Funkcje białek w przemianie żelaza.
Organizm prowadzi bardzo oszczędną gospodarkę żelaza. Jest usuwany z organizmu w bardzo małych ilościach. Żelazo jest potrzebne jako koenzym wielu enzymów ale główną jego funkcją jest przyłączanie tlenu w hemoglobinie. Rezerwuarem żelaza jest śledziona i wątroba. Z przewodu pokarmowego żelazo jest wchłaniane i wiązane przez apoferrytynę, która po przyłączeniu tomu żelaza zamienia się w ferrytynę. Atom żelaza przechodzi wtedy ze stopnia utlenienia +2 na stopień utlenienia +3. Od ferrytyny żelazo jest odbierane przez inne białko o nazwie transferyna i z krwią jest przenoszone do wątroby bądź śledziony i jest tam odbierane ponownie przez apoferrytynę, która przekształca się w ferrytynę.
Monogastryczne - rozkład tłuszczy.
Degradacja kwasów tłuszczowych odbywa się po ich utlenieniu na węglu beta i odszczepieniu fragmentów dwuwęglowych w postaci Ac CoA. Podobnie jak inne metabolity, kwasy tłuszczowe przed wejściem do cyklu beta oksydacji muszą ulec aktywacji. Aktywacja ta polega na reakcji z CoA w obecności ATP jako związku energiodajnego. W efekcie tylko acylowe pochodne kwasu tłuszczowego i CoA są aktywną formą związku podlegającego dalszym przemianom w beta oksydacji, np. kwas palmitynowy tylko w postaci palmitylo CoA może ulec działaniu enzymów tego cyklu. Kwas tłuszczowy w jednym cyklu beta oksydacji skraca swój łańcuch o dwa węgle. Całkowity jego rozkład na acetylowane CoA nastąpi w „C/2 - 1” obrotach cyklu. Na przykład, jeżeli kwas tłuszczowy jest 18 - węglowy, to powstanie z niego 9 cząsteczek Ac CoA w 8 obrotach cyklu. Ponieważ efekt energetyczny z jednego obrotu w beta oksydacji wynosi 5 ATP, to w przypadku 1 mola kwasu 18 - węglowego powstanie 8x5=40 moli ATP i 9 acetylowanych koenzymów. Kurwa trzeba to jakoś uprościć bo na razie to jest masakra.
Przeżuwacze - rozkład cukrów.
i coś tam coś tam (raczej sporo)
Sekretyna/motylina.
Sekretyna jest polipeptydem o masie właściwej około 5000. Jest ona wytwarzana przez błonę śluzową dwunastnicy. W skład jej wchodzi 27 aminokwasów. Sekretyna pobudza wydzielanie soku trzustkowego oraz - w mniejszym stopniu - żółci i soku jelita cienkiego. W soku takim znajduje się mała ilość enzymów, natomiast dużo węglanów, które powodują zobojętnienie kwasowej treści pokarmowej.
Motylina jest peptydem wytwarzanym w błonie śluzowej dwunastnicy. Poznano jest strukturę chemiczną. Wykazuje ona silne właściwości pobudzania motoryki żołądka.
Erytropoeza i czynniki na nią wpływające
Erytropoeza jest to proces powstawania krwinek czerwonych w organiźmie zwierzęcym. Proces ten różni się nieco u ssaków i innych kręgowców (u ssaków dojrzałe erytrocyty są bezjądrzaste). Pierwotnymi komórkami erytrocytów (oraz innych krwinek) są komórki CFU (Colony Formin Unit) znajdujące się u dojrzałych osobników w czerwonym szpiku kostnym. Komórki CFU wchodząc na szlak erytropoezy wykształcają receptory dla najważniejszego czynnika erytropoezy - erytropoetynę i przekształacają się w komórki CFU - e (Colony Forming Unit - erythroid). Następnymi stadiami są proerytroblasty, które przekształcają się następnie w erytroblasty zasadochłonne (duża zawartość kwasów nukleinowych). Następnie w erytroblasty wielobarliwe (podobna ilość kwasów nukleinowych i hemoglobiny), które z kolei przekształcają się w erytroblasty kwasochłonne (duża zaw. hemoglobiny przy spadającej jednocześnie zawartości kwasów nukleinowych w komórce). Erytroblast kwasochłonny po wyrzuceniu jądra przekształca się następnie w retykulocyt, który dopiero przenika na drodze diapedezy do krwi, gdzie dojrzewa i osiąga stadium dojrzałego erytrocytu. O zwiększonej lub obniżonej produkcji krwinek czerwonych (erytropoezy) decydują czynniki stymulujące bądź hamujące różnicowanie się komórek macierzystych w kierunku proerytroblastów oraz materiał budulcowy, z których krwinki są wytwarzane (głównie np. żelazo niezbędne do produkcji hemoglobiny). Z czynników pobudzających erytropoezę wykryto swoisty czynnik obecny w osoczu zwany erytropoetyną. Jest to glikoproteina o znacznej zawartości kwasu sialowego. Erytropoetyna zbudowana jest z wytwarzanego w nerce tzw. Czynnika nerkowego oraz nieczynnej osoczonwej alfaglobuliny. Jest ona wytwarzana stale, ale jej poziom wzrasta po utracie krwi oraz w przypadku niedostarczenia organizmowi wymaganej ilości tlenu w powietrzu oddechowym. Oddziaływanie erytropoetyny na komórki macierzyste jest uzależnione od obecności w tych komórkach swoiście regulującego z erytropoetyną receptora. Wytworzenie zaś receptora, czyli uczulenie komórek CFU- s na działanie erytropoetyny, następuje pod wpływem androgenów, przede wszystkim tedtosteronu. Do swoistych czynników regulujących erytropoezę należą również mniej jeszcze dokładnie poznane inhibitory, z których rozróżnia sięosoczowy inhibitor erytropoezy, nerkowy inhibitor erytropoetyny oraz tzw. Chalon erytrocytarny, to jest substancja tkankowa, odziałowująca hamująco na erytroblasty, które je wytwarzają.
Sok trzustkowy wydzielanie, regulacja.
Wewnątrzpochodne krzepnięcie
Przebieg I fazy krzepniecia prowadzący do wytworzenia aktywnego czynnika X może zachodzić na dwa sposoby - proces zewnątrzpochodny i wewnątrzpochodny. Proces przebiegający poza tkankami - wewnątrzpochodny, czyli inicjowany przez obecne we krwi tkanki płytkowe, przebiega wolno i trwa około 2 - 5 min. Uczestniczą w nim współdziałające ze sobą enzym osoczowy uwalniający kininy (kalikreina) i wysokocząsteczkowy kininogen, które wspólnie aktywują czynnik XII. Reakcja przebiega z duża szybkością na ujemnie naładowanej tzw. aktywnej powierzchni. Taką powierzchnię tworzy kolagen, fosfolipidy płytkowe lub szkło. Uaktywniony czynnik XII w łańcuchowej reakcji uaktywnia czynnik XI, a ten ostatni - przy udziale płytkowego czynnika 3, aktywnego czynnika IX, osoczowego czynnika VIII i jonów wapnia tworzących aktywny kompleks - przeprowadza na drodze proteolizy nieaktywny czynnik X w postać aktywną.