Jak efektywnie wspólpracować z rodzicami

Przedszkole i rodzina to dwa podstawowe środowiska wychowawcze, które w szczególny sposób oddziałują na dziecko, dlatego powinno istnieć pomiędzy nimi świadome i celowo zorganizowane współdziałanie. Skuteczność tego oddziaływania uwarunkowana jest wzajemnym i ścisłym współdziałaniem. Właściwa, pełna współpraca przedszkola z rodzicami powinna prowadzić do zintegrowania działań dydaktyczno-wychowawczych. Środowisko rodzinne w sposób dominujący wpływa na rozwój dziecka, stąd konieczne jest poznanie warunków domowych dziecka, jak również ujednolicenie oddziaływań wychowawczych przedszkola i domu. Zadaniem wychowawcy jest pomoc, wspieranie i troska o spójność wysiłków wychowawczych domu i przedszkola oraz pomoc dziecku w pokonywaniu trudności w procesie rozwoju.
Wychowawca znając dziecko i posiadając odpowiednią wiedzę psychologiczno - pedagogiczną, ukierunkowuje pracę rodziców, ukazując wszelkie nieprawidłowości i nowe metody wychowawcze.
Wpływów rodziny nie można ignorować. Któż inny niż rodzic jest „kopalnią wiedzy” o własnym dziecku, z której wychowawca czerpie informacje niezbędne do indywidualnej pracy z dzieckiem. Od współdziałania tych dwóch środowisk zależą efekty rozwojowe dzieci.
Zakres tej współpracy obejmuje:
•starania o zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju człowieka,
•inicjowanie poczynań pedagogicznych rodziców,
•oddziaływanie na postawy rodzicielskie,
•podnoszenie kultury pedagogicznej i poszerzanie wiedzy rodziców o rozwoju i wychowaniu w okresie dzieciństwa,
•pomoc rodziców w ulepszaniu pracy przedszkola.
Współpracy przedszkola z domem rodzinnym powinna towarzyszyć troska o przyszłe losy dziecka, o zaspokojenie jego aktualnych różnorodnych potrzeb i o jego wychowanie. Przedszkole musi dołożyć starań, aby rodzice stali się jego sojusznikami w sprawach zdrowia i bezpieczeństwa dzieci, respektowali skierowania do poradni specjalistycznych, a także wspierali inne działania stymulujące jego wielostronny rozwój. Dlatego też rodzice współuczestniczą w organizowaniu edukacji a nauczycielki wspomagają działania wychowawcze rodziców poprzez:
•dostarczanie wiedzy pedagogicznej i uwrażliwianie na potrzeby i możliwości dziecka,
•informowanie na bieżąco o postępach bądź trudnościach dzieci,
•wskazywanie osiągnięć, powodzeń, podejmowanych prób,
•uzgadnianie wspólnie z rodzicami kierunku oddziaływań wychowawczych i dydaktycznych,
•aktywne uczestnictwo w uroczystościach i imprezach organizowanych na terenie przedszkola,
•możliwość obserwowania dzieci w trakcie zajęć z całą grupą,
•stworzenie klimatu wzajemnego zaufania i szacunku we wspólnych kontaktach.

Zadaniem przedszkola jest wzmacnianie uczuciowych więzi między dzieckiem a jego rodzicami, budzenie zainteresowania rodziców światem dziecięcych przeżyć, a więc także tym wszystkim, co dzieje się w przedszkolu a wprowadza dziecko w życie społeczne, kształtuje podstawy jego charakteru, wzbudza zaciekawienie przyrodą, sztuką pobudza wyobraźnię i potrzebę tworzenia.
Na właściwe zorganizowanie współpracy przedszkola z rodzicami zasadniczy wpływ ma życzliwy i partnerski stosunek nauczycieli i rodziców oraz wzajemne zrozumienie. Dobrze zorganizowana współpraca przedszkola z rodzicami jest jednym z istotnych czynników osiągania przez przedszkole dobrych wyników w pracy opiekuńczej i wychowawczo - dydaktycznej oraz przyczynia się do niwelowania wielu problemów w domu. W każdej placówce przedszkolnej wśród rodziców znajdują się tacy, którzy żywo zainteresowani wychowaniem swych dzieci, sami dążą do nawiązania jak najbliższych kontaktów z nauczycielem. Są jednak i tacy, którzy tych kontaktów unikają. Niezależnie od inicjatywy rodziców, każdy nauczyciel musi zabiegać o porozumienie się z nimi dla dobra dzieci, które wspólnie wychowuje dom i przedszkole.

FORMY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI

A oto główne formy współpracy wychowawcy przedszkola z rodzicami:
1.praca indywidualna z rodzicami, którą prowadzi się stosując takie formy jak:
•rozmowy indywidualne,
•zajęcia otwarte;
•odwiedzanie dziecka w domu.
W rozmowach indywidualnych uzyskuje się informacje o dziecku, o jego dotychczasowym rozwoju i aktualnych problemach wychowawczych i zdrowotnych. Informuje się rodziców o stanie emocjonalnym dziecka, jego zainteresowaniach, zdolnościach i problemach. Poprawnie przebiegająca rozmowa może oddać obu stronom niejedną przysługę np.: pogłębić zaufanie rodziców czy opiekunów do wychowawców i odwrotnie, łagodzić u rodziców napięcia spowodowane trudnościami w wychowaniu dziecka, przełamywać poczucie niepewności i osamotnienia u rodziców pracy wychowawczej z dzieckiem, ograniczać błędy wychowawcze rodziców i nauczycieli, pomóc w bardziej jednolitym i zwartym oddziaływaniu wychowawczym przedszkola i domu.
Jeśli wychowawca musi przekazać coś niemiłego, musi to czynić bardzo spokojnie, zrozumiale dla rodziców, z podaniem propozycji pomocy.
Zawsze jednak powinno się rozpocząć wypowiedź od wyszukania i podkreślenia pozytywnych cech dziecka. Jeśli rodzice i wychowawcy nie będą przerzucać odpowiedzialności, jeśli w każdym z rozmówcy wychowawca będzie dostrzegać partnera kompetentnego w sprawach wychowania dziecka, to kontakty będą oparte na lojalności i partnerstwie.
Do rozmów z rodzicami dochodzi najczęściej w momencie przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola. Należy pamiętać, że w atmosferze przyprowadzania i odprowadzania dzieci nie jest wskazane prowadzenie długich, poważnych rozmów, tym bardziej, że w obecności dzieci nie należy mówić o sprawach drażliwych dotyczących rodziców czy ich samych.
Jednak zdarzają się sprawy pilne, wymagające natychmiastowego przekazania I wtedy można porozmawiać o nich z rodzicami podczas schodzenia i rozchodzenia się dzieci.

Zajęcia otwarte dla rodziców, dają możliwość zapoznania się rodziców z osiągnięciami swoich pociech, ich zachowaniem w przedszkolu oraz dają możliwość obserwowania swojego dziecka podczas zabawy na tle grupy rówieśniczej. Pogodna atmosfera tych spotkań, towarzyszący im nastrój, w wielu przypadkach zapoczątkowuje porozumienie wychowawców przedszkolnych z domem rodzinnym dziecka.

Odwiedzanie dziecka w jego własnym domu. Wizyta taka, powinna być zapowiedziana z odpowiednim wyprzedzeniem i zaplanowana. Indywidualne porozumienie z rodzicami, umożliwia nauczycielom wyjaśnienie zachowania się dziecka, poznanie jego skłonności, nawyków oraz stosunków panujących w domu. Przy okazji takiej wizyty doświadczone oko wychowawcy może wiele zauważyć (warunki sanitarne, lokalowe, stosunek rodziców do potrzeb dziecka itp.).

2.Zebrania grupowe z rodzicami mogą dotyczyć zaplanowanego wcześniej tematu zgłoszonego przez rodziców, mogą mieć formę informacyjną o tym co dzieje się w grupie, mogą być okazja dla rodziców, żeby wyjaśnili wątpliwości lub podzielili się swoimi uwagami na różne tematy. W trakcie zebrań może nastąpić bezpośrednia wymiana zdań dotycząca aktualnych zamierzeń wychowawczych realizowanych w danej grupie - osiągnięć, trudności i wspólnego szukania środków zaradczych.
Spotkania z rodzicami są okazją do wymiany dobrych doświadczeń wychowawczych, prowadzonych w formie dialogu nauczycieli z rodzicami. Dlatego bardzo ważne jest, by dialog ten był oparty na obustronnym zaufaniu.
Aby wzbogacić treść zebrań, do udziału w nich można zaprosić : psychologa, lekarza, logopedę, itp. Rodzice, dzięki takiemu spotkaniu, mają większy i łatwiejszy dostęp do rozmowy z fachowcem, jak również możliwość indywidualnego podejścia do problemów wychowawczych.

3.Wycieczki, festyny, na których panuje swobodna atmosfera, a obecność wychowawcy razem z rodzicami, daje dzieciom poczucie przynależności i wspólnoty. Znacznie łatwiej później w trakcie roku szkolnego nawiązać rozmowę na trudne tematy, jeśli wcześniej spędziło się trochę czasu razem.

4.Uroczystości przedszkolne, w których uczestniczą rodzice i osoby bliskie dziecku to doskonały sposób do pogłębiania więzi uczuciowych pomiędzy nimi, a także jest to okazja do rozmów wychowawców z rodzicami.

5.Zacieśnieniu współpracy z rodzicami służą wystawki prac dziecięcych, które są środkiem ułatwiającym rodzicom zrozumienie pracy wychowawczej przedszkola. Dzięki nim rodzice mają możliwość popatrzeć na działanie i wytwór swojego dziecka oraz ocenić je w porównaniu z pracami innych dzieci. Ponadto w takiej sytuacji łatwiej im dostrzec dużą rolę twórczości dziecięcej dla całego, ogólnego dorobku i rozwoju dziecka we wszystkich sferach. Samo organizowanie wystawek dla rodziców stwarza bazę porozumienia między domem rodzinnym a przedszkolem. Wpływa też na kontynuację wychowania dziecka w rodzinie.

Dobra współpraca wychowawcy z rodzicami i opiekunami dziecka polega na ciągłym, wzajemnym uzupełnianiu się. Właściwe współdziałanie powinno polegać na wspólnej organizacji procesu wychowania w przedszkolu i w domu rodzinnym poprzez podwojenie sytuacji wychowawczych, ich zróżnicowanie, ujednolicenie sposobu oddziaływań, metod nagradzania i karania, roztaczania kontroli, pobudzenia do działań pożądanych.
Dla prawidłowej współpracy ważna jest osobowość wychowawcy. Otwartość, szczerość, komunikatywność to cechy, które ułatwiają nawiązywanie kontaktów. Wychowawca powinien czynić starania, by uzyskać maksimum zaufania, zwłaszcza ze strony rodziców.
Tak jak we wszelkich kontaktach międzyludzkich na to zaufanie trzeba sobie zasłużyć. Najlepszą i najprostszą ku temu drogą jest okazywanie stałej troski o rozwój i wychowanie dziecka. Chęć pomocy dziecku wypływająca z postawy wychowawcy, wzbudza zaufanie rodziców. Wtedy łatwiej jest nawiązać dobrą współpracę.


BIBLIOGRAFIA:
1. B. Blachowska: Poszukiwanie sposobów współpracy z rodzicami i środowiskiem, „Wychowanie w Przedszkolu” nr 9/1994
2. M. Łobocki: Współdziałanie nauczycieli i rodziców procesie wychowania, Nasza Księgarnia, Warszawa 1985
3. Ł. Muszyńska: Rodzice i nauczyciele, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1985
4. J. Szczurowska: Współpraca nauczyciela z rodziną warunkiem zintegrowania działań wychowawczych, „Edukacja Przedszkolna” nr 1/1998

---