BŁONA:
SKŁ BŁ: białka i lipidy (30-50%) cząsteczki węglowodanów związane kowalencyjnie (z lipidami- glikolipidy, z białkami- glikoproteiny) reszty cukrowe- na zewn bł kom 1-10% suchej masy bł
WARSTWY LIPIDÓW charakter adipatyczny- zdolności hydrofilowe- polarne i hydrofobowe- polarne GRUPY LIPIDÓW: fosfoglicerydy, sfingolipidy, cholesterol- stabilizuje warstwy błony kom
RUCHY LIP: 1.rotacyjny- wokół własnej osi, 2.fleksyjny- wahadłowy kw tł, dyfuzyjny- przemieszczanie się w jednej płaszczyźnie, międzywarstwowy-3.wymienny flip flop- użyteczny przy transporcie subst pęcherzykowych
BIAŁKOWE SKŁ BK: podział ze względu na Funk: receptory pośredniczą w komunikacji kom ze śr, białka enzymatyczne- odpowiedzialne za uruchamianie sygnałów wewn kom, B transportujące- tworzą kanały jonowe i pompy, B wiążące- kotwiczące spajają filamenty aktynowe warstwy korowej ze str białk bł B powierzchniowe- cząsteczki hydrofilowe wiążą się gł polarnymi fragmentami fosfolipidów nie wiążą się z wnętrzem hydrofobowym związane z cytoplazmatyczną pow przez oddziaływanie z B integralnymi część B poza bł. B integralne- związane z cz polarną są B transportowymi, B szkieletowe: specjalne błonowe nie są bezpośrednio wbudowane w błonę ale przez inne białka kotwiczą się, utrzymują kszt kom i elastyczność przez poł B bezszkieletowych.
CUKROWE SKŁ BŁ: glikokaliks: zewn cz bł łaczy się z B i lipidami- f. ochronna przed uszkodzeniem mechanicznym. Wykazuje duże powinowactwo wodu dzięki temu kom są śliskie i mogą się przeciskać przez małe przestrzenie, aktyna lekko łaczy się z glikoliksem i turla neurofilem
WŁAŚCIWOŚCI BŁ: - 1.fizyczna przegroda między dwoma środowiskami, 2. moderowanie transportu określonych cząsteczek m przedziałami selektywna przepuszczalność, 3. utrzymuje granicę faz przekazy między Sr zew odbywa się przez bł, 4. odpowiednie warunki do fink enzymów receptorów kanałów jonowych BIAŁKA WYST W BŁ: odbierają sygnały tworzą kanały i nośniki sterują nimi moderatory 1. chemiczne- hormony 2. elektryczne (potencjał elektr bł) 3. mechaniczne- rozciąganie pompy potrzebne jest dost en TWORY POW BŁ: mikrofory: 1 miktokosmki- palczaste wypustki wewn posiadają szkielet z fil akt stabilizowane białkami i zakotwiczone, stałe lub przejściowe, szkielet ulega depolaryzacji,2. miktofałdy boczne- głębokie uwypuklenia bł kom sięgające głęboko 3. rzęski nitkowate wupustki cutopl znajdujące się na pow wyspecjalizowanych kom
POŁACZENIA MIĘDZYKOMÓRKOWE GŁ U NABŁ: 1 zamykające- uszczelniają sąsiednie kom w nabł zapobiegają przepływowi cz m kom, scisłe poł najmocniejsze zapobiegają dyfuzji, zapobiegają cofaniu się transportowanej subst zbudowane z białek integralnych tworzą obręcze 2. zwierające: łaczą związki aktyny m kom, poł mechaniczne 2 rodz: obwódka zwierająca i przyczep ogniskowy łaćzące się z siecią fil akt, desmosomu i hemidesmosomy- ł się z siecią fil pośredniczących 3. komunikacyjne: szczelinowe, jonowo-metabiliczne pojawiają się w zyc płodowym nie są stałe ulegają degradacji transport małych rozp w H2o jonów zb z podjednostek białkowych- koneksonów ważne w sercu
SYST POŁ: POŁ ZŁOŻONE: obwódka zamykająca- w szczytowej części, obw zwierająca, desmosomy HEMIDESMOSOMY: łaczą kom z bł podst przez fil pośr cytpl DESMOSOMY: łącz fil pośr w kom, PÓŁDESMODOMY- kotwiczenie fil pośr kom do bł podst
TRANSPORT: Na+ (wewn <zewn) K+ (W>Z) Cl- (W<Z)
CIŚNIENIE OSMOTYCZNE: siła uruchamiajaca ruch wody równa róznicy wody
KANAŁY JONOWE KONEKSONY : regulują ciśnienie wody cechy: selektywność jonowa zależy od średnicy i kształtu kanału jonowego i od rozmieszczenia naładowanych reszt aminokw we wn kom
KANAŁY JONOWE: 1. bramkowane napięciem- prawdopodobieństwo otwarcia zależy od potencjało bł, 2. bramkowane ligandem- zal od związ cząsteczek ligandu np. hormon+białko 3. aktywowane naprężeniem- stymulacja mechaniczna np. ucisk
SPOSOBY ZASILENIA TRANSPORTU AKTYWNEGO: 1. nośnik sprężynowy: jedna subst zgodnie z gradientem stężeń i przy użyciu energii z tego powstałej do przeniesienia innej subst wbrew gradientowi 2. ATP pompy napędzane atp wbrew gr stęż- hydroliza atp 3. światło- sprzęga transport wbrew gr stęż
NOŚNIKI SPRĘŻYNOWE: 1. symport- nośniki przemieszcza przez bł 2 subst w tym samym kier, 2. antysport: przemieszcza subst w kier przeciwnym 3. uniport: tr bierny przez bł tylko jednego rodz subst
POMPA KNa: białko w poprzek bł 3 miejsca wiąrzące Na (ATP defosforylacja) nośnik symportowy glukozy i Na+ kt umożliwia przyłączenie się gluk i jej tr przez bł
OSMOZA: ruch wody z przedziału o Mn stężeniu roztworu do przedz o większym B.
TRANSPORTUJĄCE: 1. kanały- różnicują cząsteczki po wielkości i ładunku elektr, 2. nośniki pozwalają upasować się konkretnej cząsteczki i poj przenoszą przez bł 3. pompy- WSZYSTKO DĄŻY DO WYRÓWNANIA GRADIENTU
GRADIENT ELEKTROCHEMICZNY : gr ST i napięcie istniejące w poprzek błony
TRANSPORT: 1. bierny- przebieg spontaniczny od wyższ ST do niższ tylko w B transzo, dyfuzja ułatwiona dowolne msc błony 2. aktywny: przenoszenie wbrew gr ST+ ATP SYNAPSA: zbud z bł presyneptycznej i postsynaptycznej przekształcenie sygnału elektr w sygn chem odp moż mieć char pobudzający, receptorami dla neuroprzekaźników pobudz- kanały jonowa Ca+Na+ neuroprzek hamujące: kan jon dla Cl- , transport białek ER odbywa się przed zakończeniem syntezy całego łańcucha polipeptydowego sekwencja sygnałowa kierująca do ER jest doprowadzona do błony ER przez co najmniej 2 elementy
TRANSLOKACJA ROZP B: całe wchodzi w wnętrza oprócz seks sygnałowej kt zostaje w kanal 2 sekwencje- sygnałowa i mówiaca ze ma się zatrzymać- stop transfer
TRANSPORTER PĘCHERZYKOWY- pęcherzyk transportujący wędruje wzdłuż mikrotubul, tworzenie: z receptorów i białek bleptrynowych, nast. B kleptrydowe jest uwolnione zost sam pęcherzyk, 2 rodzaje: 1.konstruktywa- od ap golgiego odrywają się pęcherzyki łaczą się z bł, 2. regulatora- musi być sygn aby doszło do fuzji
pinocytoza- mniejsze pech, fagocytoza- większe, fagocyty: kom gwiaździste w wątrobie.
DROGI B BIORĄCYCH UDZIAŁ W ENDOCYTOZIE KIER RECEPT: 1. recyklizacja- powrót lizosomy do bł macierzystej 2. transcytoza- pęch zost bud w inną bł 3. degradacja=zniszcz pęcherzyka
PRODUKCJA ATP: fermentacja 21 gluk+2 ATP, tlenowa 21 gluk+36 ATP
UTLENIANIE CUKTU PROSTEGO glikoza- cytozol + 4ATP - 2 ATP= 2 ATP +NADM
CYKL KREBSA: kwasu cytrynowego, produkcja CO2, NaOH, FeOh2, ATP
KINEZYNY: kier konca dodatniego,
DYNEIY w kier konca ujemnego FIL AKTYNOWE: umożliwiają kom eukar przyjmowanie róznych kanałow i wykonania różnych funkcji np. pełzanie B AKT: leciutkie nici o Sr 0nm spolaryzowane pozwalają komórce przemieszczać się przekształcają sygnał
ROZMIESZCZENIE RECEPTORÓW W KOM: 1.tlenek azotu (NO) uruchamia rozkurcz m gładkiego w Sc nacz krw 2. hydrofobowe hormony steroidowe: kortyzol estradiol testosteron hormony tarczycy- wiążące się z receptorami wewn kom 3. rec katalitytczne: wykazują aktywność enzymatyczną są to B transbłonowe eksponujące domeny wiążące zewn kom, cząsteczki