Z Biologii Środowiska
1. Głównymi strukturami komórkowymi organizmów zaliczanych do Procaryota są:
a) jądro komórkowe, mitochondria, aparat Goldiego
b) nukleoid, mezosomy, rybosomy
c) reticulum endoplazmatyczne
- Należą do nich:
d) grzyby mikroskopowe
e) zwierzęta jednokomórkowe
f) bakterie i sinice
2. Głównymi czynnikami wpływającymi na aktywność enzymów są:
temperatura, odczyn pH, stężenie enzymu, stężenie substratu
3. Jednostką aktywności enzymów jest 1 Katal. Jest to wielkość aktywności, która przekształca 1 mol substratu w czasie 1 sekundy.
4. Katabolizm to:
a) wytwarzanie energii niezbędnej do wzrostu i romnażania
b) wytwarzanie energii i „szkieletów węglowych” niezbędnych do biosyntezy składników komórkowych c) wykorzystywanie „szkieletów węglowych” i ATP do syntezy materiału komórkowego.
5. Przy oddychaniu tlenowym, przenośnikami elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym są: a) NAD i FAD
b) NAD, FAD, koenzym Q, cytochromy
6. Nitryfikacja autotroficzna polega na
a) utlenieniu amoniaku do NO -
3 (azotanów)
- Zachodzi ona przy udziale:
b) bakterii Nitrosomonos i Nitrobakter
c) licznych bakterii właściwych, promieniowców i grzybów
7. Denitryfikacja jest to
a) proces redukcji zw. azotowych do azotu cząstkowego N2
- Proces ten zachodzi przy udziale:
b) wyłącznie bakterii
c) bakterii i grzybów
d) bakterii, grzybów i roślin naczyniowych
8. W denitryfikacji heterotroficznej donatorem wodoru (elektronów) do redukcji azotanów są: a) związki organiczne
b) wodór, siarka, tiosiarczany, siarczyny i H2S
c) zarówno związki wymienione w p. a) ja i b)
9. W środowisku wodnym, proces denitryfikacji jest korzystny z p.w. ochrony wód gdyż prowadzi do: a) zwiększenia liczebności roślin naczyniowych w strefie litoralnej
b) eliminacji azotu azotanowego mogącego powodować zjawisko „zakwitów glonów”
c) zahamowania wzrostu grzybów w toni wodnej
10. Utlenienie siarki i jej związków zachodzi przy udziale:
a) bezbarwnych bakterii nitkowatych i nienitkowatych oraz purpurowych i zielonych bakterii siarkowych b) wyłącznie bakterii z rodzaju Thiobacillus
c) wyłącznie bakterii z rodzaju Desulfovibro
- Końcowym produktem procesu jest:
a) tiosiarczan
b) kwas siarkowy
11. Proces dysymilacyjnej redukcji siarczanów przeprowadzają:
a) bakterie i grzyby
b) wyłącznie bakterie z rodzaju Desulfovibro
c) bakterie, grzyby i rośliny naczyniowe
- W wyniku tego procesu powstaje siarkowodór, który:
d) dostaje się do środowiska i nie jest włączany do biosyntezy komórkowej
e) jest włączany do biosyntezy składników komórkowych bakterii, grzybów i roślin naczyniowych 12. Organizmy heterotroficzne zasiedlające ekosystemy, które biorą udział w rozkładzie obumarłych zwierząt i roślin oraz zanieczyszczeń pochodzenia allochtonicznego to:
a) producenci
b) konsumenci
c) reducenci
- Ich rozwój uzależniony jest głównie od dostępności:
d) CO2, promieniowania świetlnego, związków mineralnych
e) tlenu, związków organicznych
13. Epilimnion jest to warstwa wody w jeziorach występująca podczas heterotermi letniej, znajduje się na głębokości od powierzchni lustra wody a) 0–6 m, o temp. 20-22C
Strona 1 z 11
c) 11-22 m, o temp. 5-7C
14. Plankton jest to zbiorowisko organizmów wodnych:
a) tzw. poroślowych, czyli zasiedlających przedmioty zanurzone w wodzie
b) poruszających się w toni wodnej o własnych siłach (ryby, skorupiaki)
c) nie mających zdolności do aktywnego poruszania się w toni wodnej, a więc pozostających w niej w zawieszeniu 15. Punktowe źródła zanieczyszczeń wód to:
a) ujścia kanałów, dopływy ścieków
b) spływy powierzchniowe nie ujęte korytami ścieków
16. Saprobizacja to:
a) zatruwanie wód nadmierną ilością związków organicznych doprowadzanych wraz ze ściekami b) nadmierne doprowadzanie biogenów do wód, głównie N i P i związane z tym niekorzystne zjawiska 17. Proces samooczyszczania wód polega na usuwaniu z nich zanieczyszczeń doprowadzanych wraz ze ściekami w procesach: a) sedymentacji zawiesin na dnie zbiornika
b) adsorpcji na powierzchni zanurzonych w wodzie ciał stałych
c) biodegradacji przez organizmy zasiedlające zbiornik wodny
d) łącznie w procesach sedymentacji, adsorpcji i biodegradacji
18. Główną metodą zapobiegania eutrofizacji wód powierzchniowych jest:
a) usuwanie biogenów ze ścieków metodami biologicznymi (denitryfikacja, akumulacja, polifosforanów w komórkach mikroorganizmów) b) hamowanie rozwoju glonów za pomocą roztworu CuSO4
c) usuwanie fosforu „In sito” przez wytrącenie fosforanów
19. Wymień podstawowe mikroorganizmy powodujące zakażenia wewnątrz szpitalne i podaj źródła ich dostawania się do powietrza.
Gronkowce, grzyby, pleśń, paciorkowce, bakterie sporowe
20. Wymień drobnoustroje o znaczeniu sanitarno – wskaźnikowym przy ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza. Podaj źródła ich pochodzenia.
Grzyby, bakterie saprofityczne, promieniowce, gronkowce
21. Bakterie chorobotwórcze przewodu oddechowego ludzi – Legionella Pneumophila przenoszona jest przez: a) systemy wentylacyjne
b) systemy klimatyzacyjne, „aerozol” wytwarzany w wieżach chłodniczych, systemy dystrybucji wody ciepłej oraz wody pitnej c) aerozol wytwarzany podczas obróbki metali skrawaniem
- Bakterie te wymagają do rozwoju:
małej ilości siarczanów, azotanów, fosforanów, obecności wody i związków organicznych, temp. 6 – 68C, pH 6,9
22. Do dezynfekcji pomieszczeń stosuje się promieniowanie UV w:
a) zakresie A, o Lambda = 3800-3150 A
b) zakresie B, o Lambda = 3150-2800 A
c) zakresie C, o Lambda = 2800-1800 A
- Czynnikami warunkującymi uzyskanie dużej skuteczności dezynfekcji są:
d) wilgotność powyżej 65%, temp. ok. 10C
e) wilgotności 60-65%, temp. 30C, obecności tlenu, występowanie mikroorganizmów w formie komórek wegetatywnych c) wilgotność poniżej 60%, temp. ok. 15%, warunki atoksyczne
EGZAMIN II
z Biologii Środowiska
1. Głównymi strukturami komórkowymi organizmów zaliczanych do Eucaryota są:
a) ziarno jądrowe, mezosomy, rybosofny
b) jądro komórkowe, mitochondria, aparat Goldiego
-Zaliczana się do nich:
c) wirusy
d) bakterie
e) rośliny (za wyjątkiem sinic), zwierzęta jedno i wielokomórkowe
2. Enzymy przyspieszają reakcje chemiczne zachodzące w komórkach organizmów przez:
a) wytwarzanie rodników reagujących z grupami funkcyjnymi związków chemicznych
b) obniżanie poziomu energii aktywacji związków reagujących
c) zwiększanie potencjału redox związków reagujących
3. Anaboiizm to:
a) wytwarzanie energii niezbędnej do wzrostu i rozmnażania
b) wytwarzanie energii i "szkieletów węglowych" niezbędnych do biosyntezy składników komórkowych c) wykorzystywanie "szkieletów węglowych" i ATP do syntezy materiału komórkowego 4. Przy oddychaniu bez tlenowym, przenośnikami elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym są: a) NAD, FAD, koenzym Q, cytochromy
Strona 2 z 11
- Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów są:
c) tlen
d) związki organiczne
e) CO
-2
-
2SO4 , NO3
5. Glikoliza jest to rozkład glikozy z wytworzeniem jako produktu końcowego:
a) kwasu octowego
b) kwasu mlekowego
c) kwasu pirogronowego
- Zachodzi ona w warunkach:
d) anoksycznych i beztlenowych
e) tlenowych
f) tlenowych, anoksycznych i beztlenowych.
6. Cykl Krebsa są to dalsze przemiany
- kwasu pirogronowego w warunkach tlenowych
z wytworzenem acetylo koenzymu A, dwutlenku węgla i wody oraz kolejno kwasy: cytrynowy, izocytrynowy, alfa – ketoglutarny, bursztynowy, fumarowy, jabłkowy i szczawiowo – octowy.
- w cyklu tym powstaje 12 ATP
7. Celem fazy ciemnej fotosyntezy jest:
a) rozkład związków organicznych w procesie glikolizy i cyklu Krebsa b) wbudowywanie CO2 w materiał komórkowy, tzw. cyklu Calvina c) włączanie CO2 w proces biosyntezy kwasów nukleinowych.
8. W fazie świetlnej fotosyntezy u bakterii ma miejsce:
a) fosforylacja cykliczna
b) fosforylacja cykliczna i niecykliczna
c) fosforylacja niecykliczna
-Donatorem wodoru co redukcji NADP są:
d) zredukowane związki mineralne i organiczne
e) woda
9. W procesie fotosyntezy u roślin bierze udział:
a) fotosystem I zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 700 nm , b) fotosystem II, zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 630 nm
c) oba w/w systemy
- W procesie tym wytwarzany jest:
d) tlen (fotosynteza tlenowa)
e) nie jest wytwarzany tlen (fotosynteza beztlenowa)
10. Proteoliza jest to proces hydrolityczneco rozkładu:
a) kwasów nukleinowych
b) białek
c) tłuszczów
- Zachodzi ona przy udziale enzymów:
a) proteina
b) peptydaz
c) obu w/w enzymów
11. Nitryfikacja autotroficzna polega na
a) utlenieniu amoniaku do NO -
3 (azotanów)
- Zachodzi ona przy udziale:
b) bakterii Nitrosomonos i Nitrobakter
c) licznych bakterii właściwych, promieniowców i grzybów
12. Denitryfikacja jest to
a) proces redukcji zw. azotowych do azotu cząstkowego N2
- Proces ten zachodzi przy udziale:
b) wyłącznie bakterii
c) bakterii i grzybów
d) bakterii, grzybów i roślin naczyniowych
13. W denitryfikacji heterotroficznej donatorem wodoru (elektronów) do redukcji azotanów są: a) związki organiczne
b) wodór, siarka, tiosiarczany, siarczyny i H2S
c) zarówno związki wymienione w p. a) ja i b)
14. W środowisku wodnym, proces denitryfikacji jest korzystny z p.w. ochrony wód gdyż prowadzi do: a) zwiększenia liczebności roślin naczyniowych w strefie litoralnej
b) eliminacji azotu azotanowego mogącego powodować zjawisko „zakwitów glonów”
Strona 3 z 11
c) zahamowania wzrostu grzybów w toni wodnej
15. Utlenienie siarki i jej związków zachodzi przy udziale:
a) bezbarwnych bakterii nitkowatych i nienitkowatych oraz purpurowych i zielonych bakterii siarkowych b) wyłącznie bakterii z rodzaju Thiobacillus
c) wyłącznie bakterii z rodzaju Desulfovibro
- Końcowym produktem procesu jest:
a) tiosiarczan
b) kwas siarkowy
16. Proces dysymilacyjnej redukcji siarczanów przeprowadzają:
a) bakterie i grzyby
b) wyłącznie bakterie z rodzaju Desulfovibro
c) bakterie, grzyby i rośliny naczyniowe
- W wyniku tego procesu powstaje siarkowodór, który:
d) dostaje się do środowiska i nie jest włączany do biosyntezy komórkowej
e) jest włączany do biosyntezy składników komórkowych bakterii, grzybów i roślin naczyniowych 17. Wymień 4 podstawowe mechanizmy korozji mikrobiologicznej stali i metali żelaznych. Podaj zasadę procesu, organizmy biorące udział, warunki niezbędne dla przebiegu procesu.
18. Mikrobiologiczna korozja kanałów ściekowych wykonanych z betonu, następuje w wyniku rozwoju w ściekach bakterii: a) wyłącznie bakterii tionowych, które utleniają…………………………………
b) łącznie bakterii gnilnych rozkładających białka do siarkowodoru oraz bakterii siarkowych utleniających siarkowodór do siarczanu wapnia.
19. Wymień główne grupy bakterii żelazowych powodujących obrosty w systemach wodno – kanalizacyjnych, z uwzględnieniem ich wymagań pokarmowych oraz właściwości morfologicznych i sposobu odkładania soli żelaza.
Bakterie nitkowate – (z rodzaju Leptothrix, Crenonthrix) – sole żelaza odkładają się w pochwach.
Bakterie nienitkowate: *Gallionella jerruginea, *bakterie otoczkowe (z rodziny Siderocapsacea) – kształt złogów żelaza znajujących się wewn. komórek: owalny i księżycowaty *bakterie bezotoczkowe – pałeczki – Thiobacillus Jerrooxidaus – sole żelaza odkładają się w zewnętrznej warstwie ściany komórkowej.
20. Zdefiniuj podstawowe pojęcia ekologiczne:
Siedlisko – obszar występowania jednej lub kilku populacji wzajemnie na siebie oddziałujących.
Nisza ekologiczna – przestrzeń, która zapewnia populacji niezbędne warunki życiowe (terytorium, schronienie, pożywienie).
Ekosystem zrównoważony– ekosystem pozostający w równowadze tzn. samowystarczalny (producenci, konsumenci, destruenci).
Homeostaza ekosystemu – tendencja do opierania się zmianom środowiska i trwanie w stanie równowagi.
21. Organizmy heterotroficzne zasiedlające ekosystemy, które biorą udział w rozkładzie obumarłych zwierząt i roślin oraz zanieczyszczeń pochodzenia allochtonicznego to:
a) producenci
b) konsumenci
c) reducenci
- Ich rozwój uzależniony jest głównie od dostępności:
d) CO2, promieniowania świetlnego, związków mineralnych
e) tlenu, związków organicznych
22. Epilimnion jest to warstwa wody w jeziorach występująca podczas heterotermi letniej, znajduje się na głębokości od powierzchni lustra wody a) 0–6 m, o temp. 20-22C
b) 6-11 m, o temp. 7-19C
c) 11-22 m, o temp. 5-7C
23. Plankton jest to zbiorowisko organizmów wodnych:
a) tzw. poroślowych, czyli zasiedlających przedmioty zanurzone w wodzie
b) poruszających się w toni wodnej o własnych siłach (ryby, skorupiaki)
c) nie mających zdolności do aktywnego poruszania się w toni wodnej, a więc pozostających w niej w zawieszeniu 24. Punktowe źródła zanieczyszczeń wód to:
a) ujścia kanałów, dopływy ścieków
b) spływy powierzchniowe nie ujęte korytami ścieków
25. Saprobizacja to:
a) zatruwanie wód nadmierną ilością związków organicznych doprowadzanych wraz ze ściekami b) nadmierne doprowadzanie biogenów do wód, głównie N i P i związane z tym niekorzystne zjawiska 26. Proces samooczyszczania wód polega na usuwaniu z nich zanieczyszczeń doprowadzanych wraz ze ściekami w procesach: a) sedymentacji zawiesin na dnie zbiornika
b) adsorpcji na powierzchni zanurzonych w wodzie ciał stałych
c) biodegradacji przez organizmy zasiedlające zbiornik wodny
d) łącznie w procesach sedymentacji, adsorpcji i biodegradacji
Strona 4 z 11
27. Główną metodą zapobiegania eutrofizacji wód powierzchniowych jest: a) usuwanie biogenów ze ścieków metodami biologicznymi (denitryfikacja, akumulacja, polifosforanów w komórkach mikroorganizmów) b) hamowanie rozwoju glonów za pomocą roztworu CuSO4
c) usuwanie fosforu „In sito” przez wytrącenie fosforanów
28. Wymień główne środki przeciwdziałające degradacji wód powierzchniowych.
1. Ograniczenie używania środków ochrony roślin, pestycydów, środków rolniczych
2. Nie spuszczanie ciepłej wody przez elektrociepłownie.
3. Oczyszczanie ścieków
29. Wymień dwie podstawowe choroby wirusowe przenoszone przez wodę
dur brzuszny, czerwonka, wirus ebola, półpasiec, żółtaczka, Heine-Medina
30. Wskaźnikami obecności w wodzie bakterii chorobotwórczych przewodu pokarmowego są: a) bakterie grupy coli
b) bakterie grupy coli typu kałowego (E.coli)
c) gronkowce
31. Skuteczność dezynfekcji wody ozonem zależy od:
a) odczynu pH wody
b) temp. wody
c) odczynu pH, temp. i barwy wody
- Zaletami dezynfekcji wody ozonem, w porównaniu z chlorem są:
najskuteczniejszy środek dezynfekcyjny, - od 600 do 3000 razy szybciej niszczy bakterie E-coli niż chlor, - skuteczniej od chloru niszczy wirusy, - usuwa z wody żelazo i magnez.
- Wadami są – mała trwałość, czyli niebezpieczeństwo wtórnego rozwoju bakterii w sieci wodociągowej, ma działanie korozyjne, toksyczne, koszty wytwarzania ozonu są duże ze wzgl. na zużycie energii.
- Zakres stężeń ozonu stosowanych do dezynfekcji wody w zależności od jej stopnia czystości – dla wody podziemnej 0,2-1,0g O3/m3, dla wody powierzchniowej 0,2-6,0g O3/m3.
32. Wymień:
- czynniki warunkujące ilość mikroorganizmów w powietrzu atmosferycznym:
temp, ciśnienie, wilgotność, nasłonecznienie
- 4 podstawowe choroby bakteryjne przenoszone drogą powietrzną:
gruźlica, krztusiec, błonica, płonica, zapalenie płuc.
33. Wymień podstawowe mikroorganizmy powodujące zakażenia wewnątrz szpitalne i podaj źródła ich dostawania się do powietrza.
Gronkowce, grzyby, pleśń, paciorkowce, bakterie sporowe
34. Wymień drobnoustroje o znaczeniu sanitarno – wskaźnikowym przy ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza. Podaj źródła ich pochodzenia.
Grzyby, bakterie saprofityczne, promieniowce, gronkowce
35. Bakterie chorobotwórcze przewodu oddechowego ludzi – Legionella Pneumophila przenoszona jest przez: a) systemy wentylacyjne
b) systemy klimatyzacyjne, „aerozol” wytwarzany w wieżach chłodniczych, systemy dystrybucji wody ciepłej oraz wody pitnej c) aerozol wytwarzany podczas obróbki metali skrawaniem
- Bakterie te wymagają do rozwoju:
małej ilości siarczanów, azotanów, fosforanów, obecności wody i związków organicznych, temp. 6 – 68C, pH 6,9
36. Do dezynfekcji pomieszczeń stosuje się promieniowanie UV w:
a) zakresie A, o Lambda = 3800-3150 A
b) zakresie B, o Lambda = 3150-2800 A
c) zakresie C, o Lambda = 2800-1800 A
- Czynnikami warunkującymi uzyskanie dużej skuteczności dezynfekcji są:
d) wilgotność powyżej 65%, temp. ok. 10C
e) wilgotności 60-65%, temp. 30C, obecności tlenu, występowanie mikroorganizmów w formie komórek wegetatywnych c) wilgotność poniżej 60%, temp. ok. 15%, warunki atoksyczne
37. Do dezynfekcji powietrza pomieszczeń stosuje się:
a) wysokociśnieniowe lampy UV
b) niskociśnieniowe lampy UV
- Lampy te instaluje się w:
c) pomieszczeniach mieszkalnych
d) kanałach powietrznych urządzeń urządzeń klimatyzacyjnych, laboratoriach oraz w pomieszczeniach służby zdrowia 38. Scharakteryzuj trzy główne mechanizmy usuwania cząstek aerozolu bakteryjnego na filtrach stałych 39. Zakres badań mikrobiologicznych powietrza atmosferycznego wokół oczyszczalni ścieków w celu wyznaczenia strefy ochronnej powinien obejmować oznaczenie liczebności:
a) bakterii saprofitycznych
b) bakterii saprofitycznych, grzybów i wirusów
c) bakterii saprofitycznych, grzybów oraz specyficznych gatunków mikroorganizmów występujących w ściekach Strona 5 z 11
40. Zasada usuwania substancji zapachowych z gazów odlotowych w bioskuberach polega na: zraszaniu strumienia gazu przez wodę. Zanieczyszczenia absorbowane są na powierzchni kropel. Następnie woda z zanieczyszczeniami oczyszczana jest w komorze osadu czynnego.
EGZAMIN III
z Biologii Środowiska
1. Głównymi strukturami komórkowymi organizmów zaliczanych do Eucaryota są:
a) ziarno jądrowe, mezosomy, rybosofny
b) jądro komórkowe, mitochondria, aparat Goldiego
-Zaliczana się do nich:
c) wirusy
d) bakterie
e) rośliny (za wyjątkiem sinic), zwierzęta jedno i wielokomórkowe
2. Enzymy przyspieszają reakcje chemiczne zachodzące w komórkach organizmów przez:
a) wytwarzanie rodników reagujących z grupami funkcyjnymi związków chemicznych
b) obniżanie poziomu energii aktywacji związków reagujących
c) zwiększanie potencjału redox związków reagujących
3. Anaboiizm to:
a) wytwarzanie energii niezbędnej do wzrostu i rozmnażania
b) wytwarzanie energii i "szkieletów węglowych" niezbędnych do biosyntezy składników komórkowych c) wykorzystywanie "szkieletów węglowych" i ATP do syntezy materiału komórkowego 4. Przy oddychaniu bez tlenowym, przenośnikami elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym są: a) NAD, FAD, koenzym Q, cytochromy
b) NAD i FAD
- Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów są:
c) tlen
d) związki organiczne
e) CO
-2
-
2SO4 , NO3
5. Glikoliza jest to rozkład glikozy z wytworzeniem jako produktu końcowego:
a) kwasu octowego
b) kwasu mlekowego
c) kwasu pirogronowego
- Zachodzi ona w warunkach:
d) anoksycznych i beztlenowych
e) tlenowych
f) tlenowych, anoksycznych i beztlenowych.
6. Proteoliza jest to proces hydrolityczneco rozkładu:
a) kwasów nukleinowych
b) białek
c) tłuszczów
- Zachodzi ona przy udziale enzymów:
a) proteina
b) peptydaz
c) obu w/w enzymów
7. Nitryfikacja heterotroficzna polega na:
a) utlenieniu grupy aminowej w związkach organicznych do nitronowych i nitrowych
- Zachodzi przy udziale:
b) bakterii z rodzaju Nitrosomonas
c) licznych bakterii właściwych, promieniowców i grzybów
8. Denitryfikacja jest to proces
a) redukcji zw. azotowych do azotu cząstkowego N2
- Proces ten zachodzi przy udziale:
b) wyłącznie bakterii
c) bakterii i grzybów
d) bakterii, grzybów i roślin naczyniowych
9. W środowisku glebowym proces denitryfikacji jest niekorzystny gdyż prowadzi do:
a) eliminacji azotu azotanowego, stanowiącego źródło azotu dla roślin
b) nadmiernego rozwoju bakterii w ryzosferze
c) zahamowania rozwoju grzybów glebowych
Strona 6 z 11
10. Proces asymilacyjnej redukcji siarczanów do siarkowodoru zachodzi w warunkach :
a) tlenowych
b) atoksycznych
c) beztlenowych
d) tlenowych i atoksycznych
- Przeprowadzają go:
e) wyłącznie bakterie zielone
f) bakterie, grzyby i rośliny naczyniowe
11. Łańcuch pokarmowy to:
szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzedzająca grupa jest podstawą pożywienia następnej.
12. Hetrotermia letnia – czyli zróżnicowanie termiczne wód (epilimnion, metalimnion, hypolimnion) dotyczy: a) wód morskich
b) wód śródlądowych – siedlisk płynących
c) wód śródlądowych – siedlisk stałych (jezior)
13. Peryfiton jest to zbiorowisko organizmów wodnych:
a) tzw. poroślowych, czyli zasiedlających przedmioty zanurzone w wodzie
b) poruszających się w toni wodnej o własnych siłach (ryby, skorupiaki)
c) nie mających zdolności do aktywnego poruszania się w toni wodnej, w więc pozostających w niej w zawieszeniu 14. Obszarowe źródła zanieczyszczeń wód to:
a) ujścia kanałów, dopływy ścieków
b) spływy powierzchniowe nie ujęte korytami ścieków
15. Eutrofizacja jest to :
a) zatruwanie wód nadmierną ilością związków organicznych doprowadzanych wraz ze ściekami b) nadmierne doprowadzanie biogenów do wód, głównie N i P i związane z tym niekorzystne zjawiska 16. Wynikiem procesu eutrofizacji wód jest:
a) wzrost produkcji pierwotnej w zbiornikach wodnych
b) zwiększona cyrkulacja gazów w toni wodnej
c) spadek temperatury w epilimnionie
- Wymień dalsze konsekwencje dla zbiornika wodnego i techniki sanitarnej zjawisk podanych w p…………… bedących wynikiem procesu eutrofizacji Skażenie wód, masowy rozwój glonów, wytwarzanie H2S, deficyt tlenowy zbiornika
17. Główną metodą zapobiegania saprobizacji wód powierzchniowych jest:
a) usuwanie zanieczyszczeń występujących w ściekach metodami chemicznymi i biologicznymi b) ograniczanie ilości zanieczyszczeń doprowadzanych źródłami punktowymi i obszarowymi c) regulacja stopnia natlenienia zbiorników wodnych, odczynu pH
18. 4 podstawowe choroby wirusowe przenoszone drogą powietrzną:
Odra, ospa zakaźna, grypa, świnka, SARS.
19. Fazę drobnoziarnistą aerozolu bakteryjnego cechuje:
a) wielkość kropli poniżej 0,1 mm oraz prędkość przenoszenia poniżej 0,3m/sek
b) wielkość kropli poniżej 50 mm oraz prędkość przenoszenia 0,3m/min
c) wielkość kropli ponad 0,1 mm oraz prędkość przenoszenia 0,3m/sek
20. Wymień czynniki warunkujące ilość mikroorganizmów w powietrzu pomieszczeń użytkowych.
temp, ciśnienie, wilgotność, nasłonecznienie
21. Wymień drobnoustroje o znaczeniu sanitarno – wskaźnikowym przy ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza. Podaj źródła ich pochodzenia.
Grzyby, bakterie saprofityczne, promieniowce, gronkowce
22. Do dezynfekcji pomieszczeń stosuje się promieniowanie UV w:
a) zakresie A, o Lambda = 3800-3150 A
b) zakresie B, o Lambda = 3150-2800 A
c) zakresie C, o Lambda = 2800-1800 A
- Działanie mechanizmu bakteriobójczego promieniowania UV polega na zahamowaniu wzrostu w wyniku: d) wytwarzania nadtlenków w podłożu
e) uszkodzenia DNA w genomie drobnoustrojów
f) jonizacji podłoża
23. Do dezynfekcji powietrza pomieszczeń stosuje się:
a) wysokociśnieniowe lampy UV
b) niskociśnieniowe lampy UV
- Dłuższy czas dezynfekcji wymagany jest przy stosowaniu metody:
c) naświetlania bezpośredniego
Strona 7 z 11
24. Wymień 4 główne rodzaje filtrów stałych stosowanych do dezynfekcji powietrza pomieszczeń drobnoziarniste, włókniste, membranowe, porcelanowe
EGZAMIN IV
z Biologii Środowiska
1. Zdefiniuj podstawowe pojęcia ekologiczne:
Siedlisko – obszar występowania jednej lub kilku populacji wzajemnie na siebie oddziałujących.
Nisza ekologiczna – przestrzeń, która zapewnia populacji niezbędne warunki życiowe (terytorium, schronienie, pożywienie).
Ekosystem zrównoważony– ekosystem pozostający w równowadze tzn. samowystarczalny (producenci, konsumenci, destruenci).
Homeostaza ekosystemu – tendencja do opierania się zmianom środowiska i trwanie w stanie równowagi.
2. Organizmy heterotroficzne zasiedlające ekosystemy, które biorą udział w rozkładzie obumarłych zwierząt i roślin oraz zanieczyszczeń pochodzenia allochtonicznego to:
a) producenci
b) konsumenci
c) reducenci
- Ich rozwój uzależniony jest głównie od dostępności:
d) CO2, promieniowania świetlnego, związków mineralnych
e) tlenu, związków organicznych
3. Plankton jest to zbiorowisko organizmów wodnych:
a) tzw. poroślowych, czyli zasiedlających przedmioty zanurzone w wodzie
b) poruszających się w toni wodnej o własnych siłach (ryby, skorupiaki)
c) nie mających zdolności do aktywnego poruszania się w toni wodnej, a więc pozostających w niej w zawieszeniu 4. Epilimnion jest to warstwa wody w jeziorach występująca podczas heterotermi letniej, znajduje się na głębokości od powierzchni lustra wody a) 0–6 m, o temp. 20-22C
b) 6-11 m, o temp. 7-19C
c) 11-22 m, o temp. 5-7C
5. Mikrobiologiczna korozja kanałów ściekowych wykonanych z betonu, następuje w wyniku rozwoju w ściekach bakterii: a) wyłącznie bakterii tionowych, które utleniają…………………………………
b) łącznie bakterii gnilnych rozkładających białka do siarkowodoru oraz bakterii siarkowych utleniających siarkowodór do siarczanu wapnia.
6. Wymień główne grupy bakterii żelazowych powodujących obrosty w systemach wodno – kanalizacyjnych, z uwzględnieniem ich wymagań pokarmowych oraz właściwości morfologicznych i sposobu odkładania soli żelaza.
Bakterie nitkowate – (z rodzaju Leptothrix, Crenonthrix) – sole żelaza odkładają się w pochwach.
Bakterie nienitkowate: *Gallionella jerruginea, *bakterie otoczkowe (z rodziny Siderocapsacea) – kształt złogów żelaza znajujących się wewn. komórek: owalny i księżycowaty *bakterie bezotoczkowe – pałeczki – Thiobacillus Jerrooxidaus – sole żelaza odkładają się w zewnętrznej warstwie ściany komórkowej.
7. Wymień dwie podstawowe choroby wirusowe przenoszone przez wodę
dur brzuszny, czerwonka, wirus ebola, półpasiec, żółtaczka, Heine-Medina
8. Wskaźnikami obecności w wodzie bakterii chorobotwórczych przewodu pokarmowego są: a) bakterie grupy coli
b) bakterie grupy coli typu kałowego (E.coli)
c) gronkowce
9. Bakterie chorobotwórcze przewodu oddechowego ludzi – Legionella Pneumophila przenoszona jest przez: a) systemy wentylacyjne
b) systemy klimatyzacyjne, „aerozol” wytwarzany w wieżach chłodniczych, systemy dystrybucji wody ciepłej oraz wody pitnej c) aerozol wytwarzany podczas obróbki metali skrawaniem
- Bakterie te wymagają do rozwoju:
małej ilości siarczanów, azotanów, fosforanów, obecności wody i związków organicznych, temp. 6 – 68C, pH 6,9
10. Do dezynfekcji pomieszczeń stosuje się promieniowanie UV w:
a) zakresie A, o Lambda = 3800-3150 A
b) zakresie B, o Lambda = 3150-2800 A
c) zakresie C, o Lambda = 2800-1800 A
- Czynnikami warunkującymi uzyskanie dużej skuteczności dezynfekcji są:
d) wilgotność powyżej 65%, temp. ok. 10C
e) wilgotności 60-65%, temp. 30C, obecności tlenu, występowanie mikroorganizmów w formie komórek wegetatywnych f) wilgotność poniżej 60%, temp. ok. 15%, warunki atoksyczne
11. Do dezynfekcji powietrza pomieszczeń stosuje się:
a) wysokociśnieniowe lampy UV
b) niskociśnieniowe lampy UV
- Lampy te instaluje się w:
c) pomieszczeniach mieszkalnych
Strona 8 z 11
d) kanałach powietrznych urządzeń urządzeń klimatyzacyjnych, laboratoriach oraz w pomieszczeniach służby zdrowia 12. Scharakteryzuj trzy główne mechanizmy usuwania cząstek aerozolu bakteryjnego na filtrach stałych 13. Przy oddychaniu bez beztlenowym, przenośnikami elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym są: a) NAD, FAD, koenzym Q, cytochromy
b) NAD i FAD
- Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów są:
c) tlen
d) związki organiczne
e) CO
-2
-
2SO4 , NO3
14. Glikoliza jest to rozkład glikozy z wytworzeniem jako produktu końcowego:
a) kwasu octowego
b) kwasu mlekowego
c) kwasu pirogronowego
- Zachodzi ona w warunkach:
d) anoksycznych i beztlenowych
e) tlenowych
f) tlenowych, anoksycznych i beztlenowych.
15. Cykl Krebsa są to dalsze przemiany
- kwasu pirogronowego w warunkach tlenowych
z wytworzenem acetylo koenzymu A, dwutlenku węgla i wody oraz kolejno kwasy: cytrynowy, izocytrynowy, alfa – ketoglutarny, bursztynowy, fumarowy, jabłkowy i szczawiowo – octowy.
- w cyklu tym powstaje 12 ATP
16. Celem fazy ciemnej fotosyntezy jest:
a) rozkład związków organicznych w procesie glikolizy i cyklu Krebsa
b) wbudowywanie CO2 w materiał komórkowy, tzw. cyklu Calvina
c) włączanie CO2 w proces biosyntezy kwasów nukleinowych.
17. W fazie świetlnej fotosyntezy u bakterii ma miejsce:
a) fosforylacja cykliczna
b) fosforylacja cykliczna i niecykliczna
c) fosforylacja niecykliczna
-Donatorem wodoru co redukcji NADP są:
d) zredukowane związki mineralne i organiczne
e) woda
18. W procesie fotosyntezy u roślin bierze udział:
a) fotosystem I zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 700 nm , b) fotosystem II, zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 630 nm
c) oba w/w systemy
- W procesie tym wytwarzany jest:
d) tlen (fotosynteza tlenowa)
e) nie jest wytwarzany tlen (fotosynteza beztlenowa)
19. Proces dysymilacyjnej redukcji siarczanów przeprowadzają:
a) bakterie i grzyby
b) wyłącznie bakterie z rodzaju Desulfovibro
c) bakterie, grzyby i rośliny naczyniowe
- W wyniku tego procesu powstaje siarkowodór, który:
d) dostaje się do środowiska i nie jest włączany do biosyntezy komórkowej
e) jest włączany do biosyntezy składników komórkowych bakterii, grzybów i roślin naczyniowych RÓŻNE
38. podaj definicję gatunku i przykłady gatunków:
gatunek-grupa osobników podobnych do siebie morfologicznie , które mogą krzyżować się i wydawać płodne potomstwo i zajmującą określoną niszę ekologiczną.
Pzykłady- żubr, owczarek niemiecki
podaj definicje ekosystemu i 2 przyklady roznych ekosystemow wystepujacych w biosferze: ekosystem- uklad ekologiczny skladajacy się z biotopu i zasiedlającej go biocenozy, w którym zachodzą charakterystyczne procesy i przemiany energetyczne (obieg materii i przeplyw energii Ekosystem wodny i lądowy.
40.Co rozumiemy pod pojęciem środowisko organizmu?
Strona 9 z 11
Caloksztalt warunkow oddzialujących na dany organizm. różne znaczenie zależne od poziomu organizacyjnego w środowisku np. środowisko populacji i zbiorowiska populacji są różne (środowisko drzewa - inne drzewa, środowisko lasu- inne lasy , ) - ożywione (biotyczne) - organizmy (ogół organizmów żywych oddziałujących na dany organizm)
41.wymien i scharakteryzuj czesci skladowe ekosystemu.
skladniki abiotyczne- zw. Nieorganiczne i organiczne obecne w srodowisku: sole azotowe, wapn, co2, o2, aminokwasy, kwasy humusowe i inne zw.
Organiczne. Roztwory wodne, osady denne.
Producenci – organizmy samożywne, syntetyzujące związki organiczne z substancji mineralnych, (CO2, woda) przy udziale energii słonecznej –
fotoautotrofy, lub przy udziale energii chemicznej pochodzącej z utleniania związków nieorganicznych – chemoautotrofy. Producentami w ekosystemach wodnych są: fitoplankton – drobne organizmy roślinne unoszące się w toni wodnej (sinice, okrzemki, zielenice, wiciowce zielone), makrofity – części podmokłe zbiorników wodnych (trzcina, pałka wodna, grążele) Na lądzie producentami są: drzewa, krzewy i roślinność zielona.
Konsumenci – organizmy cudzożywne (heterotroficzne – żywiące się żywymi organizmami roślinnymi i zwierzęcymi lub martwą materią organiczną –
detrytusem) Zależnie od poziomu troficznego możemy wyróżnić konsumentów następujących rzędów: I rzędu – roślinożercy, II rzędu – drapieżcy drobni, III rzędu – drapieżcy duzi.
Destruenci – Reducenci – organizmy cudzożywne (heterotroficzne) rozkładające martwą materię organiczną pochodzenia roślinnego i zwierzęcego wykorzystujące energię uwalnianą podczas rozkładu. Mało energii zużywają na przyrost ciała, dużą część zużywają na rozkładanie związków.
W środowisku wodnym: bakterie, grzyby, wiciowce,
Na lądzie: bakterie i grzyby.
42.podaj podział śródlądowych wód powierzchniowych.
wody stojące ( lemityczne)
cieki, czyli wody płynące (lotyczne)
zbiorniki zaporowe
43.podaj definicje zespolu bentosu i przyklady organizmow tworzacych ten zespoł.
Bentos- zespół organizmów dennych zamieszkujących osady denne. Wyróżnia się organizmy żyjące na powierzchni osadów (epibentos) jak i wewnątrz nich (endobentos).
Organizmy: bakteriobentos, fitobentos, zoobentos
44.przedstaw charakterystyczna strefowosc w rozmieszczeniu roslinnosci naczyniowej (makrofitów) w litoralu jezior.
rosliny ziemno-wodne (blotne)
rosliny wynurzone (oczerety)
rosliny o lisciach plywajacych
rosliny o lisciach zanurzonych
rosliny bezkwiatowe (mchy, ramienice)
45. wymien wskazniki zanieczyszczenia kalowego wody których obecnosc w wodzie swiadczy o potencjalnej mozliwosci wystapienia mikroorganizmow chorobotworczych.
- bakterie grupy coli - szczepy Escherichia coli, drobnoustroje rodzaju Enterobacter, Citrobacter i Klebsiella
- bakterie grupy coli typu fekalnego - szczepy Escherichia coli, nieliczne drobnoustroje rodzaju Enterobacter, Citrobacter i Klebsiella
- paciorkowce kałowe - Enterococcus i Streptococcus faecalis
- laseczki z rodzaju Clostridium, redukujące siarczyny - dotyczy badania wód powierzchniowych.
46.podaj defiunicje stezenia EC50-t, LOEC
EC50-t- jako wynik koncowy mikrotestu. Czyli stezenie efekywne opierajace się na inhibicji wzrostu i reprodukcji. Stezenie hamujące wzrost organizmow w 50% w podanym czasie ekspozycji w porownaniu z proba kontrolna.
LOEC- najniższe stężenie związków toksycznych, które w określonym czasie badań wywołuje pierwsze spostrzegalne zmiany u organizmów testowych.
47.co oznacza pojecie toksycznosc ostra
toksycznosc ostra- szkodliwe zmiany w organizmach testowych wywolujace oddzialywanie zwiazkow chemicznych lub sciekow, w krotkim czasie ekspozycji czyli do 96h, które mogą prowadzic ( te zmiany) do zaburzen czynnosci fizjologicznych i smierci organizmu. Najczesciej jako wynik badania podaje się wartosc stezenia letalnego oznaczonego w skrocie LC50-t.
48.wymien poec podstawowych elementow z których sklada się gleba
1.czastki mineralne
2.koloidy glebowe
3.woda glebowa / roztwor glebowy
4.powietrze glebowe
5.organizmy zywe gleby
49.podaj podzial aerozoli ze względu na pochodzenie
naturalne i sztuczne
50.od czego zalrezy ilosc i sklad mikroflory powietrza zewnetrzengo
ilosc pokarmu, brak wody/niewielka jej ilosc, temperatura (amplituda);;
51.lancuch epidemiczny sklada się z :
nie wiem
Strona 10 z 11
Strona 11 z 11