Zestaw 1
1. staw łokciowy i zachodzące ruchy
jest stawem łączącym ramię z przedramieniem. Można go zakwalifikować do typu stawu zawiasowo-obrotowego o dwóch osiach ruchu. Jest stawem złożonym z trzech połączeń objętych wspólną torebką stawową. Część ramienno-łokciowa i ramienno-promieniowa - zginanie i prostowanie. Nawracanie i odwracanie przy udziale stawu promieniowo-łokciowego dalszego.
2. budowa wewnętrzna i zew. rdzenia kręgowego
Na przekroju poprzecznym rdzenia kręgowego widoczna jest istota szara, położona centralnie oraz otaczająca ją z zewnątrz istota biała. Istota szara ma kształt zbliżony do litery H, jej ramię poziome łączy obie połowy rdzenia, natomiast ramiona pionowe tworzą rogi. W części przedniej rdzenia występują rogi przednie (brzuszne, ruchowe), a w tylnej - rogi tylne (grzbietowe, czuciowe).
Istota biała tworzy trzy parzyste sznury: przedni, boczny i tylny, oddzielone od siebie wyżej opisanymi bruzdami. W skład sznura tylnego wchodzą dwa pęczki, położony przyśrodkowo pęczek smukły i położony bocznie pęczek klinowaty.
3.hormony przysadki mózgowej (tylny płat)
Gruczoł dokrewny, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie hormonów. Przysadka mózgowa wydziela siedem dobrze poznanych hormonów: hormon wzrostu, hormon tyreotropowy, hormon kortykotropowy, hormon dojrzewania pęcherzyków, hormon luteinizujący, prolaktynę i hormon melanotropowy. Część tylna tylko magazynuje oksytocynę, wazopresynę.
4.mały obieg krwi...
5.struktury pomocnicze stawów
Torebka stawowa-łaczy końce stawowe kości i odgranicza staw od otoczenia.
Jama stawowa-to szczelinowata przestrzeń wypełniona mazią,na przekrojach występuje w postaci linii stanowej.
więzadła stawowe-sinliejsze pasma błony włóknistej torebki stawowej.
obrączki stawowe-zbudowane z chrząstki włóknistej.
krążki stawowe i łąkotki-są to twory zbudowane ze zbitej tkanki łącznej włóknistej.
Zestaw 2
1. Wygląd ogólny kręgu
Pojedynczy kręg składa się z trzonu kręgu, łuku kręgu, oraz siedmiu wyrostków. Trzon kręgu i łuk kręgu ogranicza otwór kręgowy. Otwory kręgowe wszystkich kręgów tworzą kanał kręgowy w którym biegnie rdzeń kręgowy. Wyrostek kolczysty odchodzi od kręgu w duł. Parzyste wyrostki poprzeczne biegną ku bokom. Ku górze i ku dołowi skierowane są parzyste wyrostki stawowe górne i dolne.
2. Wymień mięsnie uda i ich unerwienie
Grupa przednia mięśni uda: - m. krawiecki - m. czworogłowy uda ma cztery głowy:
1) m. prosty uda
2) m. obszerny boczny 3) m. obszerny przyśrodkowy 4) m. obszerny pośredni
- m. stawowy kolana
II Grupa przyśrodkowa mięśni uda:
- m. grzebieniowy - m. smukły - m. przywodziciel długi - m. przywodziciel krótki - m. przywodziciel wielki
III Grupa tylna mięśni uda: - m. półścięgnisty
- m. półbłoniasty - m. dwugłowy uda
3. Nie pamiętam pytania ale chodziło o somatyczny i autonomiczny układ nerwowy. (czynnościowy)
Podział czynności układu nerwowego
Układ somatyczny - układ odpowiedzialny za kontakt ze środowiskiem zewnętrznym oraz szybkie reagowanie w przypadku zachodzących w nim zmian.
Układ piramidowy - ośrodki kontrolujące ruchy dowolne i postawę ciała.
Układ pozapiramidowy - wraz z układem piramidowym bierze udział w wykonywaniu przez organizm czynności ruchowej.
4. Nadnercza - hormony rdzenia i kory.
W korze nadnerczy produkowane są i wydzielane 3 klasy hormonów sterydowych zwanych kortykosterydami.
glikokortykoidy wytwarzane w warstwie pasmowatej (łac. zona fascicularis) i warstwie siatkowatej (łac.zona reticularis) uczestniczące w przemianie węglowodanów i tłuszczów
mineralokortykoidy wytwarzane w warstwie kłębkowatej (łac. zona glomerulosa) tóre mają wpływ na gospodarkę sodu i potasu w ustroju
androgeny wytwarzane w warstwie pasmowatej i siatkowatej które wpływają na anabolizm białek
Rdzeń nadnerczy
ADRENALINA - powoduje:
· rozszerzenie naczyń krwionośnych w mm szkieletowych, przyspieszenie skurczów serca,
NORADRENALINA - wytwarzana przez komórki chromochłonne rdzenia nadnerczy, jest pochodną tyrozyny (przekaźnik impulsów w układzie nerwowym)
DOPAMINA- jedna z amin katecholowych, wytwarzana przez rdzeń nadnerczy.
5. Wymień zatoki oboczne (?) nosa w kolejności od najwcześniej powstałych (?)
-Zatoki czołowe
-Zatoki klinowe
-Zatoki szczękowe
Zatoki przynosowe tzw. oboczne nosa to jamy powietrzne znajdujące się w obrębie kości twarzoczaszki: zatoki szczękowe - w obrębie kości szczęki, zatoki czołowe - w kości czołowej, zatoki (komórki) sitowe - w kości sitowej i zatoki klinowe - w obrębie trzonu kości klinowej
Wymienic w kolejności rozwijania:
1-Sitowa, 2-szczękowa, 3-klinowa, 4-zatoki czołowe.
zestaw 3
1. Omów budowę topograficzną układu nerwowego
Ośrodkowy układ nerwowy
Mózgowie (kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, móżdżek, rdzeń przedłużony)
Rdzeń kręgowy
Obwodowy układ nerwowy
Nerwy czaszkowe
Nerwy rdzeniowe
Obwodowy:
nerwy czaszkowe (12 par)
nerwy czuciowe 3
nerwy mieszane 4
nerwy ruchowe 5
nerwy rdzeniowe (31 par)
nerwy szyjne (8 par)
nerwy piersiowe (12 par)
nerwy lędźwiowe (5 par)
nerwy guziczne (1 para)
2. Płyn rdzeniowo-mózgowy i jego krążenie
Miejscem powstawania płynu są głównie sploty naczyniówkowe komór bocznych.
Z komór bocznych, przez otwory międzykomorowe płyn dostaje się do komory trzeciej, a następnie wodociągiem mózgu do komory czwartej. Poza komorami mózgu płyn wypełnia jamę podpajęczynówkową mózgowia i rdzenia kręgowego, oraz kanał środkowy rdzenia. Z jamy podpajęczynówkowej dostaje się do naczyń włosowatych opony miękkiej, a następnie do krwi żylnej
Jego skład chemiczny jest podobny do odbiałczonego osocza krwi, a jego rola polega na ochronie mózgowia i utrzymywaniu stałego ciśnienia śródczaszkowego.
3. Staw kolanowy - opisz budowę.
Największy staw ciała człowieka. Jest to staw złożony - łączą się tu kość udowa, piszczel oraz rzepka, tworząc staw udowo-piszczelowy oraz staw udowo-rzepkowy, które otoczone są wspólną torebką stawową. Staw posiada dwie łącznotkankowe łąkotki. Jest to staw zawiasowy, umożliwiający ruchy zginania i prostowania, ale w zgięciu możliwe są również ruchy rotacyjne.
4. Mięśnie działające na staw kolanowy.
Mięsień czworogłowy oraz krawiecki, smukły, półścięgnisty, półbłoniasty, podkolanowy, dwugłowy uda oraz brzuchaty łydki
5. Opisz tarczyce i hormony przez nią wydzielane.
Tarczyca - nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego umiejscowiony u ssaków w przednio-dolnej części szyi. Zbudowany jest z dwóch płatów bocznych połączonych wąską cieśnią (węziną). Czasami występuje także trzeci płat - piramidowy.
Boczne płaty tarczycy sięgają:
ku górze - do połowy wysokości chrząstki tarczowatej krtani,
ku dołowi - piąta chrząstka tchawicy,
bocznie - pęczek naczyniowo-nerwowy szyi,
ku tyłowi - powięź przedkręgowa.
Węzina tarczycy łączy ze sobą oba płaty boczne. Zlokalizowana jest ona na przedniej ścianie górnego odcinka tchawicy. Niekiedy (w przypadku wola) węzina może zachodzić na przednią ścianę krtani. Płaty boczne są przykryte przez mięśnie podgnykowe. Niestały płat piramidowy ciągnie się w górę od cieśni i może sięgać wyżej niż płaty boczne. Częściej położony nieco po lewej stronie niż pośrodkowo. Jest on pozostałością dolnego odcinka przewodu tarczowo-językowego, z którego rozwija się ten gruczoł.
Tarczyca należy do dużych gruczołów człowieka, ważąc od 30 do 60 g. Może się powiększać w trakcie ciąży. Jej wielkość zmienia się także w zależności od cyklu miesiączkowego.. Przez 1 g tkanki tarczycowej przepływa w ciągu 1 min. około 5 l krwi
Gruczoł ten produkuje hormony trijodotyroninę/trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) oraz kalcytoninę, wpływając na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu.
-Umiejscowiona jest w przednio-dolnej części szyj, pokrywa tchawice od przodu
-Silnię ukrwiona, otoczona torebką
-Wytwarza hormony: trójjodotyroninę i tyroksynę
Zestaw 4:
1. staw ramienny z wszystkimi ruchami i więzadła do tego stawu.
- Główkę stawową tworzy głowa kości ramiennej, a panewkę wydrążenie stawowe oraz obrąbek stawowy łopatki
- Ruchy odbywają się w trzech płaszczyznach: zgięcie i prostowanie, odwodzenie i przywodzenie, ruchy obrotowe ramienia do wewnątrz i na zewnątrz
-Nie ma ograniczeni więzadłowych
Staw wieloosiowy kulisty wolny. Łączy kończynę górną z obręczą barkową.
2. podział mięśni pod względem budowy i funkcjonowania
II. Pod względem czynności
Mięśnie antagonistyczne są to: zginacze i prostowniki (albo przywodziciele i odwodziciele) - działają antagonistycznie - podczas ruchu jeden kurczy się bardziej od drugiego (np. mięsień dwugłowy ramienia i mięsień trójgłowy ramienia).
Mięśnie synergistyczne (współdziałają w wykonywaniu tego samego rodzaju ruchu), np. mięśnie żebrowe czy mięśnie tułowia.
III. Pod względem budowy
płaskie, np. brzucha
okrężne, np. wokół ust, oczu i odbytu
jednobrzuścowy - wrzecionowaty, np. mięśnie pośladków
dwugłowy, np. biceps, mięsień zginacz ramienia
czworogłowy, np. uda
trójgłowy, np. triceps, mięsień łydki
szerokie, np. mięśnie wyścielające ściany brzucha i klatki piersiowej
krótkie, np. mięśnie wokół kręgosłupa
długie, np. mięśnie kończyn
autochłonne - rozwijaja się gdzie zarodek
tronkofagalne - zawiazek na tulowiu miesnie na konczynie
trójkopetalne - przemieszczaja się z konczyn na tulow
Najprostsze mięśnie w ciele człowieka to mięśnie gładkie odpowiedzialne za ruchy bezwiedne, takie jak rozszerzanie źrenic, skurcze jelit i żołądka. Mięśnie poprzecznie prążkowane umożliwiają poruszanie się. Mają bardziej złożoną budowę niż mięśnie gładkie i powstały później w procesie ewolucji. Specjalna grupa mięśni poprzecznie prążkowanych powoduje rytmiczne ruchy serca pompującego krew.
3. wymień nerwy czaszkowe z podziałem na 4 grupy
I - nerw węchowy (czuciowe)
II - wzrokowy (czuciowy)
III - okoruchowy(ruchowy)
IV - bloczkowy(ruchowy)
V - trójdzielny(czuciowe)
VI - odwodzący(ruchowy)
VII - twarzowy(mieszany)
VIII - przedsionkowo-ślimakowy(czuciowy)
IX - nerw językowo-gardłowy(mieszany)
X - nerw błędny(mieszany)
XI - nerw dodatkowy(ruchowy)
XII - nerw podjęzykowy(ruchowy)
4. wymień części układu pokarmowego i jego funkcje.
Najważniejszym zadaniem układu pokarmowego człowieka jest pobieranie pokarmów i wody, trawienie i przyswajanie składników odżywczych oraz niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestrawione, zbędne resztki pokarmowe podlegają usunięciu (defekacja).
Jama ustna - gardło - przełyk - żołądek - jelito cienki - jelito grube.
Wielkie gruczoły jamy brzusznej - wątroba i trzustka wytwarzają enzymy.
5. wypisz hormony wytwarzane przez przedni płat przysadki mózgowej.
-hormon wzrostu
-prolaktynę
-hormon adrenokortykotropowy
-hormon tyreotropowy
-hormon fulikolotropowy
-hormon luteinizujący
Zestaw 5
1.opisac staw skokowo-goleniowy
- Złożony jest z panewki, którą tworzą dalsze końce kości piszczelowej oraz strzałkowej, oraz z główki, którą stanowi bloczek kości skokowej
-Jest to staw zawiasowy, złożony. Odpowiedzialny za zginanie stopy, poprzez stawanie na palcach oraz jej prostowanie, poprzez stawanie na pięcie. Ponadto w jego skład wchodzi torebka stawowa, którą wzmacniają więzadła przyśrodkowe oraz piętowo-skokowe.
2. kosci nadgarstka i srodrecza
Dla szeregu bliższego: "Łódka płynie, Księżyc świeci, Trójgraniasty Groszek leci". (odpowiednio kości: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata).
Dla szeregu dalszego:
"Na Trapezie, Trapeziku, wisi Główka na Haczyku". (odpowiednio kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza (patrz nazwy łacińskie), główkowata, haczykowata)[1].
3. cos z ukladu piramidowego
Część układu nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawę ciała. Układ piramidowy posiada dwie drogi unerwiające ruchowo mięśnie. Pierwsza z nich to droga korowo-jądrowa, która unerwia mięśnie twarzoczaszki, szyi a także część mięśnia czworobocznego grzbietu. Druga to droga korowo-rdzeniowa, która unerwia resztę mięśni organizmu.
4. co to jest "krazenie duze"(?)
5. trzustka cos tam zewnetrznie i wewnętrznie
Trzustka jest gruczołem wydzielanie zewnętrznego i wewnętrznego (dokrewnego). Zlokalizowana jest na tylnej ścianie jamy brzusznej, za żołądkiem. Zbudowana jest z; głowy objętej pętlą dwunastnicy, trzonu i ogona.
W komórkach trzustki odbywa się produkcja soku trzustkowego zawierającego enzymy trawienne (amylazę - trawienie cukrów, trypsynę - rozkładanie białek i lipazę - trawienie tłuszczów) oraz wodorowęglany zapewniające zasadowy charakter wydzieliny. Oprócz soku trzustkowego, który przewodem trzustkowym trafia do światła dwunastnicy trzustka produkuje również hormony wydzielane do krwi.
Substancje hormonalne produkowane są w wyspach Langerhansa zbudowanych z komórek wytwarzających; glukagon, insulinę, somatostatynę i polipeptyd trzustkowy. Glukagon i insulina odpowiadają za regulację stężenia cukru we krwi.
zestaw 6
1.Połączenia trzonów kręgowych
Połączenia długie kręgosłupa
1. więzadło podłużne przednie - od k. potylicznej i biegnie po przedniej powierzchni trzonów kręgów i krążków międzykręgowych, kończy się na powierzchni miednicznej k. krzyżowej.
2. więzadło podłużne tylne- od k. potylicznej , biegnie wzdłuż tylnej powierzchni trzonów kręgów i krążków międzykręgowych i kończy się w górnym odcinku kanału krzyżowego.
3. więzadło nadkolcowe - łączy wyrostki kolczyste kręgów począwszy od C7 aż do grzebienia krzyżowego pośrodkowego.
4. więzadło karkowe - przyczepia się do k. potylicznej , guzka tylnego kręgu szczytowego oraz wierzchołków wyrostków kolczystych kręgów C2 - C7.
Połączenia krótkie - łączące:
1. wyrostki stawowe - łączą wyrostki stawowe górne i dolne, tworząc 23 pary stawów międzykręgowych
2. łuki kręgów - więzadła żółte
3. wyrostki poprzeczne - więzadła międzypoprzeczne.
4. wyrostki kolczyste - więzadła międzykolcowe
5. trzony kręgów - krążki międzykręgowe
6. Połączenie k. krzyżowej z guziczną. Łączą się w nim rożki guziczne i rożki krzyżowe, wzmocnione więzadłami krzyżowo- guzicznymi.
2.Przepona Budowa ,Funkcje
Przepona główny mięsień oddechowy występujący u ssaków, należy do mięśni poprzecznie prążkowanych płaskich. Oddziela jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej i stanowi jej ścianę dolną. Przepona jest uwypuklona w stronę klatki piersiowej w formie dwóch kopuł - prawej i lewej, przy czym prawa jest ustawiona o jedno międzyżebrze wyżej. Ruchy przepony są niezależne od woli, jednak mogą być przez człowieka modyfikowane (na przykład podczas śpiewu czy wstrzymywania oddechu).
W przeponie wyróżnia się część mięśniową położoną na obwodzie i część ścięgnistą, tworzącą środek ścięgnisty przepony. Przepona oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej. Praca przepony powoduje zmianę kształtu oraz objętości klatki piersiowej co umożliwia wdychanie i wydychanie powietrza. Ponieważ rozgałęzienia dróg oddechowych kończą się sprężystymi i elastycznymi pęcherzykami płucnymi, dlatego wdychane powietrze wypełniając je rozszerza płuca. Ponadto, skurcz przepony zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej co jest wykorzystywane w defekacji.
3.Napisać coś o ośrodkowym ukladzie nerwowym <-- czynnosiciowo cos tam bylo
Podział czynności układu nerwowego
Układ somatyczny - układ odpowiedzialny za kontakt ze środowiskiem zewnętrznym oraz szybkie reagowanie w przypadku zachodzących w nim zmian.
Układ piramidowy - ośrodki kontrolujące ruchy dowolne i postawę ciała.
Układ pozapiramidowy - wraz z układem piramidowym bierze udział w wykonywaniu przez organizm czynności ruchowej.
Układ autonomiczny (wegetatywny) kieruje czynnościami narządów wewnętrznych a zwłaszcza funkcją układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, pokarmowego i przemiany materii. Układ wegetatywny jest czynnościowo ściśle połączony z układem hormonalnym. Ośrodki sterujące tego układu znajdują się w ośrodkowym układzie nerwowym.
4.Budowa Serca
Serce znajduje się w śródpiersiu, od tyłu sąsiaduje z przełykiem, od przodu na niewielkiej przestrzeni przylega do klatki piersiowej, po bokach styka się z opłucną, a od dołu przylega do przepony.W śródpiersiu jest położone niesymetrycznie 1/3 serca leży po stronie prawej, a 2/3 po stronie lewej.
W rzucie na kręgosłup serce znajduje się na wysokości IV-VIII kręgu piersiowego (pomiędzy II, a VI żebrem). Zbudowana z tk mięś. Poprzecznie prążkowanej m.sercowego. Składa się z 2 przedsionków oddzielnych przegrodą międzyprzedsionkową i 2 komór-przegrodąmiędzykomorwą
Posiada 5 ścian: przednią, tylną, boczną, przyśrodkową i dolną.
5.Budowa i Funkcje skory
Budowa skóry. Powłoka ciała.
Skóra- grubość 250mm - 4mm
-bariera mechaniczna i biologiczna organizmu
-chroni przed infekcjami
-gruczoły łojowe tworzą płaszcz ochronny
-chroni przed uratą wody
-reguluje temperaturę
-wytwarza witaminę D
Gruczoły skórne.
-łojowe
-potowe
Włos-na 1cm2 ok. 300 włosów
-żyje średnio 3-5 lat
-podkreślają warunki estetyczne
-stres powoduje wypadanie
Zestaw 7
1. budowa makroskopowa miesnia i jego struktury pomocnicze (bloczki, pochewki, kalteki, trzeszczki, troczki, powiez)
Częśc początkowa mięśnia (głowa) - ścięgno początkowe - brzusiec mięśnia - ścięgno końcowe - przyczep początkowy, końcowy - częśc końcowa mięśnia (ogon)
Powięzie - chroni przed utratą ciepła (pozwala na ślizganie się)
Pochewki ścięgien - zmniejszają tarcie
Kaletki maziowe - zmniejsza tarcie
Bloczki mięśni - przeważnie zmieniają kierunek przebiegu i pociągania mięśnia
Trzeszczki
2. staw biodrowy
Staw kulisty tworzony przez głowę kości udowej oraz panewkę stawu biodrowego kości miednicznej.
W płaszczyźnie strzałkowej: prostowanie, zginanie
W płaszczyźnie czołowej: odwodzenie, przywodzenie
W płaszczyźnie poprzecznej: rotacja zewnętrzna, rotacja wewnętrzna
Kombinacja ruchów, we wszystkich płaszczyznach: obwodzenie
3.roznice miedzie budowa mozgowia a rdzenia kregowego
4. watroba i jej fukncje
W budowie anatomicznej wątroby wyróżnia się dwie powierzchnie:
przeponową (facies diaphragmatica), która dzieli się na:
część przednią
część prawą
część górną
część tylną (pole nagie, area nuda) - jedyna z części powierzchni przeponowej, o wyraźnych granicach nie pokryta otrzewną
trzewną (facies visceralis)
Podstawową jednostką strukturalno-czynnościową wątroby jest hepatocyt. Hepatocyty układają się następnie w beleczki wątrobowe oplecione naczyniami krwionośnymi i przewodami żółciowymi śródpłacikowymi. Beleczki odchodzą promieniście od żyły środkowej, która natomiast znajduje się wewnątrz płacika anatomicznego. Płacik anatomiczny powstaje poprzez wnikanie do wnętrza wątroby tkanki łącznej wiotkiej, z której zbudowana jest torebka wątroby, otaczająca narząd.
Kolejną jednostką strukturalno-czynnościową jest płacik czynnościowy. Zawarty jest on między trzema żyłami środkowymi, znajdującymi się wewnątrz płacika anatomicznego.
Następnym elementem strukturalno-czynnościowym jest gronko wątrobowe zawarte pomiędzy dwoma płacikami anatomicznymi. Możemy mówić o gronku wątrobowym gdy pomiędzy dwoma płacikami anatomicznymi przebiega żyła międzypłacikowa.
neutralizuje toksyny (np. alkohol i inne używki, a także niektóre leki) - głównie barbiturany
toksyczny amoniak przekształca w mocznik (cykl ornitynowy)
węglowodany przekształca w łatwo przyswajalną dla organizmu glukozę, a jej nadmiar w glikogen lub w tłuszcze (które magazynuje)
aminokwasy metabolizuje w tłuszcze
wytwarza żółć
gromadzi i reguluje ilość żelaza w organizmie.
Podsumowując, wątroba spełnia cztery funkcje:
detoksykacyjną
metaboliczną
zapasową
magazynującą.
5. budowa pluca i wymiana gazowa
proces, w czasie którego dochodzi do dyfuzji gazów i ich wymiany pomiędzy całym organizmem a jego otoczeniem (wymiana gazowa zewnętrzna) oraz pomiędzy płynami ustrojowymi a tkankami (wymiana gazowa wewnętrzna). Wymiana gazowa u organizmów fotosyntetyzujących jest związana z takimi procesami jak fotosynteza, oddychanie komórkowe i fotooddychanie, u organizmów heterotroficznych wymiana gazowa związana jest tylko z procesem oddychania komórkowego. W potocznym znaczeniu oddychanie jest błędnie zawężane do wymiany gazowej.
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwia o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną. Wyróżniamy dwa płuca prawe i lewe. Prawe zbudowane z 3płatów, lewe mniejsze zbudowane z 2 płatów.
Zestaw 8
1. Kości czaszki + połączenia.
Kości mózgoczaszki.
kości czołowej
kości skroniowych
kości ciemieniowych
kości potylicznej
kości klinowej
kości sitowej
Wymienic w kolejności rozwijania:
1-Sitowa, 2-szczękowa, 3-klinowa, 4-zatoki czołowe.
szew strzałkowy
szew węgłowy
szew wieńcowy
szew wieńcowy
szew węgłowy
szew klinowo-czołowy
szew klinowo-skroniowy
szew klinowo-ciemieniowy
szew ciemieniowo-skroniowy
2. Opisz budowę kręgosłupa jako całości(lub coś w tym stylu)
Kręgosłup (łac. collumna vertebralis) - część szkieletu, stanowiąca jego główną oś i podporę. Kręgosłup u ludzi i u zwierząt nie posiadających ogona zbudowany jest z 33-34 kręgów, rozciągających się od głowy do kości ogonowej. Wyróżnia się:
Rozróżniamy następujące odcinki kręgosłupa:
część szyjna
część piersiowa
część lędźwiowa
część krzyżowa
część guziczna (ogonowa)
Kręgosłup można sobie wyobrazić jako wieloelementową tuleję chroniącą rdzeń kręgowy. Podstawowe elementy składające się na kręgosłup nazywamy kręgami; każdy z nich jest osobną kością. Jeśli wyobrazimy sobie kręgosłup jako rurę, to kręgi możemy sobie wyobrazić jako nałożone jeden na drugi pierścienie. W centrum każdego kręgu znajduje się otwór, przez który przebiega nieprzerwany rdzeń. Liczba kręgów jest różna w zależności od przynależności systematycznej kręgowca.
3. Wymień mięśnie obręczy kończyny górnej.
-podlopatkowy, miesien obly wiekszy, obly mniejszy, naramienny, podgrzebieniowy, nadgrzebieniowy
4. Opisz opony mózgu i rdzenia.
oponę twardą - zbudowana jest z dwóch blaszek; zewnętrznej wyścielającej kanał kręgowy i wewnętrznej, która tworzy właściwą oponę twardą
Między blaszkami znajduje się jama nadtwardówkowa. Jama nadtwardówkowa wraz z zawartością ochrania rdzeń podczas ruchów kręgosłupa.
opona pajęcza (pajęczynówka) - ma kształt worka opony twardej, jest od niej oddzielona jamą podtwardówkową, a od opony miękkiej - jamą podpajęczynówkową
Pajęczynówka mózgowia dostosowuje się do wewnętrznej powierzchni czaszki, natomiast opona miękka wnika we wszystkie szczeliny i zagłębienia powierzchni mózgu. W wyniku tego między dwoma oponami powstaje jama podpajęczynówkowa rozszerzająca się w kilku miejscach. Obszerne jej części wypełnione są płynem mózgowo-rdzeniowym i zwane są zbiornikami podpajęczynówkowymi.
opona miękka - cienka, silnie unaczyniona błona przylegająca do całej powierzchni mózgowia i rdzenia przedłużonego. Oponę miękką łączy z pajęczynówką aparat wieszadłowy, umocowujący rdzeń kręgowy w płynie mózgowo-rdzeniowym. Opona miękka pokrywa ściśle wszystkie zagłębienia i bruzdy, wnika również ze splotami naczyniówkowymi do komór mózgu.
Bud. rdzenia kręgowego:
Na przekroju poprzecznym rdzenia kręgowego widoczna jest istota szara, położona centralnie oraz otaczająca ją z zewnątrz istota biała.
Istota szara ma kształt zbliżony do litery H, jej ramię poziome łączy obie połowy rdzenia, natomiast ramiona pionowe tworzą rogi. W części przedniej rdzenia występują rogi przednie (brzuszne, ruchowe), a w tylnej - rogi tylne (grzbietowe, czuciowe).
Istota biała tworzy trzy parzyste sznury: przedni, boczny i tylny, oddzielone od siebie wyżej opisanymi bruzdami. W skład sznura tylnego wchodzą dwa pęczki, położony przyśrodkowo pęczek smukły i położony bocznie pęczek klinowaty.
5. Opisz budowę i funkcję nerek.
Nerka:
-Położone są w jamie brzusznej obok kręgosłupa
-Jej długość wynosi od od 11 do 12 cm
-Ciężar od 120-200 gram
-Boczny brzeg jest wypukły a przyśrodkowy wklęsły
Funkcje:
-Wydalanie zbędnych produktów przemiany materii-mocz
-Utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej
-Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej
Mechanizm wydalania moczu:
Pęcherz wypełnia się moczem i rozciąga ściany mięśniowe. Te powodują podrażnienie interoreceptorów na drodze odruchów. Ośrodek wydalania moczu znajduje się na rdzeniu kręgowym krzyżowym S1-S3.
Nerka jest parzystym narządem leżącym w jamie brzusznej w przestrzeni zaotrzewnowej. U człowieka nerki znajdują się po obu stronach kręgosłupa, za żołądkiem i pod wątrobą, prawa nieco niżej niż lewa, obie na wysokości ostatniego kręgu piersiowego i drugiego kręgu lędźwiowego. Przeciętna masa pojedynczej nerki wynosi od 130-170 g. Do wnęki nerki dochodzą dwa duże naczynia krwionośne: tętnica (najczęściej pojedyncza) i żyła nerkowa oraz dodatkowo naczynia limfatyczne. Ponadto z wnęki każdej nerki prowadzi też pojedynczy moczowód. Do górnej powierzchni nerek przylegają nadnercza (gruczoły wydzielania wewnętrznego). Nerkę otacza torebka włóknista oraz torebka tłuszczowa.
Budowa
Podstawową jednostką strukturalną nerki jest nefron. Nefron z kolei składa się z dwóch podjednostek strukturalnych, tj. cewek oraz kłębuszka nerkowego. Kłębuszek nerkowy (glomerulus renalis) składa się natomiast z kłębka naczyniowego i torebki nefronu (Bowmana). Liczba nefronów w ludzkiej nerce wykazuje zmienność osobniczą, średnio wynosi około 1 500 000 (1,5 mln) i jest ustalona od momentu urodzenia. Wyróżnia się dwa rodzaje nefronów, o długiej i krótkiej pętli, tak zwane nefrony korowe i przyrdzeniowe. Z nefronów o krótkiej pętli zbudowana jest kora nerki, zaś nefrony o pętli długiej przenikają do ciemniejszego rdzenia nerki, który tworzy piramidy nerkowe. W wierzchołku każdej piramidy znajdują się brodawki nerkowe z polami sitowymi gdzie znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających mocz przez kielichy nerkowe do lejkowatej miedniczki nerkowej, z której mocz odprowadza moczowód. Układ kielichowo-miedniczkowy oraz moczowód współtworzą górne drogi moczowe, zaś pęcherz i cewka moczowa - dolne drogi moczowe.
Główne zadania nerek to:
usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii,
zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (resorpcja),
regulacja objętości płynów ustrojowych,
wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-angiotensyna-aldosteron),
wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja erytropoetyny),
wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (pH krwi), dzięki możliwości zakwaszania moczu,
wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci witaminy D3.
zestaw 9
1.Mięsień dwugłowy ramienia budowa i funkcje
podłużny, wrzecionowaty mięsień rozpięty między łopatką a kością promieniową, należący do grupy mięśni przednich ramienia. Mięsień dwugłowy ramienia działa na dwa stawy: staw ramienny i staw łokciowy. W stawie ramiennym mięsień podnosi ramię do przodu. Dodatkowo głowa długa odwodzi ramię i obraca do wewnątrz, a głowa krótka przywodzi ramię. W stawie łokciowym mięsień dwugłowy ramienia jest zginaczem oraz najsilniejszym mięśniem odpowiedzialnym za odwracanie przedramienia i ręki (dokonuje supinacji dłoni i przedramienia). W pozycji supinacji widoczne są najlepiej wyniosłości kuliste przedniej części mięśni, zwane potocznie bicepsami. Podczas skurczu rozcięgno mięśnia dwugłowego napina powięź przedramienia, co zwiększa siłę skurczu.
2.Połączenia kręgów (budowa i funkcje typowego połączenia międzykręgowego)
Połączenia długie kręgosłupa
1. więzadło podłużne przednie - od k. potylicznej i biegnie po przedniej powierzchni trzonów kręgów i krążków międzykręgowych, kończy się na powierzchni miednicznej k. krzyżowej.
2. więzadło podłużne tylne- od k. potylicznej , biegnie wzdłuż tylnej powierzchni trzonów kręgów i krążków międzykręgowych i kończy się w górnym odcinku kanału krzyżowego.
3. więzadło nadkolcowe - łączy wyrostki kolczyste kręgów począwszy od C7 aż do grzebienia krzyżowego pośrodkowego.
4. więzadło karkowe - przyczepia się do k. potylicznej , guzka tylnego kręgu szczytowego oraz wierzchołków wyrostków kolczystych kręgów C2 - C7.
Połączenia krótkie - łączące:
1. wyrostki stawowe - łączą wyrostki stawowe górne i dolne, tworząc 23 pary stawów międzykręgowych
2. łuki kręgów - więzadła żółte
3. wyrostki poprzeczne - więzadła międzypoprzeczne.
4. wyrostki kolczyste - więzadła międzykolcowe
5. trzony kręgów - krążki międzykręgowe
6. Połączenie k. krzyżowej z guziczną. Łączą się w nim rożki guziczne i rożki krzyżowe, wzmocnione więzadłami krzyżowo- guzicznymi.
3.Hormony i budowa nadnerczy
W korze nadnerczy produkowane są i wydzielane 3 klasy hormonów sterydowych zwanych kortykosterydami.
glikokortykoidy wytwarzane w warstwie pasmowatej (łac. zona fascicularis) i warstwie siatkowatej (łac.zona reticularis) uczestniczące w przemianie węglowodanów i tłuszczów
mineralokortykoidy wytwarzane w warstwie kłębkowatej (łac. zona glomerulosa) tóre mają wpływ na gospodarkę sodu i potasu w ustroju
androgeny wytwarzane w warstwie pasmowatej i siatkowatej które wpływają na anabolizm białek
4. Budowa i funkcje kory mózgowej
Kora mózgu odbiera i analizuje informacje z narządów zmysłów. Odbywają się w niej także procesy skojarzenia, stąd też wysyłane są instrukcje określające reakcje ruchowe.
W każdej półkuli kora mózgowa dzieli się na cztery płaty:
czołowy
ciemieniowy
skroniowy
potyliczny
Niekiedy wyróżnia się jeszcze 5. płat - wyspę.
W przedniej części płata ciemieniowego znajdują się ośrodki czuciowe (tzw. kora czuciowa, somatoczuciowa, somatosensoryczna) i dochodzą tu impulsy z receptorów.
W tylnej części płata czołowego znajdują się ośrodki ruchowe (tzw. kora ruchowa, somatoruchowa, somatomotoryczna). Odpowiada za precyzję ruchów. Prawa półkula mózgu kontroluje lewą stronę ciała, natomiast lewa półkula prawą stronę ciała.
W płatach potylicznych zlokalizowane są ośrodki wzrokowe, które interpretują obrazy (kora wzrokowa).
W płatach skroniowych umieszczone są ośrodki słuchowe.
5.Krew jako tkanka
płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową, oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą w naczyniach krwionośnych (układ krwionośny zamknięty) lub w jamie ciała (układ krwionośny otwarty). W szerokiej definicji obejmuje krew obwodową i tkankę krwiotwórczą, a w wąskiej tylko tę pierwszą. Jako jedyna (wraz z limfą) występuje w stanie płynnym. Krew ze względu na stopień utlenowania dzieli się na krew utlenowaną i odtlenowaną. Krew utlenowana płynie w tętnicach obiegu dużego i żyłach obiegu małego. Krew odtlenowana - krew, która jest słabiej wysycona tlenem (w 50-70%) od krwi utlenowanej (97%). Płynie w tętnicach obiegu małego i żyłach obiegu dużego
Zestaw 10
1. Budowa kości ramiennej
Kość długa (np. udowa, piszczelowa, ramienna) składa się z trzonu i dwóch końców zwanych nasadami. Na nasadach występują powierzchnie stawowe pokryte chrząstką. Wewnątrz trzonu kości długiej jest jama szpikowa wypełniona szpikiem kostnym odpowiedzialnym za produkcję krwinek. Kości krótkie (np. nadgarstka i stępu) są różnokształtne. Przykładami kości płaskich są: łopatka, mostek i kości sklepienia czaszki. Wyróżnia się także kości zawierające przestrzenie wypełnione powietrzem tzw. kości pneumatyczne (np. kość klinowa, czołowa, sitowa).
1. wymienić prostowniki grzbietu i ich funkcje
2. opisać staw kolanowy i ruchy w nim zachodzące
3. hormony nadnercza i budowa
4. duży obieg krwi
5. wymiana gazowa w płucach
Kości powstają w procesie kostnienia, który zaczyna się w życiu płodowym, a kończy się po osiągnięciu przez organizm dojrzałości. U człowieka następuje to po 20 roku życia. Kości mają zdolności regeneracyjne, które zmieniają się z wiekiem. U zdrowych, młodych ludzi do 30 roku życia kości są mocne, zawierają dużo składników mineralnych, po 45 roku życia mogą stawać się kruche (dlatego częściej dochodzi do złamań), a ze względu na zakończony proces wzrostu występują trudności w wytworzeniu zrostu z czym np. nie ma problemu u dzieci, kiedy w nasadach kości zachodzi czynny proces wzrostowy.
2. Makroskopowa budowa mięśnia
Częśc początkowa mięśnia (głowa) - ścięgno początkowe - brzusiec mięśnia - ścięgno końcowe - przyczep początkowy, końcowy - częśc końcowa mięśnia (ogon)
Mieśnie ciała człowieka można podzielić na typy według różnych kryteriów, np. ich kształtu i rodzaju przyczepów. Ze względu na kształt mięsnie dzielą się na długie, szerokie i krótkie oraz okrężne. Mieśnie długie (wydłużone) znajdują się przede wszystkim w kończynach i umożliwiają wykonanie szybkich ruchów o dużym zakresie. Mięśnie szerokie są spłaszczone dość cienkie. Wyścielają ode wewnątrz i wzmacniają ściany dwóch wielkich jam ciała: klatki piersiowej i jamy brzusznej. Mięsnie krótkie są małe i różnokształtne. Znajdują się wokół kręgosłupa. Zakres ich ruchów jest niewielki, ale siła duża. Do mięśni okrężnych należą m.in. mięsień okrężny oka(zamyka szparę powiek, chroni gałkę oczną) i mięsień okrężny ust. Ze względu na rodzaj przyczepu wyróżnia się m.in. mięśnie o zakończeniach rozdwojonych lub potrójnych (na wysokości ścięgien), mięśnie z wieloma przyczepami, mięśnie o ścięgnie środkowym w kształcie pióra.
3. Budowa i funkcje krtani
4. Budowa i funkcje prostownika grzbietu
Mięsień prostownik grzbietu tworzy masę złożoną z kilku części, ciągnących się od kości krzyżowej aż do czaszki. początek mięśnia stanowi jednolitą masę, która zaczyna się dzielić dopiero w górnej części okolicy lędźwiowej na trzy części:'
1.Leżšcy bocznie - m. biodrowo - żebrowy
2.Leżšcy?rodkowo - m. najdłuższy
3.Leżšcy przyśrodkowo - m. kolcowy
Każdy z tych mięśni dzieli się na trzy części; zależnie od okolicy przez którą przebiega:
Mięsień biodrowo - żebrowy:
-lędźwi
-klatki piersiowej
-szyi
Mięsień najdłuższy
-klatki piersiowej
-szyi
-głowy
Mięsień kolcowy
-klatki piersiowej
-szyi
-głowy
5. Budowa wew. rdzenia kręgowego.
Na przekroju poprzecznym rdzenia kręgowego widoczna jest istota szara, położona centralnie oraz otaczająca ją z zewnątrz istota biała.
Istota szara ma kształt zbliżony do litery H, jej ramię poziome łączy obie połowy rdzenia, natomiast ramiona pionowe tworzą rogi. W części przedniej rdzenia występują rogi przednie (brzuszne, ruchowe), a w tylnej - rogi tylne (grzbietowe, czuciowe).
Istota biała tworzy trzy parzyste sznury: przedni, boczny i tylny, oddzielone od siebie wyżej opisanymi bruzdami. W skład sznura tylnego wchodzą dwa pęczki, położony przyśrodkowo pęczek smukły i położony bocznie pęczek klinowaty.