Pamiętnikarstwo rozwija się w okresie dojrzałego baroku (wg periodyzacji Hernasa) i wylania się z piśmiennictwa informacyjno-nowiniarskiego.
Narrator w pamiętniku to postać wystylizowana na konkretny wzór osobowy. Oddaje on indywidualność autora, ale nie jest z nim tożsamy. Ukazuje on postać autora takim, jakim on sam chciałby być zapamiętanym (podkreśla to, co szlachetne i powszechnie aprobowane, ale bagatelizuje to, co mniej poprawne politycznie).
Samuel Maskiewicz w swym pamiętniku kreował wzorzec osobowy żołnierza, a więc wszystko to, co w tej profesji było uznawane za dobre dobitnie podkreślał.
Jerzy Ossoliński w swych wspomnieniach biograficznych chciał przedstawić wzory kulturowe godne naśladowania przez swych potomków. Stworzył wizerunek człowieka dworskiego walczącego o lepsze życie.
Stefan Pac „Dziennik podróży królewicza Władysława (do Niemiec, Austrii, Niderlandów, Szwajcarii, Włoch w roku 1624/25)”; narrator i bohater powieści to różne osoby, ale dzieje bohatera stanowią więź organizującą dla całej relacji.
Stanisław Oświęcim traktował pamiętnik, diariusz jako źródło historyczne. Panuje tu tendencja do obiektywizacji. Narrator jest tu tylko rejestratorem wydarzeń i dokumentów.
Bogusław Kazimierz Maskiewicz (syn Samuela) w swym pamiętniku stosuje poetykę gawędy, nadając mu osobisty ton wypowiedzi.
Albrecht Stanisław Radziwiłł kanclerz litewski; jego pamiętnik obejmuje lata 1632-1655 i jest doskonałym obrazem ówczesnej kultury i obyczajowości. Szczegółowe opisy, zwracanie uwagi na drobiazgi i poczucie humoru nadaje utworowi szczególnej wartości. Radziwiłł opisuje wydarzenie polityczne, a także kulturalne, np. przedstawienia teatralne i karnawał.
Joachim Jerlicz „Latopisiec albo Kronika różnych spraw i dziejów”; Jerlicz pochodził z dalekich Kresów i w zawiązku z tym reprezentuje zupełnie odmienna od Radziwiłła postawę wobec życia. Pamiętnik rozpoczął pisać w wieku 15 lat prawdopodobnie w 1648r. i pisał go dla swych potomków. Początkowo opisuje swoje życie przeszłe i teraźniejsze. Jednak od pewnego momentu zaczyna prowadzić pewną rejestrację swego rodu. Utwór ten jest chronologiczny. Wydarzenie historyczne, np. wojnę chocimską, przeplata wydarzeniami ze swego życia. Stosuje poetykę gawędy (długie zdania, retoryka mowy potocznej). Dostarcza wiadomości o podejściu do religii, o ludowych przesądach. Pamiętnik kończy się w 1673r.
Marcin Borzykowski jeden z pierwszych polskich marynistów. Pisał o żaglowcach, morzu, burzach, ale nie wszystko pojmował jak należy, gdyż nie był on człowiekiem morza.
Należy tu jeszcze dorzucić Jana Chryzostoma Paska. Pamiętniki, które spisywał najprawdopodobniej pod koniec życia (w latach 1690-1695), zostały wydane drukiem w 1836 roku przez Raczyńskiego. Dzielą się one na dwie części: lata 1655-1666 - żołnierska służba Rzeczypospolitej, lata 1667-1688 - żywot ziemiański (sprawy domowe i publiczne). W swej narracji wspomnieniowej autor umieścił m.in.: wiersz liryczny (np. pożegnanie ukochanego konia Deresza), panegiryki opiewające wiktorie nad rzeką Basią czy pod Wiedniem, listy Jana II Kazimierza i Stefana Czarnieckiego, uroczyste mowy, fragmenty popularnych piosenek, przyśpiewek, kąśliwych paszkwilów na Litwinów. Pasek przyjął w swej relacji konwencję narracji gawędziarskiej z elementami języka potocznego, obrazowego, wplótł humor, dowcipy, rubaszne słownictwo. Posługiwał się często tzw. makaronizmami (mieszaniną słów i wyrażeń polskich oraz łacińskich). Nie bez powodu nazywano Pamiętniki epopeją Sarmacji polskiej.
Podsumowując, pamiętnikarstwo baroku:
1.ujawnia sprzeczności postaw społecznych
2.ujawnia różnorodność form wypowiedzi
3.ujawnia swobodę w doborze sposobu pisania i tematu
4.ujawnia brak poetyki normatywnej.