POLITECHNIKA OPOLSKA
WYDZIAA
ZARZ
DZANIA I INŻYNIERII PRODUKCJI
ANALIZA TECHNICZNA
RYNKÓW FINANSOWYCH
ARKADIUSZ SKOWRON
OPOLE 2007
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 1
ANALIZA TECHNICZNA
RYNKÓW FINANSOWYCH
Arkadiusz A. Skowron
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 3
Ogólna charakterystyka AT
Na rynku dominują dwa sposoby analizy:
techniczny
fundamentalny
Analitycy fundamentalni starają się określić wartość
firmy, biorąc pod uwagę osiągane przez nią wyniki,
zadłużenie, pozycję w branży, kompetencję zarządu
itp. Dodatkowo uwzględniają sytuację gospodarczą i
polityczną całego kraju.
Analiza techniczna wychodzi z założenia, że
wszystkie te czynniki i tak znajdą odzwierciedlenie w
kursach. Dlatego koncentruje się na badaniu samych
kursów.
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 4
Reguły analizy technicznej
1. Rynek dyskontuje wszystko - wszelkie
czynniki, które mają wpływ na cenę są już w
niej uwzględnione;
2. Ceny podlegają trendom - kursy poruszają
się w trendach, a zadaniem analizy
technicznej jest wychwytywanie ich zmian;
3. Historia się powtarza - w warunkach
zbliżonych do przeszłych, sytuacja rynkowa
będzie kształtować się podobnie.
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 5
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 6
Wykres liniowy
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 7
Wykres słupkowy
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 8
Wykres świecowy
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 9
Skala arytmetyczna
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 10
Skala logarytmiczna
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 11
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 12
Podstawowe pojęcia AT
Cena  reprezentująca stan równowagi
pomiędzy popytem, a podażą.
Cena otwarcia (otwarcie) - jest to cena, po której
zostaje zawarta pierwsza transakcja w danym
okresie.
Cena najwyższa (maksimum) - jest to najwyższa
cena osiągnięta przez papier w ciągu
analizowanego okresu.
Cena najniższa (minimum) - jest to najniższa cena
osiągnięta przez papier w danym okresie.
Cena zamknięcia (zamknięcie) - jest to cena, po
której została zawarta ostatnia transakcja w danym
okresie.
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 13
Podstawowe pojęcia AT
Wolumen - liczbę jednostek aktywów (np.
akcji), które zmieniają właściciela w
określonym czasie;
zachowanie wolumenu powinno być zgodne z
kierunkiem aktualnej tendencji cenowej
Obrót  iloczyn ceny i wielkości wolumenu;
może nie ulegać zmianom, mimo iż zmienią się
cena i liczba walorów będących przedmiotem
transakcji
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 14
Podstawowe pojęcia AT
Linia trendu  linia wyznaczając kierunek
bieżącej tendencji;
linia wsparcia - układ coraz wyższych minimów
cenowych;
linia oporu - układ coraz niższych maksimów
cenowych;
wewnętrzna linia trendu - pokonana linia wsparcia
trendu wzrostowego wyznaczająca poziom oporu
oraz przebita linia trendu spadkowego
wyznaczająca poziom wsparcia
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 15
Linie trendu
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 16
Linie trendu
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 17
Rodzaje trendów
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 18
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 19
Analiza formacji
formacje zapowiadające odwrócenie się
trendu,
formacje sygnalizujące kontynuację
trendu,
formacje uniwersalne, czyli takie które
spełniają oba warunki
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 20
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 21
Głowa i ramiona
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 22
Głowa i ramiona
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 23
Odwrócona głowa z ramionami
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 24
Odwrócona głowa z ramionami
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 25
Podwójny szczyt
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 26
Podwójny szczyt
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 27
Podwójne dno
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 28
Spodek
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 29
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 30
Trójkąt równoramienny
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 31
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 32
Prostokąt
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 33
Flagi i chorągiewki
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 34
Flagi i chorągiewki
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 35
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 36
Średnie ruchome (kroczące)
Najpopularniejsze i najstarsze narzędzia AT
Służą do pomiaru zasięgu trendu, dominującej
tendencji obecnej na rynku, generują sygnały o
nadchodzących zmianach oraz identyfikują najlepsze
momenty do kupna i sprzedaży akcji
Nie zawiera w sobie elementu subiektywnego oceny
sytuacji
Definicja: jest to średnia z pewnej grupy danych (np.
15 dni  suma 15 ostatnich cen/15; średnia cen
zamknięcia z ostatnich 15 dni przesuwa się do przodu
z każdym kolejnym dniem notowań)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 37
Średnie ruchome (kroczące)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 38
Rodzaje średnich ruchomych
Prosta średnia krocząca (simple moving average) -
jest to średnia arytmetyczna
uwzględnia jedynie okres obejmowany przez średnią,
nadaje takie same wagi każdej cenie zamknięcia
Średnia ważona (weighted moving average):
nadaje większą wagę bardziej aktualnym cenom
uwzględnia wyłącznie okres, którego dotyczy (np. 15
poprzednich wartości)
Średnia wykładnicza (exponential moving average) -
nazywana średnią wygładzaną wykładniczo:
nadaje większą wagę bardziej aktualnym cenom (średnia
ważona)
przykłada coraz mniejszą wagę do bardziej odległych cen
obejmując jednocześnie wszystkie dane dotyczące historii
danego waloru
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 39
Wstęgi Bollingera
wokół średniej umieszcza się dwie wstęgi, które są
oddalone od niej o dwa (lub inną liczbę) odchylenia
standardowe
przy stosowaniu dwóch odchyleń standardowych 95%
danych cenowych powinno znalez
ć się pomiędzy
dwiema wstęgami
jeśli ceny docierają do górnej lub dolnej wstęgi, wtedy
rynek staje się wykupiony lub wyprzedany.
rozszerzające się wstęgi świadczą o możliwym końcu
głównego trendu, natomiast zwężanie się wstęg może
być pierwszym sygnałem początku nowego trendu
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 40
Wstęgi Bollingera
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 41
Analiza techniczna rynków
finansowych
1. Podstawy analizy technicznej
1. Ogólna charakterystyka analizy technicznej
2. Reguły analizy technicznej
3. Rodzaje wykresów
4. Podstawowe pojęcia
2. Analiza formacji
1. Formacje odwrócenia trendu
2. Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu
3. Formacje kontynuacji trendu
3. Analiza wskaz
nikowa
1. Średnie cenowe
2. Oscylatory
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 42
Wskaz
nik zmiany ROC
(Rate of Change)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 43
Wskaz
nik zmiany ROC
(Rate of Change)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 44
Wskaz
nik zmiany ROC
(Rate of Change)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 45
Wskaz
nik zmiany ROC
(Rate of Change)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 46
Średnie kroczące MACD
(Moving Average Convergence Divergence)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 47
Wskaz
nik siły zmiennej RSI
(Relative Strength Index)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 48
Wskaz
nik siły zmiennej RSI
(Relative Strength Index)
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 49
ISPAG PRO 9.0
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 50
ANALIZA TECHNICZNA
RYNKÓW FINANSOWYCH
Arkadiusz A. Skowron
BIBLIOGRAFIA
I USTAWY I AKTY PRAWNE
Czekała M., Analiza fundamentalna i techniczna, Wrocław 1998
Murphy J. J., Analiza techniczna rynków finansowych, Warszawa 1999
Zielonka P., O przewidywaniu cen akcji, Warszawa 2000
II ARTYKULY I ROZPRAWY
Analiza techniczna, Portal Edukacji Kapitałowej, NewTrader.pl
III POZYCJE INNE
Encyklopedia Analizy Technicznej, WD SOFTWARE, http://www.wdsoftware.com/pl/encyklopedia-at/
Wirtualna Akademia Giełdowa, Wykład VII. Analiza techniczna., GPW w Warszawie S.A
W pracy wykorzystano grafiki oraz wydruki z programu ISPAG PRO których właścicielem jest firma WD Software
a także grafiki z Wirtualnej Akademii Giełdowej, których właścicielem jest GPW w Warszawie SA. Grafiki oraz
wydruki z programu ISPAG PRO zostały wykorzystane wyłącznie w celach naukowych.
Nazwy i znaki handlowe użyte w pracy należą do ich właścicieli i zostały wykorzystane wyłącznie
Arkadiusz Skowron Analiza techniczna rynków finansowych 52
w celach naukowych.