Temat: Trzeci Maja

Scenariusz inscenizacji w szkole podstawowej

Występują: dwaj uczniowie z klas V lub VI w roli narratorów,

4 uczniów z klasy I (role oznaczone: Dziewczynka 1., Chłopiec 1. itd.),

8 uczniów z klasy II (role oznaczone: Uczennica 1., Uczeń 1. itd.),

8 uczniów z klasy III (role oznaczone: Dziewczynka I, Chłopiec I itd.).

Sceneria: zarys Zamku Królewskiego, kolumna Zygmunta III Wazy, flaga, godło państwowe, duży, czytelny napis „Rocznica Konstytucji 3 maja”.

Potrzebne są również: nagrania „Roty” i „Mazurka Trzeciego Maja”, kwiaty wykonane przez dzieci, chorągiewki.

Narrator II

Polskie dzieci!

Powitajcie znów Maj Trzeci,

Co z minionych lat oddali

Na powracającej fali

Idzie ku nam znów radosny,

Dzień promienny polskiej wiosny. (...)

Dziewczynka I

(...) Dniu pamiętny! O, dniu sławny,

Choć przeszłości tak już dawnej,

Wiekopomny Maju Trzeci,

Polskie Cię witają dzieci!... (...)

(M. Chełmońska „Pamiętny dzień”)

Na scenę wchodzą uczniowie klasy II i III z chorągiewkami i kwiatami, śpiewając fragment piosenki R. Suchodolskiego „Mazurek Trzeciego Maja”. Piosenka jest zamieszczona na kasecie lub płycie do pakietu „Już w szkole”, Wydawnictwo Nowa Era, klasa III, semestr 2.

Witaj, majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką,

która w całej Polsce słynie.

Witaj Maj, Trzeci Maj,

u Polaków błogi raj! (bis)

Chłopiec I

Trzeci Maja radością wiosenną

wszystkich ludzi dziś w Polsce powitał.

Sztandarami biało-czerwonymi

umaiła się Rzeczpospolita.

Dziewczynka II

Umaiły się pierwszym kwieciem

łąki, pola i w ogrodach drzewa.

Maj się pieśnią zwycięskiej wiosny

zgodnym chórem z ludźmi rozśpiewał.

Chłopiec II

Rozpłynęła się już pieśń radosna

głośnym echem po ojczystym kraju,

- Witaj, witaj, Majowa Rocznico,

pamiętny Trzeci Maju.

(S. Aleksandrzak „Rocznica”)

Uczennica 1.

W całej polskiej ziemi,

w całym naszym kraju

wszyscy dziś śpiewają:

Witaj, Trzeci Maju! (...)

(M. Kumor „Witaj, Trzeci Maju!”)

Uczeń 1.

Biją w Polsce, biją dzwony

w jeden zgodny ton. (Słychać bicie dzwonów).

Na Wawelu rozbudzony

huczy Zygmunt - dzwon. (...)

Uczennica 2.

(...) Na ulicach wkoło tłumy,

hymn orkiestra gra.

Każdy w oczach ma błysk dumy,

radość w sercach drga.

Uczeń 2.

Tłum dokoła - młodzież, dzieci,

brzmi ich miły gwar.

Pamiętnego dnia dziś świeci

nieuchwytny czar...

(M. Chełmońska „W wielką rocznicę”)

Na scenę wchodzą dzieci z klasy I.

Dziewczynka 1.

(...) Cóż to za święto takie radosne,

że miasto całe drży i faluje?

Chłopiec 1.

Czy wracający lud wita wiosnę?

Czy na cześć wiosny tak wiwatuje?

Narrator I

O, coś większego Polska dziś święci!

To Konstytucja Trzeciego Maja!

Akt wielki, ważny, godny pamięci,

co naród cały jednością spaja. (...)

(Z. Dzikiewiczówna „Dzień 3 Maja”)

Narrator II

Konstytucję uchwalono

Temu ponad dwieście lat!

Pierwsza była w Europie,

Podziwiał nas wtedy świat! (...)

(K. Kozłowski „***”)

Narrator I

Lecz nim (...) rozbłyśnie Trzeci Maj,

dzień wspomnień i radości,

niech cały wielki, polski kraj

spojrzy ku przyszłości.

Narrator II

Niech wspomni tamten znojny trud,

serc wielkich prawie męstwo,

szlachetnej myśli jasny cud,

nad mocą zła zwycięstwo! (...)

(H. Duninówna „Trzeci Maj”)

Narratorzy wycofują się, a pozostali wykonawcy znajdujący się w głębi sali robią 2-3 kroki do przodu i śpiewają drugą zwrotkę „Mazurka Trzeciego Maja”.

Wszyscy (śpiewają)

Nierząd braci naszych cisnął,

gnuśność w ręku króla spała,

a wtem Trzeci Maj zabłysnął

i nasza Polska powstała.

Witaj Maj, Trzeci Maj,

u Polaków błogi raj! (bis)

Grupa cofa się, a na pierwszym planie pozostaje dwoje dzieci z klasy II.

Uczennica 3.

Przyszedł nareszcie moment szczęśliwy,

że naród łamie kajdany.

Że obywatel, nie podły, nie chciwy

Zgrzyta na obce tyrany.

Że broniąc swobód, krajowi życzliwy,

Nie chce dbać na krew, na rany.

Daje majątek, chce łożyć i życie,

Za kraj, za króla, za współbraci bycie. (...)

Uczeń 3.

Ocknął się Polak, wśród ciężkiej niedoli,

A to bez obcej pomocy.

Skutkiem zaś cnoty i zebranej woli,

Był dzionek jasny, po nocy.

Dawny zniósł nierząd Dzień Trzeciego Maja,

Stanął rząd mocny, co serca czułe spaja. (...)

(„Oda do Polaków”, autor nieznany)

Narrator I

Wielkie dni przeżyła Warszawa.

Czwarty rok obradował sejm w stolicy.

Udowodnił swą mądrość. Czy wiecie,

że wspaniałe te prawa zasłynęły na świecie?

(B. Sadowska-Klimkowa „***”)

Narrator II

Posłuchajcie! Przed laty,

Dawno, dawno, o dzieci.

Też był taki dzień jasny,

Taki cudny maj trzeci. (...)

Dziewczynka III

Gwarnie było i tłumnie

przy Zygmunta kolumnie. (...)

(A. Świrszczyńska „3 maja”)

Chłopiec III

(...) Świeciło słonko majowe

Biły dzwony w kościele.

Na dziedzińcu zamkowym

przygrywały kapele. (...)

(Z. Jegliński „W dzień trzeciego maja”)

Dziewczynka IV

(...) Płynął tłum jak rzeka

Z bliska i z daleka. (...)

(A. Świrszczyńska „3 maja”)

Chłopiec IV

(...) W wielkiej sali sejmowej

Przed narodem król stawa,

Odczytano raz pierwszy

Konstytucję, jej prawa. (...)

1. Sadowska-Klimkowa „***”)

Uczennica 4.

(...) I wnet okrzyk bije

przez zamkowe ściany:

- Król niechaj nam żyje!

Wiwat wszystkie stany. (...)

1. Świrszczyńska „3 maja”)

Uczeń 4.

Uchwalono, że w Polsce

Już nie będzie niedoli.

Każde chłopskie cierpienie

Szlachtę także zaboli!

Wszyscy będą już równi.

Wszyscy będą braćmi!

Zgody, szczęścia w Ojczyźnie

Nic i nigdy nie zaćmi. (...)

(A. Sadowska-Klimkowa „***”)

Dziewczynka I

(...) Król na czele rzeszy,

do katedry spieszy,

przed ołtarzem Bożym

tam przysięgę złoży.

Dłoń na świętą księgę

ze wzruszeniem kładzie

i składa przysięgę

Bogu i gromadzie.

Chłopiec I

Ślubuję Ci Panie

jakom król jest prawy,

dopóki sił stanie

nie zdradzić Ustawy! (...)

1. Świrszczyńska „3 Maja”)

Uczennica 1.

Trzeci Maja! Okrzyk leci,

Radość płynie stąd,

Konstytucja przywróciła

wiarę w lud i w rząd. (...)

(M. Kumor „Witaj, Trzeci maju”)

Uczennica 2.

Zewsząd śpiew płynie,

Idą ludzie radośni!

W złotych blaskach godzinie.

Uśmiech mający na ustach

W sercu szczęście im gości,

A nad nimi powiewa

Sztandar - symbol wolności.

1. Sadowska-Klimkowa „***”)

Uczennica 3.

Rozkołysane grają dzwony,

Ponad Warszawą głos ich leci...

O, dniu ów, wielki, pochwalony!

Niech wiekom słońce twoje świeci.

(W. Szelążek „Trzeci Maj”)

Narrator I

(...) Nie zginął naród, lecz skruszył pęta,

Oto z niewoli z siłą powstaje!

Żyje Ojczyzna, ta Matka święta,

już oddychają wolności kraje.

Narrator II

Więc narodowe uczcijmy święto,

dzień ogłoszenia ustaw przesławnych,

prowadźmy dalej pracę poczętą

na wzór tych przodków, praojców dawnych. (...)

(Z. Dzikiewiczówna „Dzień Trzeci Maja”)

Dziewczynka 1.

Hej! Ty cudny dniu radosny,

dniu szczęścia i chwały,

Ty masz w sobie urok wiosny

i czar wiecznotrwały!

Dziewczynka 2.

Tyś nas dźwignął, uszczęśliwił,

połączył miłością!

Wolny naród świat zadziwił

zgodą i jednością!

Chłopiec 1.

Tyś zwiastunem był jutrzenki,

co nam dzisiaj świeci.

Wolnej Polski, miłującej

wszystkie swoje dzieci!

Chłopiec 2.

Tyś zwiastunem był potęgi

Polski zmartwychwstałej.

Wolnej, zgodnej, niepodległej,

niepodzielnej - całej.

Uczeń 2.

W dniu tym płynie pieśń radosna,

świeci jasna zorza.

Wielkie święto Polska święci

od Karpat do morza!

Uczeń 3.

Hej! Ty cudny dniu majowy

dniu szczęścia i chwały!

Tyś dniem szczęścia i radości

w Polsce zmartwychwstałej!

(M. Studnicka „W radosny dzień”)

Na scenę wychodzą dzieci z klasy III.

Chłopiec I (Zwraca się do drugiego).

Pamiętasz bracie kochany,

Gdyśmy zawsze w dni wiosnowe,

Wychodzili na Bielany

Obchodzić święto Majowe -

Nucąc wraz: Boże daj

By nam lepszy nadszedł Maj! (...)

Chłopiec II

(...) A dziś bracie mój kochany,

Gdy nadejdą dni wiosenne,

Znów pójdziemy na Bielany

Obchodzić święto majowe.

Nucąc wraz: Boże daj,

By kwitł wiecznie taki Maj!

(K. Gaszyński „Trzeci Maj nowy”)

Chłopiec III

Staliśmy ongiś na rozstaju

Wielu minionych, błędnych dróg -

Tyś wywiódł nas, o Trzeci Maju,

Na prawdy próg. (...)

(...) I dusza polska dzięki tobie

Rozkwitła pięknu wiernych tchnień...

Więc zawsze, w szczęściu czy w żałobie -

Ten pomnim dzień.

(H. Duninówna „3 Maj”)

Dziewczynka III

Dniu trzeci Maja, dniu nam

święty,

hołd ci należy nieść

choć dziś narodu cel

wytknięty

pamięci twojej cześć!

Chłopiec IV

W sercach ci trzeba wznieść

ołtarze,

za jasny wspomnień kwiat,

który rokrocznie niesiesz

w darze,

z minionych dawno lat!

Dziewczynka IV

Święto przeszłości - świętem

dla nas

bo nas nie spodli wróg.

Czcić je będziemy po

wieczny czas,

tak nam dopomóż Bóg!

(W. Dalewska „Dzień Trzeci Maja”)

Wszyscy śpiewają „Rotę” Marii Konopnickiej.

Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,

Nie damy pogrześć mowy!

Polski my naród, polski lud,

Królewski ród piastowy,

Nie damy, by nas głębił wróg...

- Tak nam dopomóż Bóg! (bis)

Do krwi ostatniej kropli krwi z żył

Bronić będziemy ducha,

Aż się rozpadnie w proch i pył

Krzyżacka zawierucha.

Twierdzą nam będzie każdy próg...

- Tak nam dopomóż Bóg! (bis)

Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,

Ni dzieci nam germanił.

Orężny wstanie hufiec nasz,

Duch będzie nam hetmanił,

Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg...

- Tak nam dopomóż Bóg! (bis)

Narrator I (Zwraca się do dzieci).

(...) Uczcie się, dzieci nasze,

nucić tę pieśń z nami,

ażeby wnuki wasze,

śpiewały ją wiekami.

(F. Karpiński „Na dzień Trzeciego Maja”)

Na scenę wchodzą uczniowie z klasy pierwszej z kwiatami w rękach.

Dziewczynka 1.

Dziś jest radosny dla nas dzień,

wiosenny dzień majowy.

I choć rokrocznie taki sam,

lecz wciąż jak gdyby nowy.

Chłopiec 1.

Bo w dniu tym, w sercach polskich dzieci

miłość dla Polski wstaje,

i najpiękniejsze serc swoich kwiaty

każde w ofierze chętnie daje.

Dziewczynka 2.

Kwiaty te to nasze myśli,

błyszczące miłości rosą.

Kwiaty te to nasze czyny

w Polsce przyszłość niosą! (...)

Razem

(...) Dla Ciebie, Polsko, je zbieramy!

U stóp Twych Polsko, dziś składamy!

(K. Czaki „Radosny dzień”)

Dzieci wkładają kwiaty do wazonu stojącego obok dekoracji.

Narrator II

(...) Lecz obok serca, czyn nieście,

Usilnej, owocnej pracy.

Okażcie nim, że jesteście

Naprawdę prawdziwi Polacy!

(„Na dzień 3 Maja”, autor nieznany)

Wszyscy się kłaniają.

Bibliografia

J. M. Śnieciński „Bicie serca”, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1996

J. M. Śnieciński „Słowa jak kwiaty”, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1997

E. Gałczyńska, Z. Garczyk „Uczcijmy wierszem i piosenką”, Wydawnictwo „Korepetytor”, Płock 1994

K. Kozłowski „Wszystko, czym żyję...”, Wydawnictwo „Beseder” s.c., Kraków

„Biblioteka w szkole” nr 2/1991; 7/8/1992; 7/8/1994

4

---