Skala znieczulenia:
Skala Ramseya:
Przytomny, niespokojny, pobudzony
Współpracujący, spokój bez lęku
Podsypiający, spełnia polecenia
Głęboka sedacja, budzi się pod wpływem stymulacji, zachowana reakcja na polecenia
Sen, utrata kontaktu werbalnego, zmienna reakcja na polecenia
Głęboki sen, brak reakcji na bodźce.
Anatomia żuchwy
Trzon, gałęzie, guzek bródkowy, kąty, wcięcie, wyrostek dziobiasty, wyrostek kłykciowy, szyjka, główka.
Kość jarzmowa
Boczny zderzak twarzy. Trzon, wyrostek czołowy, wyrostek skroniowy.
Górny masyw twarzy
Środkowy masyw twarzy, 13 zespolonych ze sobą kości: nieparzysty lemiesz, parzyste: szczękowa, podniebienna, nosowa, małżowina nosowa dolna, łzowa, jarzmowa.
Złamania Le Forta wysokie, średnie, niskie
Dolny, poziomy, oddziela wyrostek zębodołowy od twarzoczaszki. Podstawne oderwanie i przemieszczenie w bloku od reszty GMTpłyty podniebiennej wraz z wyrostkami zębodołowymi i dolnymi częściami wyrostków skrzydłowych kości klinowej.
Złamanie piramidy nosa, oderwanie szczęki, złamanie przechodzi przez kości nosowe, wyrostek czołowy szczęka, szew jarzmowy. Przemieszczenie, wgniecenie, zajęcie sitowia, uszkodzenie gałki ocznej. Oderwanie i przemieszczenie monobloku dwuszczękowego w kształcie piramidy, zawierającej również obie kości nosowenajczęściej w połowie oraz przednią część sitowia. Nigdy nie dochodzi do rozdzielenia czaszki jarzmowego. Masyw jarzmowy pozostaje nadal zespolony z kością.
Oddzielenie szkieletu twarzoczaszki od podstawy czaszki. Przez szew jarzmowo - czołowy, szczekowo- czołowy. Uszkodzenie zatok szczękowej, sitowej, klinowej.
Całkowite oderwanie GMT od kości podstawy czaszki. GMT zawiera obie kości sitowe, jarzmowe, szczękowe, nosowe.
6. Zderzaki
Miejsca położone centralnie lub po bokach, są one najbardziej wysunięte do przodu w stosunku do innych części szkieletu, skupiają i pochłaniają większość przypadków urazów.
czołowo- gładzikowy
jarzmowy
nosowy
bródkowy
trzysieczny
Mechanizmy urazów twarzoczaszki
Mechanizm złamań
Mogą się łączyć lub nie
Bezpośredni - wynik zmiażdżenia
Pośredni - wyprostowanie fizjologicznych krzywizn szkieletu
Strefy przyłożenia urazu
Kierunek przyłożenia urazu
Punkt i powierzchnia przyłożenia urazu w antomoiczym obszarze szkieletu czaszkowo - twarzowego - znaczenie ma siła, przyłożenie, kierunek
Osie
I. Pionowa
Wysoka- czołowa - uraz pada na obszar sklepienia czoła, guzów czołowych, łuków brwiowych
Niski - twarzowy - uraz w jakimkolwiek punkcie masywu górnego lub dolnego twarzy, dotyczy też żuchwy
Globalny - twarzowo - czołowy - uraz o dużej sile, szerokiej powierzchni, łączy w sobie 1 i 2.
Pozioma
Centralny - środkowa część sklepienia czoła, gładzizna, piramida nosa, okolica trzysieczna, żuchwa
Boczny - po jednej stronie guz czołowy, łuk brwiowy, górny brzeg oczodołu, wyrostek jarzmowy kości czołowej, boczny i dolny brzeg oczodołu, kość jarzmowa, żuchwa
Skutki
Obrażenia miejscowe
Obrażenia wielomiejscowe
8,9. Leczenie
Postępowanie
ABCD
Rozpoznanie wszystkich złamań i innych obrażeń
Ustalenie wymogów leczenia ogólnego i miejscowego
Leczenia jak najszybciej
Leczenie miejscowe - wybór metody
Nastawienie miejscowe - ręczne lub chirurgiczne, bezpośrednio lub pośrednio
Czasowe wyciągi wewnątrz lub zewnątrzczaszkowe, elastyczne. Zaczepy szyn na zębach szczęki i żuchwy
Metody leczenia
Zachowawcze
Ograniczenie funkcjonowania - opaski podbródkowe
Okłady - krwiaki
Dieta płynna lub półpłynna
Farmakoterapia
Nadłamanie
Wyłącznie zachowawcze - u dzieci i złamanie jarzmowo- szczękowe, wyrostków kłykciowych żuchwy bez przemieszczeń
Zachowawczo - ortopedyczne
Unieruchamianie odłamów - wiązania nazębne - szynami metalowymi, stomatologicznymi lub akrylowymi
Chirurgiczne
Chirurgiczne odsłonięcie szczeliny złamani i bezpośrednie zespolenie nastawianych odłamów
Szwy kostne
Pętle dociskowe
Klamry, śruby
Bloczki klejów kostnych
Płytki metalowe - śruby
Chirurgiczno - ortopedyczne
Stosuje się w złamaniach wielokostnych, głównie żuchwy- zespolenie odłamów w okolicach nieuzębionych, dodatkowo unieruchomienie pozostałych odłamów za pomocą różnych szyn nazębnych w razie potrzeby wiązań międzyszczękowych
Podsumowanie
Wcześnie
Wszystko
W całości
W tym samym czasie
4xW
10. Znieczulenie
0d 1948 Lignocaina; 0,5 - 2%
11. Znieczulenia miejscowe - wskazania, przeciwwskazania
Zastosowanie: stomatologia, chirurgia szczękowo - twarzowa, zabiegi
diagnostyczne, niektóre chirurgiczne
Przeciwwskazania: zmiany zapalne lub ropne toczące się w okolicy znieczulanej.
12. Zakres unerwienia gałęzi nerwu trójdzielnego
a) Nerw oczny - V1
b) szczękowy - V2
c) żuchwowy - V3
13. Znieczulenie gałęzi nerwu V. wewnątrz i zewnątrzustne
Jest to metoda Tomy. Zewnątrzustnie przez żwacz, zewnątrzustnie - przez kość jarzmową nad łukiem jarzmowym.
14. Wyciek płynu mózgowo - rdzeniowego
Jest następstwem pęknięcia podstawy czaszki w dole przednim lub środkowym.
15. Wyrostki zębodołowe - czego nie należy robić
Nie wolno usuwać złamanych wyrostków.
16. Kolejność postępowania w złamaniach twarzoczaszki
Szybka ocena urazu
Poziom świadomości - drogi oddechowe, zabezpieczyć także kręgosłup szyjny
Ocenić krążenie - opanować krwotok, utrzymać RR
Decyzja o transporcie
Przeprowadzić szybkie badanie neurologiczne i klasyfikację punktową stanów śpiączkowych przy zmienionym poziomie świadomości
Skala Glasgow - reaktywność
13 - 15 - przytomność zachowana, obniżenie reaktywności
9 - 12 - półśpiączka
5 - 8 - śpiączka niepełna
1 - 4 - śpiączka głęboka
3 - śpiączk skrajna, śmierć mózgu
Szerokość źrenic
Jeżeli nie ma anizokordii - niedotlenienie, alkohol, spadek RR. Ocenę odroczyć do pełnej resuscytacji lub wytrzeźwienia
Ocena zaburzeń czynności wegetatywnych
Częstość, głębokość, rytmika oddechów
Tętno, RR
Ocieplenie, zabarwienie błon śluzowych, skóry
Napięcie mięśniowe, drgawki
Badanie szczegółowe
Oznaki życiowe
Wywiad
Badnie od głowy do stóp - z badaniem neurologicznym i oceną stanów śpiączkowych
Bandażowanie unieruchomienie - szyny
Ciągła obserwacja
Potem
Badanie ogólne
Badanie neurologiczne
Laboratoryjne
Obrazowe
Nakłucie lędźwiowe
RTG czaszki
Dwie projekcje - PA i boczne
Nieprzytomni - kręgosłup szyjny i klatka
Urazy kręgosłupa - okolica urazu, pozostała część kręgosłupa, miednica
Zdjęcia specjalne - podstawa czaszki, półosiowe, celowane na otwory nerwów czaszkowych, piramidę kości skroniowej
TK
Nakłucie lędźwiowe
Zabarwienie płynu mózgowo - rdzeniowego
Ciśnienie
Badania laboratoryjne
Uraz głowy - postępowanie
Unieruchomienie odcinka szyjnego
Zabezpieczeni dróg oddechowych - rurka nr 8
Wentylacja - 12 oddechów/min.
Zapobieganie hipoksji
Hiperwentylacja - tylko u pacjentów z zespołem wklinowania
Badanie podstawowe - neurologiczne, Glasgow, oznaki życiowe
RR skurczowe - 110 - 120 mmHg - dobre krążenie
Obserwacja
Szybki transport
Podsumowanie
Wcześnie
Wszystko
W całości
W tym samym czasie
4xW
17. Złamanie osiowe zębów - badanie rozstrzygające
Badanie RTG - szerokość, przebieg, lokalizacja szczeliny
18. Unaczynienie twarzoczaszki
Tętnica szyjna wewnetrzna: tętnica oczna
Tętnica szyjna zewnętrzna: tętnica twarzowa, skroniowa powierzchowna, szczękowa
Żyła zażuchwowa - twarzowa - szyjna wewnętrzna - ramienno - głowowa.
19. Dyslokacje oczodołowo - nosowe
DON - dyslokacja oczodołowo - nosowa
Uraz pada centralnie na piramidę kości nosa i doprowadza do jej złamania na przyśrodkowo - dolnych brzegach.
Leczenie: chirurgiczne zrekonstruowanie przyśrodkowo - dolnych brzegów oczodołu i nosa, jednoczasowo.
II. PGMT - przemieszczenie górnego masywu twarzy
Duża siła, centralnie na piramidę nosa.
20. Charakterystyczne objawy - złamanie brzegu oczodołu
ZIDO - izolowane złamanie dna oczodołu
„ Objaw spadającej kropli” - w RTG - pośredni objaw radiologiczny złamania dna oczodołu.
. ZJSO - złamania jarzmowo - szczękowo - oczodołowe
Od poprzedniego różni się złamaniem dna oczodołu
Objawy: - podwójne widzenie
- zapadnięcie się gałki ocznej wgłąb oczodołu