Materiały edukacyjne
Analiza techniczna
-wprowadzenie
1. Założenia analizy technicznej
Analityk techniczny bada poziom cen i obrotów danego instrumentu finansowego w przeszłości, a z zebranych danych
poprzez analizę wykresu tworzy możliwą prognozę dalszych zmian kursów. Nie interesują go dane makro ani wydarzenia
polityczne. Koncentruje się wyłącznie na wykresie, który odzwierciedla zachowania wszystkich inwestorów, pokazuje
trendy i tendencje.
Analiza techniczna ma na celu prognozowanie przyszłych trendów, na podstawie zachowania się cen w przeszłości. Ceny
rysowane na wykresach tworzą różne kształty i formacje. Według analityków technicznych formacje te powtarzają się
regularnie i prowadzą do podobnych zachowań rynku. Niektóre z nich zapowiadają spadki cen, inne wzrosty.
Na podstawie dokładnej analizy wykresu można próbować ocenić jak duże będą ewentualne wzrosty lub spadki.
W odróżnieniu od analizy fundamentalnej, która ocenia ogólną sytuację na rynku, analiza techniczna stosowana jest
do wyznaczania konkretnych momentów zawierania transakcji.
Analiza techniczna opiera się na trzech założeniach:
·ð Rynek dyskontuje wszystko. Prowadzi to do wniosku, że wszystkie czynniki, które majÄ… wpÅ‚yw na cenÄ™ sÄ… już
w niej uwzględnione. Wynika to z przekonania, że zachowania cen odzwierciedlają zmiany w relacjach popytu
i podaży.
·ð Ceny podlegajÄ… trendom. AnalizujÄ…c wykresy cen, analityk techniczny stara siÄ™ okreÅ›lić kierunek, w którym
podążają ceny czyli odnalez
ć trend rynkowy. Rozpoznanie trendu w jego wczesnej fazie pozwala zrealizować
transakcję, która powinna przynieść zyski.
·ð Historia siÄ™ powtarza. Badanie wykresów pozwala odnalez
ć powtarzające się wzory (formacje), według których
poruszają się ceny. Wynika to z powtarzalności zachowań ludzkich w określonych sytuacjach. Analitycy znając
najczęściej występujące formacje starają się odnalez
ć je w bieżących notowaniach i na tej podstawie
prognozować przyszłość.
2. Rodzaje wykresów
Wykres ceny danego instrumentu jest wypadkową działalności inwestycyjnej strony podażowej i popytowej. Inwestorzy
wypracowali sobie różne metody wizualizacji zachowania ceny. Największe doświadczenie w tej mierze mają
Japończycy, którzy w najwyższym stopniu rozwinęli interpretację wykresów.
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl
Wykresy można podzielić według ich rodzajów. Każdy z nich interpretuje się w ściśle określony sposób. I tak mamy
wykresy:
" Liniowe
" SÅ‚upkowe
" Åšwiecowe
" Kółko i krzyżyk (P&F)
" Techniki japońskie (renko, kagi, przełamanie trzech linii)
Wykres liniowy jest jedną z najprostszych metod przedstawiania zachowania ceny. Powstaje w wyniku połączenia cen
zamknięcia danego interwału, co tworzy linię wykresu.
Rys. 1: Wykres liniowy
Wykres słupkowy w odróżnieniu od liniowego prezentuje wszystkie najważniejsze ceny z danego interwału, czyli ceny:
otwarcia, zamknięcia, maksimum i minimum. Na platformie xStation wykres ten można znalez
ć pod nazwą OHLC.
Cechą charakterystyczną tego wykresu są wypusty na słupku ceny, lewostronny wypust reprezentuje cenę otwarcia
danego interwału zaś po prawej prezentowana jest informacja o cenie zamknięcia. Górne i dolne ograniczenie słupka
to maksimum i minimum cenowe. Korzystając z tego wykresu można interpretować układ dwóch, trzech słupków
odczytując możliwe zachowanie rynku w przyszłości.
Przykładowe formacje słupkowe: insidebar, outsidebar, keyreversal czy shark32.
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl
Rys. 2: Wykres słupkowy
Wykresy świecowe używane przez Japończyków od blisko 200 lat były zamkniętą księgą dla zachodnich inwestorów do
czasu ukazania się pierwszej pozycji książkowej po angielsku napisanej przez Steve a Nison a w latach 80-tych ubiegłego
stulecia. Pod względem swojej struktury formacje świecowe są rozwinięciem koncepcji wykresu słupkowego, jednak
japońscy inwestorzy zidentyfikowali blisko 50 formacji świecowych. Dominująca część z tych układów zapowiada koniec
określonej struktury. Są to układy jednej, dwóch lub trzech kolejnych świec wskazujących, która ze stron aktualnie
dominuje na rynku.
Rys. 3: Wykres świecowy
Pozostałe rodzaje wykresów są bardzo rzadko spotykane, ale każdy z nich ma swoją własną historię i interpretacje.
Często wykresy te charakteryzują się bardzo ciekawymi wzorami i kształtami, co sprawia że są bardzo interesujące
dla poczÄ…tkujÄ…cego inwestora.
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl
Z punktu widzenia przyrostu wartości ceny, wykresy można podzielić na dwa rodzaje: wykres w skali arytmetycznej
lub logarytmicznej.
" Skala arytmetyczna utrzymuje takie same odległości w ujęciu bezwzględnym wartości cenowych. To znaczy,
że odległość na wykresie między ceną 1,0000 i 2,0000 będzie taka sama, jak między 100,00 i 101,00. Mimo, iż
w pierwszym wypadku kurs wzrósł o 100%, a w drugim tylko o 1%. Skala arytmetyczna słabo nadaje się do
konstruowania wykresów długoterminowych, na których znajdować się będą ceny z szerokiego zakresu.
" Skala logarytmiczna zachowuje takie same odległości w ujęciu procentowanym (względnym) w ruchu ceny. Jeśli
zmianę ceny z 1,0000 do 2,0000 dzieli na wykresie 2 cm, to również wzrost ze 100 do 200 oznaczać będzie przesunięcie
się w górę o 2 cm. W obydwu wypadkach notowania zmieniły się o 100% danego instrumentu.
3. Trend
Trend to kierunek (tendencja), w którym podążają ceny w danej jednostce czasu. Wyróżniamy trzy rodzaje trendu:
·ð Wzrostowy
·ð Spadkowy
·ð Boczny (horyzontalny)
Z trendem wzrostowym mamy do czynienia wtedy, kiedy kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz wyższym poziomie.
W trendzie spadkowym kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz niższym poziomie.
W trendzie bocznym szczyty i dołki powstają mniej więcej na tej samej wysokości albo trudno jest określić kierunek,
w którym zmierza rynek.
Powyższe definicje są proste i czytelne, na ich podstawie w precyzyjny sposób można określić kiedy następuje zmiana
trendu. Można także stworzyć podwaliny pod system zarządzania kapitałem bazujący na przestawianiu zleceń
obronnych na kolejne dołki w trendzie wzrostowym lub szczyty - w spadkowym.
Linia trendu
To proste narzędzie pomaga w zdefiniowaniu aktualnie istniejącego trendu na danym instrumencie, w danym
horyzoncie czasu. Linia trendu powinna odzwierciedlać dwie cechy rynku: kierunek (wzrosty lub spadki) oraz jego siłę
(kąt nachylenia linii). Naturalna linia trendu będzie nachylona pod kątem 45 stopni. Rynek można uznać za silny
w danym kierunku, kiedy następuje odchylenie od wartości naturalnego kąta nachylenia.
Aby wyznaczyć trend wzrostowy należy wyodrębnić dwa minima cenowe (1,2), przy czym drugie musi zostać ustalone
na wyższym poziomie niż pierwsze. Minima te muszą wynikać z tej samej skali czasowej, czyli oba dołki powinny być
niezależnymi ruchami ceny (oddalenie od linii trendu).
Potwierdzenie trendu następuje, gdy kolejne minimum cenowe (3) utworzy się na tej linii lub w jej pobliżu.
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl
Rys. 1: Linia trendu wzrostowego
Aby wyznaczyć trend spadkowy należy wyodrębnić dwa maksima cenowe (1,2), przy czym drugie musi zostać ustalone
na niższym poziomie niż pierwsze. Maksima te muszą wynikać z tej samej skali czasowej, czyli oba dołki powinny być
niezależnymi ruchami ceny (oddalenie od linii trendu). Potwierdzenie trendu następuje, gdy kolejne maksimum cenowe
(3) utworzy się w jego pobliżu.
Rys. 2: Linia trendu spadkowego
Trend boczny to ruch ceny, gdzie zarówno szczyty jak i dołki są na podobnym poziomie i nie da się wyznaczyć określonej
tendencji w jednym kierunku. Świadczy to o chwilowej równowadze sił pomiędzy stroną podażową i popytową. Kształt
ten jest zbieżny z formacją prostokąta.
Rys. 3: Linia trendu bocznego
Kanał trendowy
Korzystając z wiedzy bazującej na linii trendu, możemy posłużyć się równoległą linią do dotychczasowej linii
trendu. Narzędzie to nosi nazwę kanału trendowego. Tą równoległą linię należy odłożyć od szczytu/dołka znajdującego
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl
się pomiędzy punktami 1 i 2. Dominującą zaletą kanałów trendowych są bardzo wyraz
nie pokazane poziomy wsparcia
i oporu, które wyznaczają punkty zwrotne w granicach kanału. Kanał trendowy można określić jako konsolidację w ujęciu
ukośnym.
Rys. 4: Kanał trendowy
Opory i wsparcia
W wyznaczaniu linii trendu wykorzystujemy dołki i szczyty. Punkty te powstają w wyniku dominacji jednej ze stron
(podaży lub popytu) na określonym poziomie cenowym.
Opór to miejsce, gdzie podaż ma przewagę nad popytem i wówczas powstaje szczyt. Dołek to wsparcie, gdzie popyt
przejmuje kontrolę nad notowaniami danego instrumentu. Z uwagi na to, że poziomy wsparcia i oporu są rejonami
możliwej zmiany układu sił rynkowych, często stają się one potencjalnymi punktami zwrotnymi trendu. Z drugiej strony,
niezwykle ważnymi sygnałami są jednoznaczne przełamania wsparcia lub oporu świadczące, że dominująca dotychczas
na rynku grupa jest w stanie odeprzeć atak strony przeciwnej, tym samym utrzymując dotychczasowy kierunek trendu.
Rys.5: Wsparcia i opory
X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa, Polska.
Kontakt  tel.: [phone], email: [e-mail], www.xtb.pl