriach operacyjnych,
tzn. albo poprzez terminy majÄ…ce
jednoznaczny sens empiryczny, albo przez
czynności, jakie muszą być wykonane,
aby poznać opisywane zjawisko.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań, podstawowe pojęcie -
- Rodzaje (typy) badań, podstawowe pojęcie -
Badanie  jest wieloetapowym procesem
zróżnicowanych działań, mających zapewnić
obiektywne, dokładne i wyczerpujące
obiektywne, dokładne i wyczerpujące
poznanie określonego wycinka
rzeczywistości przyrodniczej, społecznej lub
kulturowej [Zaczyński 1995].
Badanie  jest to zbiór skoordynowanych
czynności, które przynoszą nową wiedzę
[Konarzewski 2000].
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania podstawowe (poznawcze)  majÄ… na celu wzbogacenie
wiedzy danej dyscypliny naukowej poprzez formułowanie
ogólnych praw naukowych. W pracach tego typu dość często
przeprowadza się krytyczną ocenę dotychczasowych sposobów
rozwiązań danego problemu badawczego.
Podejście takie pozwala na ukazanie możliwości modyfikacji danej
Podejście takie pozwala na ukazanie możliwości modyfikacji danej
teorii przez zaproponowanie niezbędnych zmian oraz opracowanie
teorii przez zaproponowanie niezbędnych zmian oraz opracowanie
nowych teorii.
Algorytm badań typu poznawczego przedstawia się następująco:
postawienie problemu na podstawie dotychczasowych przesłanek,
wyjaśnienie teoretyczne problemu i sformułowanie nowych hipotez,
logiczna i empiryczna weryfikacja hipotez,
nowe uogólnienia, twierdzenia, nowe teorie.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania stosowane (empiryczne)  realizowane sÄ…
dla umożliwienia sformułowania wniosków,
które mogą być aplikowane do praktyki w celu
poprawy efektywności jej działania.
poprawy efektywności jej działania.
Prace badawcze dla potrzeb praktyki sportowej sÄ…
najczęściej pracami empirycznymi, wśród nich
wyróżniamy: prace opisowe (deskryptywne),
wyjaśniające (eksplanacyjne), odtwórcze
(replikacyjne) i weryfikacyjne.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Prace deskryptywne  polegają na opisie badanych zjawisk lub faktów
pod kątem analizy struktury i mechanizmów ich funkcjonowania. W
tego rodzaju badaniach pytania problemowe rozpoczyna siÄ™ od
partykuły: jaka?, jaki?, które?
Prace eksplanacyjne  dotyczą badania związków i zależności
przyczynowo-skutkowych między określonymi zjawiskami i
procesami.
Prace replikacyjne  cechując się odtwórczym charakterem, badania te
albo rozszerzajÄ… zakres przedmiotowy lub podmiotowy uprzednich
badań albo wiążą się z innymi metodami ich analizy i weryfikacji.
Badania weryfikacyjne  ich celem jest ustalenie zależności w obrębie
analizowanych zjawisk i procesów. Najczęściej stosuje się badania
weryfikacyjne typu indukcyjnego lub redukcyjnego.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania weryfikacyjne typu indukcyjnego  polegajÄ… na
poszukiwaniu następstw dla znanych przyczyn.
Inaczej mówiąc, określamy w nich zachowanie się
Inaczej mówiąc, określamy w nich zachowanie się
zmiennych zależnych w zależności od zmian
wartości i struktury zmiennych niezależnych.
Badania weryfikacyjne typu redukcyjnego  polegajÄ…
na ustaleniu, w jakim stopniu zmienne zależne
wpływają na nieznane zmienne niezależne. Znamy
skutki, natomiast poszukujemy przyczyn.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Algorytm badań stosowanych przedstawia się
następująco:
sformułowanie problemu ważnego dla praktyki
sportowej,
sportowej,
podanie zespołu hipotez wynikających z teorii i
dotychczasowych wyników badań empirycznych,
analiza logiczna i weryfikacyjna danej teorii.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania jakościowe  mamy z nimi do czynienia
wówczas, gdy analizowane obiekty, zjawiska lub
elementy procesów społecznych są wyróżnione w
skali nominalnej i przedziałowej.
skali nominalnej i przedziałowej.
Badania ilościowe  związane są z poznawaniem oraz
wykrywaniem pewnych prawidłowości zjawisk i
procesów, w kategoriach ich struktury, zależności
oraz dynamiki.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania diagnostyczne  dotyczą twierdzeń, które
orzekajÄ… o istniejÄ…cym stanie faktycznym zjawiska
lub analizowanego procesu.
Najczęściej mamy do czynienia z pomiarami
Najczęściej mamy do czynienia z pomiarami
jednorazowymi lub wykonywanymi dwukrotnie w
niewielkim odstępie czasu (np. jednego miesiąca).
Badania diagnostyczne stanowiÄ… podstawÄ™
formułowanych prognoz w zakresie wielu zjawisk i
procesów.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania predyktywne  zadaniem tego typu badań jest
sformułowanie prognozy rozwoju (zmian) danego obiektu
(zawodnika, cechy, właściwości osobniczej), a tym samym
jego przydatności w szkoleniu na danym etapie procesu
treningowego.
treningowego.
Wyniki badań o charakterze prognostycznym pozwalają
określić tendencje rozwojowe w badanych zjawiskach i
procesach.
Badania predyktywne można podzielić na:
" przekrojowe (transwersalne),
" ciągłe-podłużne (longitudinalne),
" półciągłe (semilongitudinalne).
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania przekrojowe  opierają się najczęściej na pomiarach
jednorazowych. Wykonane są w jednej lub kilku grupach, niezależnie
od płci, wieku, stażu treningowego oraz sposobu doboru do badań.
Na podstawie takich badań można dokonywać pomiarów całej
zbiorowości obiektów.
Badania ciągłe-podłużne  opierają się na wielokrotnych pomiarach tej
samej próby, tych samych zjawisk lub procesów, dokonywanych
przez dość długi okres czasu. W badaniach tych muszą być spełnione
dwa warunki:
1) w każdym badaniu pomiar musi być przeprowadzony
w identyczny sposób,
2) musi istnieć porównywalność wyników badań
(te same narzędzia i techniki analizy danych).
Badania te stosuje siÄ™ do ustalenia pewnych tendencji rozwojowych lub
prognostyczności analizowanych cech, narzędzi analitycznych.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania półciągłe  są badaniami wielokrotnie powtarzanymi na
tych samych obiektach przez pewien czas, krótszy jednak niż
cały interesujący badacza odcinek czasu.
Przy zastosowaniu tej techniki można kilkakrotnie skrócić czas
badań, uzyskując porównywalny efekt, jak przy badaniach
badań, uzyskując porównywalny efekt, jak przy badaniach
ciągłych.
Badania mieszane  stosuje się wówczas, gdy ze względów
losowych niektóre osoby nie mogą uczestniczyć w dalszym
procesie badań ciągłych lub półciągłych. W ich miejsce w
systemie badań mieszanych dobiera się osoby o podobnych
cechach do tych, które przerwały badania.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania kompleksowe  dotyczą rejestracji różnych
form działalności z wykorzystaniem różnorodnych
metod, technik i narzędzi badawczych.
Ich przedmiotem jest całość nie zawsze spójna,
Ich przedmiotem jest całość nie zawsze spójna,
cechy nie sÄ… jednorodne, nie stanowiÄ… systemu.
Badania przyczynkarskie  dotyczÄ… wÄ…skiego
zakresu zagadnień, dlatego nie rozwiązują one
problemu w sposób kompleksowy. Dobrze i
świadomie zaprojektowane mogą przynieść
konkretne korzyści teoriopoznawcze i metodyczne.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Rodzaje (typy) badań -
- Rodzaje (typy) badań -
Badania systemowe  przedmiotem
zainteresowania tego typu badań są
systemy, które jako elementy zawierają
systemy, które jako elementy zawierają
obiekty lub procesy fizyczne ulegajÄ…ce
zmianom w czasie i przestrzeni. W ogólnym
przypadku sÄ… to systemy wchodzÄ…ce w
zakres bardzo wielu nauk.
Etap projektowania problemu badawczego
Etap projektowania problemu badawczego
- Matematyczne modele badań -
- Matematyczne modele badań -
Modele badań
Werbalny,
Determistyczny Probabilistyczny Statystyczny Konfliktowy
syntaktyczny
syntaktyczny
Rachunek
różniczkowy
Rachunek Statystyka
Programowanie
Heurystyczne prawdopodo- matematyczna Teoria gier
liniowe
bieństwa (indukcyjna)
Programowanie
dynamiczne
Metody rozwi
Ä…
zywania